Tổng quan nghiên cứu

Công tác thi đua, khen thưởng (TĐKT) giữ vai trò trọng yếu trong hệ thống quản lý nhà nước, là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng con người mới trong xã hội. Tại huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh, với dân số khoảng 38 nghìn người và diện tích tự nhiên hơn 110.000 ha, công tác quản lý nhà nước về TĐKT có ý nghĩa quan trọng trong việc phát huy tinh thần thi đua yêu nước, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2024-2028, nhằm phân tích thực trạng, đánh giá hiệu quả công tác quản lý nhà nước về TĐKT tại địa phương, từ đó đề xuất các giải pháp đổi mới phù hợp với đặc thù và yêu cầu phát triển của huyện.

Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng quản lý nhà nước về TĐKT tại huyện Tân Châu, đồng thời đề xuất các giải pháp, lộ trình đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả công tác này. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh, phạm vi thời gian từ năm 2024 đến 2028, tập trung vào hoạt động quản lý nhà nước về TĐKT. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực quản lý, đồng thời góp phần thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước phát triển sâu rộng, tạo động lực cho cán bộ, công chức và nhân dân địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng các lý thuyết quản lý nhà nước và thi đua khen thưởng, trong đó có quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về thi đua xã hội chủ nghĩa, nhấn mạnh vai trò của thi đua như một công cụ thúc đẩy phát triển xã hội thông qua hợp tác và tiến bộ chung. Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2022 là cơ sở pháp lý quan trọng, quy định rõ khái niệm, mục tiêu, nguyên tắc, danh hiệu và hình thức thi đua, khen thưởng. Các khái niệm chính bao gồm: thi đua là hoạt động có tổ chức, tự nguyện nhằm đạt thành tích xuất sắc; khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương công lao bằng lợi ích vật chất; quản lý nhà nước về TĐKT là sự tác động có tổ chức của Nhà nước nhằm duy trì trật tự pháp luật và thúc đẩy phong trào thi đua.

Ngoài ra, mô hình quản lý nhà nước về TĐKT được xây dựng dựa trên các nội dung chính: ban hành văn bản pháp luật, xây dựng chính sách, tuyên truyền phổ biến, đào tạo cán bộ, thẩm định hồ sơ khen thưởng, ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức phong trào thi đua, thanh tra kiểm tra và giải quyết khiếu nại tố cáo. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước gồm thể chế, sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức bộ máy và nguồn lực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích tài liệu pháp luật, các văn bản chỉ đạo, báo cáo công tác TĐKT tại huyện Tân Châu. Phương pháp thống kê được áp dụng để xử lý số liệu thu thập từ các báo cáo, khảo sát thực tế. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi được thực hiện với 152 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, nhằm đánh giá mức độ quan tâm, sự hài lòng và hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 32 cán bộ (21,05%), 57 công chức (37,5%), 32 viên chức (23,03%) và 31 người lao động (20,04%). Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích tại các cơ quan, đơn vị thuộc huyện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2023 đến đầu năm 2024, bao gồm thu thập số liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hoàn thiện hệ thống pháp lý và tổ chức bộ máy: UBND huyện Tân Châu đã ban hành nhiều văn bản pháp luật, quy chế, kế hoạch phát động phong trào thi đua, khen thưởng phù hợp với Luật TĐKT 2022 và các văn bản hướng dẫn. Hội đồng Thi đua - Khen thưởng huyện được kiện toàn với 13 thành viên, trong đó 4 người có trình độ thạc sĩ, 9 người có trình độ đại học. Tuy nhiên, số lượng văn bản còn hạn chế về chất lượng và chưa giải quyết triệt để các vấn đề thực tiễn.

  2. Triển khai phong trào thi đua và chính sách khen thưởng: Các phong trào thi đua như “Tân Châu chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Tân Châu chung tay vì người nghèo”, “Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển” được tổ chức đa dạng, thu hút sự tham gia của nhiều đối tượng. Trong giai đoạn 2019-2024, có hơn 56 hộ dân hiến 14.160 ngày công, vận động được 14 tỷ đồng hỗ trợ người nghèo, khen thưởng cho hàng chục tập thể và cá nhân điển hình. Tuy nhiên, tiêu chí thi đua còn mang tính hình thức, chưa sát thực tế, dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá và khen thưởng.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế: UBND huyện đã triển khai hệ thống xử lý văn bản điện tử và tuyên truyền qua cổng thông tin điện tử, mạng xã hội. Tuy nhiên, chưa có phần mềm quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử, hồ sơ còn lưu trữ rời rạc, gây khó khăn trong tra cứu và quản lý. Năng lực ứng dụng CNTT của cán bộ, công chức ở cấp xã còn hạn chế.

  4. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Tỷ lệ cán bộ làm công tác TĐKT có trình độ đại học trở lên chiếm 100%, trong đó 30,77% có trình độ thạc sĩ. Số lượng người tham gia các lớp bồi dưỡng tăng từ 74 lượt năm 2019 lên 126 lượt năm 2023. Tuy nhiên, các lớp tập huấn thường tổ chức vào cuối năm, ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu.

  5. Khảo sát mức độ hài lòng và hiệu quả: Theo khảo sát, 77% cán bộ công chức viên chức đồng ý hoặc rất đồng ý về sự quan tâm đến việc bình xét danh hiệu thi đua, nhưng chỉ 55% đồng ý tiêu chí bình xét phù hợp, 48% đồng ý cách thức tổ chức bình xét phù hợp, và 43% hài lòng với kết quả bình xét. Về phong trào thi đua, 88% đánh giá mục đích thi đua rõ ràng, 68% cho rằng tiêu chí thi đua phù hợp, nhưng chỉ 43% đồng ý các hình thức tổ chức đa dạng, và 70% cán bộ công chức có chủ động tham gia.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác quản lý nhà nước về TĐKT tại huyện Tân Châu đã có nhiều tiến bộ, đặc biệt trong việc hoàn thiện hệ thống pháp lý, tổ chức bộ máy và triển khai các phong trào thi đua thiết thực. Việc ban hành các văn bản chỉ đạo, kế hoạch phát động phong trào thi đua đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc, đồng thời góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và nhân dân về vai trò của thi đua, khen thưởng.

Tuy nhiên, tồn tại về tiêu chí thi đua mang tính hình thức, chưa sát thực tế, cùng với hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin và năng lực cán bộ làm công tác TĐKT, đã ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và sự hài lòng của người tham gia. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, tình trạng này là phổ biến, đòi hỏi sự đổi mới trong phương pháp tổ chức, đánh giá và khen thưởng.

Việc chưa có phần mềm quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử làm giảm tính minh bạch, hiệu quả trong công tác thẩm định và xét duyệt. Đồng thời, công tác đào tạo cán bộ cần được tổ chức thường xuyên, phù hợp với lịch công tác để nâng cao chất lượng tiếp thu. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ cán bộ hài lòng với các khía cạnh của công tác thi đua, khen thưởng sẽ giúp minh họa rõ hơn các điểm mạnh và hạn chế, từ đó làm cơ sở cho đề xuất giải pháp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường chỉ đạo và nâng cao vai trò người đứng đầu: Cấp ủy, chính quyền huyện và các cơ quan, đơn vị cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động về công tác thi đua, khen thưởng. Người đứng đầu phải gương mẫu, chủ động phát động và tổ chức phong trào thi đua, đảm bảo tính thiết thực và hiệu quả. Thời gian thực hiện: ngay trong năm 2024; chủ thể: UBND huyện, các cơ quan, đơn vị.

  2. Đổi mới nội dung và hình thức tổ chức phong trào thi đua: Xây dựng tiêu chí thi đua cụ thể, sát với đặc điểm từng ngành, địa phương, tránh hình thức, nâng cao tính hấp dẫn và thu hút sự tham gia tự nguyện của cán bộ, công chức và nhân dân. Đa dạng hóa hình thức tổ chức, kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường truyền thông và tương tác. Thời gian: 2024-2025; chủ thể: Phòng Nội vụ, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng huyện.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thi đua, khen thưởng: Nghiên cứu, xây dựng và triển khai phần mềm quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử, đồng bộ dữ liệu, tạo thuận lợi cho việc tra cứu, thẩm định và xét duyệt hồ sơ. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực CNTT cho cán bộ làm công tác TĐKT, đặc biệt ở cấp xã. Thời gian: 2024-2026; chủ thể: UBND huyện, Phòng Nội vụ, Trung tâm CNTT huyện.

  4. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên trách: Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác thi đua, khen thưởng định kỳ, phù hợp với lịch công tác để nâng cao chất lượng tiếp thu. Đẩy mạnh trao đổi kinh nghiệm, học tập mô hình hiệu quả từ các địa phương khác. Thời gian: hàng năm; chủ thể: UBND huyện, Ban Thi đua - Khen thưởng tỉnh.

  5. Nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại: Tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức phong trào thi đua và công tác khen thưởng, đảm bảo tính công khai, minh bạch, công bằng. Xử lý kịp thời các phản ánh, khiếu nại để giữ vững niềm tin của cán bộ, công chức và nhân dân. Thời gian: liên tục; chủ thể: Hội đồng Thi đua - Khen thưởng huyện, Thanh tra huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện, xã: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để nâng cao hiệu quả quản lý công tác thi đua, khen thưởng, giúp xây dựng phong trào thi đua thiết thực, phù hợp với đặc thù địa phương.

  2. Cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng: Luận văn cung cấp các giải pháp đổi mới, phương pháp tổ chức và ứng dụng công nghệ thông tin, giúp nâng cao năng lực chuyên môn và hiệu quả công tác.

  3. Nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành quản lý công: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc giảng dạy, nghiên cứu về quản lý nhà nước, chính sách công và công tác thi đua, khen thưởng trong bối cảnh đổi mới.

  4. Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp: Hiểu rõ vai trò của thi đua, khen thưởng trong động viên, khích lệ cán bộ, nhân viên, từ đó áp dụng hiệu quả các phong trào thi đua nhằm nâng cao năng suất, chất lượng công việc.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng là gì?
    Quản lý nhà nước về TĐKT là hoạt động sử dụng quyền lực nhà nước để tổ chức, điều chỉnh và giám sát các phong trào thi đua, công tác khen thưởng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng con người mới. Ví dụ, UBND huyện Tân Châu ban hành các văn bản pháp luật và kế hoạch phát động phong trào thi đua.

  2. Vai trò của công tác thi đua, khen thưởng trong phát triển địa phương?
    Thi đua, khen thưởng tạo động lực thúc đẩy cán bộ, công chức và nhân dân phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội. Tại Tân Châu, phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới” đã huy động hàng nghìn ngày công và nguồn lực hỗ trợ người nghèo.

  3. Những khó khăn chính trong công tác quản lý thi đua, khen thưởng hiện nay?
    Khó khăn gồm tiêu chí thi đua chưa sát thực tế, ứng dụng công nghệ thông tin hạn chế, năng lực cán bộ chưa đồng đều, thủ tục khen thưởng còn phức tạp. Ví dụ, huyện Tân Châu chưa có phần mềm quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử, gây khó khăn trong tra cứu và thẩm định.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng?
    Cần đổi mới nội dung, hình thức phong trào thi đua, tăng cường đào tạo cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao vai trò người đứng đầu và tăng cường kiểm tra, giám sát. Việc này giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng và thu hút sự tham gia tích cực.

  5. Ứng dụng công nghệ thông tin có tác động thế nào đến công tác thi đua, khen thưởng?
    Ứng dụng CNTT giúp quản lý hồ sơ, theo dõi tiến trình xét duyệt, tăng tính minh bạch và giảm thời gian xử lý. Ví dụ, một số địa phương đã triển khai hệ thống quản lý thi đua khen thưởng trực tuyến, nâng cao hiệu quả công tác và sự hài lòng của người tham gia.

Kết luận

  • Công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại huyện Tân Châu đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
  • Hệ thống pháp lý và tổ chức bộ máy cơ bản hoàn thiện, tuy nhiên còn tồn tại hạn chế về tiêu chí thi đua, ứng dụng công nghệ và năng lực cán bộ.
  • Phong trào thi đua được tổ chức đa dạng, thu hút sự tham gia của nhiều đối tượng, tạo động lực thực hiện nhiệm vụ chính trị.
  • Cần đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, ứng dụng CNTT và nâng cao đào tạo cán bộ để nâng cao hiệu quả công tác.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể, lộ trình thực hiện từ 2024 đến 2028 nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về TĐKT tại huyện Tân Châu.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan chức năng huyện Tân Châu cần triển khai ngay các giải pháp đổi mới, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp. Đề nghị các đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ nhằm nâng cao hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng, góp phần xây dựng huyện phát triển bền vững.