Các Cuộc Vận Động Dân Chủ Trong Quá Trình Phi Thực Dân Hoá Ở Việt Nam, Giai Đoạn 1904 - 1945

Đầu thế kỷ 20, Việt Nam chìm trong ách đô hộ của thực dân Pháp. Chính sách cai trị hà khắc, bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp đã gây ra nhiều bất bình trong xã hội. Bên cạnh đó, sự xâm nhập của văn hóa phương Tây đã tác động mạnh mẽ đến tư tưởng của người Việt, khơi dậy tư tưởng dân chủ. Các nhà yêu nước Việt Nam nhận thức rõ cần phải thay đổi để cứu nước, cứu dân. Sự biến đổi về kinh tế, xã hội Việt Nam cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy các cuộc vận động dân chủ.

Tầng lớp sĩ phu yêu nước đóng vai trò quan trọng trong việc khởi xướng và lãnh đạo các cuộc vận động dân chủ. Họ là những người có tư tưởng dân chủ tiến bộ, có lòng yêu nước sâu sắc, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc. Tiêu biểu là Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, những người đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Theo luận án, những nhà nho duy tân mang “Quan niệm mới… về vai t rò của ngƣời dân và sự khởi xƣớng các cuộc vận động dân chủ để duy tân, cứu nƣớc”.

Tư tưởng dân chủ phương Tây đã có ảnh hưởng sâu sắc đến Phan Bội Châu và phong trào Đông Du. Ông nhận thức rõ cần phải xây dựng một xã hội dân chủ, tự do, bình đẳng để phát huy sức mạnh của toàn dân tộc. Ông chủ trương xây dựng một chính phủ dựa trên nguyên tắc dân chủ, bảo vệ quyền lợi của người dân. Tư tưởng này được thể hiện rõ trong các tác phẩm của ông.

Mục tiêu chính của phong trào Đông Du là đào tạo nhân tài cho đất nước, xây dựng lực lượng cách mạng để đánh đuổi thực dân Pháp. Phong trào đã có tác động lớn đến xã hội Việt Nam, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc và khát vọng độc lập. Tuy nhiên, phong trào cũng gặp nhiều khó khăn và cuối cùng thất bại do sự đàn áp của thực dân Pháp.

Phong trào Duy Tân do Phan Châu Trinh khởi xướng đã lan rộng ra nhiều tỉnh thành trong cả nước. Phong trào chủ trương cải cách trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, giáo dục. Đông Kinh Nghĩa Thục là một trường học tiêu biểu của phong trào Duy Tân, nơi truyền bá tư tưởng dân chủ, khai dân trí, nâng cao dân khí.

Phan Châu Trinh có quan điểm dân chủ tiến bộ, thể hiện rõ trong các bài viết, diễn thuyết của ông. Ông phê phán mạnh mẽ chế độ phong kiến, kêu gọi xây dựng một chính phủ dựa trên nguyên tắc dân chủ, bảo vệ quyền lợi của người dân. Ông tin rằng chỉ có khai dân trí mới có thể giúp người dân hiểu được quyền lợi của mình, từ đó đứng lên đấu tranh giành độc lập.

Các cuộc vận động dân chủ đã tạo tiền đề cho sự ra đời của các tổ chức chính trị, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tiêu biểu là Việt Nam Quang Phục Hội, Đảng Lập Hiến, và đặc biệt là Đảng Cộng sản Việt Nam. Các tổ chức này đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam đấu tranh chống thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc.

Các cuộc vận động dân chủ đầu thế kỷ 20 đã góp phần quan trọng vào sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc sau này. Các cuộc vận động này đã trang bị cho người Việt tư tưởng dân chủ, tư tưởng giải phóng dân tộc, giúp họ nhận thức rõ mục tiêu và con đường đấu tranh. Theo Luận Án, những cuộc vận động dân chủ gắn liền với cuộc đấu tranh yêu nước, chống thực dân và giải phóng dân tộc.

Đảng Cộng sản Đông Dương đóng vai trò lãnh đạo quan trọng trong cuộc vận động dân chủ 1936-1939. Đảng đã đề ra đường lối đúng đắn, phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam. Đảng đã vận động, tập hợp quần chúng nhân dân, xây dựng lực lượng cách mạng.

Cuộc vận động dân chủ 1936-1939 diễn ra với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Các cuộc mít tinh, biểu tình, bãi công, bãi thị diễn ra sôi nổi. Nội dung đấu tranh tập trung vào đòi các quyền tự do dân chủ, cải thiện đời sống. Theo Luận Án, cuộc vận động trực tiếp hướng tới mục đích độc lập dân tộc, và nó nằm ngoài phạm vi của cuộc vận động dân chủ.

Cách mạng Tháng Tám mang tính chất dân tộc, dân chủ sâu sắc. Cách mạng đã giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp. Cách mạng đã đem lại các quyền tự do dân chủ cho người dân. Theo Luận Án, Cách Mạng Tháng Tám, nhằm chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ, hữu cơ giữa nhiệm vụ giải phóng dân tộc với nhiệm vụ giải phóng con ngƣời và giải phóng xã hội.

Cách mạng Tháng Tám có ý nghĩa lịch sử to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Cách mạng đã chấm dứt chế độ thực dân phong kiến, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử Việt Nam. Cách mạng đã khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, vai trò to lớn của quần chúng nhân dân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.