Tổng quan nghiên cứu

Ngành dệt may là một trong những ngành kinh tế chủ lực của Việt Nam, đóng góp quan trọng vào xuất khẩu và tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Năm 2017, kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may Việt Nam đạt 31,7 tỷ đô la Mỹ, tăng 12,7% so với năm 2016, đứng đầu trong các quốc gia ASEAN về tốc độ tăng trưởng xuất khẩu. Thành phố Nam Định, với truyền thống lâu đời trong ngành dệt lụa, là trung tâm phát triển chiến lược của ngành dệt may Việt Nam, nơi tập trung nhiều doanh nghiệp lớn như Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định, Tổng công ty cổ phần dệt may Nam Định, cùng các khu công nghiệp dệt may quy mô lớn.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc hoạch định chiến lược kinh doanh phù hợp là yếu tố sống còn để các doanh nghiệp ngành dệt may nói chung và Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định nói riêng có thể tồn tại và phát triển bền vững. Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động kinh doanh của Công ty trong giai đoạn 2015-2017, phân tích các yếu tố môi trường vĩ mô và vi mô ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh, từ đó đề xuất chiến lược kinh doanh đến năm 2023 nhằm nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của công ty trên thị trường trong nước và quốc tế.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm: tổng hợp kiến thức về quản trị chiến lược, đánh giá thực trạng kinh doanh và quản trị chiến lược của công ty, đồng thời hoạch định chiến lược phát triển kinh doanh phù hợp đến năm 2023. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Nam Định, phân tích dữ liệu kinh doanh giai đoạn 2015-2017 và dự báo đến năm 2023. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ công ty tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức, góp phần phát triển ngành dệt may Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, bao gồm:

  • Lý thuyết quản trị chiến lược: Quản trị chiến lược được hiểu là quá trình nghiên cứu môi trường hiện tại và tương lai, hoạch định mục tiêu, thực hiện và kiểm tra các quyết định nhằm đạt được mục tiêu trong môi trường biến động. Quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

  • Mô hình phân tích môi trường kinh doanh: Phân tích môi trường vĩ mô (kinh tế, chính trị pháp luật, xã hội văn hóa, công nghệ, tự nhiên) và môi trường ngành (theo mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter: đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung ứng, đối thủ tiềm năng, sản phẩm thay thế).

  • Mô hình SWOT: Phân tích điểm mạnh, điểm yếu nội bộ và cơ hội, thách thức bên ngoài để xây dựng các chiến lược phù hợp.

  • Mô hình BCG và McKinsey-GE: Đánh giá danh mục sản phẩm/dịch vụ dựa trên thị phần, tốc độ tăng trưởng và sức hấp dẫn thị trường để xác định chiến lược đầu tư và phát triển.

  • Ma trận QSPM: Công cụ đánh giá và lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên các yếu tố thành công chủ yếu bên trong và bên ngoài doanh nghiệp.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: chiến lược kinh doanh, quản trị chiến lược, hoạch định chiến lược, môi trường kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, ma trận SWOT, ma trận BCG, ma trận McKinsey-GE, ma trận QSPM.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp kết hợp phân tích định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu kinh doanh của Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định giai đoạn 2015-2017, báo cáo tài chính, các tài liệu ngành dệt may, dữ liệu thị trường trong nước và quốc tế, các văn bản pháp luật liên quan.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích môi trường kinh doanh vĩ mô và vi mô, phân tích nội bộ công ty, áp dụng các mô hình quản trị chiến lược (SWOT, BCG, McKinsey-GE, QSPM) để đánh giá thực trạng và đề xuất chiến lược.

  • Chọn mẫu: Tập trung vào dữ liệu toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty trong giai đoạn nghiên cứu, không sử dụng mẫu ngẫu nhiên do tính đặc thù của đối tượng nghiên cứu.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2017 đến 2018, xây dựng và đề xuất chiến lược đến năm 2023.

  • Tham vấn chuyên gia: Thu thập ý kiến từ các chuyên gia trong ngành dệt may và quản trị chiến lược để hoàn thiện các giải pháp đề xuất.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, toàn diện và khả thi trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh cho công ty.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình sản xuất kinh doanh ổn định nhưng tăng trưởng chậm: Doanh thu của Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định giai đoạn 2015-2017 duy trì ổn định với mức tăng trưởng khoảng 5-7% mỗi năm, thấp hơn tốc độ tăng trưởng trung bình ngành dệt may Việt Nam (khoảng 12,7% năm 2017). Lợi nhuận biên có xu hướng giảm nhẹ do chi phí nguyên liệu và nhân công tăng.

  2. Môi trường kinh doanh có nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức: Môi trường vĩ mô thuận lợi với tăng trưởng GDP dự báo đạt khoảng 6,5% năm 2018, lạm phát kiểm soát dưới 4%, tuy nhiên áp lực cạnh tranh từ các đối thủ trong và ngoài nước ngày càng gia tăng. Các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA mở ra cơ hội xuất khẩu nhưng cũng đòi hỏi nâng cao chất lượng và giảm giá thành sản phẩm.

  3. Nguồn lực nội bộ còn hạn chế: Công ty có đội ngũ lao động ổn định với khoảng 1.200 công nhân, tuy nhiên trình độ kỹ thuật và quản lý còn hạn chế. Cơ sở vật chất và công nghệ sản xuất đã được cải tiến nhưng chưa đồng bộ và hiện đại so với các đối thủ cạnh tranh trong khu vực. Tỷ lệ lao động kỹ thuật cao chỉ chiếm khoảng 30%.

  4. Chiến lược kinh doanh hiện tại chưa tận dụng tối đa các cơ hội thị trường: Phân tích SWOT cho thấy công ty có điểm mạnh về thương hiệu truyền thống và mạng lưới phân phối trong nước, nhưng điểm yếu về năng lực đổi mới sản phẩm và marketing quốc tế. Ma trận QSPM đánh giá chiến lược tập trung phát triển sản phẩm mới và mở rộng thị trường xuất khẩu là lựa chọn hấp dẫn nhất với tổng điểm hấp dẫn cao hơn 15% so với các chiến lược khác.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định đang đứng trước ngưỡng phát triển quan trọng, cần có chiến lược kinh doanh phù hợp để tận dụng các cơ hội từ môi trường kinh tế vĩ mô thuận lợi và các hiệp định thương mại tự do. Tốc độ tăng trưởng doanh thu thấp hơn mức trung bình ngành phản ánh sự cạnh tranh gay gắt và hạn chế về năng lực nội bộ.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành dệt may, kết quả tương đồng với xu hướng các doanh nghiệp truyền thống cần đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực quản trị để thích ứng với thị trường toàn cầu. Việc áp dụng các mô hình quản trị chiến lược như SWOT, BCG, McKinsey-GE và QSPM giúp công ty có cái nhìn toàn diện và khách quan về vị thế hiện tại và định hướng phát triển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, ma trận SWOT tổng hợp, biểu đồ phân bổ nguồn lực và ma trận QSPM để minh họa rõ ràng các phân tích và đề xuất chiến lược.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất

    • Mục tiêu: Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất.
    • Thời gian: Triển khai trong giai đoạn 2019-2021.
    • Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với phòng kỹ thuật và đối tác công nghệ.

  2. Phát triển sản phẩm mới và đa dạng hóa danh mục sản phẩm

    • Mục tiêu: Đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, tăng thị phần khoảng 10% đến năm 2023.
    • Thời gian: Nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới từ 2019, đưa ra thị trường từ 2020.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng R&D, phòng marketing và bộ phận sản xuất.

  3. Mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao năng lực marketing quốc tế

    • Mục tiêu: Tăng kim ngạch xuất khẩu lên 15% đến năm 2023, khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do.
    • Thời gian: Xây dựng kế hoạch từ 2019, triển khai liên tục đến 2023.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh quốc tế, phòng marketing.

  4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và cải tiến quản trị doanh nghiệp

    • Mục tiêu: Đào tạo nâng cao trình độ kỹ thuật và quản lý cho 80% nhân viên kỹ thuật và quản lý cấp trung.
    • Thời gian: Chương trình đào tạo liên tục từ 2019 đến 2023.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  5. Tăng cường công tác chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu

    • Mục tiêu: Giảm thiểu hàng giả, hàng nhái trên thị trường, bảo vệ uy tín thương hiệu.
    • Thời gian: Triển khai ngay từ 2019 và duy trì thường xuyên.
    • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý công ty phối hợp với các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định

    • Lợi ích: Có cơ sở khoa học để xây dựng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Các doanh nghiệp ngành dệt may trong nước

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình phân tích và hoạch định chiến lược kinh doanh, áp dụng vào thực tiễn doanh nghiệp mình.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, kinh tế

    • Lợi ích: Tài liệu tham khảo về ứng dụng các mô hình quản trị chiến lược trong ngành dệt may, nghiên cứu thực tiễn doanh nghiệp Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng và nhu cầu phát triển của doanh nghiệp ngành dệt may, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao phải hoạch định chiến lược kinh doanh cho doanh nghiệp dệt may?
    Hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp xác định mục tiêu dài hạn, tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong môi trường biến động.

  2. Các mô hình quản trị chiến lược nào được áp dụng trong nghiên cứu?
    Luận văn sử dụng các mô hình SWOT, BCG, McKinsey-GE và QSPM để phân tích môi trường, đánh giá danh mục sản phẩm và lựa chọn chiến lược phù hợp.

  3. Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định có những điểm mạnh gì?
    Công ty có thương hiệu truyền thống lâu đời, mạng lưới phân phối rộng khắp trong nước, đội ngũ lao động ổn định và đã áp dụng một số công nghệ hiện đại trong sản xuất.

  4. Những thách thức lớn nhất mà công ty đang đối mặt là gì?
    Áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước, hạn chế về công nghệ và quản trị, chi phí nguyên liệu và nhân công tăng, cùng với yêu cầu nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng thị trường xuất khẩu.

  5. Chiến lược đề xuất có thể giúp công ty đạt được mục tiêu gì đến năm 2023?
    Chiến lược tập trung vào đổi mới công nghệ, phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao năng lực quản trị sẽ giúp công ty tăng trưởng doanh thu khoảng 10-15%, cải thiện lợi nhuận và củng cố vị thế trên thị trường.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa các lý thuyết quản trị chiến lược và áp dụng các mô hình phân tích hiện đại để đánh giá thực trạng và đề xuất chiến lược kinh doanh cho Công ty cổ phần Dệt Lụa Nam Định.
  • Phân tích môi trường vĩ mô, ngành và nội bộ cho thấy công ty có nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức về cạnh tranh và năng lực nội bộ.
  • Các chiến lược đề xuất tập trung vào đổi mới công nghệ, phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh.
  • Kế hoạch thực hiện chiến lược được đề xuất với lộ trình rõ ràng từ 2019 đến 2023, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và sự tham vấn chuyên gia.
  • Luận văn là tài liệu tham khảo hữu ích cho doanh nghiệp ngành dệt may, nhà quản lý, nhà nghiên cứu và các cơ quan quản lý trong việc hoạch định và triển khai chiến lược phát triển bền vững.

Để tiếp tục phát triển, công ty cần nhanh chóng triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời thường xuyên đánh giá và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường. Hành động ngay hôm nay sẽ giúp công ty giữ vững vị thế và phát triển bền vững trong tương lai.