Nguyen Thị Hải Yến – Vai Trò Yếu Tố Kỳ Ảo Trong Việc Thể Hiện Khát Vọng Của Người Phụ Nữ

Nguyễn Dữ đã xây dựng hình tượng người phụ nữ trái ngược với quan niệm của nhà Nho. Với tinh thần nhân đạo cao cả, Nguyễn Dữ tái hiện hình tượng người phụ nữ trinh liệt với cảm hứng ngợi ca. Đồng thời, chỉ ra bi kịch và sự bất công của xã hội nam quyền và sự hy sinh đầy xót xa của những người phụ nữ ấy.

Nguyễn Dữ sử dụng yếu tố kỳ ảo để giải thoát số phận bi kịch và khát vọng hạnh phúc của người phụ nữ. Đây là cách để ông tránh búa rìu của chế độ hà khắc. Ông lấy yếu tố hiện thực làm nền cho sự tưởng tượng kỳ ảo. Sự chú ý đến số phận con người, đặc biệt là số phận người phụ nữ đã đánh dấu sự xuất hiện của chủ nghĩa nhân đạo trong văn học Việt Nam.

Tác phẩm mượn yếu tố kỳ ảo để phê phán nền chính sự rối loạn, không còn kỷ cương trật tự, vua chúa hôn ám, bề tôi thoán đoạt, bọn gian hiểm nịnh hót đầy triều đình. Những kẻ quan cao chức trọng tha hồ sử vơ vét của cải, sách nhiễu dân lành, thậm chí đến chiếm đoạt vợ người, bức hại chồng người.

Nếu không đặt các nhân vật nữ vào vị trí hồn ma, người của cõi âm, thì tác giả đã không dám kể lại những ý nghĩ và hành động vốn tự nhiên, phàm tục của các nhân vật, cả nam lẫn nữ. Rõ ràng việc sử dụng yếu tố ma quái, kỳ ảo ở đây có ý nghĩa của bức bình phong che chắn búa rìu dư luận của xã hội Nho giáo vốn được định hướng theo lý tưởng quả dục, tiết dục.

Thông qua các nhân vật thần tiên, ma quái, tinh loài vật, cây cỏ..., tác phẩm muốn gửi gắm ý tưởng phê phán nền chính sự rối loạn. Yếu tố kỳ ảo trở thành phương tiện để nhà văn gửi gắm những thông điệp kín đáo, phê phán xã hội đương thời một cách sâu sắc mà vẫn an toàn.

Khát khao hạnh phúc chân chính của người phụ nữ thường dẫn họ đến cái chết và thường là tự vẫn. Nguyễn Dữ thể hiện sự thông cảm với hạnh phúc chính đáng của con người. Ông miêu tả một cách say sưa về tình yêu đôi lứa hay mượn nhân vật để bày tỏ quan niệm nhân sinh của mình. Thái độ của ông đối với người phụ nữ vẫn tràn ngập một niềm thương cảm.

Nguyễn Dữ bộc lộ sự mâu thuẫn lớn, giữa tinh thần bảo thủ của một nhà Nho khi ông phê phán tất cả những mối tình không phù hợp với lễ giáo, đạo đức phong kiến và sự thông cảm, với hạnh phúc chính đáng của con người. Niềm thương cảm ấy xuất phát từ một trái tim nhân hậu của người biết “thương người như thể thương thân”, đau nỗi đau thời cuộc nên xót xa cho thân phận con người.

Vũ Nương là hình ảnh người phụ nữ đức hạnh nhưng phải chịu oan khuất. Yếu tố kỳ ảo xuất hiện khi nàng tự vẫn và hiển linh. Chi tiết này thể hiện khát vọng được minh oan và sự bất lực trước xã hội nam quyền.

Túy Tiêu là biểu tượng cho khát vọng tình yêu tự do, dám chống lại áp bức của cường quyền. Yếu tố kỳ ảo thể hiện qua sự hóa thân và sức mạnh siêu nhiên của nàng, cho thấy sự phản kháng mạnh mẽ của người phụ nữ.

Lệ Nương là hình mẫu người phụ nữ thủy chung, sẵn sàng hy sinh vì chồng. Yếu tố kỳ ảo thể hiện qua sự hóa thân và lòng trung thành vượt thời gian, khẳng định giá trị đạo đức của người phụ nữ Việt Nam.

Biểu tượng là chìa khóa để giải mã ý nghĩa sâu xa của tác phẩm. Cần chú ý đến các chi tiết lặp lại, hình ảnh mang tính ẩn dụ và các nhân vật mang tính đại diện để hiểu rõ hơn thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.

Yếu tố kỳ ảo không chỉ đơn thuần là yếu tố giải trí mà còn có chức năng phản ánh hiện thực, thể hiện khát vọng và phê phán xã hội. Cần phân tích cách Nguyễn Dữ sử dụng yếu tố kỳ ảo để làm nổi bật các vấn đề xã hội và tâm lý con người.

Truyền Kỳ Mạn Lục đã có ảnh hưởng sâu sắc đến các thế hệ nhà văn sau này, đặc biệt là trong việc xây dựng nhân vật nữ và sử dụng yếu tố kỳ ảo. Tác phẩm đã mở ra một hướng đi mới cho văn học Việt Nam, góp phần vào sự phát triển của thể loại truyện ngắn.

Mặc dù được viết trong bối cảnh xã hội phong kiến, Truyền Kỳ Mạn Lục vẫn mang đến những bài học sâu sắc về nữ quyền. Tác phẩm nhắc nhở chúng ta về sự bất công mà người phụ nữ phải chịu đựng và khuyến khích chúng ta đấu tranh cho một xã hội bình đẳng hơn.