Tổng quan nghiên cứu

Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn là mục tiêu chiến lược của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong giai đoạn 2011-2020, với tầm nhìn đến năm 2030. Huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, nằm trên tuyến quốc lộ 20, là cầu nối giữa vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và các điểm du lịch lớn như Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Lạt. Với diện tích tự nhiên 773,74 km² và dân số khoảng 154.244 người năm 2022, Tân Phú sở hữu nhiều tiềm năng du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh và nông nghiệp. Tốc độ tăng trưởng khách du lịch bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt từ 10-14%/năm, tổng doanh thu du lịch tăng 57% so với giai đoạn trước, đạt 268.233 triệu đồng.

Tuy nhiên, phát triển du lịch tại đây vẫn còn nhiều hạn chế như sản phẩm du lịch chưa đa dạng, dịch vụ chất lượng cao chưa phát triển, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ và nguồn nhân lực thiếu chuyên nghiệp. Nguyên nhân chủ yếu là do nền kinh tế huyện chủ yếu dựa vào nông nghiệp, ngân sách hạn chế, bộ máy quản lý nhà nước về du lịch chưa hiệu quả và sự phối hợp giữa các ngành còn yếu. Nghiên cứu nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước (QLNN) về du lịch trên địa bàn huyện Tân Phú, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần phát triển du lịch bền vững, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào QLNN về du lịch trên địa bàn huyện Tân Phú trong giai đoạn 2020-2022, với số liệu sơ cấp thu thập từ tháng 7 đến tháng 10 năm 2023. Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về QLNN du lịch, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn trong việc đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển du lịch huyện Tân Phú.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nhà nước về du lịch, bao gồm:

  • Khái niệm du lịch: Theo Luật Du lịch Việt Nam (2017), du lịch là hoạt động đi lại ngoài nơi cư trú thường xuyên không quá 1 năm nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, khám phá tài nguyên du lịch hoặc mục đích hợp pháp khác.

  • Quản lý nhà nước về du lịch (QLNN): Là quá trình tác động của Nhà nước thông qua các công cụ quản lý như chiến lược, quy hoạch, chính sách nhằm điều chỉnh hành vi các chủ thể trong hoạt động du lịch, đảm bảo phát triển bền vững, hiệu quả và đúng định hướng.

  • Đặc điểm QLNN về du lịch: Bao gồm chủ thể quản lý đa cấp (Chính phủ, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch cấp tỉnh, phòng Văn hóa - Thông tin cấp huyện), đối tượng quản lý đa dạng (doanh nghiệp, cộng đồng, khách du lịch), nội dung quản lý linh hoạt theo biến động kinh tế, xã hội, và phương pháp quản lý kết hợp pháp luật và tuyên truyền vận động.

  • Các yếu tố ảnh hưởng đến QLNN về du lịch: Bộ máy và chất lượng đội ngũ cán bộ, điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch, phát triển kinh tế - xã hội địa phương, cơ sở pháp lý và chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ các báo cáo của UBND huyện, Phòng Văn hóa - Thông tin, Phòng Tài chính kế hoạch, Chi cục Thống kê huyện Tân Phú giai đoạn 2020-2022. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát phỏng vấn 30 cán bộ quản lý, 100 khách du lịch và 30 đại diện cơ sở kinh doanh du lịch trên địa bàn huyện trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 10 năm 2023.

  • Phương pháp chọn mẫu: Mẫu khảo sát được chọn theo tiêu chí đại diện, đảm bảo mỗi nhóm đối tượng có tối thiểu 30 mẫu để đảm bảo tính khách quan và độ tin cậy.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng phương pháp thống kê mô tả (số tuyệt đối, số tương đối, tỷ lệ phần trăm) để phản ánh thực trạng; phương pháp so sánh để đánh giá sự biến động các chỉ tiêu phát triển du lịch và QLNN; phân tích định tính để giải thích nguyên nhân và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp từ tháng 7 đến tháng 10 năm 2023, phân tích và tổng hợp kết quả trong quý cuối năm 2023 và đầu năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng văn bản pháp luật và chính sách du lịch: Huyện Tân Phú đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/HU (2022-2025) và Kế hoạch số 270/KH-UBND (2022) nhằm phát triển du lịch. Tuy nhiên, 46,7% cán bộ khảo sát đánh giá hiệu quả thực hiện các chương trình, chính sách là bình thường, 40% cho rằng chưa hiệu quả.

  2. Phát triển sản phẩm du lịch: Huyện tập trung phát triển ba loại hình chính gồm du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa - tâm linh và du lịch nông nghiệp. Có 19 điểm du lịch, trong đó 7 điểm tham quan phổ biến và 7 điểm tiềm năng chưa được đầu tư nhiều. Khoảng 50-57% các đối tượng khảo sát đánh giá sản phẩm du lịch ở mức trung bình, cho thấy sự thiếu đa dạng và hấp dẫn.

  3. Quảng bá và xúc tiến du lịch: Các hoạt động quảng bá được triển khai qua pano, website, truyền hình, báo chí và sự kiện văn hóa. Tuy nhiên, 40% cán bộ cho rằng công tác quảng bá chưa thường xuyên, chỉ 33,3% đánh giá là thường xuyên. Khách du lịch chủ yếu biết đến Tân Phú qua giới thiệu bạn bè (50%), trong khi chỉ 10-15% biết qua phương tiện truyền thông đại chúng.

  4. Cơ sở hạ tầng du lịch: Huyện có 68 cơ sở lưu trú với khoảng 300 phòng, chủ yếu phục vụ du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng. Đầu tư hạ tầng giao thông, điện, biển chỉ dẫn được chú trọng nhưng vẫn còn hạn chế về quy mô và chất lượng. 50% cán bộ khảo sát đánh giá đầu tư hạ tầng ở mức trung bình, 33% cho là chưa hợp lý.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác QLNN về du lịch tại huyện Tân Phú đã có những bước tiến tích cực trong việc xây dựng chính sách, phát triển sản phẩm và đầu tư hạ tầng. Tuy nhiên, hiệu quả thực thi còn hạn chế do năng lực bộ máy quản lý chưa đáp ứng, sự phối hợp giữa các ngành chưa chặt chẽ và nguồn lực đầu tư còn hạn chế. So sánh với các địa phương như huyện Đức Trọng (Lâm Đồng) và huyện Phong Điền (Cần Thơ), Tân Phú cần tăng cường công tác đào tạo nhân lực, nâng cao chất lượng quản lý và đa dạng hóa sản phẩm du lịch.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ đánh giá hiệu quả chính sách, mức độ hài lòng về sản phẩm du lịch và đầu tư hạ tầng, cũng như bảng thống kê số lượng khách du lịch và doanh thu qua các năm để minh họa xu hướng phát triển.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện chính sách và nâng cao hiệu quả thực thi: Tăng cường tham mưu, xây dựng và ban hành các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư du lịch phù hợp với tiềm năng địa phương. Đặt mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ đánh giá chính sách hiệu quả lên trên 70% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch.

  2. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Phát triển thêm các loại hình du lịch mới như du lịch mạo hiểm, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông nghiệp. Mục tiêu tăng số lượng sản phẩm du lịch lên ít nhất 30% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Văn hóa - Thông tin, các doanh nghiệp du lịch.

  3. Nâng cao chất lượng quảng bá, xúc tiến du lịch: Ứng dụng công nghệ số, tăng cường truyền thông đa phương tiện, tổ chức các sự kiện xúc tiến đầu tư và du lịch chuyên nghiệp. Mục tiêu tăng lượng khách du lịch biết đến qua truyền thông lên 50% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Trung tâm Xúc tiến Du lịch tỉnh.

  4. Đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng du lịch: Ưu tiên nâng cấp giao thông, hệ thống điện, biển chỉ dẫn và cơ sở lưu trú đạt chuẩn. Mục tiêu nâng tỷ lệ đầu tư hạ tầng đạt mức hợp lý trên 50% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý dự án huyện, các nhà đầu tư.

  5. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực: Tổ chức các lớp đào tạo nghiệp vụ, kỹ năng quản lý, ngoại ngữ cho cán bộ và nhân viên phục vụ du lịch. Mục tiêu 80% cán bộ quản lý và nhân viên được đào tạo trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Văn hóa - Thông tin, các cơ sở đào tạo nghề.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, xây dựng chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương, từ đó thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.

  2. Doanh nghiệp và nhà đầu tư du lịch: Cung cấp thông tin về tiềm năng, thực trạng và định hướng phát triển du lịch huyện Tân Phú, hỗ trợ quyết định đầu tư hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, du lịch: Là tài liệu tham khảo khoa học về quản lý nhà nước trong lĩnh vực du lịch, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng.

  4. Cộng đồng dân cư địa phương và các tổ chức xã hội: Nâng cao nhận thức về vai trò của du lịch và quản lý nhà nước, từ đó tham gia tích cực vào phát triển du lịch cộng đồng và bảo vệ tài nguyên.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản lý nhà nước về du lịch lại quan trọng đối với huyện Tân Phú?
    Quản lý nhà nước giúp định hướng phát triển du lịch theo quy hoạch, bảo vệ tài nguyên, đảm bảo an ninh trật tự và nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó phát triển du lịch bền vững và hiệu quả.

  2. Những khó khăn chính trong công tác quản lý du lịch tại Tân Phú là gì?
    Bao gồm năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế, nguồn lực đầu tư thấp, phối hợp giữa các ngành chưa chặt chẽ, sản phẩm du lịch chưa đa dạng và quảng bá chưa hiệu quả.

  3. Làm thế nào để đa dạng hóa sản phẩm du lịch tại Tân Phú?
    Phát triển các loại hình du lịch mới như du lịch mạo hiểm, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông nghiệp, kết hợp khai thác tài nguyên thiên nhiên và văn hóa địa phương.

  4. Vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch là gì?
    Cộng đồng tham gia bảo vệ tài nguyên, phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng, nâng cao ý thức văn hóa và môi trường, góp phần tạo điểm đến thân thiện, hấp dẫn.

  5. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quảng bá du lịch tại Tân Phú?
    Ứng dụng công nghệ số, tăng cường truyền thông đa phương tiện, tổ chức sự kiện xúc tiến, hợp tác liên kết với các địa phương và doanh nghiệp để mở rộng thị trường khách du lịch.

Kết luận

  • Đề án đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước du lịch, làm rõ vai trò và đặc điểm quản lý tại huyện Tân Phú.
  • Thực trạng QLNN về du lịch tại Tân Phú còn nhiều hạn chế về chính sách, sản phẩm, quảng bá và hạ tầng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện chính sách, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao quảng bá, đầu tư hạ tầng và đào tạo nhân lực.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, hỗ trợ phát triển du lịch bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp trong giai đoạn 2024-2030.

Hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng ngành du lịch huyện Tân Phú phát triển mạnh mẽ và bền vững!