I. Khóa luận tốt nghiệp
Khóa luận tốt nghiệp của sinh viên Ngô Thị Hằng tại Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, tập trung vào việc sàng lọc in silico các hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế enzym HER2, hướng đến điều trị ung thư vú. Nghiên cứu này nằm trong khuôn khổ chương trình đào tạo ngành Dược học, với mục tiêu tìm kiếm các hợp chất tiềm năng từ nguồn dược liệu tự nhiên. Khóa luận tốt nghiệp không chỉ là bước đệm quan trọng trong hành trình học tập mà còn góp phần vào việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho bệnh ung thư vú.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của khóa luận tốt nghiệp là xây dựng một tổ hợp các hợp chất tự nhiên và sử dụng kỹ thuật docking phân tử để sàng lọc các hợp chất có khả năng ức chế enzym HER2. Ngoài ra, nghiên cứu còn phân tích các đặc tính giống thuốc và đánh giá các thông số ADMET (hấp thụ, phân phối, chuyển hóa, bài tiết và độc tính) của các hợp chất tiềm năng. Đây là bước quan trọng trong quá trình phát triển thuốc mới, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí nghiên cứu.
II. Sàng lọc in silico
Sàng lọc in silico là phương pháp sử dụng máy tính để dự đoán và đánh giá các hợp chất có tiềm năng dược lý. Trong nghiên cứu này, sàng lọc in silico được áp dụng để tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế enzym HER2. Phương pháp này bao gồm các bước như chuẩn bị ligand, chuẩn bị protein, và xác nhận giao thức docking. Sàng lọc in silico giúp rút ngắn thời gian và chi phí so với các phương pháp thực nghiệm truyền thống.
2.1. Kỹ thuật Protein docking
Kỹ thuật Protein docking được sử dụng để mô phỏng sự tương tác giữa các hợp chất tự nhiên và enzym HER2. Quá trình này giúp xác định các hợp chất có khả năng liên kết mạnh với enzym HER2, từ đó ức chế hoạt động của nó. Kết quả docking được đánh giá dựa trên mức năng lượng liên kết và sự tương tác với các amino acid trong vùng trung tâm hoạt động của enzym.
III. Hợp chất tự nhiên
Nghiên cứu tập trung vào việc khai thác nguồn hợp chất tự nhiên từ các cây dược liệu, vốn là nguồn tài nguyên dồi dào và phong phú tại Việt Nam. Các hợp chất này được sàng lọc để tìm ra những chất có khả năng ức chế enzym HER2, một mục tiêu quan trọng trong điều trị ung thư vú. Việc sử dụng hợp chất tự nhiên không chỉ mang lại hiệu quả điều trị mà còn giảm thiểu tác dụng phụ so với các phương pháp hóa trị truyền thống.
3.1. Phân tích dược lý
Các hợp chất tự nhiên được phân tích dựa trên các thông số ADMET để đánh giá khả năng hấp thụ, phân phối, chuyển hóa, bài tiết và độc tính. Điều này giúp xác định các hợp chất có tiềm năng trở thành thuốc điều trị ung thư vú. Kết quả phân tích cho thấy một số hợp chất tự nhiên có đặc tính dược lý phù hợp, mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc phát triển thuốc từ dược liệu tự nhiên.
IV. Ức chế enzym HER2
Enzym HER2 là một mục tiêu quan trọng trong điều trị ung thư vú, đặc biệt là ở những bệnh nhân có sự biểu hiện quá mức của gen HER2. Nghiên cứu này tập trung vào việc tìm kiếm các hợp chất có khả năng ức chế enzym HER2, từ đó ngăn chặn sự phát triển và di căn của tế bào ung thư. Các hợp chất được sàng lọc thông qua kỹ thuật docking phân tử và đánh giá dựa trên mức độ ức chế enzym HER2.
4.1. Cơ chế tác dụng
Các hợp chất ức chế enzym HER2 hoạt động bằng cách liên kết với vùng trung tâm hoạt động của enzym, ngăn chặn quá trình truyền tín hiệu tế bào. Điều này dẫn đến sự ức chế tăng trưởng và phân chia của tế bào ung thư. Nghiên cứu đã xác định được một số hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế mạnh enzym HER2, mở ra tiềm năng phát triển các loại thuốc mới trong điều trị ung thư vú.
V. Điều trị ung thư vú
Nghiên cứu này hướng đến việc phát triển các phương pháp điều trị ung thư vú hiệu quả hơn, đặc biệt là đối với các bệnh nhân có sự biểu hiện quá mức của gen HER2. Việc sử dụng các hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế enzym HER2 mang lại hy vọng mới trong việc điều trị ung thư vú, giảm thiểu tác dụng phụ và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
5.1. Ứng dụng thực tiễn
Kết quả nghiên cứu từ khóa luận tốt nghiệp này có thể được ứng dụng trong việc phát triển các loại thuốc mới điều trị ung thư vú. Các hợp chất tự nhiên được sàng lọc có tiềm năng trở thành các dẫn chất dược phẩm, góp phần vào việc cải thiện hiệu quả điều trị và giảm chi phí cho bệnh nhân. Nghiên cứu cũng mở ra hướng đi mới trong việc khai thác nguồn dược liệu tự nhiên tại Việt Nam.
