Luận Văn: Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Gắn Với Phát Triển Bền Vững tại Huyện Thạch Thất giai đoạn 2023-2028

• Tác giả: Nguyễn Doãn Luy
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Thị Thanh Hòa
• Trường học: Trường Quản trị và Kinh doanh - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản trị An ninh phi truyền thống (MNS)
• Đề tài: Quản lý chi ngân sách trên địa bàn huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bén vững trong giai đoạn 2023-2028
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CÁM ƠN
• PHẦN MỞ ĐẦU. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng nghiên cứu
• 1.5. Phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Kết cấu luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GẮN VỚI MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI ĐỊA PHƯƠNG
• 2.1. Tổng quan chi ngân sách nhà nước
• 2.2. Khái niệm và đặc điểm chi ngân sách nhà nước
• 2.3. Phân loại chi ngân sách nhà nước
• 2.4. Các hình thức chi ngân sách nhà nước
• 2.5. Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện
• 2.6. Khái niệm và đặc điểm quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.7. Các nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện
• 2.8. Các phương thức quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.9. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước
• 2.10. Mối quan hệ giữa quản lý chi ngân sách nhà nước và phát triển bền vững
• 2.11. Khái niệm và nội hàm của phát triển bền vững
• 2.12. Quan điểm của các quốc gia về phát triển bền vững
• 2.13. Quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 2.14. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 2.14.1. Nhân tố khách quan
• 2.14.2. Nhân tố chủ quan
• 2.15. Tiêu chí đánh giá quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI HUYỆN THẠCH THẤT
• 3.1. Khái quát chung về huyện Thạch Thất
• 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội
• 3.2. Tình hình ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất
• 3.3. Phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3.3.1. Thực trạng lập dự toán chi ngân sách nhà nước
• 3.3.2. Thực trạng chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước của huyện Thạch Thất
• 3.3.3. Thực trạng quyết toán chi ngân sách nhà nước
• 3.3.4. Thực trạng kiểm soát chi ngân sách nhà nước
• 3.3.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 3.3.5.1. Các yếu tố khách quan
• 3.3.5.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.3.6. Đánh giá chung về quản lý ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất
• 3.3.6.1. Những kết quả đạt được
• 3.3.6.2. Những hạn chế
• 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC GẮN VỚI MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TẠI HUYỆN THẠCH THẤT GIAI ĐOẠN 2023-2030
• 4.1. Mục tiêu và quan điểm về quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 4.2. Mục tiêu phát triển bền vững của huyện Thạch Thất giai đoạn 2023-2030
• 4.3. Quan điểm về tăng cường quản lý chi ngân sách nhà nước của thành phố Hà Nội và huyện Thạch Thất gắn với mục tiêu phát triển bền vững
• 4.4. Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước gắn với mục tiêu phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất
• 4.4.1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững
• 4.4.2. Hoàn thiện công tác chấp hành chi dự toán ngân sách nhà nước theo hướng phát triển bền vững
• 4.4.3. Hoàn thiện quyết toán chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện theo hướng phát triển bền vững
• 4.4.4. Hoàn thiện công tác kiểm soát quản lý chi ngân sách nhà nước
• 4.4.5. Một số giải pháp khác
• 5. KIẾN NGHỊ
• 5.1. Kiến nghị với Bộ Tài chính
• 5.2. Kiến nghị UBND thành phố Hà Nội
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH VẼ

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Ngân Sách Thạch Thất Phát Triển Bền Vững

An ninh phi truyền thống (ANPTT) ngày càng được chú trọng, đặc biệt với các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam. Theo Ban Kinh tế Trung ương, nền kinh tế Việt Nam đã mất hơn 500 nghìn tỷ đồng chỉ trong 2 năm (2020-2021) do các thách thức ANPTT. Điều này cho thấy sự cần thiết của các biện pháp dự báo và hành động hiệu quả hơn từ các địa phương và doanh nghiệp. An ninh và phát triển bền vững có mối quan hệ mật thiết. Mục tiêu phát triển bền vững (PTBV) trở thành trọng tâm, đòi hỏi các giải pháp thiết thực, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính, nơi nguồn lực cho các hành động triển khai được đảm bảo. Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong điều hành và phát triển đất nước, không chỉ qua việc xây dựng nguồn thu ổn định mà còn qua hoạt động chi ngân sách hợp lý. Chi ngân sách cung cấp nguồn lực để tạo ra hàng hóa và dịch vụ công, giải quyết các vấn đề xã hội và đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước. Do đó, chính quyền trung ương và địa phương luôn quan tâm đến việc tối ưu hóa chi ngân sách để gắn kết với mục tiêu PTBV. Thạch Thất, với những làng nghề truyền thống và thành tựu KTXH đáng kể, vẫn còn những hạn chế như tăng trưởng kinh tế chưa xứng tầm, ô nhiễm môi trường trong làng nghề, và thiếu mạng lưới sản xuất phân phối hiệu quả. Cần có giải pháp quản lý chi ngân sách thiết thực hơn để đảm bảo tính đúng đắn và dài hạn, tạo đòn bẩy cho các chủ thể kinh tế địa phương. Luận văn này tập trung vào quản lý chi ngân sách tại huyện Thạch Thất trong giai đoạn 2023-2030, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững dưới góc độ quản trị an ninh phi truyền thống.

1.1. Vai Trò Ngân Sách Nhà Nước Trong Phát Triển Kinh Tế Xã Hội

Ngân sách nhà nước (NSNN) là công cụ quan trọng để điều hành, duy trì và phát triển đất nước. NSNN không chỉ giúp tạo nguồn thu ổn định mà còn thúc đẩy hoạt động chi ngân sách hợp lý, tác động đến hoạt động của các cơ quan công quyền, sự thịnh vượng của mỗi vùng địa phương. NSNN cung cấp nguồn lực chủ yếu để tạo ra hàng hóa dịch vụ công nhằm giải quyết những vấn đề quan trọng mà khu vực tư nhân ít có khả năng thực hiện. Đồng thời, NSNN còn đảm bảo hoạt động bộ máy nhà nước, cung cấp dịch vụ hành chính pháp lý, đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, hỗ trợ các hoạt động công đồng.

1.2. Phát Triển Bền Vững Huyện Thạch Thất Thực Trạng và Tiềm Năng

Huyện Thạch Thất là một huyện nằm ở phía Tây Bắc của thành phố Hà Nội, nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống. Trong những năm gần đây, huyện đã đạt được những thành tựu đáng kể trong xây dựng và phát triển KTXH, với mức tăng trưởng khá, cùng với sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực. Tuy nhiên, kinh tế huyện chưa thực sự tăng trưởng xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa đảm bảo được an ninh môi trường trong các làng nghề, cụm khu công nghiệp, chưa hình thành được mạng lưới sản xuất và phân phối sản phẩm.

II. Thách Thức Quản Lý Chi Ngân Sách ở Thạch Thất Phát Triển Bền Vững

Hoạt động chi ngân sách tại huyện Thạch Thất còn gặp nhiều hạn chế khi gắn với mục tiêu phát triển bền vững. Thiếu định hướng dài hạn trong dự toán chi, chưa sát sao trong thực hiện và phân bổ các khoản chi, quyết toán chi vẫn còn sai sót. Các yếu tố khách quan như biến động kinh tế vĩ mô và thay đổi chính sách có thể ảnh hưởng đến nguồn thu và khả năng chi tiêu của huyện. Bên cạnh đó, các yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của cán bộ và sự phối hợp giữa các phòng ban cũng đóng vai trò quan trọng. Một trong những vấn đề nổi cộm là sự thiếu minh bạch trong quá trình lập kế hoạch và phân bổ ngân sách, dẫn đến việc sử dụng nguồn lực không hiệu quả. Điều này đòi hỏi một hệ thống kiểm soát và giám sát chặt chẽ hơn để đảm bảo rằng tiền thuế của người dân được sử dụng đúng mục đích và mang lại lợi ích cao nhất cho cộng đồng. Việc đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách cũng cần được thực hiện thường xuyên và công khai để tạo sự tin tưởng từ phía người dân và doanh nghiệp.

2.1. Thiếu Định Hướng Dài Hạn Trong Lập Dự Toán Ngân Sách

Một trong những thách thức lớn nhất là thiếu định hướng dài hạn trong dự toán chi ngân sách. Các kế hoạch chi tiêu thường tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn mà chưa xem xét đầy đủ các tác động dài hạn đến môi trường và xã hội. Điều này có thể dẫn đến việc bỏ qua các cơ hội đầu tư vào các dự án phát triển bền vững như năng lượng tái tạo, giao thông công cộng và quản lý chất thải.

2.2. Quy Trình Kiểm Soát Chi Ngân Sách Còn Lỏng Lẻo Thiếu Minh Bạch

Quy trình kiểm soát chi ngân sách còn lỏng lẻo, thiếu minh bạch cũng là một vấn đề đáng quan ngại. Việc thiếu thông tin công khai về các khoản chi tiêu và quy trình đấu thầu có thể tạo điều kiện cho tham nhũng và lãng phí. Cần có các biện pháp tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý ngân sách để đảm bảo rằng tiền thuế của người dân được sử dụng một cách hiệu quả và công bằng.

III. Cách Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Chi Ngân Sách Huyện Thạch Thất

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách hướng đến phát triển bền vững, huyện Thạch Thất cần tập trung vào các giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững, đảm bảo tính chính xác và phù hợp với mục tiêu dài hạn. Thứ hai, tăng cường kiểm soát và giám sát quá trình thực hiện dự toán chi, đảm bảo việc sử dụng nguồn lực hiệu quả. Thứ ba, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý ngân sách, đặc biệt là về kiến thức và kỹ năng liên quan đến phát triển bền vững. Cuối cùng, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quản lý ngân sách, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Các giải pháp này cần được thực hiện một cách đồng bộ và liên tục để mang lại hiệu quả cao nhất.

3.1. Hoàn Thiện Dự Toán Chi Ngân Sách Theo Hướng Phát Triển Bền Vững

Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng phát triển bền vững là một trong những giải pháp quan trọng nhất. Điều này đòi hỏi việc tích hợp các mục tiêu phát triển bền vững vào quá trình lập kế hoạch và phân bổ ngân sách. Cần có các tiêu chí đánh giá rõ ràng để đảm bảo rằng các dự án và chương trình được tài trợ đóng góp vào việc bảo vệ môi trường, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.

3.2. Tăng Cường Kiểm Soát Và Giám Sát Chi Ngân Sách

Tăng cường kiểm soát và giám sát quá trình thực hiện dự toán chi là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả sử dụng ngân sách. Cần có một hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ để ngăn chặn tham nhũng và lãng phí. Đồng thời, cần có sự giám sát độc lập từ các tổ chức xã hội và người dân để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Chi Ngân Sách Bền Vững tại Thạch Thất

Việc ứng dụng các giải pháp quản lý chi ngân sách bền vững tại huyện Thạch Thất đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các ban ngành và cộng đồng. Cần có các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức về phát triển bền vững cho cán bộ quản lý ngân sách. Đồng thời, cần có các cơ chế khuyến khích sự tham gia của người dân vào quá trình lập kế hoạch và giám sát chi tiêu. Một ví dụ cụ thể là việc xây dựng các dự án năng lượng tái tạo sử dụng nguồn vốn ngân sách, vừa giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Việc quản lý chặt chẽ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ đa dạng sinh học cũng là một phần quan trọng của ứng dụng thực tiễn quản lý chi ngân sách bền vững.

4.1. Xây Dựng Các Dự Án Năng Lượng Tái Tạo Từ Ngân Sách

Việc xây dựng các dự án năng lượng tái tạo sử dụng nguồn vốn ngân sách là một ví dụ điển hình về ứng dụng thực tiễn quản lý chi ngân sách bền vững. Các dự án này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương. Cần có các chính sách ưu đãi và hỗ trợ để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này.

4.2. Quản Lý Tài Nguyên Thiên Nhiên Và Bảo Vệ Đa Dạng Sinh Học

Việc quản lý chặt chẽ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ đa dạng sinh học cũng là một phần quan trọng của ứng dụng thực tiễn quản lý chi ngân sách bền vững. Cần có các biện pháp kiểm soát và ngăn chặn khai thác trái phép tài nguyên, bảo vệ rừng và các khu vực có giá trị đa dạng sinh học cao.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Ngân Sách Thạch Thất Phát Triển Bền Vững

Đánh giá hiệu quả quản lý ngân sách là bước quan trọng để đảm bảo rằng các giải pháp đề ra đang đi đúng hướng. Huyện Thạch Thất cần xây dựng các tiêu chí đánh giá rõ ràng và khách quan, dựa trên các chỉ số về kinh tế, xã hội và môi trường. Việc đánh giá nên được thực hiện định kỳ và công khai để tạo sự tin tưởng từ phía người dân và doanh nghiệp. Kết quả đánh giá sẽ là cơ sở để điều chỉnh các chính sách và giải pháp, đảm bảo rằng quản lý chi ngân sách luôn hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Cần có sự tham gia của các chuyên gia độc lập và các tổ chức xã hội vào quá trình đánh giá để đảm bảo tính khách quan và minh bạch.

5.1. Xây Dựng Tiêu Chí Đánh Giá Dựa Trên Chỉ Số Kinh Tế Xã Hội Môi Trường

Việc xây dựng tiêu chí đánh giá dựa trên các chỉ số về kinh tế, xã hội và môi trường là rất quan trọng. Các chỉ số này cần phản ánh đầy đủ các khía cạnh của phát triển bền vững và có thể đo lường được một cách khách quan. Cần có sự tham gia của các chuyên gia và cộng đồng trong quá trình xây dựng các tiêu chí này.

5.2. Công Khai Kết Quả Đánh Giá Tăng Cường Tính Minh Bạch

Công khai kết quả đánh giá là yếu tố then chốt để tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý ngân sách. Kết quả đánh giá cần được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông và trên trang web của chính quyền địa phương.

VI. Tương Lai Quản Lý Chi Ngân Sách Thạch Thất Hướng Đến Bền Vững

Trong tương lai, quản lý chi ngân sách tại huyện Thạch Thất cần tiếp tục đổi mới và hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của phát triển bền vững. Cần có sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý và kiểm soát. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và các địa phương khác để học hỏi kinh nghiệm và áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến. Việc xây dựng một hệ thống quản lý ngân sách thông minh và linh hoạt sẽ giúp huyện Thạch Thất đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

6.1. Đầu Tư Vào Công Nghệ Thông Tin Để Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý

Việc đầu tư vào công nghệ thông tin là cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý và kiểm soát chi ngân sách. Các hệ thống thông tin hiện đại có thể giúp tự động hóa các quy trình, giảm thiểu sai sót và tăng cường tính minh bạch.

6.2. Tăng Cường Hợp Tác Quốc Tế Và Học Hỏi Kinh Nghiệm

Việc tăng cường hợp tác quốc tế và học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác là một cách hiệu quả để nâng cao năng lực quản lý ngân sách. Các tổ chức quốc tế và các địa phương khác có thể cung cấp các kiến thức và kỹ năng mới, cũng như các giải pháp tiên tiến để quản lý ngân sách một cách bền vững.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, quản lý chi ngân sách nhà nước (NSNN) gắn với mục tiêu phát triển bền vững (PTBV) trở thành một vấn đề cấp thiết đối với các địa phương. Tại huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội, tổng giá trị sản xuất năm 2022 đạt khoảng 31.910 tỷ đồng, vượt 100,1% kế hoạch và tăng 13,6% so với năm trước. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn cũng đạt 1.189 tỷ đồng, bằng 122% dự toán thành phố giao. Tuy nhiên, hoạt động chi ngân sách vẫn còn tồn tại những hạn chế như thiếu định hướng dài hạn trong dự toán chi, chưa sát sao trong thực hiện và phân bổ các khoản chi, cũng như sai sót trong quyết toán chi.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp quản lý chi NSNN tại huyện Thạch Thất giai đoạn 2023-2028, nhằm đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu PTBV, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ổn định, bền vững. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào dữ liệu thu thập và phân tích trong giai đoạn 2020-2022, với trọng tâm là quản lý chi ngân sách cấp huyện. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, đảm bảo an toàn tài chính và thúc đẩy phát triển bền vững tại địa phương, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách tài chính công trong giai đoạn tiếp theo.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý chi ngân sách nhà nước và lý thuyết phát triển bền vững.

1. Lý thuyết quản lý chi ngân sách nhà nước: Chi NSNN được hiểu là toàn bộ các khoản chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nhằm đảm bảo các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Quản lý chi ngân sách bao gồm các khâu lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm soát chi ngân sách, tuân thủ các nguyên tắc như quản lý theo dự toán, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, niên độ ngân sách, công khai minh bạch và quản lý theo kết quả thực hiện nhiệm vụ.

2. Lý thuyết phát triển bền vững (PTBV): PTBV được định nghĩa là sự phát triển đáp ứng nhu cầu của thế hệ hiện tại mà không làm ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai, bao gồm ba trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường. Quản lý chi ngân sách gắn với mục tiêu PTBV đòi hỏi phải đảm bảo an toàn, ổn định và hiệu quả trong phân bổ và sử dụng ngân sách, đồng thời cân bằng lợi ích giữa các bên liên quan và bảo vệ môi trường.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: chi ngân sách nhà nước, quản lý chi ngân sách, phát triển bền vững, nguyên tắc quản lý ngân sách, và tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý chi ngân sách gắn với PTBV.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với các phương pháp nghiên cứu cụ thể:

• Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập và phân tích các tài liệu, báo cáo, văn bản pháp luật liên quan đến quản lý chi NSNN và PTBV từ các nguồn chính thống như thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội, Tổng cục Thống kê, các website chính phủ và địa phương.

• Phương pháp khảo sát điều tra: Thiết kế bảng hỏi gồm 21 câu hỏi, khảo sát 65 cán bộ, công chức, viên chức liên quan đến quản lý chi NSNN tại huyện Thạch Thất, thu về 63 phiếu hợp lệ. Phương pháp này giúp thu thập dữ liệu thực tiễn về nhận thức và thực trạng quản lý chi ngân sách.

• Phương pháp thống kê và phân tích số liệu: Tổng hợp, biểu diễn số liệu qua bảng biểu, biểu đồ để đánh giá thực trạng và hiệu quả quản lý chi ngân sách. Phân tích so sánh các chỉ tiêu thu chi ngân sách giai đoạn 2020-2022.

• Phương pháp phân tích định tính và định lượng: Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng, so sánh với các nghiên cứu trong và ngoài nước để đưa ra nhận định và đề xuất giải pháp phù hợp.

Thời gian nghiên cứu tập trung vào dữ liệu từ năm 2020 đến 2022, với mục tiêu đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2023-2028.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng thu ngân sách ổn định và tăng trưởng: Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thạch Thất trong giai đoạn 2020-2022 luôn đạt và vượt kế hoạch, với mức tăng trưởng trung bình trên 10% mỗi năm. Năm 2022, thu ngân sách đạt 1.189 tỷ đồng, bằng 122% dự toán thành phố giao.

2. Cơ cấu chi ngân sách chưa tối ưu: Chi ngân sách chủ yếu tập trung vào chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển, tuy nhiên việc phân bổ chưa thực sự sát với mục tiêu phát triển bền vững. Ví dụ, chi đầu tư phát triển chưa được ưu tiên đúng mức để thúc đẩy các dự án hạ tầng trọng điểm, dẫn đến một số dự án bị đình trệ do vướng mắc về mặt bằng và năng lực nhà thầu.

3. Quản lý chi ngân sách còn tồn tại hạn chế: Qua khảo sát, khoảng 30% cán bộ đánh giá việc lập dự toán chi ngân sách chưa có định hướng dài hạn rõ ràng; 25% cho rằng việc chấp hành dự toán còn sai sót và chưa sát sao; 20% nhận định công tác quyết toán chi ngân sách còn thiếu minh bạch và chưa kịp thời.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách còn hạn chế: Hệ thống TABMIS được áp dụng nhưng chưa phát huy tối đa hiệu quả do hạn chế về năng lực cán bộ và quy trình phối hợp giữa các đơn vị.

Thảo luận kết quả

Kết quả thu ngân sách vượt dự toán cho thấy sự nỗ lực trong công tác thu ngân sách của huyện, góp phần tạo nguồn lực cho các hoạt động chi ngân sách. Tuy nhiên, cơ cấu chi ngân sách chưa thực sự phù hợp với mục tiêu PTBV, đặc biệt là chi đầu tư phát triển chưa được ưu tiên đúng mức, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả các dự án trọng điểm.

Hạn chế trong quản lý chi ngân sách như lập dự toán chưa dài hạn, chấp hành và quyết toán chưa sát sao, minh bạch còn thấp, phản ánh những khó khăn trong tổ chức bộ máy và năng lực quản lý. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, việc áp dụng quản lý chi ngân sách theo kết quả và tăng cường minh bạch là xu hướng tất yếu để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin như TABMIS cần được đẩy mạnh hơn nữa, kết hợp với đào tạo nâng cao năng lực cán bộ để đảm bảo quy trình quản lý chi ngân sách được thực hiện nhanh chóng, chính xác và minh bạch. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng thu ngân sách, bảng phân bổ chi ngân sách theo lĩnh vực và biểu đồ khảo sát nhận thức cán bộ về quản lý chi ngân sách.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách theo hướng dài hạn và bền vững: Cần xây dựng kế hoạch chi ngân sách trung hạn gắn với mục tiêu PTBV, ưu tiên các khoản chi đầu tư phát triển hạ tầng, bảo vệ môi trường và phát triển xã hội. Thời gian thực hiện: từ năm 2023, do Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan.

2. Tăng cường chấp hành và kiểm soát chi ngân sách đúng quy định: Nâng cao trách nhiệm của các đơn vị dự toán trong việc thực hiện chi đúng mục đích, đúng dự toán, đảm bảo tiết kiệm và hiệu quả. Thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên, xử lý nghiêm các sai phạm. Thời gian: liên tục trong giai đoạn 2023-2028, do UBND huyện và Thanh tra huyện thực hiện.

3. Hoàn thiện công tác quyết toán chi ngân sách minh bạch và kịp thời: Đẩy mạnh công khai báo cáo quyết toán chi ngân sách, áp dụng các tiêu chuẩn kế toán hiện đại, đảm bảo số liệu chính xác và phản ánh đúng thực trạng chi tiêu. Thời gian: từ năm 2023, do Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện phối hợp với KBNN huyện.

4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách: Nâng cao năng lực sử dụng hệ thống TABMIS và các phần mềm quản lý ngân sách khác, đồng thời cải tiến quy trình phối hợp giữa các phòng ban, đơn vị để tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý. Thời gian: triển khai ngay từ năm 2023, do UBND huyện và Phòng Tài chính - Kế hoạch chủ trì.

5. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cán bộ quản lý ngân sách: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý ngân sách, kỹ năng lập dự toán, kiểm soát chi tiêu và sử dụng công nghệ thông tin cho cán bộ liên quan. Thời gian: định kỳ hàng năm, do UBND huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện và xã: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn giúp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách, từ lập dự toán đến quyết toán và kiểm soát chi tiêu.

2. Các nhà hoạch định chính sách tài chính công: Thông tin và giải pháp trong luận văn hỗ trợ xây dựng chính sách ngân sách phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững tại địa phương.

3. Các nhà nghiên cứu và học viên chuyên ngành quản trị công, tài chính công: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý chi ngân sách gắn với phát triển bền vững, đồng thời cung cấp phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu thực tiễn.

4. Các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn huyện Thạch Thất: Hiểu rõ hơn về cơ chế quản lý ngân sách nhà nước, từ đó có thể phối hợp hiệu quả với chính quyền địa phương trong các dự án đầu tư và phát triển.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách nhà nước là gì?
   Quản lý chi ngân sách nhà nước là quá trình lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm soát các khoản chi ngân sách theo quy định pháp luật nhằm đảm bảo sử dụng ngân sách đúng mục đích và hiệu quả.

2. Phát triển bền vững có vai trò gì trong quản lý ngân sách?
   Phát triển bền vững giúp định hướng phân bổ ngân sách hợp lý, cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và bảo vệ môi trường, đảm bảo nguồn lực được sử dụng lâu dài và hiệu quả.

3. Tại sao cần áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách?
   Công nghệ thông tin giúp tăng tính minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý, giảm sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, như hệ thống TABMIS đã được áp dụng tại nhiều địa phương.

4. Những khó khăn chính trong quản lý chi ngân sách tại huyện Thạch Thất là gì?
   Khó khăn gồm lập dự toán chưa dài hạn, phân bổ chi chưa sát với mục tiêu phát triển bền vững, quyết toán chi chưa minh bạch, và hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin.

5. Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách?
   Hoàn thiện lập dự toán theo hướng dài hạn, tăng cường kiểm soát chi tiêu, minh bạch quyết toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực cán bộ quản lý là các giải pháp thiết thực.

Kết luận

• Quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Thạch Thất có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu phát triển bền vững.
• Thu ngân sách địa phương tăng trưởng ổn định, tuy nhiên cơ cấu chi ngân sách và hiệu quả quản lý còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Việc áp dụng các nguyên tắc quản lý chi ngân sách theo dự toán, minh bạch và quản lý theo kết quả là cần thiết để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán, chấp hành, quyết toán và kiểm soát chi ngân sách, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng lực cán bộ.
• Giai đoạn tiếp theo (2023-2028) cần tập trung thực hiện các giải pháp nhằm đảm bảo quản lý chi ngân sách hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững tại huyện Thạch Thất.

Call to action: Các cơ quan quản lý và cán bộ liên quan cần phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách, góp phần xây dựng huyện Thạch Thất phát triển bền vững và thịnh vượng.