Luận Văn Thạc Sĩ Về Hát Xẩm và Nghệ Nhân Hà Thị Cầu Ở Ninh Bình

• Tác giả: Phạm Thị Hà
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Hằng Phương
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học - Đại Học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ, Văn Hóa Và Văn Học Việt Nam
• Đề tài: Hát Xẩm Và Nghệ Nhân Hát Xẩm Hà Thị Cầu Ở Ninh Bình
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thái Nguyên

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Lịch sử vấn đề
• 0.3. Những nghiên cứu chung về hát Xẩm
• 0.4. Những nghiên cứu về hát Xẩm ở Ninh Bình
• 0.5. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 0.5.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.5.2. Phạm vi nghiên cứu
• 0.6. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6.1. Mục đích nghiên cứu
• 0.6.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.7. Phương pháp nghiên cứu
• 0.8. Những đóng góp của luận văn
• 0.9. Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NINH BÌNH VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ HÁT XẨM
• 1.1. Khái quát về tự nhiên, lịch sử xã hội, văn hóa ở Ninh Bình
• 1.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 1.1.2. Đặc điểm lịch sử- xã hội
• 1.2. Một số vấn đề lí luận về hát Xẩm
• 1.2.1. Khái niệm, nguồn gốc hát Xẩm
• 1.2.1.1. Khái niệm hát Xẩm
• 1.2.1.2. Nguồn gốc của hát Xẩm
• 1.2.2. Đặc điểm của nghệ thuật hát Xẩm
• 1.2.2.1. Môi trường diễn xướng
• 1.2.2.2. Hệ thống làn điệu
• 1.2.2.3. Đặc điểm lời ca
• 1.2.3. Vài nét về Hát Xẩm ở Ninh Bình
• 1.2.3.1. Các “điểm sáng” về hát Xẩm
• 1.2.3.2. Hiện trạng sưu tầm lời ca hát Xẩm
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG KHÚC HÁT XẨM Ở NINH BÌNH
• 2.1. Hát Xẩm ở Ninh Bình nhìn từ phương diện nội dung
• 2.1.1. Xẩm là lời tâm sự về tình mẫu tử, tình vợ chồng
• 2.1.2. Xẩm là tiếng kêu than thân trách phận
• 2.1.3. Xẩm là tiếng nói đả kích, châm biếm những thói hư tật xấu trong xã hội
• 2.2. Hát Xẩm ở Ninh Bình nhìn từ phương diện nghệ thuật
• 2.2.1. Nhan đề và thể thơ
• 2.2.2. Nhân vật trữ tình
• 2.2.3. Một số biện pháp tu từ
• 2.2.3.1. Biện pháp so sánh tu từ
• 2.2.3.2. Biện pháp ẩn dụ tu từ
• 2.2.3.3. Biện pháp điệp từ ngữ
• 2.2.3.4. Biện pháp khoa trương
• 3. CHƯƠNG 3: NGHỆ NHÂN HÁT XẨM HÀ THỊ CẦU
• 3.1. Cuộc đời và nghiệp diễn
• 3.2. Phương thức diễn xướng của nghệ nhân Hà Thị Cầu
• 3.3. Vị trí và những đóng góp của nghệ nhân Hà Thị Cầu với nghệ thuật hát Xẩm
• 3.4. Hà Thị Cầu với vấn đề bảo lưu và phát triển nghệ thuật hát Xẩm
• 4. CHƯƠNG 4: HÁT XẨM TRONG MÔI TRƯỜNG VĂN HÓA DÂN GIAN
• 4.1. Tổ chức các câu lạc bộ hát Xẩm ở Ninh Bình
• 4.2. Biểu diễn hát Xẩm ở Ninh Bình
• 4.3. Những lời Xẩm mới
• 4.4. Xẩm Ninh Bình trong cái nhìn đối sánh
• 4.4.1. Xẩm Ninh Bình xưa và nay
• 4.4.2. Xẩm Ninh Bình và Xẩm Hà thành
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Khám Phá Hát Xẩm và Di Sản Văn Hóa Ninh Bình

Hát Xẩm là một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Ninh Bình. Nghệ thuật này không chỉ là phương tiện giải trí mà còn là cách thể hiện tâm tư, tình cảm của người dân. Ninh Bình, với lịch sử văn hóa phong phú, là nơi lưu giữ nhiều giá trị nghệ thuật truyền thống, trong đó có Hát Xẩm. Việc tìm hiểu về Hát Xẩm và nghệ nhân Hà Thị Cầu không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa dân gian.

1.1. Tổng Quan Về Hát Xẩm và Ninh Bình

Hát Xẩm có nguồn gốc từ các hình thức nghệ thuật dân gian khác, phát triển mạnh mẽ tại Ninh Bình. Nơi đây không chỉ nổi tiếng với các di tích lịch sử mà còn là cái nôi của nhiều nghệ nhân tài ba, trong đó có Hà Thị Cầu. Hát Xẩm phản ánh đời sống, tâm tư của người dân qua từng lời ca, điệu nhạc.

1.2. Ý Nghĩa Văn Hóa Của Hát Xẩm

Hát Xẩm không chỉ là một hình thức nghệ thuật mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân Ninh Bình. Nó giúp kết nối cộng đồng, truyền tải những giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc. Hát Xẩm còn là phương tiện để thể hiện những tâm tư, nguyện vọng của người dân.

II. Thách Thức Trong Việc Bảo Tồn Hát Xẩm

Mặc dù Hát Xẩm có giá trị văn hóa lớn, nhưng hiện nay nghệ thuật này đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự phát triển của xã hội hiện đại đã khiến cho nhiều người trẻ không còn mặn mà với các hình thức nghệ thuật truyền thống. Việc bảo tồn và phát triển Hát Xẩm trở thành một nhiệm vụ cấp bách.

2.1. Sự Giảm Dần Của Nghệ Nhân Hát Xẩm

Nghệ nhân Hà Thị Cầu là một trong những người cuối cùng giữ gìn nghệ thuật Hát Xẩm. Sự ra đi của bà để lại một khoảng trống lớn trong việc truyền dạy và bảo tồn nghệ thuật này. Việc thiếu hụt nghệ nhân có kinh nghiệm là một trong những thách thức lớn nhất hiện nay.

2.2. Thiếu Sự Quan Tâm Từ Cộng Đồng

Nhiều người dân, đặc biệt là giới trẻ, chưa nhận thức đầy đủ về giá trị của Hát Xẩm. Sự thiếu quan tâm này dẫn đến việc nghệ thuật này dần bị lãng quên. Cần có những hoạt động tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức về Hát Xẩm trong cộng đồng.

III. Phương Pháp Bảo Tồn Hát Xẩm Hiệu Quả

Để bảo tồn Hát Xẩm, cần có những phương pháp hiệu quả nhằm khôi phục và phát triển nghệ thuật này. Việc tổ chức các lớp học, buổi biểu diễn và các hoạt động giao lưu văn hóa sẽ giúp nâng cao nhận thức và sự quan tâm của cộng đồng.

3.1. Tổ Chức Các Lớp Học Hát Xẩm

Các lớp học Hát Xẩm cần được tổ chức thường xuyên để truyền dạy cho thế hệ trẻ. Việc này không chỉ giúp bảo tồn nghệ thuật mà còn tạo cơ hội cho các bạn trẻ thể hiện tài năng và đam mê của mình.

3.2. Tổ Chức Các Buổi Biểu Diễn

Các buổi biểu diễn Hát Xẩm cần được tổ chức định kỳ để thu hút sự chú ý của công chúng. Đây là cơ hội để nghệ nhân thể hiện tài năng và giới thiệu Hát Xẩm đến với đông đảo khán giả.

IV. Ứng Dụng Hát Xẩm Trong Cuộc Sống Hiện Đại

Hát Xẩm không chỉ là một loại hình nghệ thuật truyền thống mà còn có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc kết hợp Hát Xẩm với các hình thức nghệ thuật hiện đại sẽ tạo ra những sản phẩm văn hóa độc đáo và hấp dẫn.

4.1. Kết Hợp Hát Xẩm Với Nghệ Thuật Đương Đại

Việc kết hợp Hát Xẩm với các thể loại nghệ thuật hiện đại như múa, nhảy, hoặc nhạc điện tử sẽ tạo ra những sản phẩm mới mẻ, thu hút sự quan tâm của giới trẻ. Điều này không chỉ giúp bảo tồn mà còn phát triển nghệ thuật Hát Xẩm.

4.2. Sử Dụng Hát Xẩm Trong Giáo Dục

Hát Xẩm có thể được đưa vào chương trình giảng dạy tại các trường học để giúp học sinh hiểu rõ hơn về văn hóa dân gian. Việc này không chỉ giúp bảo tồn nghệ thuật mà còn nâng cao nhận thức văn hóa cho thế hệ trẻ.

V. Kết Luận Về Hát Xẩm và Nghệ Nhân Hà Thị Cầu

Hát Xẩm và nghệ nhân Hà Thị Cầu là những biểu tượng quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa dân gian Ninh Bình. Việc nghiên cứu và phát triển Hát Xẩm không chỉ giúp gìn giữ di sản văn hóa mà còn góp phần nâng cao giá trị văn hóa dân tộc. Cần có những nỗ lực từ cộng đồng và các cơ quan chức năng để bảo tồn và phát triển nghệ thuật này.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Hát Xẩm

Hát Xẩm không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân Ninh Bình. Nó phản ánh tâm tư, tình cảm và những giá trị văn hóa của dân tộc.

5.2. Hướng Đi Tương Lai Của Hát Xẩm

Để Hát Xẩm có thể phát triển bền vững, cần có những chính sách hỗ trợ từ chính quyền và sự quan tâm từ cộng đồng. Việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại sẽ là chìa khóa để Hát Xẩm tiếp tục sống mãi trong lòng người dân.