Luận Án Tiến Sĩ Về Thúc Đẩy Xuất Khẩu Nông Sản Việt Nam Sang Australia và New Zealand

• Tác giả: Hoàng Mộng Long
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Duy Dũng
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Kinh tế quốc tế
• Đề tài: Thúc Đẩy Xuất Khẩu Hàng Hóa Nông Sản Của Việt Nam Sang Australia Và New Zealand Trong Bối Cảnh Mới
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu liên quan đến đề tài
• 1.2. Nhóm những công trình nghiên cứu về lý luận thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 1.3. Nhóm những nghiên cứu về thực tiễn thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản sang Australia và New Zealand
• 1.4. Nhận xét về tổng quan nghiên cứu và các khoảng trống
• 1.5. Những giá trị đạt được
• 1.6. Các khoảng trống nghiên cứu
• 1.7. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ NÔNG SẢN TRONG BỐI CẢNH MỚI
• 2.1. Xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 2.2. Một số khái niệm cơ bản
• 2.3. Đặc điểm và vai trò của xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 2.4. Hình thức xuất khẩu hàng nông sản
• 2.5. Bối cảnh mới
• 2.6. Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế
• 2.7. Sự nở rộ các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới
• 2.8. Sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4
• 2.9. Các vấn đề phức tạp của chính trị thế giới
• 2.10. Các vấn đề toàn cầu khác
• 2.11. Thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản trong bối cảnh mới
• 2.12. Khái niệm thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản trong bối cảnh mới
• 2.13. Vai trò của thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản trong bối cảnh mới
• 2.14. Yêu cầu đối với chính sách thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản trong bối cảnh mới
• 2.15. Điều kiện thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản trong bối cảnh mới
• 2.16. Nội dung thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản của chính phủ trong bối cảnh mới
• 2.17. Nhân tố ảnh hưởng tới thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản trong bối cảnh mới
• 2.18. Tiêu chí đánh giá mức độ phát triển của xuất khẩu hàng nông sản
• 2.19. Kinh nghiệm thực tiễn về thúc đẩy xuất khẩu nông sản trong bối cảnh mới tại một số quốc gia
• 2.19.1. Kinh nghiệm của Thái Lan
• 2.19.2. Kinh nghiệm của Trung Quốc
• 2.19.3. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
• 2.20. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ NÔNG SẢN VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG AUSTRALIA VÀ NEW ZEALAND TRONG BỐI CẢNH MỚI
• 3.1. Các chính sách thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand
• 3.1.1. Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 3.1.2. Chính sách hỗ trợ tín dụng xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 3.1.3. Chính sách sản phẩm xuất khẩu
• 3.2. Phân tích thực trạng thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand trong thời gian qua
• 3.3. Xây dựng chiến lược, kế hoạch thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand
• 3.4. Tăng cường hợp tác mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hoá nông sản
• 3.5. Tăng cường kiểm soát và đảm bảo chất lượng hàng nông sản xuất khẩu
• 3.6. Xây dựng hệ thống thông tin và hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu hàng hoá nông sản sang thị trường Australia và New Zealand
• 3.7. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng tới thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 3.7.1. Thống kê mô tả đánh giá về các nhân tố ảnh hưởng tới thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 3.7.2. Đánh giá độ tin cậy của thang đo
• 3.7.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 3.7.4. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 3.7.5. Đánh giá chung về thúc đẩy xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 3.8. Kết quả phát triển của xuất khẩu hàng hoá nông sản Việt Nam sang thị trường Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 3.8.1. Những thành tựu đạt được
• 3.8.2. Những hạn chế và nguyên nhân
• 3.9. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ NÔNG SẢN VIỆT NAM SANG AUSTRALIA VÀ NEW ZEALAND TRONG BỐI CẢNH MỚI
• 4.1. Những cơ hội và thách thức ảnh hưởng tới thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam sang Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 4.1.1. Những cơ hội thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản của Việt Nam sang Australia và New Zealand
• 4.1.2. Những thách thức ảnh hưởng tới xuất khẩu hàng hoá nông sản của Việt Nam sang Australia và New Zealand
• 4.2. Quan điểm, định hướng thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 4.2.1. Quan điểm phát triển xuất khẩu hàng hóa nông sản của Việt Nam sang Australia và New Zealand giai đoạn 2021-2030
• 4.2.2. Định hướng thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản của Việt Nam sang Australia và New Zealand giai đoạn 2021 – 2030
• 4.2.3. Mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand đến năm 2030
• 4.3. Các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản Việt Nam sang thị trường Australia và New Zealand trong bối cảnh mới
• 4.3.1. Hoàn thiện các chính sách thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường Australia và New Zealand
• 4.3.2. Thúc đẩy các hợp tác kinh tế quốc tế đa phương và song phương trong lĩnh vực nông nghiệp để tháo gỡ khó khăn xuất khẩu hàng hoá nông sản với Australia và New Zealand
• 4.3.3. Tăng cường kiểm soát chất lượng hàng nông sản xuất khẩu sang thị trường Australia và New Zealand
• 4.3.4. Xây dựng hệ thống thông tin xúc tiến xuất khẩu hàng hoá nông sản sang thị trường Australia và New Zealand
• 4.3.5. Phòng ngừa rủi ro và xử lý các vấn đề vướng mắc cản trở đến thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá nông sản sang Australia và New Zealand
• 4.4. Tiểu kết chương 4
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Xuất Khẩu Nông Sản Việt Nam Hiện Nay

Xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt với các nước đang phát triển như Việt Nam. Chiến lược "thay thế nhập khẩu, hướng tới xuất khẩu" đã chứng minh hiệu quả, thúc đẩy sản xuất, tăng trưởng GDP và thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, việc xác định đúng mặt hàng xuất khẩu là yếu tố then chốt. Việt Nam, với lợi thế về nông nghiệp, có nhiều nông sản được ưa chuộng như vải, sầu riêng, cà phê, và hồ tiêu. Xuất khẩu nông sản là nguồn thu quan trọng, cần được nghiên cứu và thúc đẩy, đặc biệt là sang các thị trường tiềm năng như Australia và New Zealand. Nghiên cứu này là cần thiết để đánh giá thực tiễn và đề xuất giải pháp phù hợp.

1.1. Vai Trò Của Xuất Khẩu Nông Sản Với Kinh Tế Việt Nam

Xuất khẩu không chỉ tăng trưởng GDP mà còn tạo việc làm và thu hút đầu tư nước ngoài. Việc thúc đẩy xuất khẩu nông sản sẽ góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân và phát triển khu vực nông thôn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp. Theo tài liệu, xuất khẩu giúp các quốc gia nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển.

1.2. Tiềm Năng Xuất Khẩu Nông Sản Của Việt Nam

Việt Nam có lợi thế về điều kiện tự nhiên, khí hậu và đất đai, phù hợp cho sản xuất nhiều loại nông sản có giá trị xuất khẩu cao. Nhu cầu tiêu thụ nông sản trên thế giới ngày càng tăng, đặc biệt là các sản phẩm chất lượng cao và an toàn. Với các nông sản chủ lực xuất khẩu như gạo, cà phê, thủy sản, rau quả, Việt Nam có nhiều cơ hội để mở rộng thị trường và tăng kim ngạch xuất khẩu nông sản.

II. Thách Thức Xuất Khẩu Nông Sản Việt Nam Hiện Tại

Hoạt động xuất khẩu nông sản chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cả yếu tố bên trong và bên ngoài. Bối cảnh kinh tế, xã hội, chính trị và khoa học công nghệ luôn thay đổi, đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích nghi. Thị trường Australia và New Zealand có những yêu cầu khắt khe về chất lượng, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và quy trình kiểm dịch. Việc thiếu thông tin thị trường và hạn chế về năng lực cạnh tranh là những thách thức lớn. Theo tài liệu, các nhà quản lý vĩ mô hay các DN xuất khẩu đều phải luôn quan tâm nghiên cứu thị trường, tìm hiểu những bối cảnh mới và có các điều chỉnh phù hợp mới giúp hoạt động xuất khẩu được thực hiện liên tục và đạt được mục tiêu đặt ra.

2.1. Rào Cản Kỹ Thuật và Tiêu Chuẩn Nhập Khẩu Khắt Khe

Thị trường Australia và thị trường New Zealand áp dụng nhiều tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật. Các quy định về nguồn gốc xuất xứ, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và các chất cấm khác là những rào cản lớn đối với xuất khẩu nông sản Việt Nam. Các sản phẩm phải đáp ứng các yêu cầu về Chất lượng nông sản và Chứng nhận nông sản như VietGAP hoặc GlobalGAP.

2.2. Hạn Chế Về Năng Lực Cạnh Tranh Của Doanh Nghiệp

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu nông sản Việt Nam còn hạn chế về vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý. Khả năng tiếp cận thông tin thị trường và xây dựng thương hiệu còn yếu. Điều này khiến cho giá nông sản xuất khẩu của Việt Nam thường thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh là yếu tố then chốt để tăng cường xuất khẩu nông sản.

III. Cách Thúc Đẩy Xuất Khẩu Nông Sản Sang Australia New Zealand

Để thúc đẩy xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand, cần có sự phối hợp giữa chính phủ và doanh nghiệp. Chính phủ cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường. Doanh nghiệp cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư vào công nghệ và chất lượng sản phẩm. Các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và AANZFTA mở ra cơ hội lớn, nhưng cần tận dụng hiệu quả. Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa nông sản.

3.1. Hoàn Thiện Chính Sách Hỗ Trợ Xuất Khẩu Nông Sản

Chính phủ cần rà soát và hoàn thiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, bao gồm chính sách tín dụng, thuế, xúc tiến thương mại và đào tạo nguồn nhân lực. Cần tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận thông tin thị trường và các tiêu chuẩn kỹ thuật. Ngoài ra, chính phủ nên xây dựng chính sách hỗ trợ xuất khẩu nông sản.

3.2. Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Của Doanh Nghiệp

Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu. Cần chú trọng đến việc đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác với các đối tác nước ngoài để mở rộng thị trường. Nên tìm hiểu kỹ về đối thủ cạnh tranh.

3.3. Tận Dụng Cơ Hội Từ Các Hiệp Định Thương Mại

Các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và AANZFTA tạo ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand. Cần tận dụng tối đa các ưu đãi về thuế quan và phi thuế quan để tăng cường xuất khẩu. Đồng thời, cần chủ động đàm phán để gỡ bỏ các rào cản thương mại. Cần chú ý tới hợp tác thương mại Việt Nam - Australia và hợp tác thương mại Việt Nam - New Zealand.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Case Study Về Xuất Khẩu Vải Sang Australia

Kinh nghiệm xuất khẩu trái vải sang thị trường Australia là một ví dụ điển hình về sự thành công nhờ đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe và xây dựng mối quan hệ đối tác tin cậy. Việc áp dụng quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ khâu trồng trọt đến đóng gói và vận chuyển là yếu tố then chốt. Đồng thời, sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng và hiệp hội ngành nghề đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng thị trường. Cần có các bước để đưa trái vải vào thị trường Australia.

4.1. Quy Trình Kiểm Soát Chất Lượng Nghiêm Ngặt

Để đáp ứng yêu cầu của thị trường Australia, trái vải phải trải qua quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ khâu chọn giống, chăm sóc, thu hoạch đến đóng gói và bảo quản. Các tiêu chuẩn về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kích thước và hình thức phải được tuân thủ chặt chẽ. Cần đảm bảo An toàn thực phẩm.

4.2. Xây Dựng Mối Quan Hệ Đối Tác Tin Cậy

Việc xây dựng mối quan hệ đối tác tin cậy với các nhà nhập khẩu và phân phối tại Australia là yếu tố quan trọng để đảm bảo đầu ra ổn định cho trái vải. Cần chú trọng đến việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về sản phẩm, cũng như đáp ứng các yêu cầu về giao hàng và thanh toán. Cần quan tâm đến phân phối nông sản tại Australia.

V. Vận Chuyển và Logistics Xuất Khẩu Nông Sản Australia New Zealand

Vận chuyển và logistics xuất khẩu nông sản đóng vai trò then chốt trong việc đưa hàng hóa đến thị trường Australia và New Zealand một cách nhanh chóng và hiệu quả. Việc lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp, quản lý chuỗi cung ứng và tối ưu hóa chi phí là những yếu tố quan trọng. Cần có các giải pháp tối ưu vận chuyển nông sản.

5.1. Lựa Chọn Phương Thức Vận Chuyển Phù Hợp

Có nhiều phương thức vận chuyển hàng hóa sang Australia và New Zealand, bao gồm đường biển, đường hàng không và đường bộ (nếu có). Việc lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp phụ thuộc vào loại hàng hóa, thời gian giao hàng và chi phí. Với nông sản tươi sống, đường hàng không thường là lựa chọn ưu tiên để đảm bảo độ tươi ngon.

5.2. Quản Lý Chuỗi Cung Ứng Hiệu Quả

Quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm nhà sản xuất, nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển, nhà kho và nhà phân phối. Cần xây dựng quy trình quản lý logistics xuất khẩu nông sản.

VI. Tương Lai Xuất Khẩu Nông Sản Cơ Hội và Định Hướng Phát Triển

Tương lai của xuất khẩu nông sản Việt Nam sang Australia và New Zealand hứa hẹn nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Việc tiếp tục hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực cạnh tranh và tận dụng các hiệp định thương mại là những yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Cần xác định rõ cơ hội xuất khẩu nông sản và thách thức xuất khẩu nông sản.

6.1. Đa Dạng Hóa Sản Phẩm và Thị Trường

Để giảm thiểu rủi ro và tăng cường khả năng cạnh tranh, cần đa dạng hóa sản phẩm và thị trường. Thay vì chỉ tập trung vào một vài mặt hàng truyền thống, cần phát triển các sản phẩm mới có giá trị gia tăng cao và đáp ứng nhu cầu của các phân khúc thị trường khác nhau. Cần tìm kiếm thị trường Australia và thị trường New Zealand mới.

6.2. Phát Triển Nông Nghiệp Bền Vững

Phát triển nông nghiệp bền vững là xu hướng tất yếu để đảm bảo nguồn cung ổn định và bảo vệ môi trường. Cần khuyến khích các phương pháp canh tác thân thiện với môi trường, giảm thiểu sử dụng hóa chất và tăng cường ứng dụng công nghệ sinh học. Cần chú trọng tới Nông sản hữu cơ và An toàn thực phẩm.