Giám sát tài chính-ngân sách của Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi

• Tác giả: Lê Thị Thanh Nga
• Người hướng dẫn: PGS. TS Trần Thị Diệu Oanh
• Trường học: Học viện Hành chính Quốc gia
• Chuyên ngành: Quản lý công
• Đề tài: Giám sát tài chính-ngân sách của Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Đắk Lắk

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ của Luận văn
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của Luận văn
• 1.7. Kết cấu của Luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THÀNH PHỐ THUỘC TỈNH VỀ LĨNH VỰC TÀI CHÍNH - NGÂN SÁCH
• 2.1. Khái quát chung về Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh
• 2.1.1. Vị trí, chức năng của Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh
• 2.1.1.1. Vị trí của Hội đồng nhân dân thành phố thuộc tỉnh
• 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI TRONG LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN SÁCH
• 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁM SÁT CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN THÀNH PHỐ QUẢNG NGÃI, TỈNH QUẢNG NGÃI VỀ LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN SÁCH
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Giám Sát Tài Chính Ngân Sách HĐND Quảng Ngãi

Hội đồng nhân dân (HĐND) có hai chức năng cơ bản: quyết định và giám sát. Giám sát là chức năng quan trọng, đảm bảo HĐND thực sự là cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, thực hiện đúng nguyên tắc quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân. Giám sát là hoạt động cơ bản của HĐND các cấp. Hoạt động kinh tế - xã hội đều được thể hiện qua hoạt động tài chính, ngân sách. Tài chính, ngân sách là một trong các lĩnh vực quan trọng của đất nước, của địa phương mà HĐND có quyền và nghĩa vụ xem xét, quyết định và thực hiện quyền giám sát tối cao. Đây là lĩnh vực tổng hợp, thể hiện rõ hiệu quả kinh tế, hiệu quả sử dụng ngân sách trong các lĩnh vực của đời sống xã hội tại địa phương.

1.1. Vị trí vai trò của HĐND thành phố Quảng Ngãi

Theo Hiến pháp năm 2013, HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân. HĐND chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên. HĐND thành phố thuộc tỉnh có hai tính chất pháp lý cơ bản: là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương và là cơ quan đại diện của nhân dân ở địa phương. Điều này khẳng định vai trò quan trọng của Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi trong hệ thống chính trị.

1.2. Chức năng quyết định và giám sát của HĐND

Chức năng cơ bản nhất của HĐND là căn cứ vào Hiến pháp, luật, văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên để ra các quyết định (dưới hình thức ban hành nghị quyết) về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND. Giám sát là một chức năng quan trọng của HĐND, được quy định tại Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015. HĐND thực hiện quyền giám sát của mình tại kỳ họp HĐND và trên cơ sở hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực và các Ban của HĐND các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND.

II. Thực Trạng Giám Sát Ngân Sách HĐND TP

Trong nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016 -2021, Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi đã không ngừng đổi mới hoạt động để nâng cao hiệu quả thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình theo quy định của pháp luật, thể hiện được vai trò cơ quan quyền lực Nhà nước tại địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Đã quyết định đúng đắn những chủ trương, biện pháp quan trọng để xây dựng và phát triển địa phương về kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng – an ninh, không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

2.1. Khó khăn trong giám sát tài chính ngân sách

Trong thực hiện nhiệm vụ quyết định và giám sát về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách vẫn còn một số khó khăn và tồn tại, chất lượng quyết định các vấn đề tài chính, dự toán NSNN và quyết toán NSĐP và giám sát tình hình chấp hành ngân sách chưa cao, chưa đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của nhân dân, của cử tri. Cần có sự đổi mới cả về nhận thức, nội dung, cả về phương pháp và đảm bảo đầy đủ các điều kiện để hoạt động thẩm tra, quyết định và giám sát của HĐND về tài lĩnh vực Tài chính - Ngân sách thực chất hơn, thực quyền và đúng mức, có tác dụng thực sự.

2.2. Yêu cầu nâng cao hiệu quả giám sát HĐND

Để khắc phục tình trạng nêu trên, yêu cầu cấp thiết đặt ra hiện nay là phải nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND trong đó có giám sát về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách. Xuất phát từ những yêu cầu bức xúc về lý luận và thực tiễn nêu trên, Học viên đã chọn đề tài: “Giám sát Hội đồng nhân dân thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công.

III. Phương Pháp Giám Sát Chi Tiêu Ngân Sách HĐND Quảng Ngãi

Thông qua hoạt động giám sát về Tài chính - Ngân sách để xem xét, đánh giá việc tuân thủ luật, tính hiệu quả, tính thực tiễn của các chủ trương, giải pháp, các chính sách kinh tế, tài chính - tiền tệ trong đời sống kinh tế, xã hội; tình hình chấp hành nghị quyết của HĐND, tình hình chấp hành ngân sách, chấp hành kỷ luật tài chính, kỷ luật ngân sách vì một nền kinh tế, nền tài chính lành mạnh. Chỉ có trên cơ sở giám sát thường xuyên, liên tục, toàn diện thì HĐND mới có đủ căn cứ tin cậy để xem xét và phê chuẩn quyết toán ngân sách đia phương [9].

3.1. Giám sát thường xuyên và toàn diện ngân sách địa phương

Đây là việc khó, phức tạp, nhưng rất quan trọng của HĐND cơ quan đại diện thay mặt cho cử tri, chịu trách nhiệm trước cử tri trực tiếp xem xét, đánh giá và phê chuẩn kinh phí đã thu của nhân dân, vì sự phát triển lâu dài, bền vững. Đó cũng là sự tín nhiệm, tin cậy và uỷ thác của nhân dân, của cử tri cho những đại biểu của họ ở cơ quan quyền lực ở địa phương [19]. HĐND đã và phải thực sự tập trung công sức, trí tuệ thực hiện tốt quyền lực này vì trật tự, kỷ cương, vì sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

3.2. Các hình thức giám sát của HĐND thành phố

HĐND thực hiện quyền giám sát của mình tại kỳ họp HĐND và trên cơ sở hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực và các Ban của HĐND các Tổ đại biểu HĐND và đại biểu HĐND. Các hình thức giám sát bao gồm: giám sát tại Kỳ họp, giám sát theo Nghị quyết hàng năm, giám sát, khảo sát theo chuyên đề của Thường trực HĐND và Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016-2021.

IV. Giải Pháp Nâng Cao Giám Sát Tài Chính HĐND Quảng Ngãi

Để đạt được các mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ sau: Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động giám sát bao gồm khái niệm, đặc điểm, nội dung, hình thức, phương pháp, quy trình giám sát và hiệu quả giám sát của HĐND thành phố trực thuộc tỉnh về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách. Thực trạng giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi vể lĩnh vực Tài chính – Ngân sách, qua đó đánh giá hiệu quả giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách.

4.1. Nghiên cứu lý luận về giám sát tài chính ngân sách

Cần nghiên cứu sâu hơn về lý luận giám sát, đặc biệt là các khái niệm, đặc điểm, nội dung, hình thức, phương pháp, quy trình giám sát và hiệu quả giám sát của HĐND thành phố trực thuộc tỉnh về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách. Điều này giúp xây dựng cơ sở lý luận vững chắc cho hoạt động giám sát.

4.2. Đánh giá hiệu quả giám sát thực tế tại Quảng Ngãi

Cần đánh giá khách quan và toàn diện thực trạng giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về lĩnh vực Tài chính – Ngân sách. Việc đánh giá này cần dựa trên các tiêu chí cụ thể và có sự so sánh với các địa phương khác để xác định điểm mạnh, điểm yếu và các vấn đề cần cải thiện.

4.3. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng giám sát

Cần xác định những quan điểm, các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng động giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách. Các giải pháp này cần phải khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và có tính hệ thống, đồng bộ.

V. Ứng Dụng Giám Sát Tài Chính HĐND TP

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động Giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi đối với UBND thành phố Quảng Ngãi về lĩnh vực tài Tài chính – Ngân sách. Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động giám sát của HĐND thành phố thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi đối với UBND thành phố Quảng Ngãi về lĩnh vực Tài chính – Ngân sách: Giám sát tại Kỳ họp, giám sát theo Nghị quyết hàng năm, giám sát, khảo sát theo chuyên đề của Thường trực HĐND và Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016-2021.

5.1. Phạm vi nghiên cứu giám sát tài chính ngân sách

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi đối với UBND thành phố về lĩnh vực Tài chính – Ngân sách. Cụ thể, luận văn xem xét các hình thức giám sát như: giám sát tại Kỳ họp, giám sát theo Nghị quyết hàng năm, giám sát, khảo sát theo chuyên đề của Thường trực HĐND và Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thành phố.

5.2. Giai đoạn nghiên cứu hoạt động giám sát

Giai đoạn nghiên cứu tập trung vào nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016-2021. Việc lựa chọn giai đoạn này giúp đánh giá quá trình phát triển và những thay đổi trong hoạt động giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi.

VI. Kết Luận Về Giám Sát Ngân Sách HĐND TP

Những kết quả nghiên cứu trong Luận văn góp phần bổ sung vào lý luận về năng lực giám sát của HĐND. Luận văn góp phần nâng cao nhận thức lý luận về năng lực giám sát, đặc biệt là giám sát về lĩnh vực Tài chính – Ngân sách của HĐND thành phố thuộc tỉnh, nâng cao nhận thức cho đại biểu HĐND trong hoạt động giám sát của HĐND nói chung và hoạt động giám sát về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách của HĐND thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng. Luận văn cũng có thể dùng làm tài liệu tham khảo, hoạt động nghiên cứu về hoạt động của HĐND hoặc những người quan tâm đến giám sát của HĐND về lĩnh vực Tài chính - Ngân sách.

6.1. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn. Về lý luận, nó góp phần bổ sung vào lý thuyết về năng lực giám sát của HĐND. Về thực tiễn, nó cung cấp những thông tin và giải pháp hữu ích để nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi và các địa phương khác.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo về giám sát tài chính

Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của hoạt động giám sát đến hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách, cũng như đề xuất các giải pháp cụ thể để tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình giám sát tài chính công.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội ngày càng phức tạp, hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi về lĩnh vực tài chính - ngân sách đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và tuân thủ pháp luật trong quản lý ngân sách địa phương. Thành phố Quảng Ngãi với dân số trên 263.000 người và diện tích tự nhiên 16.015,34 ha, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh, có tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình trên 14%/năm trong giai đoạn 2010-2017. Tổng thu ngân sách địa phương năm 2017 đạt trên 1.856 tỷ đồng, phản ánh sự phát triển kinh tế năng động và nhu cầu quản lý tài chính ngày càng cao.

Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động giám sát của HĐND thành phố Quảng Ngãi trong nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016-2021, nhằm đánh giá thực trạng, chỉ ra những hạn chế và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giám sát trong lĩnh vực tài chính - ngân sách. Mục tiêu nghiên cứu bao gồm phân tích cơ sở lý luận, thực trạng hoạt động giám sát, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng giám sát ngân sách địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động giám sát của HĐND đối với UBND thành phố Quảng Ngãi, bao gồm giám sát tại kỳ họp, giám sát chuyên đề và giám sát đột xuất.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần hoàn thiện cơ chế giám sát tài chính công, nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý ngân sách, đồng thời hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương. Các chỉ số kinh tế - xã hội và số liệu ngân sách cụ thể được sử dụng làm cơ sở đánh giá, giúp luận văn có tính thực tiễn cao và phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng, Nhà nước về Nhà nước pháp quyền và chức năng giám sát của HĐND. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

1. Lý thuyết về quyền lực nhà nước và cơ chế giám sát: Giám sát là chức năng quan trọng của HĐND nhằm đảm bảo quyền lực nhà nước được thực thi đúng pháp luật, minh bạch và hiệu quả. Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của HĐND như cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, thực hiện quyền giám sát đối với các cơ quan hành chính, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính - ngân sách.

2. Mô hình chu trình ngân sách địa phương: Chu trình ngân sách gồm ba khâu chính: lập dự toán, tổ chức thực hiện và quyết toán ngân sách. Mô hình này giúp phân tích vai trò của HĐND trong từng giai đoạn, từ quyết định dự toán đến giám sát việc thực hiện và phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương.

Các khái niệm chính được làm rõ bao gồm: giám sát của HĐND, ngân sách nhà nước và ngân sách địa phương, hiệu quả giám sát, quyền hạn và trách nhiệm của HĐND trong lĩnh vực tài chính - ngân sách.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp cả định tính và định lượng nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác:

• Nguồn dữ liệu: Bao gồm số liệu thống kê ngân sách địa phương giai đoạn 2011-2017, báo cáo hoạt động của HĐND và UBND thành phố Quảng Ngãi, các văn bản pháp luật liên quan như Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, Luật Ngân sách nhà nước 2015, Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND 2015.

• Phương pháp thu thập dữ liệu: Thu thập qua khảo sát thực tiễn, phỏng vấn các đại biểu HĐND, cán bộ quản lý tài chính, phân tích tài liệu, báo cáo giám sát và các nghị quyết của HĐND.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích nội dung, so sánh số liệu thống kê, đánh giá hiệu quả giám sát dựa trên các tiêu chí như mức độ tuân thủ pháp luật, hiệu quả sử dụng ngân sách, mức độ thực hiện các kiến nghị giám sát. Phân tích so sánh giữa các nhiệm kỳ để nhận diện xu hướng và điểm mạnh, điểm yếu.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Nghiên cứu tập trung vào toàn bộ đại biểu HĐND thành phố Quảng Ngãi trong nhiệm kỳ 2011-2016 và giữa nhiệm kỳ 2016-2021, cùng các báo cáo giám sát chuyên đề và tài liệu liên quan. Phương pháp chọn mẫu chủ yếu là chọn mẫu toàn bộ đối với đại biểu và mẫu chọn lọc đối với các báo cáo, tài liệu quan trọng.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2018, tập trung phân tích dữ liệu từ năm 2011 đến giữa năm 2018, đảm bảo tính cập nhật và phản ánh đúng thực trạng hoạt động giám sát.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiệu quả giám sát dự toán ngân sách: HĐND thành phố Quảng Ngãi đã thực hiện thẩm tra và giám sát dự toán thu, chi ngân sách địa phương theo quy định pháp luật. Tỷ lệ dự toán thu ngân sách địa phương được HĐND phê duyệt đạt trên 95% so với kế hoạch đề ra, thể hiện sự phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc giám sát dự toán chi còn hạn chế, đặc biệt trong phân bổ chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, dẫn đến một số khoản chi chưa thực sự hiệu quả.

2. Giám sát việc phân bổ ngân sách giữa các cấp chính quyền: Qua phân tích số liệu giai đoạn 2011-2017, việc phân bổ ngân sách cấp thành phố cho các xã, phường chưa hoàn toàn tuân thủ định mức phân bổ theo quy định, với tỷ lệ bổ sung cân đối ngân sách cho cấp xã dao động từ 2% đến 5% tổng chi ngân sách cấp thành phố. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại cấp cơ sở.

3. Giám sát chấp hành và điều hành ngân sách: HĐND đã tổ chức các đoàn giám sát chuyên đề và giám sát đột xuất nhằm kiểm tra việc thu ngân sách, sử dụng dự phòng ngân sách và quỹ dự trữ tài chính. Kết quả cho thấy, tỷ lệ thu ngân sách thực tế đạt khoảng 90-92% dự toán, phản ánh một số khó khăn trong công tác thu ngân sách. Việc sử dụng dự phòng ngân sách và quỹ dự trữ tài chính cơ bản tuân thủ quy định, nhưng còn tồn tại một số trường hợp sử dụng chưa đúng mục đích.

4. Giám sát phê chuẩn quyết toán ngân sách: Báo cáo quyết toán ngân sách địa phương được HĐND xem xét kỹ lưỡng, với tỷ lệ quyết toán chi không vượt quá quyết toán thu đạt trên 98%. Tuy nhiên, việc đánh giá tính hợp pháp và độ tin cậy của báo cáo quyết toán còn hạn chế do thiếu thông tin chi tiết và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy HĐND thành phố Quảng Ngãi đã thực hiện chức năng giám sát tài chính - ngân sách một cách tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách địa phương. Tuy nhiên, một số hạn chế như giám sát dự toán chi chưa sâu sát, phân bổ ngân sách chưa đồng đều và việc giám sát quyết toán còn thiếu chi tiết phản ánh những khó khăn trong năng lực chuyên môn và nguồn lực của đại biểu HĐND.

So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, như tỉnh Hải Dương và Đắk Lắk, cho thấy những khó khăn tương tự về năng lực giám sát và phối hợp thông tin. Việc áp dụng các quy định pháp luật mới từ năm 2015 đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động giám sát, nhưng vẫn cần có sự đổi mới về phương pháp và nâng cao trình độ chuyên môn cho đại biểu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ dự toán thu, chi ngân sách so với thực hiện qua các năm, bảng phân bổ ngân sách giữa các cấp chính quyền và biểu đồ so sánh tỷ lệ thu ngân sách thực tế với dự toán. Các bảng số liệu chi tiết giúp minh chứng cho các phát hiện và hỗ trợ việc đánh giá hiệu quả giám sát.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực chuyên môn cho đại biểu HĐND: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên sâu về tài chính - ngân sách nhằm trang bị kiến thức pháp luật, kỹ năng phân tích báo cáo tài chính cho đại biểu. Mục tiêu nâng tỷ lệ đại biểu có trình độ chuyên môn phù hợp lên trên 80% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Học viện Hành chính Quốc gia phối hợp với UBND thành phố.

2. Cải tiến quy trình giám sát và tăng cường phối hợp thông tin: Xây dựng quy trình giám sát minh bạch, rõ ràng, tăng cường trao đổi thông tin giữa HĐND, UBND và các cơ quan liên quan để đảm bảo dữ liệu giám sát đầy đủ, chính xác. Thời gian thực hiện: 1 năm. Chủ thể thực hiện: Thường trực HĐND và Ban Kinh tế - Xã hội.

3. Tăng cường giám sát chuyên đề và giám sát đột xuất: Tập trung vào các lĩnh vực nhạy cảm như chi đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý quỹ dự phòng ngân sách, phòng chống thất thoát, lãng phí. Mỗi năm tổ chức ít nhất 2 đoàn giám sát chuyên đề và 1 đoàn giám sát đột xuất. Chủ thể thực hiện: Các Ban của HĐND và tổ đại biểu.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám sát ngân sách: Xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu ngân sách điện tử, hỗ trợ phân tích, báo cáo và theo dõi tiến độ thực hiện ngân sách. Thời gian triển khai: 3 năm. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp: Nâng cao nhận thức và kỹ năng giám sát tài chính - ngân sách, giúp thực hiện chức năng đại diện và giám sát hiệu quả hơn.

2. Cán bộ quản lý tài chính công tại địa phương: Hiểu rõ vai trò và trách nhiệm trong phối hợp với HĐND, nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công, luật hành chính: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý luận và thực tiễn giám sát ngân sách địa phương.

4. Các cơ quan chính quyền địa phương: Cải thiện quy trình phối hợp, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý tài chính công.

Câu hỏi thường gặp

1. Giám sát của HĐND về tài chính - ngân sách có vai trò gì?
   Giám sát giúp đảm bảo ngân sách được sử dụng đúng mục đích, hiệu quả và tuân thủ pháp luật, góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý tài chính.

2. Phương pháp giám sát nào được HĐND thành phố Quảng Ngãi sử dụng?
   HĐND sử dụng giám sát chung tại kỳ họp, giám sát chuyên đề và giám sát đột xuất, kết hợp phân tích báo cáo, khảo sát thực tế và chất vấn các cơ quan liên quan.

3. Những khó khăn chính trong hoạt động giám sát tài chính - ngân sách là gì?
   Khó khăn gồm năng lực chuyên môn đại biểu hạn chế, thiếu thông tin đầy đủ, quy trình giám sát chưa đồng bộ và nguồn lực hạn chế cho các hoạt động giám sát chuyên sâu.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND?
   Cần đào tạo nâng cao năng lực đại biểu, cải tiến quy trình giám sát, tăng cường phối hợp thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách.

5. Luận văn có thể áp dụng cho các địa phương khác không?
   Có, các kết quả và giải pháp nghiên cứu có thể tham khảo để cải thiện hoạt động giám sát tài chính - ngân sách tại các thành phố trực thuộc tỉnh khác có điều kiện tương tự.

Kết luận

• HĐND thành phố Quảng Ngãi đã thực hiện chức năng giám sát tài chính - ngân sách với nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách địa phương.
• Một số hạn chế về năng lực chuyên môn, quy trình giám sát và phối hợp thông tin cần được khắc phục để nâng cao chất lượng giám sát.
• Luận văn đề xuất các giải pháp thiết thực như đào tạo đại biểu, cải tiến quy trình, tăng cường giám sát chuyên đề và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại thành phố Quảng Ngãi và các địa phương tương tự.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo, xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu ngân sách và tổ chức các đoàn giám sát chuyên sâu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát trong những năm tới.

Quý độc giả và các cơ quan quản lý được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu và giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công, góp phần xây dựng chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh.