I. Cơ sở lý luận về hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân
Hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân (HĐND) cấp huyện là một phần quan trọng trong hệ thống chính trị của Việt Nam. HĐND được thành lập nhằm đại diện cho ý chí và nguyện vọng của người dân. Chức năng giám sát của HĐND không chỉ giúp kiểm tra việc thực hiện các nghị quyết mà còn đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước. Theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND các cấp năm 2015, giám sát là một trong những quyền hạn cơ bản của HĐND, nhằm phát huy quyền lực của nhân dân và đảm bảo sự công khai, minh bạch trong quản lý nhà nước. Việc thực hiện hiệu quả chức năng giám sát sẽ tạo điều kiện cho HĐND thực hiện tốt các nhiệm vụ khác như quyết định các chủ trương phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện còn nhiều hạn chế, cần được cải thiện để phát huy tối đa vai trò của mình.
1.1. Khái niệm và vai trò của Hội đồng Nhân dân
HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, được thành lập từ năm 1945. Theo Hiến pháp năm 2013, HĐND đại diện cho ý chí và quyền làm chủ của người dân. HĐND có nhiệm vụ quyết định các chủ trương, biện pháp phát triển địa phương và thực hiện quyền giám sát đối với các cơ quan nhà nước. Vai trò của HĐND không chỉ dừng lại ở việc ban hành nghị quyết mà còn bao gồm việc giám sát việc thực hiện các nghị quyết đó. Điều này thể hiện rõ trong các quy định của pháp luật, nhấn mạnh tầm quan trọng của HĐND trong việc đảm bảo sự công khai, minh bạch trong hoạt động của chính quyền địa phương.
1.2. Đặc điểm hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân
Hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện có những đặc điểm riêng biệt. Đầu tiên, giám sát được thực hiện thông qua các kỳ họp và các hoạt động ngoài kỳ họp. HĐND có quyền yêu cầu các cơ quan nhà nước báo cáo về việc thực hiện các nghị quyết và chính sách. Thứ hai, nội dung giám sát rất đa dạng, từ việc thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội đến việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, hiệu quả của hoạt động giám sát còn hạn chế do thiếu sự chủ động trong việc xây dựng chương trình giám sát và khả năng phát hiện các sai phạm còn yếu. Điều này dẫn đến việc HĐND chưa thực sự phát huy được vai trò của mình trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân.
II. Thực trạng hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân huyện Dầu Tiếng từ năm 2016 2018
Trong giai đoạn từ năm 2016 đến 2018, hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân huyện Dầu Tiếng đã có những bước tiến nhất định. Tuy nhiên, vẫn tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục. HĐND đã thực hiện giám sát tại các kỳ họp và ngoài kỳ họp, nhưng kết quả chưa đạt yêu cầu. Một số kiến nghị của HĐND chưa được các cơ quan hữu quan thực hiện nghiêm túc. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu sự phối hợp giữa HĐND và các cơ quan nhà nước, cũng như sự thiếu quyết liệt trong việc theo dõi, đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát. Điều này dẫn đến tình trạng hoạt động giám sát mang tính hình thức, chưa thực sự phát huy được vai trò của HĐND trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân.
2.1. Kết quả hoạt động giám sát
Hoạt động giám sát của HĐND huyện Dầu Tiếng đã đạt được một số kết quả tích cực. HĐND đã tổ chức nhiều cuộc giám sát về việc thực hiện các nghị quyết, chính sách của nhà nước. Tuy nhiên, việc đánh giá hiệu quả hoạt động giám sát còn hạn chế. Một số đại biểu HĐND chưa có đủ năng lực chuyên môn để thực hiện nhiệm vụ giám sát, dẫn đến việc kết luận sau giám sát còn thiếu quyết đoán. Điều này ảnh hưởng đến tính hiệu quả của hoạt động giám sát và sự tin tưởng của người dân đối với HĐND.
2.2. Hạn chế và nguyên nhân
Hạn chế trong hoạt động giám sát của HĐND huyện Dầu Tiếng chủ yếu đến từ việc thiếu chủ động trong việc xây dựng chương trình giám sát. Năng lực giám sát của các đại biểu HĐND còn yếu, dẫn đến việc phát hiện các sai phạm trong quá trình giám sát chưa hiệu quả. Ngoài ra, việc thiếu chế tài để xử lý các kiến nghị sau giám sát cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng hoạt động giám sát chưa thực sự hiệu quả. Điều này cần được khắc phục để nâng cao vai trò của HĐND trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân.
III. Giải pháp hoàn thiện hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân huyện Dầu Tiếng thời gian tới
Để nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của Hội đồng Nhân dân huyện Dầu Tiếng, cần thực hiện một số giải pháp quan trọng. Đầu tiên, cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động giám sát của HĐND. Thứ hai, cần phát huy vai trò và năng lực giám sát của các Ban HĐND, tổ đại biểu và đại biểu HĐND. Việc đổi mới nội dung và hình thức giám sát cũng rất cần thiết để đảm bảo tính thực chất và hiệu quả. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa HĐND và các cơ quan nhà nước để đảm bảo việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát được nghiêm túc và kịp thời.
3.1. Tăng cường lãnh đạo của Đảng
Sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố quyết định đến hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND. Cần có sự chỉ đạo rõ ràng từ cấp ủy Đảng đối với hoạt động giám sát của HĐND, nhằm đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả trong việc thực hiện các nghị quyết của Đảng. Điều này sẽ giúp HĐND thực hiện tốt hơn vai trò của mình trong việc bảo vệ quyền lợi của người dân.
3.2. Đổi mới nội dung và hình thức giám sát
Đổi mới nội dung và hình thức giám sát là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND. Cần xây dựng các chương trình giám sát cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Việc áp dụng các phương pháp giám sát hiện đại, như giám sát qua các phương tiện truyền thông, cũng cần được xem xét để tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước. Điều này sẽ góp phần nâng cao niềm tin của người dân đối với HĐND.
