Luận văn thạc sĩ về khảo sát các phương tiện từ vựng và ngữ pháp biểu đạt tính tình thái trong tiếng Anh và tiếng Việt

• Tác giả: Nguyễn Thị Hồng
• Người hướng dẫn: TSKH Nguyễn Lai
• Trường học: Đại Học Quốc Gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lý Luận Ngôn Ngữ
• Đề tài: Khảo Sát Tính Tình Thái Trong Tiếng Anh Và Tiếng Việt: Phương Tiện Từ Vựng Và Ngữ Pháp
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2003
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.1. Khái niệm tình thái
• 1.2. Khái niệm tình thái trong logic học
• 1.3. Khái niệm tình thái trong ngôn ngữ học
• 1.4. Sự phân giới các kiểu tình thái
• 1.5. Sự phân giới các kiểu tình thái của các tác giả đi trước
• 1.6. Sự phân giới các kiểu tình thái theo hướng tiến dũng trong luận án
• 1.7. Khái niệm tình thái nhận thức
• 1.8. Quan niệm của nhận thức luận truyền thống và quan niệm của Givón
• 1.9. Quan niệm của một số nhà ngôn ngữ học về tình thái nhận thức
• 1.10. Tính thái nhận thức và chứng cứ
• 1.11. Tính chứng cứ trong quan hệ với tính khách quan và tính chủ quan trong tình thái nhận thức
• 1.12. Khái niệm tình thái nhận thức theo hướng tiến dũng trong luận án
• 1.13. Các phương tiện biểu hiện tình thái nhận thức
• 1.14. Phương tiện ngữ âm
• 1.15. Phương tiện ngữ pháp
• 1.16. Phương tiện từ vựng
• 1.17. Khung miêu tả các phương tiện biểu hiện tình thái nhận thức
• 1.18. Phát ngôn và câu
• 1.19. Các quan hệ giữa các yếu tố thuộc cấu trúc PN và yếu tố thực tại, không gian và thời gian
• 1.20. Hướng miêu tả
• 1.21. Tiểu kết
• 2. CHƯƠNG 2: CÁC PHƯƠNG TIỆN TỪ VỰNG BIỂU ĐẠT TÌNH THÁI NHẬN THỨC TRONG TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT
• 2.1. Các phương tiện từ vựng biểu đạt tình thái nhận thức trong Tiếng Anh
• 2.2. Cấu trúc tình thái với danh từ nhận thức trong TA
• 2.3. Cấu trúc tình thái với tính từ
• 2.4. Cấu trúc tình thái với trạng từ
• 2.5. Các phương tiện từ vựng biểu đạt tình thái nhận thức trong Tiếng Việt
• 2.6. Cấu trúc tình thái với danh từ nhận thức
• 2.7. Cấu trúc tình thái với trạng từ P/ Tiểu từ P
• 2.8. Một số tương đồng và dị biệt giữa các phương tiện từ vựng biểu đạt tình thái nhận thức Tiếng Anh và Tiếng Việt
• 2.9. Tiểu kết
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC PHƯƠNG TIỆN NGỮ PHÁP BIỂU ĐẠT TÌNH THÁI NHẬN THỨC TRONG TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT
• 3.1. Các phương tiện ngữ pháp biểu đạt tình thái nhận thức trong Tiếng Anh
• 3.2. Các cấu trúc TDTTT biểu đạt ý nghĩa tiềm năng trong TA
• 3.3. Thực và các cấu trúc tình thái chỉ ý nghĩa phần thực
• 3.4. Các phương tiện ngữ pháp biểu đạt tình thái nhận thức trong Tiếng Việt
• 3.5. Cấu trúc với vị từ tình thái
• 3.6. Cấu trúc tình thái chỉ điều kiện phần thực
• 3.7. Một số tương đồng và dị biệt giữa các phương tiện ngữ pháp biểu đạt tình thái nhận thức trong TA và TV
• 3.8. Tương đồng và dị biệt giữa các phương tiện biểu đạt ý nghĩa tình thái phần thực trong TA và TV
• 3.9. Các tương đồng và dị biệt giữa các phương tiện biểu đạt ý nghĩa tình thái phần thực trong TA và TV
• 3.10. Tiểu kết
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO VÀ XUẤT XỨ CÁC VÍ DỤ

I. Tổng quan về khảo sát tính tình thái trong tiếng Anh và tiếng Việt

Khảo sát tính tình thái là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng trong ngôn ngữ học, đặc biệt là trong việc phân tích cách mà người nói thể hiện thái độ và cảm xúc của mình thông qua ngôn ngữ. Trong tiếng Anh và tiếng Việt, các phương tiện từ vựng và ngữ pháp được sử dụng để biểu đạt tính tình thái có sự khác biệt rõ rệt. Việc hiểu rõ về những khác biệt này không chỉ giúp nâng cao khả năng giao tiếp mà còn hỗ trợ trong việc giảng dạy và học tập ngôn ngữ.

1.1. Khái niệm tính tình thái trong ngôn ngữ học

Tính tình thái được hiểu là khả năng của ngôn ngữ để thể hiện các trạng thái tâm lý, cảm xúc và thái độ của người nói. Điều này bao gồm việc sử dụng các từ ngữ, cấu trúc ngữ pháp và các yếu tố ngữ cảnh để truyền tải thông điệp một cách chính xác.

1.2. Tầm quan trọng của việc khảo sát tính tình thái

Khảo sát tính tình thái giúp người học ngôn ngữ nhận thức rõ hơn về cách mà ngôn ngữ phản ánh các trạng thái tâm lý. Điều này không chỉ có ý nghĩa trong việc học ngôn ngữ mà còn trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp hiệu quả.

II. Vấn đề và thách thức trong khảo sát tính tình thái

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về tính tình thái, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc phân tích và so sánh giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự khác biệt trong cách mà hai ngôn ngữ này thể hiện các trạng thái tâm lý. Điều này có thể dẫn đến sự hiểu lầm trong giao tiếp và gây khó khăn cho người học.

2.1. Sự khác biệt trong ngữ pháp giữa tiếng Anh và tiếng Việt

Ngữ pháp của tiếng Anh và tiếng Việt có những điểm khác biệt lớn trong việc biểu đạt tính tình thái. Ví dụ, tiếng Anh thường sử dụng các động từ tình thái để thể hiện sự chắc chắn hoặc không chắc chắn, trong khi tiếng Việt lại sử dụng các từ ngữ khác để diễn đạt cùng một ý nghĩa.

2.2. Khó khăn trong việc dịch thuật và hiểu nghĩa

Việc dịch các câu có tính tình thái từ tiếng Anh sang tiếng Việt và ngược lại thường gặp khó khăn do sự khác biệt trong cách diễn đạt. Điều này có thể dẫn đến việc hiểu sai ý nghĩa của câu nói, ảnh hưởng đến giao tiếp.

III. Phương pháp khảo sát tính tình thái trong tiếng Anh và tiếng Việt

Để khảo sát tính tình thái, các nhà nghiên cứu thường sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm phân tích ngữ liệu, phỏng vấn và khảo sát. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, và việc lựa chọn phương pháp phù hợp là rất quan trọng.

3.1. Phân tích ngữ liệu từ văn bản

Phân tích ngữ liệu từ các văn bản là một phương pháp hiệu quả để khảo sát tính tình thái. Bằng cách phân tích các câu trong văn bản, các nhà nghiên cứu có thể xác định được cách mà tính tình thái được thể hiện trong ngôn ngữ.

3.2. Phỏng vấn và khảo sát người nói

Phỏng vấn và khảo sát người nói là một phương pháp khác để thu thập dữ liệu về tính tình thái. Phương pháp này cho phép các nhà nghiên cứu thu thập thông tin trực tiếp từ người sử dụng ngôn ngữ, giúp hiểu rõ hơn về cách mà họ thể hiện thái độ và cảm xúc.

IV. Ứng dụng thực tiễn của khảo sát tính tình thái

Khảo sát tính tình thái không chỉ có giá trị trong lý thuyết ngôn ngữ mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn trong giáo dục và giao tiếp. Việc hiểu rõ về tính tình thái giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp và nâng cao hiệu quả trong việc giảng dạy ngôn ngữ.

4.1. Cải thiện kỹ năng giao tiếp

Việc nắm vững các phương tiện biểu đạt tính tình thái giúp người học cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình. Họ có thể diễn đạt ý kiến, cảm xúc và thái độ một cách rõ ràng và chính xác hơn.

4.2. Ứng dụng trong giảng dạy ngôn ngữ

Khảo sát tính tình thái có thể được áp dụng trong giảng dạy ngôn ngữ, giúp giáo viên thiết kế các bài học phù hợp để nâng cao khả năng giao tiếp cho học sinh.

V. Kết luận và tương lai của khảo sát tính tình thái

Khảo sát tính tình thái trong tiếng Anh và tiếng Việt là một lĩnh vực nghiên cứu đầy tiềm năng. Với sự phát triển của ngôn ngữ học và công nghệ, việc nghiên cứu và ứng dụng tính tình thái sẽ ngày càng trở nên quan trọng hơn trong giao tiếp và giáo dục.

5.1. Tương lai của nghiên cứu tính tình thái

Nghiên cứu tính tình thái sẽ tiếp tục phát triển, với nhiều phương pháp và công cụ mới được áp dụng. Điều này sẽ giúp hiểu rõ hơn về cách mà ngôn ngữ phản ánh các trạng thái tâm lý.

5.2. Khuyến nghị cho nghiên cứu tiếp theo

Các nhà nghiên cứu nên tiếp tục khám phá các khía cạnh khác nhau của tính tình thái, bao gồm cả sự khác biệt văn hóa và ngữ cảnh trong việc sử dụng ngôn ngữ.