Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và khoa học công nghệ hiện nay, việc cung ứng dịch vụ hành chính công (DVHCC) trở thành một nhiệm vụ trọng yếu của các cơ quan nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân. Tại huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, với sự phát triển nhanh chóng của các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và sự gia tăng nhu cầu của người dân, việc cung ứng DVHCC càng được đặt ra với yêu cầu cao về chất lượng và hiệu quả. Giai đoạn nghiên cứu từ năm 2017 đến tháng 3 năm 2023 tập trung đánh giá thực trạng cung ứng DVHCC tại Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Thuận Thành, nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện hoạt động này. Nghiên cứu có phạm vi tại trụ sở UBND huyện và Trung tâm phục vụ hành chính công (TTHCC) huyện Thuận Thành, với mục tiêu nâng cao sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp thông qua cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường sự tham gia của bưu chính công ích. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước tại địa phương mà còn tạo cơ sở thực tiễn cho các địa phương khác trong công cuộc cải cách hành chính, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý công hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết dịch vụ công: Định nghĩa dịch vụ công là các hoạt động do nhà nước hoặc tổ chức được nhà nước ủy quyền thực hiện nhằm phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, không vì mục tiêu lợi nhuận. DVHCC là một loại hình dịch vụ công đặc thù, gắn liền với hoạt động thực thi pháp luật và cung cấp các giấy tờ pháp lý cho tổ chức, cá nhân.

  • Mô hình cung ứng dịch vụ hành chính công cấp huyện: Tập trung vào vai trò của UBND cấp huyện trong việc cung ứng DVHCC, với các đặc điểm như tính độc quyền, bình đẳng trong sử dụng, gắn liền với thủ tục hành chính (TTHC) và các quy trình “một cửa”, “một cửa liên thông”, dịch vụ công trực tuyến và sự tham gia của bưu chính công ích.

  • Khái niệm và đặc điểm của DVHCC: Bao gồm tính vô hình, không tách rời, không ổn định và không lưu trữ, đòi hỏi sự nhất quán trong chất lượng và thái độ phục vụ của cán bộ công chức.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: dịch vụ công, dịch vụ hành chính công, thủ tục hành chính, mô hình một cửa, một cửa liên thông, dịch vụ công trực tuyến, bưu chính công ích.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Luận văn sử dụng dữ liệu thứ cấp từ các văn bản pháp luật, quyết định của UBND tỉnh Bắc Ninh, báo cáo của UBND huyện Thuận Thành, cùng các tài liệu nghiên cứu liên quan. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát xã hội học với 176 phiếu điều tra hợp lệ phát tại TTHCC huyện Thuận Thành trong giai đoạn từ 01/2/2023 đến 30/3/2023.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp phân tích định lượng và định tính để đánh giá thực trạng cung ứng DVHCC, so sánh kết quả qua các năm từ 2017 đến 3/2023, đồng thời tổng hợp các ý kiến phản hồi từ người dân và cán bộ công chức.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: 200 phiếu điều tra được phát ra, thu về 176 phiếu hợp lệ, đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng sử dụng dịch vụ tại huyện Thuận Thành.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2023, tập trung khảo sát và phân tích dữ liệu trong giai đoạn 2017-2023, với trọng tâm là các hoạt động cung ứng DVHCC tại UBND huyện Thuận Thành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Số lượng và đa dạng thủ tục hành chính: UBND huyện Thuận Thành hiện quản lý 289 thủ tục hành chính thuộc 14 lĩnh vực khác nhau, trong đó có 53 thủ tục được thực hiện theo hình thức “5 tại chỗ”. Việc đa dạng hóa thủ tục đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân và doanh nghiệp.

  2. Hiệu quả cung ứng DVHCC trực tiếp tại TTHCC: Trung tâm phục vụ hành chính công huyện hoạt động từ 7h30 đến 16h30, tiếp nhận hồ sơ trực tiếp, trực tuyến và qua bưu chính công ích. Việc niêm yết công khai 100% thủ tục hành chính và các quy định liên quan giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin. Kết quả khảo sát cho thấy trên 85% người dân đánh giá cao sự minh bạch và thuận tiện trong quy trình tiếp nhận và trả kết quả.

  3. Phát triển dịch vụ công trực tuyến: Tính đến năm 2023, huyện Thuận Thành đã triển khai 114 thủ tục hành chính trực tuyến mức độ 3 và 4, trong đó cấp huyện có 86 thủ tục. Việc áp dụng dịch vụ công trực tuyến giúp người dân nộp hồ sơ 24/24 giờ, giảm thời gian chờ đợi và tăng tính minh bạch. Tỷ lệ hồ sơ giải quyết qua dịch vụ công trực tuyến tăng trung bình 15% mỗi năm trong giai đoạn 2020-2023.

  4. Sự tham gia của bưu chính công ích: Việc phối hợp với dịch vụ bưu chính công ích giúp người dân và doanh nghiệp gửi hồ sơ và nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại nhà, giảm thiểu chi phí đi lại và thời gian chờ đợi. Từ năm 2017 đến 3/2023, số lượng hồ sơ được xử lý qua bưu chính công ích tăng khoảng 20% mỗi năm, góp phần nâng cao sự hài lòng của người dân.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy UBND huyện Thuận Thành đã đạt được nhiều thành tựu trong việc cải cách hành chính và nâng cao chất lượng cung ứng DVHCC. Việc áp dụng mô hình “một cửa” và “một cửa liên thông” đã giúp đơn giản hóa quy trình, giảm thiểu sự chồng chéo và đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan. Sự phát triển của dịch vụ công trực tuyến và sự tham gia của bưu chính công ích đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ nhanh chóng, minh bạch.

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: một số thủ tục hành chính còn phức tạp, chưa được đơn giản hóa triệt để; năng lực và thái độ phục vụ của một bộ phận cán bộ công chức chưa đồng đều; công tác tuyên truyền về dịch vụ công trực tuyến chưa rộng khắp, dẫn đến tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ trực tuyến chưa cao như mong đợi.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tại huyện Thuận Thành tương đồng với xu hướng cải cách hành chính hiện đại, nhấn mạnh vai trò của công nghệ thông tin và sự phối hợp liên ngành trong cung ứng dịch vụ công. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ tăng trưởng số lượng hồ sơ trực tuyến, bảng đánh giá mức độ hài lòng của người dân và sơ đồ quy trình “một cửa liên thông” sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các phát hiện này.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Rà soát, cắt giảm các bước không cần thiết trong quy trình giải quyết thủ tục hành chính, đặc biệt là các thủ tục phức tạp thuộc lĩnh vực đất đai, tài chính và tư pháp. Mục tiêu giảm thời gian xử lý trung bình ít nhất 20% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với các phòng ban chuyên môn.

  2. Nâng cao năng lực và thái độ phục vụ của cán bộ công chức: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về kỹ năng giao tiếp, ứng dụng công nghệ thông tin và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ công chức làm việc tại TTHCC và bộ phận một cửa. Mục tiêu đạt trên 90% cán bộ được đào tạo trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Trung tâm phục vụ hành chính công huyện và Sở Nội vụ tỉnh Bắc Ninh.

  3. Tăng cường tuyên truyền và hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến: Phát động các chiến dịch truyền thông qua đài phát thanh, mạng xã hội và tổ chức các buổi hướng dẫn trực tiếp tại các xã, thị trấn nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Mục tiêu tăng tỷ lệ hồ sơ trực tuyến lên 50% tổng số hồ sơ trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Đài phát thanh huyện và Trung tâm CNTT.

  4. Mở rộng hợp tác với bưu chính công ích: Đẩy mạnh việc phối hợp với doanh nghiệp bưu chính công ích trong việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả tại nhà, đặc biệt ở các vùng nông thôn và khu vực xa trung tâm. Mục tiêu tăng 30% số hồ sơ xử lý qua bưu chính công ích trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện và doanh nghiệp bưu chính công ích.

  5. Tăng cường giám sát, thanh tra và xử lý tiêu cực: Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ tiến độ giải quyết hồ sơ, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ công chức vi phạm quy định, gây phiền hà cho người dân. Mục tiêu giảm 50% phản ánh tiêu cực trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: UBND huyện và các cơ quan thanh tra.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức tại các cơ quan hành chính cấp huyện: Giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng trong cung ứng DVHCC, áp dụng các mô hình cải cách hành chính hiệu quả.

  2. Lãnh đạo UBND các huyện, thị xã trong tỉnh Bắc Ninh và các địa phương tương tự: Tham khảo các giải pháp cải tiến quy trình, ứng dụng công nghệ thông tin và phối hợp với bưu chính công ích để nâng cao chất lượng dịch vụ.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công, hành chính công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về cung ứng DVHCC cấp huyện, làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu tiếp theo.

  4. Doanh nghiệp bưu chính công ích và các đơn vị cung cấp dịch vụ công trực tuyến: Hiểu rõ vai trò, trách nhiệm và cơ hội hợp tác trong việc hỗ trợ cung ứng DVHCC, từ đó phát triển dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương.

Câu hỏi thường gặp

  1. DVHCC là gì và tại sao lại quan trọng đối với quản lý nhà nước?
    DVHCC là các dịch vụ hành chính do nhà nước cung cấp nhằm thực thi pháp luật và phục vụ người dân, doanh nghiệp. Chúng giúp đảm bảo sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý xã hội, đồng thời nâng cao sự hài lòng của công dân với bộ máy nhà nước.

  2. Mô hình “một cửa” và “một cửa liên thông” khác nhau như thế nào?
    “Một cửa” là cơ chế tiếp nhận, xử lý và trả kết quả thủ tục hành chính tại một điểm duy nhất. “Một cửa liên thông” mở rộng sự phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết thủ tục phức tạp, giảm bớt các bước trung gian và thời gian chờ đợi cho người dân.

  3. Dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4 có ưu điểm gì?
    Mức độ 3 cho phép người dân nộp hồ sơ và theo dõi xử lý trực tuyến, còn mức độ 4 bổ sung thêm khả năng thanh toán lệ phí trực tuyến và nhận kết quả qua mạng hoặc bưu điện, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.

  4. Vai trò của bưu chính công ích trong cung ứng DVHCC là gì?
    Bưu chính công ích hỗ trợ tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ chuyển phát, giúp người dân và doanh nghiệp giảm bớt việc di chuyển trực tiếp đến cơ quan nhà nước, nâng cao tiện ích và hiệu quả cung ứng dịch vụ.

  5. Làm thế nào để nâng cao sự hài lòng của người dân khi sử dụng DVHCC?
    Cần đơn giản hóa thủ tục, nâng cao năng lực và thái độ phục vụ của cán bộ công chức, ứng dụng công nghệ thông tin để tạo thuận lợi cho người dân, đồng thời tăng cường tuyên truyền và giám sát quá trình giải quyết thủ tục.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về cung ứng dịch vụ hành chính công cấp huyện, tập trung nghiên cứu tại UBND huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn 2017-2023.
  • Đã phân tích thực trạng cung ứng DVHCC qua các hình thức trực tiếp, trực tuyến và qua bưu chính công ích, đồng thời đánh giá hiệu quả và những hạn chế còn tồn tại.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm đơn giản hóa thủ tục, nâng cao năng lực cán bộ, mở rộng dịch vụ công trực tuyến và tăng cường hợp tác với bưu chính công ích.
  • Nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng phục vụ người dân tại địa phương, đồng thời làm cơ sở tham khảo cho các địa phương khác.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các lĩnh vực khác trong quản lý công.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và cán bộ công chức tại huyện Thuận Thành cần phối hợp triển khai các giải pháp cải cách hành chính, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ hành chính công, hướng tới mục tiêu xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch và phục vụ tốt nhất người dân.