I. Tổng Quan Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Là Gì Cách Hiểu
Quản lý ngân sách nhà nước là một lĩnh vực quan trọng, gắn liền với sự ra đời và phát triển của nhà nước. Nhà nước sử dụng quyền lực chính trị để yêu cầu các tổ chức, cá nhân đóng góp vào ngân sách, tạo quỹ tiền tệ cho chi tiêu quốc gia. Điều này hình thành nên hoạt động tài chính nhà nước (TCNN). TCNN xuất hiện cùng với nhà nước và tiền tệ, bản chất của nó phụ thuộc vào chế độ chính trị. TCNN tác động đến nền kinh tế xã hội qua phân phối và phân phối lại sản phẩm. Ngân sách nhà nước là bộ phận quan trọng nhất của TCNN, là quỹ tiền tệ lớn nhất. Thông qua thu, ngân sách nhà nước huy động nguồn tài chính từ thuế, vay nợ chính phủ, viện trợ quốc tế. Thông qua chi, nhà nước cấp vốn cho tổ chức kinh tế, đơn vị hành chính sự nghiệp để phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, ngân sách nhà nước là công cụ quan trọng để nhà nước hoạt động. Quản lý ngân sách nhà nước là cần thiết đối với mọi quốc gia, mọi cấp chính quyền.
1.1. Khái niệm và bản chất của ngân sách nhà nước
Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 định nghĩa: Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Bản chất của ngân sách nhà nước là tổng thể các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình phân phối giá trị tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân để hình thành quỹ tiền tệ tập trung, thực hiện các chức năng nhiệm vụ kinh tế - xã hội của Nhà nước trong một thời kỳ. Nghiên cứu kỹ bản chất của ngân sách nhà nước giúp nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước.
1.2. Cơ cấu và chức năng của ngân sách nhà nước
Ngân sách nhà nước bao gồm nhiều nội dung thu-chi được sắp xếp theo một cơ cấu nhất định, cho thấy trình độ phát triển kinh tế-xã hội và khả năng quản lý của Nhà nước. Mối quan hệ trong cơ cấu ngân sách nhà nước bao gồm quan hệ giữa tổng thu, tổng chi với GDP, tốc độ tăng thu, tăng chi với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó còn mối quan hệ bên trong giữa các nội dung thu và chi, ví dụ tỷ trọng thu từ thuế, phí, lệ phí trong tổng thu. Ngân sách nhà nước có chức năng huy động các nguồn tài chính, đảm bảo nhu cầu chi tiêu của Nhà nước, cân đối thu và chi, phân phối, giám đốc và điều tiết nền kinh tế vĩ mô thông qua các công cụ.
II. Thách Thức Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Cấp Phường Cách Giải Quyết
Việc quản lý ngân sách nhà nước cấp phường đối mặt với nhiều thách thức. Tại phường Cát Dài, mặc dù đã có nhiều đổi mới trong công tác này, vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục. Cần nâng cao ý thức tiết kiệm, chống lãng phí, ý thức kỷ luật tài chính, xây dựng quy chế quản lý tài chính để khai thác hiệu quả nguồn lực hiện có, đồng thời tạo môi trường sản xuất, kinh doanh thuận lợi. Việc quản lý ngân sách nhà nước hiệu quả ở cấp phường có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao đời sống người dân. Điều này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp chính quyền, sự tham gia của người dân và việc áp dụng các giải pháp sáng tạo, hiệu quả.
2.1. Tình hình kinh tế xã hội phường Cát Dài ảnh hưởng đến quản lý ngân sách
Phường Cát Dài là một phường thuộc quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Hải Phòng là một đô thị trung tâm cấp quốc gia, một trong những trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch của cả nước và của vùng duyên hải Bắc Bộ. Thành phố tập trung huy động tối đa các nguồn lực để xây dựng và phát triển. Năm 2018, thành phố Hải Phòng tiếp tục thực hiện chủ đề “Tăng cường kỷ cương thu, chi ngân sách- Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh”. Điều này tạo ra cơ hội và thách thức cho quản lý ngân sách nhà nước tại phường Cát Dài.
2.2. Thực trạng thu chi ngân sách tại phường Cát Dài giai đoạn 2013 2017
Giai đoạn 2013-2017, phường Cát Dài đã có nhiều đổi mới trong công tác quản lý ngân sách. Thu và chi ngân sách đều không ngừng tăng qua các năm, góp phần ổn định đời sống xã hội. Tuy vậy, vẫn còn một số hạn chế cần phải khắc phục và hoàn thiện, tập trung vào nội dung: nâng cao ý thức tiết kiệm, chống lãng phí, ý thức kỷ luật tài chính; xây dựng quy chế quản lý tài chính để khai thác hiệu quả nguồn lực hiện có đồng thời góp phần tạo môi trường sản xuất, kinh doanh thuận lợi cho việc sản xuất, kinh doanh.
III. Cách Quản Lý Thu Ngân Sách Nhà Nước Hiệu Quả Tại Cát Dài
Để quản lý thu ngân sách nhà nước hiệu quả tại phường Cát Dài, cần tập trung vào các giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần khai thác tối đa các nguồn thu hiện có, đồng thời tìm kiếm các nguồn thu mới tiềm năng. Thứ hai, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc kê khai và nộp thuế của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn. Thứ ba, cần cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển, từ đó tăng nguồn thu cho ngân sách. Cuối cùng, cần nâng cao nhận thức của người dân về nghĩa vụ nộp thuế, xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật thuế.
3.1. Giải pháp khai thác và quản lý hiệu quả các nguồn thu thuế
Việc khai thác tối đa các nguồn thu thuế là yếu tố then chốt để tăng thu ngân sách nhà nước. Điều này đòi hỏi việc rà soát, đánh giá lại các nguồn thu hiện có, xác định các nguồn thu tiềm năng chưa được khai thác hoặc khai thác chưa hiệu quả. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế, nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về nghĩa vụ nộp thuế. Cần áp dụng các biện pháp quản lý thuế hiện đại, hiệu quả, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời.
3.2. Tăng cường kiểm tra giám sát việc kê khai và nộp thuế
Công tác kiểm tra, giám sát việc kê khai và nộp thuế đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của hệ thống thuế. Cần tăng cường tần suất và chất lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra thuế, tập trung vào các lĩnh vực, đối tượng có rủi ro cao về trốn thuế, gian lận thuế. Cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật thuế, đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan chức năng trong công tác kiểm tra, giám sát thuế.
IV. Bí Quyết Chi Ngân Sách Nhà Nước Hợp Lý Tại Phường Cát Dài
Chi ngân sách nhà nước hiệu quả là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của địa phương. Tại phường Cát Dài, cần đảm bảo chi ngân sách đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm và hiệu quả. Cần ưu tiên chi cho các lĩnh vực quan trọng như giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội và đầu tư phát triển hạ tầng. Cần tăng cường kiểm soát chi, chống lãng phí, tham nhũng. Đồng thời, cần công khai minh bạch thông tin về chi ngân sách để người dân có thể giám sát và đánh giá.
4.1. Ưu tiên chi cho các lĩnh vực then chốt của phường
Việc ưu tiên chi cho các lĩnh vực then chốt như giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội và đầu tư phát triển hạ tầng là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển toàn diện và bền vững của phường. Chi cho giáo dục giúp nâng cao trình độ dân trí, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Chi cho y tế giúp nâng cao sức khỏe người dân, giảm gánh nặng bệnh tật. Chi cho văn hóa, xã hội giúp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đảm bảo an sinh xã hội. Chi cho đầu tư phát triển hạ tầng giúp tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế.
4.2. Giải pháp kiểm soát chi ngân sách chặt chẽ chống lãng phí
Kiểm soát chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, chống lãng phí là một yêu cầu cấp thiết. Cần xây dựng quy trình chi tiêu rõ ràng, minh bạch, có sự kiểm soát chặt chẽ của các cơ quan chức năng. Cần thực hiện đấu thầu công khai, minh bạch đối với các dự án đầu tư công. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách nhà nước, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Cần thực hiện tiết kiệm triệt để trong chi tiêu, cắt giảm các khoản chi không cần thiết.
V. Ứng Dụng CNTT Cách Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Hiện Đại
Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào quản lý ngân sách nhà nước là một xu hướng tất yếu trong thời đại số. CNTT giúp nâng cao hiệu quả, minh bạch và chính xác của công tác quản lý ngân sách nhà nước. Tại phường Cát Dài, cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách nhà nước đồng bộ, hiện đại, kết nối giữa các cấp chính quyền và các cơ quan liên quan. Cần đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ CNTT để vận hành và khai thác hiệu quả hệ thống này.
5.1. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý ngân sách đồng bộ hiện đại
Hệ thống thông tin quản lý ngân sách nhà nước cần được xây dựng trên nền tảng công nghệ hiện đại, đảm bảo tính đồng bộ, liên thông và bảo mật. Hệ thống này cần bao gồm các phân hệ như: quản lý thu, quản lý chi, quản lý dự toán, quản lý kế toán và quản lý báo cáo. Hệ thống cần có khả năng kết nối, chia sẻ thông tin với các hệ thống thông tin khác của địa phương và của trung ương. Cần đảm bảo tính tương thích và khả năng nâng cấp của hệ thống trong tương lai.
5.2. Đào tạo cán bộ có trình độ CNTT để quản lý hệ thống
Việc đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ CNTT là rất quan trọng để đảm bảo vận hành và khai thác hiệu quả hệ thống thông tin quản lý ngân sách nhà nước. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng về CNTT cho cán bộ tài chính, kế toán và các cán bộ liên quan. Cần trang bị cho cán bộ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để sử dụng thành thạo các phần mềm, ứng dụng trong hệ thống. Đồng thời, cần khuyến khích cán bộ tự học tập, nâng cao trình độ CNTT để đáp ứng yêu cầu công việc.
VI. Tương Lai Hoàn Thiện Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Phường Cát Dài
Để hoàn thiện công tác quản lý ngân sách nhà nước tại phường Cát Dài trong tương lai, cần tiếp tục đổi mới tư duy, phương pháp và công cụ quản lý ngân sách nhà nước. Cần xây dựng một hệ thống quản lý ngân sách nhà nước minh bạch, hiệu quả và có trách nhiệm giải trình cao. Cần tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình quản lý ngân sách nhà nước, đảm bảo sự công khai, minh bạch và dân chủ trong việc sử dụng nguồn lực công.
6.1. Đề xuất các kiến nghị để hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý ngân sách
Để nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước, cần có một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật còn chồng chéo, mâu thuẫn hoặc chưa phù hợp. Cần xây dựng các quy định pháp luật mới để điều chỉnh các vấn đề phát sinh trong quá trình quản lý ngân sách nhà nước, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế số. Cần đảm bảo tính ổn định, minh bạch và dễ tiếp cận của hệ thống pháp luật.
6.2. Giải pháp tăng cường giám sát cộng đồng đối với hoạt động ngân sách
Tăng cường sự tham gia của người dân vào quá trình quản lý ngân sách nhà nước là rất quan trọng để đảm bảo tính công khai, minh bạch và dân chủ. Cần tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận thông tin về ngân sách nhà nước, tham gia ý kiến vào quá trình xây dựng dự toán và giám sát việc thực hiện ngân sách nhà nước. Cần xây dựng cơ chế tiếp nhận và xử lý các phản ánh, kiến nghị của người dân về các vấn đề liên quan đến ngân sách nhà nước. Cần nâng cao năng lực giám sát của cộng đồng thông qua các hoạt động đào tạo, tập huấn.
