Nghiên Cứu Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Các Công Trình Thủy Lợi, Thủy Điện Đến Tình Hình Lũ Lụt Lưu Vực Sông Thu Bồn

• Tác giả: Nguyễn Thanh Sơn
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Tiền Giang
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên
• Chuyên ngành: Thủy Văn Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Các Công Trình Thủy Lợi, Thủy Điện Đến Tình Hình Lũ Lụt Lưu Vực Sông Thu Bồn
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. TỔNG QUAN ĐẶC ĐIỂM LƯU VỰC SÔNG THU BỒN
• 0.2. ĐIỀU KIỆN ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN LƯU VỰC SÔNG THU BỒN
• 0.2.1. Địa hình và địa mạo
• 0.2.2. Thổ nhưỡng và thực vật
• 0.2.3. Đặc điểm khí tượng - thủy văn
• 0.2.4. Mạng lưới sông ngòi trên lưu vực
• 0.2.5. Tình hình lũ lụt trên lưu vực sông Thu Bồn
• 0.2.6. Các trận lũ lớn đã xảy ra trên lưu vực sông Thu Bồn
• 0.3. TỔNG QUAN VỀ CÁC CÔNG TRÌNH THỦY ĐIỆN, THỦY LỢI HIỆN CÓ TRÊN LƯU VỰC
• 0.3.1. Tổng quan các công trình hồ chứa trên lưu vực
• 0.3.2. Giới thiệu hồ thủy điện Sông Tranh 2
• 0.4. LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒ ĐẾN DÒNG CHẢY LŨ
• 0.4.1. Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
• 0.4.2. Phương pháp mô hình hóa
• 0.4.3. Lựa chọn phương pháp đánh giá ảnh hưởng của hồ tới dòng chảy lũ
• 0.5. CƠ SỞ LÝ THUYẾT MÔ HÌNH NAM, HEC – RESSIM
• 0.5.1. Cơ sở lý thuyết mô hình NAM
• 0.5.2. Mô hình HEC – RESSIM
• 0.6. ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒ CHỨA ĐẾN DÒNG CHẢY LŨ LƯU VỰC SÔNG THU BỒN
• 0.6.1. HỆ THỐNG HỒ CHỨA LỰA CHỌN ĐỂ ĐÁNH GIÁ
• 0.6.1.1. Tiêu chí lựa chọn
• 0.6.1.2. Hồ chứa được lựa chọn
• 0.6.2. ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA HỒ CHỨA ĐẾN DÒNG CHẢY LŨ TRƯỚC VÀ SAU KHI CÓ HỒ
• 0.6.2.1. Khôi phục dòng chảy lũ bằng mô hình NAM
• 0.6.2.2. Đánh giá ảnh hưởng của hồ chứa đến dòng chảy lũ trước và sau khi có hồ
• 0.7. MÔ PHỎNG LŨ BẰNG MÔ HÌNH HEC – RESSIM LƯU VỰC SÔNG THU BỒN
• 0.7.1. Thiết lập sơ đồ tính toán và quá trình hiệu chỉnh kiểm định mô hình HEC – RESSIM
• 0.7.2. Mô phỏng lũ bằng mô hình HEC - RESSIM
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Của Công Trình Thủy Lợi Thủy Điện

Công trình thủy lợi và thủy điện đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết dòng chảy và quản lý nước. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực đến tình hình lũ lụt trong lưu vực sông Thu Bồn. Việc đánh giá ảnh hưởng của các công trình này là cần thiết để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa chúng và hiện tượng lũ lụt.

1.1. Đặc Điểm Lưu Vực Sông Thu Bồn

Lưu vực sông Thu Bồn có diện tích 4256 km2, nằm ở miền Trung Việt Nam. Địa hình chủ yếu là đồi núi, với các dãy núi cao bao quanh. Điều này tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc hình thành lũ lụt, đặc biệt là trong mùa mưa.

1.2. Vai Trò Của Công Trình Thủy Lợi Trong Quản Lý Nước

Công trình thủy lợi giúp điều tiết dòng chảy, giảm thiểu lũ lụt và cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, việc xây dựng các hồ chứa có thể làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, dẫn đến những tác động không mong muốn.

II. Vấn Đề Lũ Lụt Tại Lưu Vực Sông Thu Bồn

Lũ lụt tại lưu vực sông Thu Bồn diễn ra thường xuyên và gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Các yếu tố như địa hình, khí hậu và hoạt động của con người đều góp phần vào tình hình này. Việc phân tích các nguyên nhân gây lũ lụt là rất quan trọng.

2.1. Nguyên Nhân Gây Lũ Lụt

Lũ lụt thường xảy ra do mưa lớn, bão và sự kết hợp của các yếu tố khí hậu khác. Địa hình dốc của lưu vực cũng làm tăng tốc độ dòng chảy, dẫn đến lũ lớn và đột ngột.

2.2. Tác Động Của Lũ Lụt Đến Kinh Tế Xã Hội

Lũ lụt gây ra thiệt hại lớn cho nông nghiệp, cơ sở hạ tầng và đời sống của người dân. Việc đánh giá tác động này giúp đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

III. Phương Pháp Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Hồ Chứa Đến Dòng Chảy Lũ

Để đánh giá ảnh hưởng của các hồ chứa đến dòng chảy lũ, cần áp dụng các phương pháp thống kê và mô hình hóa. Việc này giúp xác định rõ ràng mối quan hệ giữa các công trình thủy lợi và tình hình lũ lụt.

3.1. Phương Pháp Thống Kê Dữ Liệu

Phân tích số liệu từ các trạm quan trắc giúp hiểu rõ hơn về dòng chảy và tình hình lũ lụt. Việc này cũng giúp xác định các xu hướng và mô hình lũ trong khu vực.

3.2. Mô Hình HEC RESSIM Trong Đánh Giá

Mô hình HEC-RESSIM được sử dụng để mô phỏng dòng chảy lũ và đánh giá ảnh hưởng của hồ chứa. Mô hình này cho phép dự đoán các kịch bản lũ khác nhau dựa trên các điều kiện khí tượng và thủy văn.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Về Ảnh Hưởng Của Hồ Chứa Đến Dòng Chảy Lũ

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các hồ chứa có ảnh hưởng đáng kể đến dòng chảy lũ trong lưu vực sông Thu Bồn. Việc điều tiết dòng chảy từ các hồ chứa có thể làm giảm cường độ và tần suất lũ lụt.

4.1. So Sánh Dữ Liệu Trước Và Sau Khi Có Hồ

Phân tích dữ liệu cho thấy rằng dòng chảy lũ đã giảm đáng kể sau khi các hồ chứa được đưa vào hoạt động. Điều này chứng tỏ vai trò quan trọng của các công trình thủy lợi trong việc quản lý lũ lụt.

4.2. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu

Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng trong quy hoạch và quản lý tài nguyên nước, giúp giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra cho cộng đồng.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Công Trình Thủy Lợi Thủy Điện

Công trình thủy lợi và thủy điện sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nước và phòng chống lũ lụt. Tuy nhiên, cần có các biện pháp quản lý hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và cộng đồng.

5.1. Đề Xuất Giải Pháp Quản Lý

Cần xây dựng các chính sách quản lý nước hiệu quả, kết hợp giữa phát triển thủy điện và bảo vệ môi trường. Việc này sẽ giúp cân bằng giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

5.2. Tương Lai Của Các Công Trình Thủy Lợi

Các công trình thủy lợi cần được thiết kế và vận hành một cách bền vững, đảm bảo an toàn cho cộng đồng và môi trường. Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới sẽ là chìa khóa cho sự phát triển bền vững trong tương lai.