Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu rộng bởi đại dịch Covid-19 từ năm 2020, nhiều doanh nghiệp đã phải đối mặt với thách thức nghiêm trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, dịch bệnh cũng tạo ra cơ hội phát triển cho một số ngành nghề, trong đó có ngành chế biến gỗ nội, ngoại thất xuất khẩu. Công ty TNHH Sản xuất Thương mại và Tổng hợp Tân Đại Việt, hoạt động trong lĩnh vực này, đã tận dụng cơ hội để phát triển sản xuất và mở rộng thị trường. Luận văn tập trung vào hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty giai đoạn 2023-2027, nhằm đề xuất các giải pháp chiến lược phù hợp giúp công ty thích ứng với biến động thị trường và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm hệ thống hóa lý luận về chiến lược kinh doanh, phân tích thực trạng hoạt động và công tác hoạch định chiến lược tại Công ty TNHH Tân Đại Việt, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh khả thi cho giai đoạn 2023-2027. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động sản xuất kinh doanh đồ gỗ xuất khẩu của công ty, dựa trên dữ liệu thu thập từ năm 2019 đến 2022 tại Bình Định. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho công tác hoạch định chiến lược kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp trong ngành chế biến gỗ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, bao gồm:

  • Lý thuyết chiến lược kinh doanh: Chiến lược được hiểu là kế hoạch tổng thể nhằm xác định mục tiêu dài hạn, phân bổ nguồn lực và lựa chọn các hành động để đạt được mục tiêu đó. Chiến lược kinh doanh được phân thành ba cấp: cấp doanh nghiệp, cấp đơn vị kinh doanh và cấp chức năng.

  • Mô hình phân tích môi trường kinh doanh: Phân tích môi trường vĩ mô (kinh tế, pháp luật, tự nhiên, xã hội, công nghệ), môi trường ngành (đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế, đối thủ tiềm ẩn) và môi trường nội bộ (nhân lực, tài chính, công nghệ, marketing, văn hóa tổ chức).

  • Công cụ phân tích chiến lược: Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE), ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE), ma trận SWOT (điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, nguy cơ) và ma trận hoạch định chiến lược định lượng (QSPM) để lựa chọn chiến lược phù hợp.

Ba khái niệm chính được sử dụng là: hoạch định chiến lược kinh doanh, phân tích môi trường kinh doanh, và lựa chọn chiến lược dựa trên ma trận SWOT và QSPM.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp giữa phương pháp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu sơ cấp được thu thập trực tiếp từ Công ty TNHH Tân Đại Việt qua phỏng vấn, khảo sát và thu thập báo cáo nội bộ. Dữ liệu thứ cấp bao gồm các tài liệu, báo cáo ngành, số liệu thống kê kinh tế và các nghiên cứu liên quan.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích thống kê mô tả các chỉ tiêu tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty giai đoạn 2019-2022; phân tích môi trường kinh doanh theo mô hình PESTEL và mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Porter; xây dựng và phân tích các ma trận EFE, IFE, SWOT và QSPM để đánh giá thực trạng và lựa chọn chiến lược.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Cỡ mẫu gồm toàn bộ nhân sự chủ chốt và các phòng ban liên quan trong công ty (khoảng 20-30 người) được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện nhằm thu thập ý kiến chuyên gia và dữ liệu thực tiễn.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ tháng 1/2023 đến tháng 6/2023, hoàn thiện đề xuất chiến lược trong tháng 7/2023.

Phương pháp hỏi ý kiến chuyên gia cũng được áp dụng để đảm bảo tính khách quan và thực tiễn trong việc lựa chọn chiến lược.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả kinh doanh và tài chính: Doanh thu thuần của công ty năm 2020 đạt khoảng 90,6 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế khoảng 0,9 tỷ đồng. Năm 2021, doanh thu và lợi nhuận có xu hướng phục hồi nhờ kiểm soát dịch bệnh và mở rộng đầu tư. Tuy nhiên, năm 2022, do ảnh hưởng của lạm phát tại thị trường xuất khẩu chính (Mỹ, EU), giá nguyên liệu tăng 10-20 USD/m3 và chi phí vận chuyển tăng 500-1000 USD/container, lợi nhuận giảm đáng kể so với năm 2021.

  2. Phân tích môi trường kinh doanh: Môi trường vĩ mô có nhiều biến động với các yếu tố kinh tế, pháp luật và công nghệ tác động mạnh. Môi trường ngành có sự cạnh tranh gay gắt, áp lực từ khách hàng và nhà cung cấp lớn. Môi trường nội bộ công ty có điểm mạnh về nguồn nhân lực dày dặn kinh nghiệm (300 nhân sự, trong đó 6 người trình độ đại học trở lên), cơ sở vật chất và công nghệ đang được cải thiện nhưng còn hạn chế về quy mô và tài chính.

  3. Kênh phân phối và thị phần: Công ty chủ yếu sử dụng kênh phân phối gián tiếp qua đại lý bán buôn, giúp giảm chi phí bán hàng nhưng hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng trực tiếp. Thị phần xuất khẩu gỗ Bình Định tăng 21% trong 7 tháng đầu năm 2022, chiếm 64% tổng giá trị xuất khẩu tỉnh, nhưng ngành gỗ đang đối mặt với thiếu hụt nguyên liệu và giảm đơn hàng do lạm phát tại thị trường chính.

  4. Lựa chọn chiến lược: Qua phân tích ma trận SWOT và QSPM, chiến lược phát triển và mở rộng thị trường được ưu tiên, tập trung vào ngành gỗ chính với các giải pháp marketing và phân bổ nguồn lực hợp lý. Chiến lược tăng trưởng tập trung được đề xuất nhằm nâng cao năng lực sản xuất và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công ty đã có sự thích nghi nhanh với biến động thị trường, tận dụng cơ hội từ dịch bệnh để mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, các yếu tố bên ngoài như lạm phát, chi phí nguyên liệu và vận chuyển tăng cao đã ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng chung của ngành chế biến gỗ xuất khẩu tại Việt Nam.

Việc sử dụng kênh phân phối gián tiếp giúp công ty tiết kiệm chi phí nhưng cũng làm giảm khả năng kiểm soát thị trường và lợi nhuận. Do đó, việc phát triển kênh phân phối trực tiếp hoặc đa dạng hóa kênh phân phối là cần thiết. Phân tích môi trường nội bộ cho thấy công ty cần tăng cường đầu tư vào công nghệ và nâng cao năng lực tài chính để đáp ứng yêu cầu cạnh tranh ngày càng cao.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng phân tích SWOT chi tiết và ma trận QSPM thể hiện điểm hấp dẫn của các chiến lược lựa chọn, giúp minh họa rõ ràng hơn cho các đề xuất chiến lược.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất: Đẩy mạnh đầu tư máy móc hiện đại, cải tiến quy trình sản xuất nhằm giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Mục tiêu tăng năng suất 15% trong vòng 2 năm, do phòng Kế hoạch – Kinh doanh phối hợp với phòng Tài chính – Kế toán thực hiện.

  2. Mở rộng và đa dạng hóa kênh phân phối: Phát triển kênh phân phối trực tiếp đến khách hàng công nghiệp và nhà bán buôn lớn, đồng thời xây dựng hệ thống đại lý mới tại các thị trường tiềm năng. Mục tiêu tăng thị phần xuất khẩu thêm 10% trong 3 năm tới, do phòng Kinh doanh chủ trì.

  3. Xây dựng chiến lược marketing tập trung: Triển khai các chiến dịch quảng bá sản phẩm, tham gia hội chợ quốc tế ngành gỗ, nâng cao nhận diện thương hiệu. Mục tiêu tăng nhận diện thương hiệu 20% trong 2 năm, do phòng Marketing phối hợp với phòng Kinh doanh thực hiện.

  4. Tăng cường quản trị tài chính và huy động vốn: Tối ưu hóa cơ cấu vốn, tận dụng các gói hỗ trợ của chính phủ và các tổ chức tài chính để đảm bảo nguồn vốn cho đầu tư và mở rộng sản xuất. Mục tiêu cải thiện hệ số thanh khoản và giảm chi phí vay vốn trong vòng 1 năm, do phòng Tài chính – Kế toán đảm nhiệm.

  5. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tổ chức đào tạo nâng cao kỹ năng cho công nhân kỹ thuật và quản lý, thu hút nhân sự trình độ cao để đáp ứng yêu cầu sản xuất và quản trị hiện đại. Mục tiêu nâng tỷ lệ nhân sự trình độ đại học trở lên lên 10% trong 3 năm, do phòng Hành chính – Nhân sự thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp ngành chế biến gỗ: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, áp dụng mô hình phân tích môi trường và lựa chọn chiến lược phù hợp để nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu thực tiễn và ứng dụng các công cụ quản trị chiến lược trong doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu.

  3. Các chuyên gia tư vấn chiến lược và phát triển doanh nghiệp: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo để tư vấn xây dựng chiến lược kinh doanh cho các doanh nghiệp trong ngành chế biến gỗ và các ngành liên quan.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và hiệp hội ngành nghề: Hiểu rõ thực trạng và thách thức của doanh nghiệp trong ngành, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm thúc đẩy phát triển bền vững ngành chế biến gỗ.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạch định chiến lược kinh doanh là gì?
    Hoạch định chiến lược kinh doanh là quá trình xác định mục tiêu dài hạn, phân tích môi trường và lựa chọn các chiến lược phù hợp để đạt được mục tiêu đó. Ví dụ, công ty Tân Đại Việt đã xác định chiến lược phát triển thị trường để mở rộng xuất khẩu.

  2. Tại sao phân tích môi trường lại quan trọng trong hoạch định chiến lược?
    Phân tích môi trường giúp doanh nghiệp nhận diện cơ hội và thách thức từ bên ngoài cũng như điểm mạnh, điểm yếu nội bộ, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp. Ví dụ, phân tích lạm phát và chi phí nguyên liệu giúp công ty điều chỉnh kế hoạch sản xuất.

  3. Ma trận SWOT được sử dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    Ma trận SWOT tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ để xác định các chiến lược phù hợp. Công ty Tân Đại Việt sử dụng SWOT để phát huy thế mạnh về nhân lực và công nghệ, đồng thời khắc phục hạn chế về tài chính.

  4. Phương pháp hỏi ý kiến chuyên gia có vai trò gì?
    Phương pháp này thu thập ý kiến từ các chuyên gia có kinh nghiệm để đánh giá khách quan các chiến lược khả thi, giúp lựa chọn chiến lược phù hợp nhất. Trong luận văn, ý kiến chuyên gia được dùng để đánh giá ma trận QSPM.

  5. Làm thế nào để công ty cải thiện kênh phân phối hiện tại?
    Công ty nên phát triển kênh phân phối trực tiếp, đa dạng hóa đại lý và tăng cường marketing để tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn, giảm phụ thuộc vào kênh gián tiếp. Đây là một trong những đề xuất chiến lược quan trọng trong luận văn.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa lý luận và thực tiễn về hoạch định chiến lược kinh doanh, áp dụng thành công cho Công ty TNHH SX TM & TH Tân Đại Việt giai đoạn 2023-2027.
  • Phân tích môi trường kinh doanh và thực trạng công ty cho thấy nhiều cơ hội và thách thức, đặc biệt trong bối cảnh biến động kinh tế và thị trường xuất khẩu.
  • Các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT và QSPM giúp lựa chọn chiến lược phát triển thị trường và tăng trưởng tập trung phù hợp.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể về đầu tư công nghệ, mở rộng kênh phân phối, marketing, quản trị tài chính và phát triển nguồn nhân lực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Giai đoạn tiếp theo cần triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả để điều chỉnh chiến lược kịp thời, đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty.

Quý độc giả và doanh nghiệp quan tâm có thể liên hệ để trao đổi thêm về các giải pháp chiến lược phù hợp với từng bối cảnh cụ thể.