Nghiên Cứu Giải Pháp Quản Lý Nhà Nước Về Quy Hoạch Đô Thị Tại Tỉnh Khánh Hòa

Quy hoạch là việc phân bố, sắp xếp các hoạt động và yếu tố sản xuất, dịch vụ và đời sống trên một địa bàn lãnh thổ cho một mục đích nhất định trong một thời kỳ trung và dài hạn. Có nhiều loại quy hoạch ở nhiều cấp độ, phạm vi và lĩnh vực khác nhau. Chất lượng của quy hoạch phụ thuộc vào tầm nhìn chiến lược, điều tra cơ bản và khả năng dự báo về xu hướng phát triển trong tương lai.

Đô thị là khu vực tập trung đông dân cư sinh sống và chủ yếu hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, du lịch và dịch vụ của cả nước hoặc vùng lãnh thổ. Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng, đô thị là khu vực tập trung dân cư có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.

Quy hoạch đô thị là việc tổ chức không gian, kiến trúc, cảnh quan đô thị, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình hạ tầng xã hội và nhà ở để tạo lập môi trường sống thích hợp cho người dân sống trong đô thị. Quy hoạch đô thị là căn cứ quan trọng cho công tác kế hoạch, quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây dựng; quản lý khai thác và sử dụng các công trình xây dựng trong đô thị.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý quy hoạch đô thị đã được chú trọng, quan tâm nhằm tạo cơ sở để triển khai các dự án đầu tư xây dựng, chỉnh trang đô thị và phát triển các khu dân cư, các công trình xây dựng nhà cao tầng. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của các dự án đầu tư xây dựng, việc quản lý quy hoạch đô thị chặt chẽ, đúng pháp luật là điều kiện tiên quyết.

Tỉnh Khánh Hòa thường xuyên quan tâm nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước đối với các đồ án quy hoạch đô thị đã được phê duyệt, góp phần thay đổi bộ mặt kiến trúc cảnh quan và hạ tầng đô thị của thành phố Nha Trang theo hướng tích cực hơn. Các dự án trên lĩnh vực giao thông, cấp thoát nước, chiếu sáng, cây xanh, thu gom và xử lý chất thải, các công trình công cộng khác được quan tâm đầu tư, cải tạo.

Công tác quản lý quy hoạch đô thị tại thành phố Nha Trang, nhất là đối với trục đường ven biển và các trục trung tâm thành phố còn nhiều bất cập. Do hạn chế về nguồn vốn Nhà nước đầu tư cho công tác quy hoạch, nên việc lập các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị chủ yếu do doanh nghiệp sử dụng nguồn vốn ngoài Nhà nước thực hiện.

Cần nâng cao chất lượng nghiên cứu các đồ án quy hoạch đô thị, đảm bảo tính tổng thể, chuyên sâu về thiết kế, có tính toán dự báo nhu cầu phát triển và khả thi trong thực tế. Đảm bảo đấu nối hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, khắc phục các bất cập hiện tại. Cần có sự cân bằng giữa mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp với mục tiêu phát triển đô thị vì cộng đồng.

Cần rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan đến quy hoạch, cấp phép xây dựng, quản lý dự án đầu tư xây dựng. Ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường tính minh bạch, công khai và hiệu quả của các thủ tục hành chính. Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tham gia vào quá trình quy hoạch và quản lý quy hoạch.

Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động xây dựng đô thị, đặc biệt là các công trình cao tầng. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy hoạch, xây dựng không phép, trái phép, sai phép. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát xây dựng.

Hệ thống GIS cho phép tích hợp, phân tích và hiển thị các thông tin về quy hoạch, đất đai, hạ tầng kỹ thuật và các yếu tố liên quan khác trên nền bản đồ số. Điều này giúp cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi, đánh giá và đưa ra các quyết định quy hoạch chính xác hơn. GIS cũng hỗ trợ công tác quản lý mốc giới quy hoạch, quản lý sử dụng đất và quản lý trật tự xây dựng.

BIM là một quy trình tạo lập và quản lý thông tin về công trình xây dựng trong suốt vòng đời của dự án. BIM cho phép các bên liên quan (chủ đầu tư, nhà thiết kế, nhà thầu, cơ quan quản lý) cộng tác và chia sẻ thông tin một cách hiệu quả. BIM giúp phát hiện và giải quyết các xung đột trong thiết kế, giảm thiểu sai sót trong thi công và nâng cao chất lượng công trình.

Cần xây dựng một cơ sở dữ liệu quy hoạch đô thị đồng bộ, thống nhất và được cập nhật thường xuyên. Cơ sở dữ liệu này phải bao gồm các thông tin về quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, các dự án đầu tư xây dựng, các công trình hiện hữu và các thông tin liên quan khác. Cơ sở dữ liệu này sẽ là nền tảng cho việc ứng dụng các công nghệ thông tin và các công cụ quản lý quy hoạch hiện đại.

Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn và dài hạn cho cán bộ làm công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch và quản lý xây dựng. Nội dung đào tạo cần tập trung vào các kiến thức chuyên môn về quy hoạch đô thị, kiến trúc, xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, pháp luật về quy hoạch và xây dựng, kỹ năng quản lý dự án và kỹ năng sử dụng các công cụ quản lý quy hoạch hiện đại.

Cần tăng cường công tác phối hợp giữa các cấp (tỉnh, huyện, xã), các ngành (xây dựng, giao thông, tài nguyên và môi trường, kế hoạch và đầu tư) và các đơn vị liên quan (chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn) trong quá trình quy hoạch và quản lý quy hoạch. Cần xây dựng quy chế phối hợp rõ ràng, quy định trách nhiệm và quyền hạn của từng bên liên quan.

Cần có chính sách thu hút các chuyên gia giỏi về quy hoạch đô thị, kiến trúc, xây dựng và các lĩnh vực liên quan khác về làm việc tại Khánh Hòa. Các chuyên gia này có thể tham gia vào quá trình lập quy hoạch, thẩm định quy hoạch, tư vấn cho cơ quan quản lý nhà nước và đào tạo cho đội ngũ cán bộ địa phương.

Quy hoạch đô thị bền vững là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường. Quy hoạch cần tính đến các yếu tố như biến đổi khí hậu, sử dụng năng lượng hiệu quả, bảo tồn di sản văn hóa và tạo không gian xanh cho cộng đồng.

Phát triển đô thị thông minh là xu hướng tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Khánh Hòa cần tập trung xây dựng hạ tầng kỹ thuật số, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào các lĩnh vực như giao thông, năng lượng, y tế, giáo dục và quản lý đô thị. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tăng cường tính cạnh tranh của đô thị.

Cần tạo điều kiện để người dân tham gia vào quá trình quy hoạch từ giai đoạn lập ý tưởng đến giai đoạn thực hiện và giám sát. Việc lấy ý kiến cộng đồng, tổ chức các cuộc họp, hội thảo và trưng bày quy hoạch là những hình thức tham gia hiệu quả. Điều này sẽ giúp đảm bảo quy hoạch phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng của người dân.