Luận văn tốt nghiệp về chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Tâm
• Người hướng dẫn: Cô Giáo Bùi Thị Thúy
• Trường học: Học viện tài chính
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Chi Phí Và Giá Thành Sản Phẩm Xây Lắp Tại Công Ty Cổ Phần Đầu Tư Và Xây Dựng Điện Hà Nội
• Loại tài liệu: luận văn tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. Chương 1: Những vấn đề lí luận chung về quản lí chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp
• 1.1. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh xây lắp ảnh hưởng đến công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
• 1.2. Nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp
• 2. Chương 2: Thực trạng về hạch toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần tiếp nhận đầu tư và xây dựng điện Hà Nội
• 3. Chương 3: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần tiếp nhận đầu tư và xây dựng điện Hà Nội

I. Chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây dựng cơ bản

Chi phí sản xuất là một yếu tố quan trọng trong hoạt động của các công ty xây dựng. Nó bao gồm các khoản chi phí như nguyên vật liệu, nhân công, và khấu hao tài sản cố định. Việc xác định chính xác chi phí xây lắp giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả hơn và nâng cao khả năng cạnh tranh. Đặc điểm của ngành xây dựng là sản xuất diễn ra ngoài trời, chịu ảnh hưởng của thời tiết, dẫn đến việc chi phí có thể thay đổi theo từng thời kỳ. Do đó, kế toán cần có phương pháp tính giá phù hợp cho từng loại công tác xây lắp. Việc quản lý chi phí sản xuất không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm mà còn đảm bảo chất lượng công trình. Theo đó, các doanh nghiệp cần phải có biện pháp quản lý chặt chẽ để giảm thiểu tình trạng thất thoát và lãng phí trong quá trình sản xuất.

1.1 Khái niệm chi phí sản xuất

Chi phí sản xuất bao gồm toàn bộ các khoản hao phí vật chất mà doanh nghiệp đã bỏ ra để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm. Các khoản chi phí này có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, từ đó giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của mình. Việc phân loại chi phí theo nội dung và tính chất kinh tế giúp doanh nghiệp xác định được các yếu tố chi phí chính, từ đó có thể đưa ra các biện pháp quản lý hiệu quả hơn. Đặc biệt, trong ngành xây dựng, việc xác định đúng đối tượng chi phí sản xuất là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác trong hạch toán và tính giá thành sản phẩm.

1.2 Phân loại chi phí sản xuất

Chi phí sản xuất có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau, bao gồm phân loại theo nội dung, tính chất kinh tế và theo khoản mục chi phí. Việc phân loại này giúp doanh nghiệp dễ dàng theo dõi và quản lý chi phí, từ đó đưa ra các quyết định hợp lý trong quá trình sản xuất. Các loại chi phí như chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, và chi phí khấu hao tài sản cố định đều có vai trò quan trọng trong việc xác định giá thành sản phẩm. Do đó, việc nắm rõ các loại chi phí này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

II. Thực trạng về hạch toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội

Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội đã thực hiện nhiều biện pháp để quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số vấn đề trong công tác hạch toán. Việc xác định chi phí sản xuất chưa hoàn toàn chính xác, dẫn đến việc tính giá thành sản phẩm không phản ánh đúng thực tế. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của công ty trên thị trường. Đặc biệt, việc quản lý chi phí trong các dự án lớn còn gặp nhiều khó khăn do tính chất phức tạp của các công trình xây dựng. Do đó, công ty cần cải thiện quy trình hạch toán và quản lý chi phí để nâng cao hiệu quả hoạt động.

2.1 Thực trạng hạch toán chi phí sản xuất

Hạch toán chi phí sản xuất tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. Việc ghi chép và phân loại chi phí chưa được thực hiện một cách đồng bộ, dẫn đến tình trạng thiếu chính xác trong việc xác định giá thành sản phẩm. Các khoản chi phí phát sinh trong quá trình thi công thường không được ghi nhận kịp thời, ảnh hưởng đến khả năng quản lý tài chính của công ty. Để khắc phục tình trạng này, công ty cần áp dụng các phương pháp hạch toán hiện đại và cải thiện quy trình quản lý chi phí.

2.2 Giá thành sản phẩm xây lắp

Giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội hiện nay chưa phản ánh đúng giá trị thực tế của các công trình. Việc tính toán giá thành sản phẩm còn nhiều bất cập, dẫn đến việc không thể đưa ra các quyết định chính xác trong quản lý tài chính. Để nâng cao tính cạnh tranh, công ty cần phải cải thiện quy trình tính giá thành, đảm bảo rằng tất cả các khoản chi phí đều được ghi nhận đầy đủ và chính xác. Điều này không chỉ giúp công ty tiết kiệm chi phí mà còn nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ.

III. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội

Để nâng cao hiệu quả trong công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng điện Hà Nội cần thực hiện một số kiến nghị quan trọng. Đầu tiên, công ty cần cải thiện quy trình hạch toán chi phí, đảm bảo rằng tất cả các khoản chi phí đều được ghi nhận kịp thời và chính xác. Thứ hai, cần áp dụng các phần mềm kế toán hiện đại để hỗ trợ trong việc quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm. Cuối cùng, công ty cần đào tạo nhân viên kế toán để nâng cao trình độ chuyên môn, từ đó cải thiện chất lượng công tác kế toán trong doanh nghiệp.

3.1 Cải thiện quy trình hạch toán

Cải thiện quy trình hạch toán chi phí là một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại công ty. Việc ghi chép và phân loại chi phí cần được thực hiện một cách đồng bộ và chính xác. Công ty nên xây dựng một quy trình hạch toán rõ ràng, từ đó giúp nhân viên kế toán dễ dàng thực hiện và theo dõi các khoản chi phí phát sinh. Điều này không chỉ giúp công ty tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao tính chính xác trong việc xác định giá thành sản phẩm.

3.2 Áp dụng phần mềm kế toán

Việc áp dụng các phần mềm kế toán hiện đại sẽ giúp công ty quản lý chi phí và tính giá thành sản phẩm một cách hiệu quả hơn. Các phần mềm này không chỉ giúp tự động hóa quy trình hạch toán mà còn cung cấp các báo cáo tài chính chính xác và kịp thời. Điều này sẽ giúp lãnh đạo công ty có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính, từ đó đưa ra các quyết định quản lý hợp lý. Hơn nữa, việc sử dụng phần mềm kế toán cũng giúp giảm thiểu sai sót trong quá trình ghi chép và tính toán.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa với tốc độ phát triển nhanh chóng của nhiều ngành nghề, ngành xây dựng cơ bản nổi lên như một lĩnh vực then chốt đóng góp vào sự phát triển kinh tế và quốc phòng. Ngành xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn lớn trong tổng chi ngân sách nhà nước, do đó việc quản lý chi phí trong xây dựng là vấn đề cấp thiết nhằm hạn chế thất thoát, lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty cổ phần tiếp nhận đầu tư và xây dựng điện Hà Nội trong giai đoạn quý 1 năm 2011, với công trình xây dựng mới trạm biến áp Lĩnh Nam làm đối tượng phân tích. Mục tiêu nghiên cứu nhằm hoàn thiện phương pháp kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chi phí, giảm giá thành sản phẩm, từ đó tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp xây lắp.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp trong doanh nghiệp xây dựng cơ bản tại Hà Nội, dựa trên số liệu thực tế của công ty trong năm 2011. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp các giải pháp quản lý chi phí hiệu quả, giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn các khoản chi phí nguyên vật liệu, nhân công, máy thi công và chi phí sản xuất chung, đồng thời nâng cao chất lượng báo cáo tài chính và quản trị nội bộ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp, bao gồm:

• Lý thuyết chi phí sản xuất: Chi phí sản xuất bao gồm chi phí nguyên vật liệu, nhân công, khấu hao tài sản cố định và các chi phí dịch vụ mua ngoài. Chi phí được phân loại theo nội dung kinh tế và theo khoản mục chi phí nhằm phục vụ công tác quản lý và phân tích giá thành.

• Mô hình kế toán tập hợp chi phí: Phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp và phân bổ gián tiếp được áp dụng để xác định chi phí sản xuất cho từng công trình, hạng mục công trình hoặc nhóm công trình. Đối tượng tập hợp chi phí là các công trình xây dựng, hạng mục công trình hoặc đội thi công.

• Phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp: Bao gồm phương pháp giản đơn, phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng và phương pháp tính giá thành theo định mức. Giá thành sản phẩm xây lắp được xác định dựa trên chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ, cộng với chi phí dở dang đầu kỳ và trừ đi chi phí dở dang cuối kỳ.

Các khái niệm chính bao gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung, giá thành sản phẩm xây lắp, đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng kết hợp phân tích thực trạng kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần tiếp nhận đầu tư và xây dựng điện Hà Nội.

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thu thập từ báo cáo tài chính, chứng từ kế toán, sổ sách chi tiết và các báo cáo quản trị của công ty trong năm 2011, đặc biệt tập trung vào công trình xây dựng mới trạm biến áp Lĩnh Nam.

• Phương pháp phân tích: Phân tích số liệu chi phí nguyên vật liệu, nhân công, máy thi công và chi phí sản xuất chung theo từng công trình, hạng mục công trình. So sánh tỷ trọng các khoản chi phí trong tổng chi phí sản xuất, đánh giá hiệu quả công tác kế toán chi phí và tính giá thành.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào quý 1 năm 2011, với việc thu thập và xử lý số liệu trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2011, đảm bảo tính kịp thời và chính xác của dữ liệu.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các chứng từ, sổ sách và báo cáo liên quan đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm của công ty trong kỳ nghiên cứu. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ dữ liệu thực tế của công trình được lựa chọn nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ trọng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm khoảng 60% - 75% tổng chi phí sản xuất: Đây là khoản chi phí lớn nhất trong giá thành sản phẩm xây lắp, thể hiện qua số liệu chi phí nguyên vật liệu cho công trình TBA Lĩnh Nam là 66 triệu đồng trong tháng 1 năm 2011.

2. Chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng chi phí sản xuất: Công ty có hai bộ phận trả lương gồm công nhân trong danh sách và công nhân thuê ngoài, với tổng chi phí nhân công được hạch toán vào tài khoản 334. Việc quản lý chi phí nhân công được thực hiện chặt chẽ qua bảng chấm công và hợp đồng lao động.

3. Chi phí sử dụng máy thi công và chi phí sản xuất chung được phân bổ hợp lý theo từng công trình: Công ty áp dụng phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp cho từng công trình, đảm bảo tính chính xác trong việc phân bổ chi phí máy móc và chi phí chung.

4. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2011 có sự tăng trưởng vượt bậc: Khối lượng xây lắp tăng từ 5,438 tỷ đồng năm 2010 lên khoảng 10,438 tỷ đồng năm 2011, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 0,0603 tỷ đồng lên 0,1807 tỷ đồng, cho thấy hiệu quả quản lý chi phí và giá thành đã góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của tỷ trọng lớn chi phí nguyên vật liệu là do đặc thù ngành xây dựng cơ bản, vật liệu chiếm phần lớn trong quá trình thi công. Việc công ty áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo kê khai thường xuyên và tính giá xuất kho theo giá thực tế đích danh giúp kiểm soát tốt chi phí này.

Chi phí nhân công được quản lý qua hệ thống bảng chấm công và hợp đồng lao động, đồng thời có sự phân biệt rõ ràng giữa nhân công trong danh sách và thuê ngoài, giúp công ty kiểm soát chi phí hiệu quả và nâng cao năng suất lao động.

Phân bổ chi phí máy thi công và chi phí sản xuất chung theo phương pháp trực tiếp phù hợp với đặc điểm sản xuất xây lắp, đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong hạch toán chi phí. Kết quả tăng trưởng khối lượng xây lắp và thu nhập bình quân cho thấy công tác kế toán chi phí và tính giá thành đã góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của công ty.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ trọng chi phí nguyên vật liệu, nhân công, máy thi công và chi phí chung trong tổng chi phí sản xuất, cũng như bảng so sánh kết quả kinh doanh năm 2010 và 2011 để minh họa sự tăng trưởng rõ rệt.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi phí: Đề nghị công ty nâng cấp phần mềm kế toán từ Excel lên các phần mềm chuyên dụng nhằm tự động hóa quy trình hạch toán, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý dữ liệu. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do phòng tài chính kế toán chủ trì.

2. Hoàn thiện hệ thống định mức tiêu hao nguyên vật liệu: Cần xây dựng và cập nhật định mức tiêu hao vật liệu phù hợp với từng loại công trình và điều kiện thi công thực tế, giúp kiểm soát chặt chẽ chi phí nguyên vật liệu, giảm thất thoát. Thời gian thực hiện 1 năm, phối hợp giữa phòng kinh tế kỹ thuật và phòng kế toán.

3. Nâng cao năng lực quản lý chi phí nhân công: Đề xuất xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả lao động, áp dụng các chính sách khuyến khích phù hợp nhằm nâng cao năng suất và giảm chi phí nhân công thuê ngoài. Thời gian thực hiện 9 tháng, do phòng tổ chức hành chính phối hợp phòng kế toán.

4. Tăng cường kiểm soát chi phí sản xuất chung và chi phí máy thi công: Thiết lập các tiêu chuẩn phân bổ chi phí rõ ràng, kiểm tra định kỳ việc sử dụng máy móc, thiết bị nhằm tránh lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản cố định. Thời gian thực hiện 6 tháng, do phòng tài chính kế toán và phòng kinh tế kỹ thuật phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các doanh nghiệp xây dựng cơ bản: Đặc biệt là các công ty xây lắp điện và công trình hạ tầng, có thể áp dụng các giải pháp kế toán chi phí và tính giá thành để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

2. Phòng tài chính kế toán doanh nghiệp xây dựng: Giúp nhân viên kế toán hiểu rõ hơn về phương pháp tập hợp chi phí, phân loại chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp, từ đó nâng cao chất lượng công tác kế toán.

3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Cung cấp tài liệu tham khảo thực tiễn về kế toán chi phí trong ngành xây dựng, hỗ trợ học tập và nghiên cứu chuyên sâu.

4. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và tài chính: Tham khảo để hoàn thiện các chính sách, quy định về quản lý chi phí và giá thành trong ngành xây dựng cơ bản, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

Câu hỏi thường gặp

1. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp có đặc điểm gì khác biệt?
   Kế toán tập hợp chi phí trong doanh nghiệp xây lắp phải tính đến đặc thù sản phẩm là công trình xây dựng có quy mô lớn, thời gian thi công dài, chi phí phát sinh đa dạng và phân bổ theo từng công trình hoặc hạng mục. Ví dụ, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp được tính riêng cho từng công trình để đảm bảo tính chính xác.

2. Phương pháp tính giá thành sản phẩm xây lắp phổ biến là gì?
   Phương pháp giản đơn và phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng là hai phương pháp phổ biến. Phương pháp giản đơn phù hợp với sản xuất đơn chiếc, trong khi phương pháp theo đơn đặt hàng thích hợp với các công trình có hợp đồng riêng biệt.

3. Làm thế nào để kiểm soát chi phí nguyên vật liệu trong doanh nghiệp xây dựng?
   Doanh nghiệp cần áp dụng phương pháp kế toán hàng tồn kho theo kê khai thường xuyên, sử dụng giá thực tế đích danh để tính giá xuất kho, đồng thời xây dựng hệ thống định mức tiêu hao vật liệu và kiểm tra định kỳ số lượng vật liệu tồn kho.

4. Vai trò của chi phí nhân công trực tiếp trong giá thành sản phẩm xây lắp?
   Chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn và ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Việc quản lý chặt chẽ chi phí này giúp nâng cao năng suất lao động và giảm chi phí không cần thiết, từ đó tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh.

5. Tại sao cần phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng công trình?
   Chi phí sản xuất chung bao gồm các khoản chi phí không thể xác định trực tiếp cho từng công trình như chi phí quản lý đội, khấu hao tài sản dùng chung. Phân bổ chi phí này theo tiêu thức hợp lý giúp phản ánh chính xác giá thành từng công trình, phục vụ công tác quản lý và quyết toán.

Kết luận

• Kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp là công tác quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chi phí và tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp xây dựng cơ bản.
• Công ty cổ phần tiếp nhận đầu tư và xây dựng điện Hà Nội đã áp dụng phương pháp kế toán chi phí trực tiếp và phân bổ gián tiếp phù hợp với đặc thù ngành xây lắp, giúp kiểm soát tốt chi phí nguyên vật liệu, nhân công và máy thi công.
• Năm 2011, công ty đạt mức tăng trưởng vượt bậc về khối lượng xây lắp và thu nhập bình quân đầu người, phản ánh hiệu quả công tác kế toán chi phí và quản lý giá thành.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao công tác kế toán chi phí như áp dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện định mức tiêu hao, nâng cao quản lý nhân công và kiểm soát chi phí sản xuất chung.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-12 tháng, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi áp dụng cho các công trình khác nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí toàn diện.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa công tác kế toán chi phí và giá thành sản phẩm xây lắp, góp phần phát triển bền vững doanh nghiệp xây dựng cơ bản!