Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thị trường khu vực và thế giới, việc tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp trở thành một yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và điều hành sản xuất kinh doanh. Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phát Tài, thành lập năm 2005 với đội ngũ 51 cán bộ công nhân viên, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng dân dụng và công nghiệp, đã và đang đối mặt với nhiều thách thức trong tổ chức công tác kế toán. Từ năm 2015 đến 2017, công ty đã ghi nhận sự phát triển ổn định nhưng vẫn tồn tại những hạn chế trong bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản và báo cáo kế toán.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phát Tài nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán, đáp ứng yêu cầu quản lý và điều hành hiệu quả. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào kế toán tài chính của công ty trong giai đoạn 2015-2017, với định hướng phát triển đến năm 2025. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc cung cấp các giải pháp khoa học, giúp công ty nâng cao năng lực quản lý tài chính, giảm thiểu sai sót và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Lý thuyết tổ chức công tác kế toán: Nhấn mạnh vai trò của kế toán trong việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin tài chính phục vụ quản lý và ra quyết định. Tổ chức công tác kế toán là sự thiết lập mối quan hệ giữa phương pháp kế toán, đối tượng kế toán và con người thực hiện kế toán.

  • Mô hình tổ chức bộ máy kế toán: Bao gồm ba hình thức chính là tập trung, phân tán và kết hợp, phù hợp với quy mô và đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.

  • Khái niệm về hệ thống chứng từ, tài khoản và sổ kế toán: Là các công cụ cơ bản để ghi chép, phân loại và tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: tổ chức bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ kế toán, hệ thống tài khoản kế toán, hệ thống sổ kế toán, báo cáo tài chính và kiểm tra kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận chủ nghĩa duy vật biện chứng kết hợp các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh và thống kê. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu kế toán thực tế của Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phát Tài trong giai đoạn 2015-2017, các báo cáo tài chính, tài liệu pháp lý liên quan và khảo sát thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ bộ phận kế toán và các phòng ban liên quan trong công ty, với phương pháp chọn mẫu theo tiêu chí đại diện cho các bộ phận chức năng kế toán. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng cách so sánh số liệu thực tế với các chuẩn mực kế toán hiện hành và các mô hình tổ chức công tác kế toán tiêu chuẩn.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2017 đến tháng 12/2017, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích thực trạng, đề xuất giải pháp và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy kế toán chưa tối ưu: Bộ máy kế toán của công ty hiện có 51 nhân sự, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên, nhưng việc phân công công việc chưa rõ ràng, dẫn đến tình trạng chồng chéo và thiếu hiệu quả. So với các doanh nghiệp cùng ngành, công ty có tỷ lệ nhân sự kế toán có trình độ cao thấp hơn khoảng 10%.

  2. Hệ thống chứng từ kế toán chưa đồng bộ: Việc luân chuyển và kiểm tra chứng từ kế toán còn tồn tại nhiều bất cập, gây tồn đọng chứng từ vào cuối kỳ kế toán. Khoảng 30% chứng từ được xử lý chậm so với quy định, ảnh hưởng đến chất lượng báo cáo tài chính.

  3. Hệ thống tài khoản và sổ kế toán chưa phù hợp hoàn toàn với đặc thù doanh nghiệp: Công ty áp dụng hệ thống tài khoản theo Thông tư 200/2014/TT-BTC nhưng chưa xây dựng được hệ thống tài khoản chi tiết theo từng đối tượng, dẫn đến khó khăn trong việc phân tích chi tiết chi phí và doanh thu.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế: Công ty mới sử dụng phần mềm kế toán FAST nhưng chưa khai thác hết các tính năng, đặc biệt trong việc tự động hóa quy trình kiểm tra và báo cáo. Tỷ lệ tự động hóa các nghiệp vụ kế toán chỉ đạt khoảng 40%.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc tổ chức bộ máy kế toán chưa khoa học, thiếu sự phân công rõ ràng và chưa có quy trình luân chuyển chứng từ hợp lý. So với các doanh nghiệp như Công ty cổ phần đầu tư và kinh doanh nhà Khang Điền, Phát Tài còn thiếu sự chuyên môn hóa và đào tạo nhân sự kế toán.

Việc chưa xây dựng hệ thống tài khoản chi tiết làm giảm khả năng phân tích và kiểm soát chi phí, ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị tài chính. Hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin cũng làm giảm tốc độ xử lý và độ chính xác của thông tin kế toán.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ xử lý chứng từ đúng hạn giữa Phát Tài và các doanh nghiệp cùng ngành, bảng phân tích cơ cấu nhân sự kế toán theo trình độ và biểu đồ mức độ ứng dụng phần mềm kế toán trong các nghiệp vụ.

Kết quả nghiên cứu khẳng định việc hoàn thiện tổ chức công tác kế toán là cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, giảm thiểu rủi ro và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tái cấu trúc bộ máy kế toán: Phân công rõ ràng các phần hành kế toán, xây dựng sơ đồ tổ chức khoa học, đảm bảo nguyên tắc bất kiêm nhiệm và phân nhiệm hợp lý. Mục tiêu hoàn thành trong 6 tháng, do Ban Giám đốc phối hợp phòng nhân sự và kế toán thực hiện.

  2. Xây dựng quy trình luân chuyển chứng từ kế toán chuẩn hóa: Thiết lập quy trình kiểm tra, thu nhận và lưu trữ chứng từ khoa học, giảm thiểu tồn đọng chứng từ cuối kỳ xuống dưới 5%. Thời gian triển khai 3 tháng, do phòng kế toán chủ trì.

  3. Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán chi tiết: Xây dựng hệ thống tài khoản phù hợp với đặc thù hoạt động xây dựng, chi tiết theo từng dự án và đối tượng chi phí. Mục tiêu hoàn thành trong 9 tháng, phối hợp với chuyên gia tư vấn kế toán.

  4. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin: Đào tạo nhân viên sử dụng phần mềm kế toán FAST hiệu quả, triển khai tự động hóa các nghiệp vụ kế toán đạt tối thiểu 80% trong vòng 12 tháng. Phòng công nghệ thông tin và kế toán phối hợp thực hiện.

  5. Đào tạo và bồi dưỡng nhân sự kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho nhân viên kế toán định kỳ hàng năm. Ban lãnh đạo công ty chịu trách nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng: Nhận diện các điểm yếu trong tổ chức công tác kế toán, từ đó đưa ra quyết định cải tiến bộ máy kế toán và quy trình quản lý tài chính.

  2. Phòng kế toán và tài chính: Áp dụng các giải pháp hoàn thiện hệ thống chứng từ, tài khoản và sổ kế toán, nâng cao hiệu quả công tác kế toán và báo cáo tài chính.

  3. Chuyên gia tư vấn kế toán và kiểm toán: Tham khảo mô hình tổ chức và các giải pháp thực tiễn để tư vấn cho các doanh nghiệp xây dựng tương tự.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Học tập các phương pháp nghiên cứu, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp trong lĩnh vực kế toán doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức công tác kế toán lại quan trọng đối với doanh nghiệp xây dựng?
    Tổ chức công tác kế toán giúp doanh nghiệp thu thập, xử lý và cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời, phục vụ quản lý và ra quyết định hiệu quả, đồng thời đảm bảo tuân thủ pháp luật.

  2. Các hình thức tổ chức bộ máy kế toán phổ biến là gì?
    Có ba hình thức chính: tập trung, phân tán và kết hợp. Lựa chọn hình thức phù hợp phụ thuộc vào quy mô, đặc điểm hoạt động và phân cấp quản lý của doanh nghiệp.

  3. Làm thế nào để cải thiện quy trình luân chuyển chứng từ kế toán?
    Bằng cách thiết lập quy trình rõ ràng từ lập, kiểm tra, ghi sổ đến lưu trữ chứng từ, phân công trách nhiệm cụ thể và ứng dụng công nghệ thông tin để giảm thiểu sai sót và tồn đọng.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán mang lại lợi ích gì?
    Giúp tự động hóa các nghiệp vụ kế toán, nâng cao độ chính xác, tiết kiệm thời gian xử lý, cung cấp báo cáo nhanh chóng và hỗ trợ phân tích tài chính hiệu quả.

  5. Làm sao để xây dựng hệ thống tài khoản kế toán phù hợp với doanh nghiệp?
    Căn cứ vào đặc điểm hoạt động, quy mô và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, đồng thời tuân thủ hệ thống tài khoản kế toán thống nhất của Nhà nước, xây dựng tài khoản chi tiết theo từng đối tượng và nghiệp vụ.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa lý luận về tổ chức công tác kế toán và áp dụng thực tiễn tại Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Phát Tài.
  • Phân tích thực trạng cho thấy nhiều hạn chế trong bộ máy kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tái cấu trúc bộ máy, chuẩn hóa quy trình chứng từ, hoàn thiện hệ thống tài khoản và tăng cường ứng dụng công nghệ.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và năng lực cạnh tranh của công ty.
  • Khuyến nghị công ty triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi sang kế toán quản trị và các doanh nghiệp xây dựng khác.

Hành động ngay hôm nay để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững doanh nghiệp!