Tổng quan nghiên cứu

Kỹ năng viết, đặc biệt là viết luận, đóng vai trò then chốt trong việc phát triển năng lực ngôn ngữ của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh. Tại Việt Nam, đặc biệt là tỉnh Bình Dương, việc giảng dạy tiếng Anh đã có nhiều tiến bộ, tuy nhiên sinh viên vẫn gặp khó khăn trong việc sử dụng các thiết bị liên kết (cohesive devices) để tạo sự mạch lạc trong bài luận. Theo báo cáo của ngành giáo dục, sinh viên năm ba chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Thủ Dầu Một (TDMU) thường mắc phải các lỗi về sự liên kết trong bài luận, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bài viết và khả năng truyền đạt ý tưởng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích các lỗi liên kết phổ biến trong bài luận của sinh viên, xác định nguyên nhân và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao kỹ năng viết luận tiếng Anh. Nghiên cứu tập trung vào 60 bài luận tranh luận của sinh viên năm ba tại TDMU trong học kỳ đầu năm học 2022-2023. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy viết luận, góp phần nâng cao chất lượng đầu ra của sinh viên, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục và giảng viên trong việc thiết kế các biện pháp can thiệp hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về sự liên kết trong văn bản của Halliday và Hasan (1976), phân loại các thiết bị liên kết thành hai nhóm chính: liên kết ngữ pháp và liên kết từ vựng. Liên kết ngữ pháp bao gồm tham chiếu (personal, demonstrative, comparative), thay thế (nominal, verbal, clausal), elision (nominal, verbal, clausal) và liên từ (additive, adversative, causal, temporal, continuative). Liên kết từ vựng gồm có sự lặp lại (reiteration) và sự kết hợp từ vựng (collocation). Ngoài ra, nghiên cứu cũng vận dụng lý thuyết phân tích lỗi của Corder (1967) để phân loại và giải thích nguyên nhân các lỗi liên kết, đồng thời phân biệt giữa lỗi do can thiệp ngôn ngữ mẹ đẻ (interlingual errors) và lỗi nội sinh trong quá trình học (intralingual errors). Các khái niệm chính bao gồm: cohesion (sự liên kết), cohesive devices (thiết bị liên kết), error analysis (phân tích lỗi), interlingual và intralingual errors.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu chính gồm 60 bài luận tranh luận của sinh viên năm ba chuyên ngành tiếng Anh tại TDMU, được thu thập trong kỳ thi giữa kỳ môn Critical Reading and Writing năm học 2022-2023. Mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện từ hai lớp D22NNAN05 và D22NNAN08. Ngoài ra, một bảng hỏi được phát cho 60 sinh viên nhằm thu thập thông tin về thái độ, nhận thức và thói quen viết luận. Phân tích dữ liệu được thực hiện qua các bước: thu thập bài luận, nhận diện lỗi liên kết, phân loại lỗi theo khung lý thuyết, tính tần suất và tỷ lệ lỗi, đồng thời giải thích nguyên nhân dựa trên dữ liệu bảng hỏi và lý thuyết. Phần mềm Microsoft Excel 2016 được sử dụng để tổng hợp và trình bày số liệu dưới dạng bảng và biểu đồ. Quá trình nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, độ tin cậy và giá trị hợp lệ thông qua kiểm tra trước bảng hỏi với nhóm sinh viên tương đương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ lỗi liên kết phổ biến: Trong 60 bài luận, tổng số lỗi liên kết được phát hiện là khoảng 450 lỗi, trong đó lỗi liên kết ngữ pháp chiếm 65%, còn lại là lỗi liên kết từ vựng chiếm 35%. Lỗi phổ biến nhất là sử dụng sai liên từ nguyên nhân - kết quả (causal conjunctions), chiếm 28% tổng lỗi.

  2. Phân loại lỗi liên kết ngữ pháp: Lỗi tham chiếu cá nhân (personal reference) chiếm 22%, lỗi thay thế (substitution) chiếm 15%, lỗi elision chiếm 10%, và lỗi liên từ chiếm 53% trong nhóm lỗi ngữ pháp. Ví dụ, sinh viên thường dùng sai cặp liên từ "because – so" trong câu: "Because the price of petrol is increasingly high, so many people want to use public transport."

  3. Lỗi liên kết từ vựng: Lỗi lặp lại từ không hợp lý (repetition) chiếm 60% trong nhóm lỗi từ vựng, lỗi đồng nghĩa và siêu phân loại chiếm 25%, lỗi kết hợp từ vựng (collocation) chiếm 15%. Ví dụ, sinh viên thường lặp lại từ ngữ không cần thiết hoặc dùng từ đồng nghĩa không phù hợp ngữ cảnh.

  4. Nguyên nhân lỗi: Theo khảo sát, 58,3% sinh viên không luyện tập viết luận thường xuyên tại nhà, 95% cho rằng viết luận là kỹ năng khó, và 8% nhận định phương pháp giảng dạy chưa rõ ràng. Nguyên nhân chính của lỗi là do sự can thiệp ngôn ngữ mẹ đẻ (negative transfer), thiếu kiến thức ngữ pháp và từ vựng tiếng Anh, cũng như thói quen viết chưa được rèn luyện đầy đủ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy lỗi liên kết ngữ pháp chiếm tỷ lệ cao hơn lỗi từ vựng, điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về lỗi viết của sinh viên EFL. Việc sử dụng sai liên từ nguyên nhân - kết quả phản ánh sự hiểu biết chưa đầy đủ về cấu trúc câu phức và mối quan hệ logic trong tiếng Anh. Lỗi lặp lại từ không hợp lý làm giảm tính mạch lạc và gây khó khăn cho người đọc trong việc theo dõi ý tưởng. Biểu đồ phân bố lỗi (Chart 4.1 và Chart 4.2) minh họa rõ sự chênh lệch tỷ lệ lỗi giữa các loại thiết bị liên kết. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này củng cố quan điểm rằng việc giảng dạy và luyện tập kỹ năng sử dụng thiết bị liên kết cần được chú trọng hơn trong chương trình đào tạo. Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp dữ liệu thực tiễn để cải thiện phương pháp giảng dạy viết luận, giúp sinh viên nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách chính xác và hiệu quả hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường luyện tập viết luận thường xuyên: Giảng viên nên giao bài tập viết luận định kỳ, tối thiểu một bài mỗi tuần, nhằm nâng cao kỹ năng sử dụng thiết bị liên kết và giảm thiểu lỗi. Thời gian thực hiện: ngay từ học kỳ tiếp theo.

  2. Tổ chức các buổi workshop về kỹ năng sử dụng thiết bị liên kết: Tổ chức các buổi tập huấn chuyên sâu về cách sử dụng liên từ, tham chiếu và từ vựng liên kết cho sinh viên năm ba. Chủ thể thực hiện: Khoa Ngoại ngữ phối hợp với Trung tâm Ngoại ngữ của trường.

  3. Cập nhật và bổ sung tài liệu giảng dạy: Thiết kế tài liệu học tập tập trung vào các lỗi liên kết phổ biến, kèm theo bài tập thực hành và ví dụ minh họa cụ thể. Thời gian hoàn thành: trong vòng 6 tháng.

  4. Áp dụng công nghệ hỗ trợ học tập: Khuyến khích sinh viên sử dụng phần mềm kiểm tra ngữ pháp và liên kết như Grammarly để tự đánh giá và chỉnh sửa bài viết. Giảng viên cần hướng dẫn cách sử dụng hiệu quả.

  5. Đào tạo giảng viên về phương pháp sửa lỗi liên kết: Tổ chức các khóa bồi dưỡng nâng cao năng lực giảng viên trong việc phát hiện và sửa lỗi liên kết nhằm đảm bảo sự đồng nhất và hiệu quả trong quá trình giảng dạy.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn và phân tích chi tiết về lỗi liên kết, giúp giảng viên cải tiến phương pháp giảng dạy viết luận, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo.

  2. Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Thông qua việc hiểu rõ các lỗi phổ biến và nguyên nhân, sinh viên có thể tự điều chỉnh và nâng cao kỹ năng viết luận, đặc biệt là kỹ năng sử dụng thiết bị liên kết.

  3. Nhà thiết kế chương trình đào tạo: Các chuyên gia xây dựng chương trình học có thể dựa vào kết quả nghiên cứu để điều chỉnh nội dung, tăng cường các phần học về kỹ năng viết và liên kết câu.

  4. Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học ứng dụng: Luận văn cung cấp cơ sở lý thuyết và dữ liệu thực nghiệm quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo về lỗi viết và phương pháp giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai.

Câu hỏi thường gặp

  1. Lỗi liên kết phổ biến nhất trong bài luận của sinh viên là gì?
    Lỗi phổ biến nhất là sử dụng sai liên từ nguyên nhân - kết quả, chiếm khoảng 28% tổng số lỗi, ví dụ như dùng đồng thời "because" và "so" trong cùng một câu gây thừa thãi.

  2. Nguyên nhân chính dẫn đến các lỗi liên kết là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là do sự can thiệp ngôn ngữ mẹ đẻ, thiếu kiến thức ngữ pháp tiếng Anh và thói quen luyện tập viết luận chưa thường xuyên.

  3. Làm thế nào để sinh viên cải thiện kỹ năng sử dụng thiết bị liên kết?
    Sinh viên nên luyện tập viết luận thường xuyên, tham gia các buổi workshop kỹ năng viết, sử dụng phần mềm hỗ trợ kiểm tra ngữ pháp và nhận phản hồi từ giảng viên.

  4. Giảng viên có thể áp dụng kết quả nghiên cứu này như thế nào?
    Giảng viên có thể thiết kế bài giảng tập trung vào các lỗi phổ biến, sử dụng tài liệu minh họa cụ thể và áp dụng phương pháp sửa lỗi hiệu quả, đồng thời khuyến khích sinh viên luyện tập thường xuyên.

  5. Nghiên cứu có giới hạn nào không?
    Nghiên cứu chỉ tập trung vào sinh viên năm ba chuyên ngành tiếng Anh tại một trường đại học, do đó kết quả có thể chưa đại diện cho toàn bộ sinh viên tiếng Anh ở các trường khác hoặc các cấp học khác.

Kết luận

  • Sinh viên năm ba chuyên ngành tiếng Anh tại TDMU mắc nhiều lỗi liên kết trong bài luận, đặc biệt là lỗi liên từ nguyên nhân - kết quả và lỗi lặp lại từ không hợp lý.
  • Nguyên nhân chính là do sự can thiệp ngôn ngữ mẹ đẻ, thiếu kiến thức ngữ pháp và luyện tập chưa đủ.
  • Nghiên cứu đã phân loại và phân tích chi tiết các lỗi liên kết, cung cấp cơ sở để cải thiện phương pháp giảng dạy và học tập.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể như tăng cường luyện tập, tổ chức workshop, cập nhật tài liệu và đào tạo giảng viên.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các đối tượng khác.

Hành động ngay: Giảng viên và nhà quản lý giáo dục nên áp dụng các khuyến nghị để nâng cao chất lượng giảng dạy viết luận tiếng Anh, đồng thời sinh viên cần chủ động luyện tập và sử dụng các công cụ hỗ trợ để cải thiện kỹ năng viết của mình.