Chính Sách Văn Hóa Của Đảng Cộng Sản Và Nhà Nước Việt Nam Ở Tỉnh Bình Dương

Trong thực tiễn và nghiên cứu, khái niệm văn hóa được hiểu theo nhiều cách. Văn hóa bao gồm nhiều lĩnh vực, có quá trình phát triển lâu dài, gắn bó với đời sống con người và xã hội. Hội nghị quốc tế về văn hóa ở Mêhicô (1982) định nghĩa văn hóa là tổng thể những nét riêng biệt về tinh thần và vật chất, trí tuệ và xúc cảm quyết định tính cách của một xã hội. UNESCO (2002) bổ sung thêm cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và đức tin. Văn hóa phản ánh mọi mặt của cuộc sống, cấu thành hệ thống giá trị, truyền thống thẩm mỹ và lối sống, khẳng định bản sắc dân tộc.

Văn hóa được chia thành hai dạng: văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần. Văn hóa vật chất là sản phẩm do con người tạo ra bằng lao động, hiện hữu bằng các dạng vật chất cụ thể. Văn hóa tinh thần là các hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục tập quán, lễ hội, lối sống, quy tắc ứng xử, văn học nghệ thuật. Văn hóa tinh thần là năng lực to lớn của xã hội, tạo ra lực lượng sản xuất vật chất, giải quyết nhu cầu đời sống, là nền tảng tinh thần xã hội, thúc đẩy hoặc kìm hãm sự phát triển. Việc phân chia chỉ mang tính tương đối, vì hai dạng văn hóa luôn gắn quyện với nhau.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa là một bộ phận quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Người đối với sự phát triển toàn diện của con người Việt Nam. Hồ Chí Minh coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh của dân tộc. Người nhấn mạnh vai trò của văn hóa trong việc bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Theo Hồ Chí Minh, văn hóa phải phục vụ nhân dân, gắn liền với cuộc sống và sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Đảng Cộng sản Việt Nam xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII đã đề ra chủ trương xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đảng chủ trương phát huy vai trò của văn hóa trong việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, xây dựng con người Việt Nam yêu nước, nhân ái, trung thực, trách nhiệm. Đồng thời, Đảng cũng nhấn mạnh việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Các văn kiện của Đảng, đặc biệt là các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương về văn hóa, đã cụ thể hóa đường lối văn hóa của Đảng trong từng giai đoạn lịch sử. Các văn kiện này đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để phát triển văn hóa, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới và hội nhập quốc tế. Các văn kiện cũng nhấn mạnh vai trò của Nhà nước trong việc quản lý, đầu tư cho văn hóa, đồng thời khuyến khích sự tham gia của toàn xã hội vào sự nghiệp phát triển văn hóa.

Trong những năm qua, Bình Dương đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa nghệ thuật, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Tỉnh đã đầu tư xây dựng nhiều thiết chế văn hóa, tổ chức nhiều hoạt động văn hóa phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" đã được triển khai sâu rộng, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tiến bộ.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, việc thực hiện chính sách văn hóa ở Bình Dương vẫn còn một số hạn chế. Nguồn lực đầu tư cho văn hóa còn hạn hẹp, đội ngũ cán bộ văn hóa còn thiếu và yếu, công tác quản lý văn hóa còn nhiều bất cập. Sự xâm nhập của các luồng văn hóa ngoại lai, sự xuống cấp về đạo đức, lối sống trong một bộ phận dân cư cũng là những thách thức đối với sự phát triển văn hóa của tỉnh.

Đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho sự phát triển bền vững. Bình Dương cần tăng cường đầu tư cho các hoạt động văn hóa nghệ thuật, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa, xây dựng các thiết chế văn hóa hiện đại. Đồng thời, cần chú trọng đầu tư cho giáo dục, nâng cao trình độ dân trí, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự phát triển văn hóa.

Đội ngũ cán bộ văn hóa đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chính sách văn hóa của Đảng và Nhà nước. Bình Dương cần có chính sách đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ văn hóa có trình độ chuyên môn cao, có tâm huyết với nghề, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp phát triển văn hóa trong giai đoạn mới.

Công tác quản lý văn hóa cần được đổi mới theo hướng tăng cường tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Cần đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa, khuyến khích sự tham gia của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cộng đồng vào việc xây dựng và phát triển văn hóa.

Du lịch văn hóa là một trong những thế mạnh của Bình Dương. Cần khai thác các di sản văn hóa, các làng nghề truyền thống, các lễ hội dân gian để phát triển du lịch, tạo nguồn thu cho địa phương và góp phần bảo tồn văn hóa.

Văn hóa doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của doanh nghiệp. Cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa trên các giá trị văn hóa truyền thống của Bình Dương, tạo nên sự khác biệt và lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Bình Dương cần chủ động tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Cần có chính sách phù hợp để bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống trước sự xâm nhập của các luồng văn hóa ngoại lai.

Văn hóa đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững của Bình Dương. Cần gắn kết phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, bảo vệ môi trường, đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng một xã hội hài hòa, văn minh.