I. Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý thuyết
Phần này trình bày tổng quan về luận án tiến sĩ và các khái niệm liên quan đến cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức. Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết nền tảng như lý thuyết hành động hợp lý (TRA) và mô hình cam kết ba nhân tố. Các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết tổ chức bao gồm quyền tự quyết, mức độ phức tạp công việc, sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đào tạo, cơ hội nghề nghiệp, và sự hỗ trợ từ tổ chức. Mối quan hệ giữa cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức được phân tích thông qua các biến trung gian như sự thỏa mãn công việc, tình trạng kiệt sức, và sự hỗ trợ từ đồng nghiệp.
1.1. Cam kết tổ chức
Cam kết tổ chức là một khái niệm quan trọng trong quản lý nhân sự, được định nghĩa là sự gắn bó của nhân viên với tổ chức. Nghiên cứu sử dụng mô hình cam kết ba nhân tố của Meyer và Allen (1991), bao gồm cam kết tình cảm, cam kết duy trì, và cam kết chuẩn mực. Các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết tổ chức được phân tích chi tiết, bao gồm quyền tự quyết, mức độ phức tạp công việc, và sự hỗ trợ từ tổ chức.
1.2. Hành vi công dân tổ chức
Hành vi công dân tổ chức (OCB) là những hành vi tự nguyện của nhân viên không thuộc nhiệm vụ chính thức nhưng mang lại lợi ích cho tổ chức. Nghiên cứu dựa trên lý thuyết của Organ (1988) và các nghiên cứu sau này. Các yếu tố ảnh hưởng đến OCB bao gồm thái độ, sự thỏa mãn công việc, và sự hỗ trợ từ đồng nghiệp. Mối quan hệ giữa cam kết tổ chức và OCB được phân tích thông qua các biến trung gian và điều tiết.
II. Bối cảnh sử dụng lao động kỹ thuật trong doanh nghiệp xây dựng Việt Nam
Phần này phân tích đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp xây dựng Việt Nam trong nền kinh tế quốc dân. Các doanh nghiệp xây dựng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng vốn đầu tư xã hội, với chi phí nhân công và vật liệu xây dựng là hai yếu tố chi phí chính. Nghiên cứu cũng đề cập đến thực trạng sử dụng lao động kỹ thuật trong các doanh nghiệp này, bao gồm đặc điểm, chính sách quản lý, và các thách thức liên quan đến cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức.
2.1. Đặc điểm doanh nghiệp xây dựng Việt Nam
Doanh nghiệp xây dựng Việt Nam có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, chiếm hơn 70% tổng vốn đầu tư xã hội. Các doanh nghiệp này đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm cạnh tranh gay gắt, chi phí nhân công cao, và tỷ lệ nghỉ việc của lao động kỹ thuật ở mức cao. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc nâng cao cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức là yếu tố then chốt để cải thiện hiệu quả hoạt động.
2.2. Thực trạng sử dụng lao động kỹ thuật
Lao động kỹ thuật trong các doanh nghiệp xây dựng bao gồm kỹ sư, công nhân kỹ thuật, và nhân viên có trình độ trung cấp. Nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ nghỉ việc và chuyển việc của nhóm này ở mức cao, gây ra chi phí đáng kể cho doanh nghiệp. Các chính sách quản lý hiện tại chưa đủ hiệu quả để duy trì cam kết tổ chức và khuyến khích hành vi công dân tổ chức.
III. Phương pháp nghiên cứu
Phần này trình bày phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận án tiến sĩ, bao gồm nghiên cứu định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm, trong khi nghiên cứu định lượng sử dụng bảng câu hỏi và phân tích dữ liệu bằng các phương pháp thống kê như phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA), và hồi quy đa biến.
3.1. Nghiên cứu định tính
Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn sâu với các nhà quản lý và lao động kỹ thuật trong các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam. Mục tiêu là thu thập thông tin chi tiết về các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức. Kết quả nghiên cứu định tính được sử dụng để phát triển bảng câu hỏi cho nghiên cứu định lượng.
3.2. Nghiên cứu định lượng
Nghiên cứu định lượng sử dụng bảng câu hỏi được phát triển từ kết quả nghiên cứu định tính. Dữ liệu được thu thập từ 500 lao động kỹ thuật trong các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam. Phân tích dữ liệu bao gồm kiểm định độ tin cậy, phân tích nhân tố khám phá (EFA), và hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.
IV. Phân tích kết quả nghiên cứu
Phần này trình bày kết quả phân tích dữ liệu từ nghiên cứu định lượng. Các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức được kiểm định thông qua các mô hình hồi quy. Kết quả cho thấy sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và tình trạng kiệt sức có tác động điều tiết đáng kể đến mối quan hệ giữa cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức.
4.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến cam kết tổ chức
Kết quả phân tích cho thấy các yếu tố như quyền tự quyết, mức độ phức tạp công việc, và sự hỗ trợ từ tổ chức có tác động tích cực đến cam kết tổ chức. Tuy nhiên, tình trạng kiệt sức và sự thiếu cân bằng giữa công việc và cuộc sống có tác động tiêu cực.
4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi công dân tổ chức
Nghiên cứu chỉ ra rằng cam kết tổ chức có tác động tích cực đến hành vi công dân tổ chức. Tuy nhiên, tác động này bị điều tiết bởi sự hỗ trợ từ đồng nghiệp và tình trạng kiệt sức. Khi sự hỗ trợ từ đồng nghiệp cao, mối quan hệ giữa cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức được tăng cường.
V. Bình luận kết quả nghiên cứu và khuyến nghị
Phần này đưa ra các bình luận về kết quả nghiên cứu và đề xuất các khuyến nghị nhằm nâng cao cam kết tổ chức và hành vi công dân tổ chức của lao động kỹ thuật trong các doanh nghiệp xây dựng Việt Nam. Các khuyến nghị bao gồm cải thiện chính sách quản lý nhân sự, tăng cường sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, và giảm thiểu tình trạng kiệt sức.
5.1. Khuyến nghị chính sách
Các khuyến nghị chính sách bao gồm cải thiện chính sách lương thưởng, tăng cường đào tạo và phát triển kỹ năng cho lao động kỹ thuật, và tạo môi trường làm việc tích cực để nâng cao cam kết tổ chức.
5.2. Khuyến nghị với doanh nghiệp
Các doanh nghiệp cần tăng cường sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, giảm thiểu tình trạng kiệt sức, và khuyến khích hành vi công dân tổ chức thông qua các chương trình khen thưởng và ghi nhận thành tích.
