Luận án tiến sĩ: Bảo tồn và phát triển khu rừng đặc dụng vùng Tây Bắc Việt Nam

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Chiến lược toàn cầu về bảo tồn ĐDSH trên thế giới

1.2. Tầm quan trọng của hệ thống các KBTTN trên Thế giới

1.3. Cơ sở lý luận về bảo tồn và phát triển trong quản lý các KBT hiện nay

1.4. Thực trạng về quản lý bảo tồn ở Việt Nam

1.5. Quản lý bảo tồn ĐDSH khu vực Tây Bắc Việt Nam

2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Nội dung nghiên cứu

2.2. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu

2.3. Quan điểm và phương pháp luận

2.4. Phương pháp nghiên cứu

3. CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KT - XH KHU VỰC NGHIÊN CỨU

3.1. Điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu

3.2. Vị trí địa lý khu vực nghiên cứu

3.3. Địa hình, đất đai

3.4. Khí hậu, thủy văn

3.5. Đặc điểm văn hoá- xã hội

3.6. Đặc điểm về dân cư

3.7. Hiện trạng sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi

3.8. Hiện trạng rừng và tài nguyên động vật, thực vật rừng

3.9. ĐDSH VQG Hoàng Liên

3.10. ĐDSH Khu BTTN Mường Nhé

3.11. ĐDSH Khu BTTN Xuân Nha

4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Nghiên cứu tổng quan khung pháp lý về quản lý VQG/KBT ở VN

4.2. Khái quát hệ thống chính sách quản lý RĐD ở Việt Nam

4.3. Những tồn tại của hệ thống chính sách quản lý RĐD ở Việt Nam

4.4. Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý tại KBTTN Mường Nhé, KBTTN Xuân Nha và VQG Hoàng Liên

4.5. Mối liên hệ giữa phát triển kinh tế và sử dụng TNR

4.6. Hiệu quả quản lý RĐD trong khu vực nghiên cứu

4.7. Những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong quản lý RĐD tại khu vực Tây Bắc

4.8. Nhóm loài gỗ và LSNG mà cộng đồng khai thác từ RĐD

4.9. Những sản phẩm mà cộng đồng địa phương khai thác từ RĐD

4.10. Mức độ tác động lên RĐD của cộng đồng địa phương

4.11. Nhân tố ảnh hưởng đến tác động bất lợi của cộng đồng lên RĐD

4.12. Đề xuất một số giải pháp quản lý tổng hợp tài nguyên RĐD theo định hướng phát triển bền vững trên cơ sở gắn bảo tồn với phát triển

4.13. Những căn cứ đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý RĐD vùng Tây Bắc trên cơ sở bảo tồn và phát triển

4.14. Giải pháp tạo sinh kế thay thế cho cộng đồng

4.15. Giải pháp tăng cường sự tham gia của các bên trong quản lý RĐD

4.16. Hoàn thiện cơ chế chính sách liên quan đến quản lý RĐD

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Bảo tồn rừng Tây Bắc

Luận án tập trung vào bảo tồn rừng Tây Bắc, một khu vực có hệ sinh thái đa dạng và giá trị văn hóa cao. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc bảo tồn không chỉ giúp duy trì đa dạng sinh học Tây Bắc mà còn góp phần ổn định kinh tế và xã hội địa phương. Các giải pháp được đề xuất bao gồm tăng cường quản lý rừng bền vững và nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của rừng.

1.1. Đặc điểm sinh thái rừng

Khu vực Tây Bắc có đặc điểm sinh thái rừng độc đáo, với nhiều loài động thực vật quý hiếm. Nghiên cứu đã phân tích sự phân bố của các loài và tác động của con người đến hệ sinh thái. Các biện pháp bảo tồn cần được thực hiện dựa trên hiểu biết sâu sắc về đặc điểm sinh thái này.

1.2. Tác động của con người đến rừng

Tác động của con người đến rừng là một trong những nguyên nhân chính gây suy thoái rừng. Luận án đã chỉ ra các hoạt động như khai thác gỗ trái phép, chuyển đổi đất rừng sang mục đích khác đã làm giảm diện tích rừng. Cần có chính sách quản lý chặt chẽ để hạn chế tác động tiêu cực này.

II. Phát triển rừng đặc dụng

Phát triển rừng đặc dụng là một trong những trọng tâm của luận án. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp phát triển bền vững, kết hợp giữa bảo tồn và khai thác hợp lý tài nguyên rừng. Các chương trình phát triển cần đảm bảo sự tham gia của cộng đồng địa phương và tuân thủ các quy định pháp luật.

2.1. Quản lý rừng bền vững

Quản lý rừng bền vững là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển lâu dài của rừng đặc dụng. Luận án đã phân tích các mô hình quản lý hiện có và đề xuất cải tiến để tăng hiệu quả. Các biện pháp bao gồm đào tạo nguồn nhân lực và áp dụng công nghệ hiện đại.

2.2. Chính sách bảo vệ rừng

Chính sách bảo vệ rừng cần được hoàn thiện để hỗ trợ công tác phát triển rừng đặc dụng. Nghiên cứu đã chỉ ra những bất cập trong hệ thống chính sách hiện tại và đề xuất các giải pháp như tăng cường giám sát và thực thi pháp luật.

III. Khu rừng đặc dụng và cộng đồng

Mối quan hệ giữa khu rừng đặc dụng và cộng đồng địa phương là một chủ đề quan trọng trong luận án. Nghiên cứu chỉ ra rằng sự tham gia của cộng đồng trong quản lý rừng không chỉ giúp bảo tồn tài nguyên mà còn cải thiện sinh kế của người dân. Các chương trình bảo tồn cần được thiết kế để phù hợp với nhu cầu và văn hóa địa phương.

3.1. Rừng và cộng đồng

Rừng và cộng đồng có mối quan hệ mật thiết, đặc biệt là ở khu vực Tây Bắc. Nghiên cứu đã phân tích cách thức cộng đồng địa phương sử dụng tài nguyên rừng và đề xuất các giải pháp để cân bằng giữa bảo tồn và phát triển kinh tế.

3.2. Giá trị văn hóa rừng

Giá trị văn hóa rừng là một yếu tố quan trọng trong công tác bảo tồn. Luận án đã khám phá các giá trị văn hóa gắn liền với rừng và đề xuất cách thức bảo tồn các giá trị này thông qua các chương trình giáo dục và nâng cao nhận thức.

IV. Khôi phục rừng và phát triển bền vững

Khôi phục rừng là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững. Luận án đã đề xuất các biện pháp khôi phục rừng dựa trên nghiên cứu thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế. Các giải pháp bao gồm trồng rừng, bảo vệ rừng tự nhiên và tăng cường quản lý tài nguyên.

4.1. Nghiên cứu sinh thái rừng

Nghiên cứu sinh thái rừng là cơ sở để xây dựng các chương trình khôi phục rừng hiệu quả. Luận án đã phân tích các yếu tố sinh thái ảnh hưởng đến sự phục hồi của rừng và đề xuất các biện pháp can thiệp phù hợp.

4.2. Phát triển bền vững

Phát triển bền vững là mục tiêu cuối cùng của các chương trình khôi phục rừng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc kết hợp giữa bảo tồn và phát triển kinh tế là chìa khóa để đạt được sự bền vững lâu dài.

Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về bảo tồn và phát triển khu rừng đặc dụng vùng Tây Bắc Việt Nam