Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển, cạnh tranh trở thành yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Theo số liệu thu thập từ Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Phát triển Cửa Đông (Cửa Đông), doanh thu và số lượng nhân viên của công ty đã tăng trưởng ổn định trong giai đoạn 2012-2016, với tổng số 1345 công trình được thực hiện, trong đó 1096 công trình khảo sát, thiết kế và 249 công trình tư vấn giám sát. Tuy nhiên, sự gia tăng của các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực tư vấn khảo sát thiết kế công trình xây dựng giao thông tại tỉnh Lạng Sơn đã đặt ra thách thức lớn cho công ty trong việc duy trì và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Phát triển Cửa Đông, giúp công ty khẳng định và giữ vững vị trí trên thị trường tư vấn xây dựng tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động của công ty trong giai đoạn 2012-2016, với các đề xuất áp dụng cho giai đoạn 2017-2022. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng cường sức mạnh cạnh tranh và phát triển bền vững cho doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, bao gồm:

  • Khái niệm cạnh tranh và vai trò của cạnh tranh: Cạnh tranh được hiểu là sự ganh đua giữa các doanh nghiệp nhằm giành lấy thị trường và khách hàng, là động lực thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

  • Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: Theo OECD và Diễn đàn Kinh tế Thế giới, năng lực cạnh tranh là khả năng tạo ra lợi nhuận và duy trì thị phần trong môi trường cạnh tranh quốc tế. Năng lực này bao gồm thực lực nội tại và khả năng huy động các nguồn lực bên ngoài.

  • Các cấp độ năng lực cạnh tranh: Năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh doanh nghiệp và năng lực cạnh tranh sản phẩm/dịch vụ, trong đó năng lực cạnh tranh doanh nghiệp là trọng tâm nghiên cứu.

  • Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh: Bao gồm chỉ tiêu định lượng như thị phần, năng suất lao động, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tài sản và vốn chủ sở hữu; và chỉ tiêu định tính như uy tín thương hiệu, kinh nghiệm doanh nghiệp.

  • Nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh: Phân thành nhân tố bên trong (nguồn nhân lực, công nghệ, tài chính, quản trị doanh nghiệp) và nhân tố bên ngoài (khách hàng, đối thủ cạnh tranh, nhà cung cấp, chính sách kinh tế vĩ mô, môi trường pháp lý và quốc tế).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập và xử lý số liệu định lượng và định tính từ Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Phát triển Cửa Đông trong giai đoạn 2012-2016. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ dữ liệu hoạt động sản xuất kinh doanh và nhân sự của công ty trong giai đoạn này. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ mẫu (census) nhằm đảm bảo tính đầy đủ và chính xác.

Phân tích số liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh các chỉ tiêu tài chính, nhân sự và sản xuất kinh doanh qua các năm. Ngoài ra, phương pháp tham vấn ý kiến chuyên gia và khảo sát nội bộ được áp dụng để đánh giá các yếu tố định tính ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2017 đến tháng 12/2017, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng nhân sự và sản lượng công trình: Số lượng nhân viên công ty tăng từ 60 người năm 2012 lên 109 người năm 2016, tương ứng mức tăng khoảng 81,7%. Tổng số công trình thực hiện trong 5 năm là 1345, trong đó công trình khảo sát, thiết kế chiếm 81,5% và tư vấn giám sát chiếm 18,5%.

  2. Biến động tài sản và cơ cấu tài sản: Tổng tài sản công ty tăng từ 15.654 triệu đồng năm 2012 lên khoảng 15.810 triệu đồng năm 2016, tuy có giảm nhẹ trong các năm 2013 và 2014. Tài sản dài hạn chiếm tỷ trọng lớn hơn tài sản ngắn hạn, điều này chưa cân đối và có thể ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản.

  3. Doanh thu và lợi nhuận biến động: Doanh thu tăng từ 14.667 triệu đồng năm 2012 lên đỉnh điểm 25.816 triệu đồng năm 2015, sau đó giảm xuống còn khoảng 18.000 triệu đồng năm 2016. Lợi nhuận sau thuế có xu hướng giảm từ 843,6 triệu đồng năm 2013 xuống còn 66,8 triệu đồng năm 2016, giảm tới 92% so với đỉnh điểm.

  4. Chi phí quản lý doanh nghiệp cao và biến động: Chi phí quản lý doanh nghiệp tăng mạnh, đặc biệt năm 2015 lên tới 7.768,6 triệu đồng, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận. Công ty cũng đầu tư xây dựng chi nhánh trang trại nhưng chưa có nguồn thu ổn định từ hoạt động này.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến sự giảm sút lợi nhuận mặc dù doanh thu tăng là do chi phí quản lý và chi phí hoạt động khác chưa được kiểm soát hiệu quả. Cơ cấu tài sản chưa cân đối giữa tài sản dài hạn và ngắn hạn làm giảm khả năng linh hoạt tài chính. Việc mở rộng hoạt động sang chi nhánh trang trại chưa mang lại hiệu quả kinh tế ngay lập tức, gây áp lực tài chính.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng và tư vấn, các doanh nghiệp thành công thường có cơ cấu tài chính cân đối, kiểm soát chi phí chặt chẽ và tập trung vào năng lực cốt lõi. Việc đào tạo nguồn nhân lực và áp dụng công nghệ hiện đại cũng là yếu tố then chốt nâng cao năng lực cạnh tranh. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng nhân sự, biểu đồ biến động doanh thu và lợi nhuận, bảng cơ cấu tài sản và chi phí quản lý để minh họa rõ nét các xu hướng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quản lý chi phí: Áp dụng hệ thống quản lý chi phí hiện đại, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp nhằm giảm thiểu chi phí không cần thiết, hướng tới tăng tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu. Thời gian thực hiện: trong vòng 1 năm, chủ thể: Ban Giám đốc và phòng Kế hoạch - Tài chính.

  2. Cân đối cơ cấu tài sản và nguồn vốn: Xây dựng chính sách tài chính nhằm cân đối tỷ trọng tài sản ngắn hạn và dài hạn, tăng cường nguồn vốn lưu động để đảm bảo thanh khoản và khả năng ứng phó với biến động thị trường. Thời gian thực hiện: 1-2 năm, chủ thể: Ban Giám đốc và phòng Tài chính.

  3. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý và ứng dụng công nghệ mới cho cán bộ nhân viên, đặc biệt là đội ngũ quản lý và kỹ thuật. Thời gian thực hiện: liên tục, chủ thể: Phòng Hành chính - Tổ chức phối hợp với các đơn vị đào tạo.

  4. Tập trung phát triển hoạt động kinh doanh cốt lõi: Tạm dừng hoặc tái cấu trúc các hoạt động phụ trợ chưa hiệu quả như chi nhánh trang trại, tập trung nguồn lực vào lĩnh vực tư vấn khảo sát thiết kế để nâng cao chất lượng và uy tín sản phẩm dịch vụ. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng, chủ thể: Ban Giám đốc.

  5. Ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo: Đầu tư công nghệ hiện đại trong khảo sát, thiết kế và quản lý dự án nhằm nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Thời gian thực hiện: 2 năm, chủ thể: Ban Giám đốc và phòng Kỹ thuật.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp tư vấn xây dựng: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, tối ưu hóa nguồn lực và quản lý chi phí hiệu quả.

  2. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Quản trị doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng và thách thức của doanh nghiệp trong ngành tư vấn xây dựng, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương.

  4. Nhà đầu tư và đối tác kinh doanh: Đánh giá năng lực tài chính, quản trị và tiềm năng phát triển của Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Phát triển Cửa Đông để đưa ra quyết định đầu tư hoặc hợp tác chiến lược.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các chỉ tiêu định lượng như thị phần, năng suất lao động, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tài sản và vốn chủ sở hữu; cùng các chỉ tiêu định tính như uy tín thương hiệu và kinh nghiệm doanh nghiệp. Ví dụ, công ty Cửa Đông sử dụng các chỉ tiêu này để phân tích hiệu quả hoạt động qua các năm.

  2. Nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến năng lực cạnh tranh của công ty tư vấn xây dựng?
    Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao và quản trị hiệu quả là nhân tố quan trọng nhất. Ngoài ra, công nghệ hiện đại và quản lý tài chính chặt chẽ cũng đóng vai trò then chốt. Công ty Cửa Đông đã chú trọng đào tạo nhân viên và cải tiến quản lý để nâng cao năng lực cạnh tranh.

  3. Tại sao lợi nhuận của công ty Cửa Đông giảm mạnh trong khi doanh thu vẫn tăng?
    Nguyên nhân chính là chi phí quản lý doanh nghiệp tăng cao và các hoạt động phụ trợ chưa hiệu quả, như đầu tư chi nhánh trang trại chưa mang lại doanh thu ổn định. Điều này làm giảm lợi nhuận dù doanh thu tăng.

  4. Giải pháp nào giúp công ty cân đối cơ cấu tài sản hiệu quả?
    Công ty cần tăng cường quản lý tài chính, ưu tiên tăng tài sản ngắn hạn để đảm bảo thanh khoản, đồng thời kiểm soát đầu tư tài sản dài hạn hợp lý. Việc này giúp công ty linh hoạt hơn trong hoạt động kinh doanh và ứng phó với biến động thị trường.

  5. Làm thế nào để công ty nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập kinh tế?
    Công ty cần tập trung phát triển năng lực cốt lõi, áp dụng công nghệ mới, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, kiểm soát chi phí hiệu quả và xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp với xu hướng thị trường toàn cầu. Đây là những yếu tố giúp công ty duy trì và mở rộng thị phần trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Kết luận

  • Năng lực cạnh tranh là yếu tố sống còn đối với Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Phát triển Cửa Đông trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt tại tỉnh Lạng Sơn.
  • Công ty đã có sự tăng trưởng về nhân sự và doanh thu trong giai đoạn 2012-2016, nhưng lợi nhuận và hiệu quả quản lý chi phí còn nhiều hạn chế.
  • Các nhân tố nội tại như nguồn nhân lực, quản trị tài chính và công nghệ đóng vai trò quyết định đến năng lực cạnh tranh của công ty.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm bao gồm tối ưu hóa chi phí, cân đối tài sản, đào tạo nhân lực và tập trung phát triển hoạt động kinh doanh cốt lõi.
  • Giai đoạn tiếp theo (2017-2022) cần triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và củng cố vị thế trên thị trường.

Call-to-action: Ban lãnh đạo công ty và các bên liên quan cần nhanh chóng áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo sự phát triển bền vững và thành công trong môi trường kinh doanh đầy thách thức hiện nay.