Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự tác động mạnh mẽ của đại dịch Covid-19, công tác quản trị nhân sự trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành du lịch – dịch vụ. Công ty Cổ phần Du lịch Đồ Sơn, một doanh nghiệp lâu năm tại khu du lịch biển Đồ Sơn, Hải Phòng, đã trải qua nhiều biến động trong giai đoạn 2017-2021 với tổng số nhân viên hợp đồng dài hạn khoảng 175 người và lượng lớn nhân viên thời vụ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại công ty, tập trung vào các hoạt động hoạch định, tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và đãi ngộ nhân sự trong giai đoạn từ 2016 đến tháng 8 năm 2021.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực, góp phần tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong ngành du lịch, đặc biệt khi thị trường khách chủ yếu là khách nội địa chiếm hơn 80%, với sự gia tăng dần của khách quốc tế. Qua đó, công tác quản trị nhân sự được xem là đòn bẩy giúp công ty thích nghi với biến động thị trường, duy trì hoạt động kinh doanh ổn định và phát triển bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị nhân sự hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết quản trị nhân sự: Nhấn mạnh vai trò của quản trị nhân sự trong việc sử dụng hiệu quả nguồn lực con người để đạt mục tiêu tổ chức. Quản trị nhân sự bao gồm các hoạt động hoạch định, tuyển dụng, đào tạo, đánh giá và đãi ngộ nhân sự.

  • Mô hình quản trị nguồn nhân lực theo chức năng: Bao gồm các bước hoạch định nhân sự, tuyển dụng, sắp xếp và sử dụng nhân sự, đào tạo phát triển, đánh giá và đãi ngộ nhân viên.

  • Khái niệm về môi trường tác động đến quản trị nhân sự: Phân tích các yếu tố bên trong (mục tiêu doanh nghiệp, chính sách, văn hóa doanh nghiệp, con người, nhà quản trị) và bên ngoài (kinh tế, dân số, luật pháp, văn hóa xã hội, khoa học kỹ thuật, khách hàng, đối thủ cạnh tranh) ảnh hưởng đến công tác quản trị nhân sự.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản trị nhân sự, hoạch định nhân sự, tuyển dụng, đào tạo phát triển, đánh giá nhân viên, đãi ngộ nhân sự, lao động thời vụ, lao động cơ hữu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Thu thập dữ liệu sơ cấp: Khảo sát thực tế tại Công ty Cổ phần Du lịch Đồ Sơn, thu thập số liệu về nhân sự, doanh thu, chi phí, khảo sát ý kiến cán bộ nhân viên về công việc và quản trị nhân sự.

  • Thu thập dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp số liệu kinh doanh giai đoạn 2017-2021, các báo cáo nội bộ, văn bản pháp luật liên quan đến lao động và quản trị nhân sự.

  • Phân tích định lượng: Sử dụng thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm, phân tích biến động nhân sự, chi phí đào tạo, thu nhập bình quân.

  • Phân tích định tính: Đánh giá thực trạng công tác quản trị nhân sự, phân tích quy trình tuyển dụng, đào tạo, đánh giá nhân viên, đãi ngộ, so sánh với các lý thuyết và thực tiễn ngành.

  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu và khảo sát trong giai đoạn 2016 đến tháng 8 năm 2021, đặc biệt chú trọng tác động của đại dịch Covid-19 từ năm 2019 trở đi.

Cỡ mẫu khảo sát gồm toàn bộ cán bộ nhân viên tại các khách sạn và bộ phận dịch vụ của công ty, với tỷ lệ phản hồi cao, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Biến động nhân sự và cơ cấu lao động: Tổng số lao động tăng từ 149 người năm 2017 lên 193 người năm 2020, giảm nhẹ còn 183 người năm 2021 do ảnh hưởng dịch bệnh. Lao động thời vụ chiếm khoảng 16-20% tổng số nhân sự, tăng lên gần 20% năm 2021 để bù đắp cho lao động cơ hữu bị cắt giảm. Tỷ lệ lao động nữ chiếm khoảng 65-70%, chủ yếu làm việc tại các bộ phận phục vụ khách hàng.

  2. Trình độ chuyên môn và ngoại ngữ: Tỷ lệ lao động có trình độ đại học và cao đẳng chiếm trên 80%, thể hiện đội ngũ nhân lực có trình độ đào tạo nghề cao. Tuy nhiên, khả năng sử dụng ngoại ngữ còn hạn chế, với trên 70% nhân viên không biết hoặc sử dụng ngoại ngữ ở mức thấp, gây khó khăn trong giao tiếp với khách quốc tế.

  3. Kết quả kinh doanh và chi phí nhân sự: Doanh thu công ty tăng từ 27.224 triệu đồng năm 2017 lên 32.455 triệu đồng năm 2021, trong khi tổng chi phí cũng tăng từ 22.656 triệu đồng lên 29.205 triệu đồng. Lợi nhuận sau thuế biến động, giảm gần 34% năm 2021 so với năm trước, chủ yếu do chi phí tăng và tác động của dịch bệnh.

  4. Đánh giá công việc và sự hài lòng của nhân viên: Khoảng 80% nhân viên cho rằng khối lượng công việc phù hợp với thời gian làm việc, 79% tin rằng làm việc tốt sẽ được đánh giá cao, nhưng 20% chưa hiểu rõ yêu cầu công việc và 15% không yêu thích công việc hiện tại. Điều này phản ánh sự thiếu đồng nhất trong phân tích và mô tả công việc tại các bộ phận.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trong quản trị nhân sự tại Công ty Cổ phần Du lịch Đồ Sơn bao gồm:

  • Tính thời vụ cao của ngành du lịch: Đòi hỏi công ty phải sử dụng nhiều lao động thời vụ, gây khó khăn trong việc ổn định và đào tạo nhân lực.

  • Khả năng ngoại ngữ hạn chế: Do tiêu chí tuyển dụng chưa yêu cầu ngoại ngữ, trong khi nhu cầu phục vụ khách quốc tế ngày càng tăng, tạo ra điểm yếu cạnh tranh.

  • Quy trình tuyển dụng và phân tích công việc chưa đồng bộ: Các bản mô tả công việc chưa chi tiết và thống nhất giữa các bộ phận, ảnh hưởng đến hiệu quả đánh giá và phát triển nhân viên.

  • Ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19: Gây áp lực lớn lên chi phí và nhân sự, buộc công ty phải cắt giảm lao động cơ hữu và tăng lao động thời vụ, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành khách sạn du lịch, những vấn đề trên là phổ biến nhưng công ty đã có những bước đi phù hợp như duy trì tỷ lệ lao động đã qua đào tạo cao và áp dụng quy trình tuyển dụng nghiêm ngặt cho lao động cơ hữu. Việc sử dụng biểu đồ cơ cấu độ tuổi, trình độ học vấn và ngoại ngữ giúp minh họa rõ nét thực trạng nhân sự, từ đó làm cơ sở cho các đề xuất cải tiến.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nghiệp vụ hoạch định nhân sự

    • Thực hiện phân tích nhu cầu nhân sự chi tiết theo mùa vụ và dự báo biến động thị trường.
    • Mục tiêu: Giảm thiểu tình trạng thiếu hụt nhân lực trong mùa cao điểm, tăng hiệu quả sử dụng lao động.
    • Thời gian: Triển khai trong 6 tháng tới.
    • Chủ thể: Phòng Tổ chức – Hành chính phối hợp với Ban Giám đốc.

  2. Chú trọng công tác phân tích công việc

    • Xây dựng và chuẩn hóa bản mô tả công việc chi tiết cho từng vị trí, nhất là các bộ phận trực tiếp phục vụ khách hàng.
    • Mục tiêu: Tăng sự hiểu biết và hài lòng của nhân viên, nâng cao hiệu quả đánh giá và đào tạo.
    • Thời gian: Hoàn thành trong vòng 1 năm.
    • Chủ thể: Phòng Tổ chức – Hành chính phối hợp với các trưởng bộ phận.

  3. Hoàn thiện quy trình tuyển dụng nhân sự, đa dạng hóa nguồn tuyển dụng

    • Mở rộng kênh tuyển dụng, tăng cường tuyển dụng lao động có kỹ năng ngoại ngữ và chuyên môn phù hợp.
    • Mục tiêu: Nâng cao chất lượng nhân sự, đáp ứng nhu cầu phục vụ khách quốc tế.
    • Thời gian: Áp dụng ngay trong các đợt tuyển dụng tiếp theo.
    • Chủ thể: Phòng Tổ chức – Hành chính.

  4. Tăng cường công tác đào tạo và phát triển nhân sự

    • Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng chuyên môn và ngoại ngữ cho cán bộ nhân viên.
    • Mục tiêu: Nâng cao năng lực phục vụ, tăng khả năng cạnh tranh của công ty.
    • Thời gian: Lập kế hoạch đào tạo hàng năm, bắt đầu từ quý tiếp theo.
    • Chủ thể: Phòng Tổ chức – Hành chính phối hợp với các đơn vị đào tạo.

  5. Hoàn thiện công tác đãi ngộ nhân sự

    • Xây dựng chính sách lương, thưởng và phúc lợi phù hợp, tạo động lực làm việc cho nhân viên.
    • Mục tiêu: Giữ chân nhân tài, giảm tỷ lệ nghỉ việc, nâng cao tinh thần làm việc.
    • Thời gian: Rà soát và điều chỉnh trong 6 tháng tới.
    • Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Tổ chức – Hành chính.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp du lịch – khách sạn

    • Lợi ích: Áp dụng các giải pháp quản trị nhân sự phù hợp với đặc thù ngành, nâng cao hiệu quả hoạt động.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch nhân sự mùa vụ, cải thiện quy trình tuyển dụng và đào tạo.

  2. Phòng nhân sự các công ty dịch vụ

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình quản trị nhân sự toàn diện, từ hoạch định đến đãi ngộ.
    • Use case: Chuẩn hóa quy trình tuyển dụng, xây dựng bản mô tả công việc chi tiết.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh, Quản trị Nhân sự

    • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và giải pháp quản trị nhân sự trong doanh nghiệp thực tiễn.
    • Use case: Tham khảo số liệu, phương pháp nghiên cứu và đề xuất cải tiến.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức đào tạo nghề

    • Lợi ích: Hiểu rõ nhu cầu và thách thức của doanh nghiệp trong việc phát triển nguồn nhân lực ngành du lịch.
    • Use case: Xây dựng chính sách hỗ trợ đào tạo, phát triển nhân lực phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản trị nhân sự lại quan trọng đối với doanh nghiệp du lịch?
    Quản trị nhân sự giúp doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực con người, nâng cao chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt trong ngành du lịch có tính thời vụ cao và yêu cầu dịch vụ khách hàng khắt khe.

  2. Làm thế nào để công ty có thể cải thiện khả năng ngoại ngữ của nhân viên?
    Công ty nên tổ chức các khóa đào tạo ngoại ngữ định kỳ, khuyến khích nhân viên tham gia học tập, đồng thời ưu tiên tuyển dụng ứng viên có kỹ năng ngoại ngữ để đáp ứng nhu cầu khách quốc tế.

  3. Tại sao lao động thời vụ lại chiếm tỷ trọng lớn trong công ty?
    Do đặc thù ngành du lịch – khách sạn có mùa cao điểm với lượng khách tăng đột biến, công ty cần bổ sung nhân lực linh hoạt để đáp ứng nhu cầu phục vụ, trong khi mùa thấp điểm thì giảm bớt nhân sự để tiết kiệm chi phí.

  4. Quy trình tuyển dụng nhân sự cơ hữu tại công ty gồm những bước nào?
    Quy trình gồm đề xuất nhu cầu tuyển dụng, lập kế hoạch, phê duyệt, thông báo tuyển dụng, thu nhận và phân loại hồ sơ, phỏng vấn, kiểm tra sức khỏe, ra quyết định tuyển dụng và ký hợp đồng lao động chính thức.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả công việc của nhân viên một cách khách quan?
    Công ty nên xây dựng tiêu chuẩn đánh giá rõ ràng, áp dụng các phương pháp như xếp hạng luân phiên, so sánh theo cặp, cho điểm, đồng thời kết hợp phản hồi từ cấp trên và đồng nghiệp để đảm bảo tính công bằng và chính xác.

Kết luận

  • Quản trị nhân sự tại Công ty Cổ phần Du lịch Đồ Sơn đóng vai trò then chốt trong việc duy trì và phát triển hoạt động kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh và biến động thị trường.
  • Nghiên cứu đã chỉ ra những điểm mạnh như tỷ lệ lao động đã qua đào tạo cao, quy trình tuyển dụng nghiêm ngặt với lao động cơ hữu, đồng thời cũng nêu bật các hạn chế về khả năng ngoại ngữ, công tác phân tích công việc và quản lý lao động thời vụ.
  • Các đề xuất tập trung vào nâng cao nghiệp vụ hoạch định nhân sự, chuẩn hóa phân tích công việc, đa dạng hóa nguồn tuyển dụng, tăng cường đào tạo và hoàn thiện chính sách đãi ngộ.
  • Tiếp theo, công ty cần triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng để cải thiện hiệu quả quản trị nhân sự, đồng thời theo dõi và đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp.
  • Khuyến khích các doanh nghiệp trong ngành du lịch – khách sạn tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa nguồn nhân lực – chìa khóa thành công của doanh nghiệp bạn!