Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế quốc tế, áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng đối với các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các hệ thống trung tâm thương mại (TTTM). Hệ thống TTTM Sense City, thuộc Saigon Co.op, đang phải đối mặt với sức ép cạnh tranh lớn từ các đối thủ như AEON Mall, Vincom, và Diamond Plaza. Từ năm 2016 đến 2018, thị phần của Sense City tại các tỉnh Cần Thơ, Cà Mau và Bến Tre đã giảm đáng kể, lần lượt từ 15,24% xuống 8,96% và từ 16% xuống 11,2%. Điều này phản ánh sự suy giảm hiệu quả kinh doanh và năng lực cạnh tranh của hệ thống. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho hệ thống TTTM Sense City, nhằm giúp hệ thống này chiếm lĩnh lại thị trường và phát triển bền vững trong giai đoạn 2019-2025. Nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Sense City trong giai đoạn 2016-2018, so sánh với đối thủ trực tiếp AEON Mall tại TP. Hồ Chí Minh, đồng thời đề xuất các giải pháp phù hợp dựa trên các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng chiến lược phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống TTTM Sense City, góp phần tăng trưởng doanh thu và thị phần trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình kinh tế quản trị nhằm đánh giá và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, trong đó nổi bật là:

  • Lý thuyết lợi thế cạnh tranh của Michael Porter: Lợi thế cạnh tranh được tạo ra từ ba góc độ chính gồm chi phí thấp hơn, khác biệt hóa sản phẩm và tập trung vào phân khúc thị trường. Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Porter cũng được áp dụng để phân tích môi trường vi mô, bao gồm đối thủ cạnh tranh trong ngành, đối thủ tiềm năng, khách hàng, nhà cung cấp và sản phẩm thay thế.

  • Khái niệm năng lực cạnh tranh: Được hiểu là khả năng của doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững, chiếm lĩnh thị phần, nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững. Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các yếu tố như quy mô, quản lý, nguồn nhân lực, tài chính, marketing, công nghệ, nghiên cứu phát triển và hệ thống thông tin.

  • Ma trận hình ảnh cạnh tranh (Competitive Profile Matrix): Phương pháp so sánh năng lực cạnh tranh tổng thể giữa các doanh nghiệp dựa trên các chỉ tiêu trọng số, giúp xác định điểm mạnh, điểm yếu và vị thế cạnh tranh của doanh nghiệp so với đối thủ.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: năng lực cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, môi trường vĩ mô và vi mô, các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh (quy mô, quản lý, tài chính, marketing, công nghệ, nghiên cứu phát triển, hệ thống thông tin).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo nhân sự, báo cáo marketing, các tài liệu nghiên cứu khoa học, bài báo chuyên ngành và các nguồn thông tin liên quan đến hoạt động của hệ thống TTTM Sense City trong giai đoạn 2016-2018.

  • Dữ liệu sơ cấp: Thu thập thông qua phỏng vấn chuyên gia nội bộ (7 chuyên gia gồm giám đốc điều hành, tổ trưởng các bộ phận) và khảo sát khách hàng (120 phiếu hợp lệ) nhằm đánh giá các chỉ tiêu năng lực cạnh tranh theo thang đo Likert 5 mức độ quan trọng.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích thống kê: Tổng hợp, số hóa và biểu diễn dữ liệu bằng bảng biểu, đồ thị để đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh.

  • Phân tích so sánh: So sánh các chỉ tiêu năng lực cạnh tranh của Sense City với đối thủ AEON Mall để xác định điểm mạnh, điểm yếu.

  • Ma trận hình ảnh cạnh tranh: Tính điểm trọng số cho từng chỉ tiêu dựa trên mức độ quan trọng và điểm đánh giá để tổng hợp năng lực cạnh tranh tổng thể.

Quá trình nghiên cứu được thực hiện trong năm 2019, với số liệu chính từ giai đoạn 2016-2018 và đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thị phần giảm sút rõ rệt: Thị phần của Sense City tại Cần Thơ giảm từ 15,24% xuống 8,96%, tại Cà Mau và Bến Tre giảm từ 16% xuống 11,2% trong giai đoạn 2016-2018, cho thấy sự suy giảm năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.

  2. Các chỉ tiêu năng lực cạnh tranh có trọng số cao: Khả năng cạnh tranh về giá (0,087), khả năng nắm bắt thông tin (0,084), uy tín thương hiệu (0,079), và chủng loại sản phẩm đa dạng (0,081) được đánh giá là những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của hệ thống.

  3. Kết quả đánh giá chuyên gia và khách hàng: Chuyên gia nội bộ đánh giá cao khả năng quản lý điều hành và sức mạnh tài chính, trong khi khách hàng đánh giá Sense City thấp hơn AEON Mall về chất lượng sản phẩm, dịch vụ chăm sóc khách hàng và cách thức trưng bày sản phẩm.

  4. Ma trận hình ảnh cạnh tranh cho thấy Sense City có điểm tổng hợp thấp hơn AEON Mall, đặc biệt ở các chỉ tiêu về chất lượng dịch vụ, quảng cáo và xúc tiến bán hàng, cũng như khả năng cạnh tranh về giá.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự suy giảm năng lực cạnh tranh của Sense City bao gồm quy mô nhỏ, năng lực quản lý và chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, năng lực tài chính hạn chế, cùng với cách thức trưng bày sản phẩm chưa thu hút khách hàng. So với AEON Mall, Sense City còn thiếu sự đổi mới trong sản phẩm và dịch vụ, chưa tận dụng hiệu quả công nghệ thông tin và marketing hiện đại. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về tầm quan trọng của việc đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng dịch vụ và phát triển thương hiệu trong cạnh tranh bán lẻ hiện đại. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ so sánh thị phần, bảng điểm trọng số các chỉ tiêu và ma trận hình ảnh cạnh tranh giúp minh họa rõ nét vị thế của Sense City so với đối thủ, từ đó làm cơ sở cho các đề xuất giải pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường năng lực quản lý và đào tạo nhân lực: Triển khai các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng quản lý và nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, nhân viên trong hệ thống TTTM Sense City nhằm cải thiện chất lượng phục vụ và hiệu quả điều hành. Mục tiêu đạt được sự cải thiện 20% về chỉ số hài lòng khách hàng trong vòng 2 năm, do Ban quản lý Sense City chủ trì thực hiện.

  2. Đổi mới và đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ: Phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới phù hợp với nhu cầu thị trường, đồng thời cải tiến cách thức trưng bày sản phẩm để tăng sức hấp dẫn. Mục tiêu tăng 15% doanh thu từ các sản phẩm mới trong 3 năm tới, phối hợp với các nhà cung cấp và bộ phận marketing.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại: Xây dựng hệ thống quản lý bán hàng và chăm sóc khách hàng dựa trên nền tảng công nghệ số, nâng cao khả năng nắm bắt thông tin thị trường và phản hồi khách hàng nhanh chóng. Mục tiêu hoàn thành triển khai hệ thống CRM trong 18 tháng, do phòng IT và marketing phối hợp thực hiện.

  4. Tăng cường hoạt động marketing và xúc tiến bán hàng: Đẩy mạnh các chiến dịch quảng cáo, khuyến mãi và sự kiện nhằm nâng cao nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng. Mục tiêu tăng 25% lượt khách hàng đến TTTM trong vòng 2 năm, do phòng marketing chủ động triển khai.

  5. Nâng cao năng lực tài chính và mở rộng quy mô: Tăng cường huy động vốn, tối ưu hóa chi phí và đầu tư mở rộng diện tích kinh doanh tại các địa bàn trọng điểm như TP. Hồ Chí Minh. Mục tiêu tăng vốn đầu tư 30% trong 3 năm, do Ban lãnh đạo Saigon Co.op phối hợp với các đối tác tài chính thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý hệ thống TTTM Sense City: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện hiệu quả kinh doanh.

  2. Các nhà quản lý ngành bán lẻ và trung tâm thương mại: Tham khảo các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tài liệu tham khảo hữu ích về phương pháp nghiên cứu, phân tích năng lực cạnh tranh và ứng dụng mô hình quản trị trong thực tiễn.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển hệ thống trung tâm thương mại, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và phát triển kinh tế địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh là gì và tại sao quan trọng với TTTM Sense City?
    Năng lực cạnh tranh là khả năng của doanh nghiệp tạo ra lợi thế so với đối thủ, chiếm lĩnh thị phần và phát triển bền vững. Với Sense City, nâng cao năng lực cạnh tranh giúp giữ vững và mở rộng thị trường trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ các TTTM lớn như AEON Mall.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến năng lực cạnh tranh của Sense City?
    Các yếu tố quan trọng gồm khả năng cạnh tranh về giá, khả năng nắm bắt thông tin, uy tín thương hiệu và chủng loại sản phẩm đa dạng. Đây là những điểm cần tập trung cải thiện để nâng cao sức cạnh tranh.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá năng lực cạnh tranh?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp, phân tích thống kê, so sánh và ma trận hình ảnh cạnh tranh để đánh giá tổng thể năng lực cạnh tranh của Sense City so với đối thủ.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh của Sense City?
    Các giải pháp bao gồm nâng cao năng lực quản lý và đào tạo nhân lực, đổi mới sản phẩm và dịch vụ, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường marketing và xúc tiến bán hàng, cùng với nâng cao năng lực tài chính và mở rộng quy mô.

  5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn quản lý TTTM?
    Ban quản lý Sense City có thể sử dụng các chỉ tiêu đánh giá và giải pháp đề xuất làm cơ sở xây dựng kế hoạch phát triển, phân bổ nguồn lực hợp lý và theo dõi hiệu quả thực hiện nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.

Kết luận

  • Năng lực cạnh tranh của hệ thống TTTM Sense City trong giai đoạn 2016-2018 có dấu hiệu suy giảm rõ rệt, thể hiện qua sự giảm sút thị phần và hiệu quả kinh doanh tại các tỉnh trọng điểm.
  • Các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh gồm khả năng cạnh tranh về giá, nắm bắt thông tin, uy tín thương hiệu và đa dạng sản phẩm.
  • So sánh với đối thủ AEON Mall cho thấy Sense City còn nhiều điểm yếu về quản lý, chất lượng dịch vụ và marketing cần khắc phục.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp thiết thực như nâng cao năng lực quản lý, đổi mới sản phẩm, ứng dụng công nghệ, tăng cường marketing và cải thiện năng lực tài chính nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Ban quản lý Sense City xây dựng chiến lược phát triển bền vững đến năm 2025 và tầm nhìn 2030, góp phần nâng cao vị thế trên thị trường trung tâm thương mại Việt Nam.

Hãy bắt đầu áp dụng các giải pháp này ngay hôm nay để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho hệ thống TTTM Sense City!