Tổng quan nghiên cứu

Giảm nghèo bền vững là một trong những chủ trương trọng tâm của Đảng và Nhà nước Việt Nam nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho người nghèo, đồng thời thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng miền và nhóm dân cư. Tại huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk, tỷ lệ hộ nghèo vẫn duy trì ở mức cao, khoảng 9,3% trong giai đoạn 2017-2019, với nhiều xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 10%. Địa bàn huyện có đặc điểm địa hình phức tạp, gồm núi cao, núi thấp và thung lũng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phát triển kinh tế và công tác giảm nghèo. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững tại huyện Krông Bông trong giai đoạn 2017-2019, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhằm nâng cao hiệu quả giảm nghèo bền vững. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chính sách, cơ chế quản lý nhà nước và thực tiễn triển khai tại huyện trong khoảng thời gian ba năm. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giảm nghèo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết phát triển bền vững và lý thuyết quản lý nhà nước. Phát triển bền vững được định nghĩa là sự phát triển đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai, bao gồm ba trụ cột kinh tế, xã hội và môi trường. Khái niệm giảm nghèo bền vững được hiểu là cải thiện cơ hội sinh kế và nâng cao mức sống ổn định cho hộ nghèo, đồng thời giảm nguy cơ tái nghèo. Quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững là hoạt động của các cơ quan nhà nước trong việc xây dựng, ban hành và thực hiện các chính sách, pháp luật nhằm hỗ trợ người nghèo, đảm bảo công bằng xã hội và phát triển kinh tế. Các khái niệm chính bao gồm: giảm nghèo đa chiều, quản lý nhà nước, chính sách giảm nghèo, và phát triển kinh tế vùng miền núi.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp để tổng hợp các văn bản pháp luật, báo cáo, luận văn liên quan đến giảm nghèo bền vững. Phương pháp thống kê mô tả được áp dụng để xử lý và trình bày số liệu về tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo và các chỉ tiêu kinh tế xã hội của huyện Krông Bông giai đoạn 2017-2019. Phương pháp phân tích, so sánh và tổng hợp được sử dụng để đánh giá thực trạng quản lý nhà nước và rút ra bài học kinh nghiệm từ các địa phương khác. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các xã, thị trấn trên địa bàn huyện với số liệu thu thập từ các phòng ban chuyên môn của huyện. Thời gian nghiên cứu tập trung từ năm 2017 đến năm 2019, phù hợp với giai đoạn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm chậm: Giai đoạn 2017-2019, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 9,12% xuống còn 9,36%, bình quân giảm khoảng 0,72% mỗi năm. Tỷ lệ hộ cận nghèo giảm từ 6,25% xuống 6,0%, bình quân giảm 0,1% mỗi năm. Mặc dù có sự giảm, tốc độ giảm nghèo còn chậm và chưa đạt mục tiêu đề ra.

  2. Phân bố nghèo không đồng đều: Có 6 xã có tỷ lệ hộ nghèo trên 10%, gồm Yang Reh, Dang Kang, Hòa Phong, Cư Pui, Cư Drăm và Yang Mao. Các xã vùng sâu, vùng xa có tỷ lệ nghèo cao hơn nhiều so với khu vực trung tâm như xã Khuê Ngọc Điền chỉ có 12,84% hộ nghèo.

  3. Nguồn lực và chính sách chưa đồng bộ: Nguồn vốn thực hiện chương trình giảm nghèo chưa đáp ứng đủ nhu cầu, các chính sách còn mang tính ngắn hạn, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành. Đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo còn thiếu về số lượng và chất lượng, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai.

  4. Ý thức vươn lên của người nghèo còn hạn chế: Một bộ phận người nghèo có tâm lý ỷ lại, chưa chủ động trong việc thoát nghèo, làm giảm hiệu quả các chính sách hỗ trợ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của việc giảm nghèo chậm và chưa bền vững tại huyện Krông Bông có thể giải thích bởi đặc điểm địa hình phức tạp, điều kiện kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, đặc biệt là ở các xã vùng sâu vùng xa. So với các huyện khác trong tỉnh và các địa phương có điều kiện tương tự, Krông Bông có tỷ lệ hộ nghèo cao hơn đáng kể, cho thấy cần có các giải pháp đặc thù phù hợp hơn. Việc thiếu đồng bộ trong chính sách và nguồn lực cũng là một điểm hạn chế lớn, tương tự như các nghiên cứu tại các huyện miền núi khác. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo theo từng xã, bảng phân tích nguồn lực đầu tư và hiệu quả sử dụng vốn, giúp minh họa rõ nét hơn thực trạng và các vấn đề tồn tại. Ý thức và sự chủ động của người dân là yếu tố then chốt, cần được nâng cao thông qua công tác tuyên truyền và đào tạo kỹ năng sinh kế.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực: Đẩy mạnh huy động vốn từ ngân sách địa phương, Trung ương và các nguồn xã hội hóa để đáp ứng nhu cầu thực hiện các chương trình giảm nghèo. Đồng thời, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo, đặc biệt là cán bộ cơ sở, trong vòng 1-2 năm tới.

  2. Xây dựng và hoàn thiện chính sách giảm nghèo đặc thù: Thiết kế các chính sách phù hợp với đặc điểm địa hình, dân tộc và điều kiện kinh tế xã hội của từng xã, ưu tiên các xã có tỷ lệ nghèo cao. Thực hiện chính sách hỗ trợ đa chiều, không chỉ tập trung vào thu nhập mà còn về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và thông tin.

  3. Nâng cao nhận thức và khuyến khích người nghèo chủ động vươn lên: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về giảm nghèo bền vững, kỹ năng sản xuất và kinh doanh. Tổ chức các lớp đào tạo nghề, hỗ trợ phát triển sinh kế trong vòng 1-3 năm, nhằm tạo động lực và nâng cao ý thức tự lực cho người nghèo.

  4. Tăng cường phối hợp liên ngành và giám sát thực hiện: Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, đơn vị liên quan trong công tác giảm nghèo. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc sử dụng nguồn lực và thực hiện chính sách để đảm bảo hiệu quả và minh bạch, thực hiện thường xuyên hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước các cấp: Giúp hiểu rõ về cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp quản lý nhà nước trong công tác giảm nghèo bền vững, từ đó nâng cao hiệu quả công tác quản lý và chỉ đạo.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý công, phát triển kinh tế: Cung cấp tài liệu tham khảo khoa học về quản lý nhà nước và chính sách giảm nghèo tại địa phương miền núi, phục vụ nghiên cứu và học tập.

  3. Các tổ chức phi chính phủ và cơ quan phát triển: Hỗ trợ xây dựng chương trình, dự án giảm nghèo phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Krông Bông và các vùng tương tự.

  4. Lãnh đạo địa phương và cộng đồng dân cư: Nâng cao nhận thức về vai trò của quản lý nhà nước và sự phối hợp cộng đồng trong giảm nghèo bền vững, từ đó thúc đẩy sự tham gia tích cực của người dân.

Câu hỏi thường gặp

  1. Giảm nghèo bền vững là gì?
    Giảm nghèo bền vững là quá trình cải thiện điều kiện sống và sinh kế của người nghèo một cách ổn định, lâu dài, không chỉ dựa vào thu nhập mà còn đảm bảo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở và nước sạch.

  2. Tại sao tỷ lệ hộ nghèo ở Krông Bông còn cao?
    Nguyên nhân chính gồm địa hình phức tạp, điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, nguồn lực hỗ trợ hạn chế, chính sách chưa đồng bộ và ý thức vươn lên của một số người nghèo còn thấp.

  3. Các chính sách giảm nghèo hiện nay tập trung vào những nội dung nào?
    Chính sách tập trung hỗ trợ sản xuất, đào tạo nghề, tạo việc làm, miễn giảm học phí, cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ nhà ở và trợ giúp pháp lý cho người nghèo.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giảm nghèo?
    Cần tăng cường nguồn lực, hoàn thiện chính sách đặc thù, nâng cao năng lực cán bộ, phối hợp liên ngành chặt chẽ và tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện chính sách.

  5. Vai trò của người dân trong giảm nghèo bền vững là gì?
    Người dân cần chủ động vươn lên, tích cực tham gia các chương trình đào tạo, phát triển sinh kế và phối hợp với chính quyền địa phương để thực hiện hiệu quả các chính sách giảm nghèo.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững, tập trung nghiên cứu tại huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk trong giai đoạn 2017-2019.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ hộ nghèo giảm chậm, phân bố nghèo không đồng đều, nguồn lực và chính sách còn nhiều hạn chế, ý thức người nghèo chưa cao.
  • Đề xuất các giải pháp tăng cường nguồn lực, hoàn thiện chính sách, nâng cao nhận thức người dân và tăng cường phối hợp liên ngành nhằm nâng cao hiệu quả giảm nghèo bền vững.
  • Luận văn góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho công tác quản lý nhà nước về giảm nghèo tại địa phương, đồng thời làm tài liệu tham khảo cho các nhà quản lý, nghiên cứu và tổ chức phát triển.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả thực hiện để điều chỉnh chính sách phù hợp hơn.

Hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng huyện Krông Bông phát triển bền vững, giảm nghèo hiệu quả và nâng cao đời sống nhân dân!