Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập và biến động không ngừng, các doanh nghiệp Việt Nam đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ cả trong và ngoài nước. Theo báo cáo ngành, tốc độ tăng trưởng kinh tế tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh duy trì ở mức khoảng 6-7% trong giai đoạn 2019-2022, tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp trong việc duy trì và phát triển. Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN, thành lập năm 2013, hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, sản xuất và thi công nội thất, đã trải qua nhiều biến động môi trường kinh doanh, đặc biệt là ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá môi trường kinh doanh hiện tại của công ty và xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp cho giai đoạn 2023-2028 nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào chiến lược cấp doanh nghiệp của Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN, dựa trên số liệu thu thập từ năm 2019 đến 2022 cùng dữ liệu sơ cấp năm 2023. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh không chỉ giúp công ty sử dụng hiệu quả nguồn lực mà còn góp phần phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu khách hàng và thích ứng với sự biến đổi của thị trường nội thất trong nước và khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại nhằm phân tích và đề xuất chiến lược phù hợp cho công ty. Trước hết, khái niệm chiến lược kinh doanh được tiếp cận theo Alfred Chandler với định nghĩa về việc xác định mục tiêu dài hạn và phân bổ nguồn lực để đạt được mục tiêu đó. Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter được sử dụng để phân tích môi trường vi mô, bao gồm các yếu tố: đối thủ cạnh tranh hiện tại, đối thủ tiềm ẩn, khách hàng, nhà cung cấp và sản phẩm thay thế. Bên cạnh đó, ma trận SWOT được áp dụng để tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của công ty, từ đó hình thành các nhóm chiến lược SO, WO, ST, WT. Cuối cùng, ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) được sử dụng để đánh giá và lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên các yếu tố nội bộ và bên ngoài đã phân tích. Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược cấp doanh nghiệp, chiến lược cấp kinh doanh, chiến lược cấp chức năng, chuỗi giá trị doanh nghiệp, và các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả chiến lược như khả năng sinh lợi, thị phần, cơ cấu sản phẩm, và phát triển nguồn nhân lực.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên, tài liệu nội bộ của Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN và các nghiên cứu liên quan trong ngành. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua phỏng vấn sâu với 51 lãnh đạo và quản lý cấp cao, bao gồm Ban quản trị, Giám đốc, Phó giám đốc, trưởng phòng và các bộ phận chức năng trong công ty. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào các cá nhân có vai trò quan trọng trong quá trình ra quyết định chiến lược. Phân tích dữ liệu chủ yếu sử dụng phương pháp định tính kết hợp với các công cụ phân tích chiến lược như ma trận EFE, IFE, SWOT và QSPM để đánh giá môi trường kinh doanh và lựa chọn chiến lược phù hợp. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2023, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với thực tiễn hoạt động của công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Đánh giá môi trường bên ngoài: Qua ma trận EFE, công ty nhận diện được các cơ hội như tăng trưởng nhu cầu nội thất tại các đô thị lớn, sự phát triển của công nghệ sản xuất hiện đại và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của nhà nước. Tuy nhiên, công ty cũng đối mặt với các thách thức như cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp trong nước và quốc tế, biến động giá nguyên vật liệu và ảnh hưởng của dịch bệnh. Tổng điểm EFE đạt khoảng 2.8, cho thấy công ty có khả năng tận dụng cơ hội nhưng vẫn cần cải thiện phản ứng với các mối đe dọa.

  2. Đánh giá môi trường bên trong: Ma trận IFE cho thấy công ty có điểm mạnh về đội ngũ nhân sự chuyên môn cao, công nghệ sản xuất tiên tiến và thương hiệu uy tín trong ngành nội thất. Tuy nhiên, điểm yếu được xác định là hệ thống marketing chưa phát triển mạnh, cơ cấu tổ chức còn cồng kềnh và nguồn lực tài chính hạn chế. Tổng điểm IFE đạt khoảng 2.6, phản ánh nội lực công ty ở mức trung bình khá.

  3. Phân tích SWOT và lựa chọn chiến lược: Dựa trên phân tích SWOT, công ty đề xuất các chiến lược SO nhằm tận dụng điểm mạnh để khai thác cơ hội như đầu tư vào R&D, mở rộng thị trường tại các thành phố lớn. Chiến lược WO tập trung khắc phục điểm yếu về marketing và tài chính để nắm bắt cơ hội phát triển. Chiến lược ST sử dụng lợi thế công nghệ để giảm thiểu tác động của cạnh tranh và biến động nguyên liệu. Chiến lược WT nhằm phòng thủ, cải thiện tổ chức và quản trị rủi ro. Ma trận QSPM đánh giá các chiến lược này cho thấy chiến lược tập trung phát triển thương hiệu và marketing kỹ thuật số có điểm hấp dẫn cao nhất (khoảng 3.5/4).

  4. So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành: Kinh nghiệm từ Vinamilk và Công ty Nội thất The One cho thấy việc đổi mới chiến lược kinh doanh phải gắn liền với tầm nhìn rõ ràng, sự sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực. Công ty ASEAN cần học hỏi cách thức quản trị tài chính và marketing đa kênh để nâng cao hiệu quả cạnh tranh.

Thảo luận kết quả

Kết quả phân tích cho thấy Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN đang ở vị thế có nhiều tiềm năng phát triển nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức từ môi trường kinh doanh bên ngoài và hạn chế nội bộ. Việc điểm EFE và IFE đều trên mức trung bình cho thấy công ty có nền tảng để phát triển chiến lược hiệu quả. Các chiến lược đề xuất dựa trên ma trận SWOT và QSPM phù hợp với xu hướng phát triển ngành nội thất hiện nay, đặc biệt là tập trung vào đổi mới công nghệ, phát triển thương hiệu và nâng cao năng lực marketing. So với các nghiên cứu trước đây về chiến lược kinh doanh trong ngành sản xuất và thương mại nội thất, kết quả này tương đồng với xu hướng chuyển đổi số và phát triển bền vững. Việc áp dụng các công cụ phân tích chiến lược một cách hệ thống giúp công ty có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn về môi trường kinh doanh, từ đó đưa ra quyết định phù hợp. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ ma trận SWOT, bảng điểm EFE, IFE và QSPM để minh họa rõ ràng mức độ ưu tiên các chiến lược.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D): Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới trong thiết kế và sản xuất nội thất nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm chi phí. Mục tiêu tăng tỷ lệ sản phẩm ứng dụng công nghệ mới lên 30% trong vòng 3 năm. Chủ thể thực hiện: Ban R&D và Ban Giám đốc.

  2. Phát triển chiến lược marketing đa kênh: Xây dựng hệ thống marketing kỹ thuật số, tăng cường quảng bá thương hiệu trên các nền tảng trực tuyến và mở rộng mạng lưới phân phối. Mục tiêu tăng nhận diện thương hiệu lên 40% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing và Đối tác truyền thông.

  3. Cải tổ cơ cấu tổ chức và nâng cao năng lực nhân sự: Rà soát và tối ưu hóa bộ máy quản trị, đào tạo nâng cao kỹ năng chuyên môn và quản lý cho cán bộ nhân viên. Mục tiêu giảm 15% chi phí quản lý và tăng năng suất lao động 20% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự và Ban Lãnh đạo.

  4. Tăng cường quản lý tài chính và huy động vốn: Xây dựng kế hoạch tài chính chặt chẽ, đa dạng hóa nguồn vốn và kiểm soát chi phí hiệu quả. Mục tiêu cải thiện hệ số thanh toán và tăng vốn lưu động 25% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính và Ban Giám đốc.

  5. Xây dựng văn hóa doanh nghiệp và trách nhiệm xã hội: Đẩy mạnh các hoạt động phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và nâng cao trách nhiệm xã hội nhằm tạo dựng hình ảnh tích cực với khách hàng và cộng đồng. Mục tiêu thực hiện các chương trình CSR định kỳ hàng năm. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo và Phòng Truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp nội thất: Giúp hiểu rõ quy trình xây dựng và lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp với đặc thù ngành, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và phát triển bền vững.

  2. Chuyên gia tư vấn chiến lược và quản trị doanh nghiệp: Cung cấp công cụ phân tích môi trường kinh doanh và phương pháp đánh giá chiến lược định lượng, hỗ trợ tư vấn cho các doanh nghiệp trong ngành nội thất và các lĩnh vực liên quan.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về áp dụng các mô hình quản trị chiến lược như SWOT, EFE, IFE, QSPM trong nghiên cứu và thực hành quản trị doanh nghiệp.

  4. Nhà đầu tư và đối tác kinh doanh: Giúp đánh giá tiềm năng phát triển và rủi ro của Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN, từ đó đưa ra quyết định đầu tư hoặc hợp tác chiến lược hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng?
    Chiến lược kinh doanh là kế hoạch dài hạn nhằm đạt được mục tiêu của doanh nghiệp thông qua phân bổ nguồn lực hiệu quả. Nó giúp doanh nghiệp định hướng phát triển, tận dụng cơ hội và đối phó với thách thức, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và bền vững.

  2. Các công cụ phân tích chiến lược nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng ma trận SWOT để tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức; ma trận EFE và IFE để đánh giá môi trường bên ngoài và bên trong; mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Porter để phân tích ngành; và ma trận QSPM để lựa chọn chiến lược tối ưu.

  3. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp được thực hiện như thế nào?
    Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn sâu với 51 lãnh đạo và quản lý cấp cao của công ty, nhằm thu thập ý kiến chuyên gia về môi trường kinh doanh và đánh giá các yếu tố nội bộ, bên ngoài phục vụ cho phân tích chiến lược.

  4. Chiến lược nào được đề xuất ưu tiên cho Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN?
    Chiến lược ưu tiên là phát triển thương hiệu và marketing kỹ thuật số, kết hợp với đầu tư vào R&D và cải tổ tổ chức nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường trong giai đoạn 2023-2028.

  5. Làm thế nào để doanh nghiệp ứng dụng kết quả nghiên cứu này?
    Doanh nghiệp có thể áp dụng quy trình phân tích môi trường và lựa chọn chiến lược theo các công cụ đã trình bày, đồng thời triển khai các giải pháp đề xuất với kế hoạch cụ thể, giám sát và điều chỉnh linh hoạt theo biến động thị trường để đạt hiệu quả cao nhất.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá toàn diện môi trường kinh doanh bên trong và bên ngoài của Công ty Cổ phần Kiến trúc Nội thất ASEAN trong giai đoạn 2019-2022.
  • Áp dụng các công cụ phân tích chiến lược hiện đại như SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp xác định các chiến lược kinh doanh khả thi và tối ưu.
  • Đề xuất chiến lược tập trung vào phát triển R&D, marketing đa kênh, cải tổ tổ chức và quản lý tài chính nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
  • Kết quả nghiên cứu có thể làm cơ sở cho công ty triển khai kế hoạch chiến lược giai đoạn 2023-2028 với mục tiêu tăng trưởng và mở rộng thị trường.
  • Khuyến nghị doanh nghiệp tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược phù hợp với sự biến động của môi trường kinh doanh để duy trì lợi thế cạnh tranh lâu dài.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, xây dựng kế hoạch chi tiết và tổ chức thực hiện có kiểm soát nhằm đạt được mục tiêu chiến lược đã đề ra.