Giải Quyết Việc Làm Cho Người Lao Động Tại Quận Hoàng Mai Trong Quá Trình Đô Thị Hóa

Đô thị hóa tác động đến nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội, cả tích cực và tiêu cực. Về mặt tích cực, kinh tế đô thị tăng trưởng nhanh chóng, tạo ra nhiều việc làm mới và chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Tuy nhiên, quá trình này cũng dẫn đến thu hẹp đất nông nghiệp, chuyển đổi nông thôn thành thành thị, gây ra tình trạng mất việc làm cho một bộ phận người lao động. Theo luận văn, nguyên nhân của thất nghiệp và thiếu việc làm là do sự phát triển của các ngành công nghiệp và dịch vụ chưa đáp ứng đủ nhu cầu giải quyết việc làm, mặt khác người lao động còn nhiều hạn chế về năng lực và trình độ.

Giải quyết việc làm là chính sách quan trọng đối với Việt Nam. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam đã được Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X xác định rõ: "Phát triển thị trường lao động trong mọi khu vực kinh tế, tạo sự gắn kết cung - cầu lao động, phát huy tính tích cực của người lao động trong học nghề, tự tạo và tìm việc làm". Do đó, cần có các chính sách việc làm phù hợp để hỗ trợ người lao động trong quá trình đô thị hóa.

Những năm gần đây, số người lao động bị thu hồi đất mất việc làm do hết đất sản xuất giảm vì người lao động ít làm nông nghiệp mà chuyển sang làm các ngành khác, đặc biệt là dịch vụ hoặc tiểu thủ công nghiệp. Họ coi làm nông nghiệp chỉ là nghề phụ, trên 50% thu nhập của họ kiếm từ các công việc phi nông nghiệp. Điều này cho thấy sự chuyển dịch cơ cấu lao động, nhưng cũng đặt ra yêu cầu về đào tạo nghề và kỹ năng mới cho người lao động.

Việc thu hồi đất không chỉ ảnh hưởng đến việc làm mà còn tác động đến thu nhập và đời sống của người lao động. Mặc dù Nhà nước có các chính sách đền bù, hỗ trợ, nhưng nhiều trường hợp, số tiền đền bù không đủ để người lao động tái đầu tư sản xuất hoặc tìm kiếm việc làm mới. Do đó, cần có các giải pháp hỗ trợ toàn diện hơn, bao gồm tư vấn việc làm, đào tạo nghề, và hỗ trợ vốn vay.

Quy hoạch sử dụng đất và lao động cần đi trước một bước, phải có quy hoạch tổng thể gắn với quy hoạch sử dụng đất và lao động. Điều này giúp đảm bảo sự cân đối giữa cung và cầu lao động, tránh tình trạng thiếu việc làm hoặc thiếu lao động ở một số ngành nghề. Theo luận văn, do nhu cầu tăng trưởng kinh tế cao sẽ gây áp lực mạnh đối với đất đai ở Hoàng Mai, dễ dẫn đến tình trạng rối loạn trong khai thác sử dụng đất, tác động đến nhiều mặt của xã hội, trong đó có vấn đề lao động, việc làm.

Nâng cao trình độ cho người lao động thuộc diện bị thu hồi đất nông nghiệp để họ có thể đáp ứng yêu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp hoặc có khả năng tự tạo việc làm cho bản thân thì đào tạo nghề là một giải pháp vô cùng quan trọng. Cần thực hiện đào tạo nghề cho lao động bị thu hồi đất canh tác, gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm; mở rộng và nâng cao chất lượng các cơ sở dạy nghề, đào tạo và đào tạo lại, gắn đào tạo nghề với giải quyết việc làm cho lao động mất việc làm vùng thu hồi đất.

Cần hoàn thiện chính sách tài chính, tín dụng để giải quyết việc làm. Trong cơ cấu chi ngân sách nhà nước cho đào tạo nghề cần chú trọng đặc biệt tới tăng dần tỷ trọng đầu tư cho đào tạo nghề dài hạn thay vì chú trọng đầu tư đào tạo nghề ngắn hạn như hiện nay. Tiếp tục hoàn thiện các chính sách giải quyết việc làm cho người lao động, cần quan tâm tới giải pháp về phát triển hệ thống chợ - siêu thị - trung tâm thương mại - trung tâm văn phòng cho thuê, mở rộng hoạt động dịch vụ tạo việc làm.

Người lao động vùng bị thu hồi đất đã có nhiều giải pháp tạo việc làm cho bản thân, tận dụng quy đất nông nghiệp còn lại chuyển sang phát triển nông nghiệp hàng hóa phục vụ đô thị. Chủ động tìm việc làm phù hợp với tuổi tác, khả năng, trình độ bằng nhiều cách khi bị thu hồi đất. Với người lao động tuổi từ trên 35, tìm đến các khu vực gần sát với khu công nghiệp để thuê đất hay thuê nhà để làm các việc liên quan đến dịch vụ, cung ứng.

Người lao động cần nâng cao trình độ của bản thân bằng các lớp đào tạo tập trung theo học những nghề mà khu công nghiệp cần tuyển dụng. Tiền đền bù nên biết cách sử dụng hợp lý, để cho con em học nghề, học ngoại ngữ và đi lao động xuất khẩu, gửi tiền về đầu tư vào sản xuất kinh doanh, tạo việc làm. Người lao động cũng cần biết sử dụng đồng tiền được bồi hoàn, hỗ trợ vào đầu tư, hợp tác góp vốn làm ăn, nhằm tự giải quyết việc làm và tạo thêm việc làm mới cho xã hội.

Cần tăng cường hợp tác giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp, và người lao động trong việc giải quyết việc làm. Chính quyền cần tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, đồng thời hỗ trợ người lao động tìm kiếm việc làm và nâng cao kỹ năng. Doanh nghiệp cần ưu tiên tuyển dụng người lao động địa phương, và tạo điều kiện làm việc tốt cho họ.

Cần xây dựng một thị trường lao động linh hoạt và đa dạng, đáp ứng nhu cầu của các ngành nghề khác nhau. Điều này đòi hỏi sự phát triển của các dịch vụ tư vấn việc làm, sàn giao dịch việc làm, và các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn. Đồng thời, cần khuyến khích người lao động tham gia vào các hoạt động kinh tế phi chính thức, như kinh doanh nhỏ lẻ, dịch vụ tại nhà.