Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu và Việt Nam gặp nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp xây dựng phải đối mặt với thách thức lớn về chi phí sản xuất và hiệu quả kinh doanh. Công tác quản lý chi phí sản xuất trong hoạt động xây dựng trở thành yếu tố sống còn quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đăng Sơn, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng với quy mô ngày càng mở rộng, cũng không tránh khỏi những biến động và cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Việc quản lý chi phí sản xuất hiệu quả giúp doanh nghiệp tiết kiệm vốn, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo lợi nhuận bền vững.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng công tác quản lý chi phí sản xuất trong hoạt động thi công xây dựng tại Công ty Đăng Sơn, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các công trình xây dựng do Công ty Đăng Sơn thực hiện trong những năm gần đây, với trọng tâm là các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sản xuất và các biện pháp quản lý chi phí thi công.

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc hệ thống hóa lý luận về quản lý chi phí sản xuất trong xây dựng, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn khi cung cấp các giải pháp cụ thể giúp doanh nghiệp giảm giá thành công trình, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Kết quả nghiên cứu cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho các doanh nghiệp xây dựng khác trong việc quản lý chi phí sản xuất.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chi phí sản xuất trong ngành xây dựng, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý chi phí sản xuất: Nhấn mạnh vai trò của việc lập kế hoạch, kiểm soát và phân tích chi phí nhằm tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả sản xuất.
  • Mô hình phân loại chi phí sản xuất: Chi phí được phân loại theo khoản mục giá thành (nguyên vật liệu, nhân công, máy thi công, chi phí chung), theo nội dung kinh tế (chi phí nguyên vật liệu, nhiên liệu, nhân công, khấu hao tài sản cố định), theo đối tượng chịu chi phí (chi phí trực tiếp và gián tiếp), và theo mối quan hệ với khối lượng hoạt động (biến phí, định phí, hỗn hợp).
  • Khái niệm giá thành sản phẩm xây lắp: Giá thành là tổng chi phí sản xuất bao gồm chi phí vật liệu, nhân công, máy thi công và các chi phí trực tiếp khác, phản ánh hiệu quả quản lý chi phí của doanh nghiệp.
  • Mô hình quản lý chi phí thi công xây dựng: Quản lý chi phí được thực hiện qua các giai đoạn đấu thầu, thi công và kết thúc dự án, đảm bảo chi phí không vượt quá dự toán và phù hợp với tiến độ, chất lượng công trình.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập, tổng hợp và phân tích số liệu thực tế từ Công ty Đăng Sơn, bao gồm:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu tài chính, báo cáo chi phí sản xuất, dự toán và quyết toán các công trình xây dựng do Công ty Đăng Sơn thực hiện trong khoảng thời gian gần đây.
  • Phương pháp khảo sát: Điều tra hiện trạng công tác quản lý chi phí tại công trường và các bộ phận liên quan trong công ty.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, so sánh số liệu chi phí thực tế với dự toán, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí sản xuất.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Tập trung vào các công trình tiêu biểu do Công ty Đăng Sơn thi công, lựa chọn các dự án có quy mô và tính chất đa dạng để đảm bảo tính đại diện.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong thời gian giới hạn, tập trung phân tích dữ liệu trong vòng vài năm gần nhất nhằm phản ánh chính xác thực trạng và xu hướng quản lý chi phí.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý chi phí sản xuất tại Công ty Đăng Sơn còn nhiều tồn tại: Qua phân tích số liệu tài chính và báo cáo chi phí, chi phí nguyên vật liệu chiếm khoảng 45-50% tổng chi phí sản xuất, nhân công chiếm 25-30%, còn lại là chi phí máy móc và chi phí chung. Tuy nhiên, việc kiểm soát chi phí nguyên vật liệu và nhân công chưa chặt chẽ, dẫn đến phát sinh chi phí vượt dự toán khoảng 10-15% ở một số công trình.

  2. Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến chi phí sản xuất: Điều kiện tự nhiên, địa điểm thi công và tiến độ thi công là những nhân tố chính làm tăng chi phí. Ví dụ, các công trình tại khu vực thành phố lớn có chi phí nhân công cao hơn khoảng 20% so với các vùng khác do giá nhân công và chi phí lưu trú tăng. Thời tiết xấu và chậm tiến độ cũng làm tăng chi phí quản lý và bảo trì thiết bị lên đến 12%.

  3. Quản lý chi phí thi công chưa đồng bộ và thiếu hiệu quả: Quy trình quản lý chi phí tại công ty chưa được chuẩn hóa hoàn toàn, việc theo dõi và kiểm soát chi phí tại công trường còn lỏng lẻo, dẫn đến khó khăn trong việc phát hiện và xử lý kịp thời các phát sinh chi phí ngoài dự toán.

  4. Ứng dụng phương pháp tính chi phí xây dựng theo khối lượng và đơn giá xây dựng chi tiết còn hạn chế: Công ty chủ yếu áp dụng phương pháp tính chi phí theo khối lượng và giá xây dựng tổng hợp, chưa tận dụng tối đa các công cụ phân tích chi tiết chi phí theo từng hạng mục, dẫn đến thiếu chính xác trong dự toán và kiểm soát chi phí.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trong quản lý chi phí sản xuất là do sự biến động của thị trường nguyên vật liệu, nhân công và điều kiện thi công phức tạp. So sánh với một số nghiên cứu trong ngành xây dựng, việc quản lý chi phí tại Công ty Đăng Sơn còn kém hiệu quả hơn do chưa áp dụng đầy đủ các công cụ quản lý hiện đại và quy trình kiểm soát chưa chặt chẽ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bổ chi phí theo khoản mục và bảng so sánh chi phí thực tế với dự toán từng công trình, giúp minh họa rõ ràng mức độ chênh lệch và các yếu tố ảnh hưởng. Việc hoàn thiện công tác quản lý chi phí sẽ giúp công ty giảm thiểu lãng phí, nâng cao năng lực cạnh tranh và đảm bảo lợi nhuận bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường quản lý và sử dụng lao động: Áp dụng các biện pháp tuyển dụng, đào tạo và phân bổ lao động hợp lý nhằm giảm chi phí nhân công không cần thiết, đồng thời nâng cao năng suất lao động. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, do phòng nhân sự phối hợp với quản lý công trường thực hiện.

  2. Tăng cường quản lý và sử dụng nguyên vật liệu xây dựng: Xây dựng hệ thống kiểm soát chặt chẽ từ khâu nhập kho đến sử dụng tại công trường, áp dụng công nghệ quản lý vật tư để giảm thất thoát và hao hụt. Thời gian triển khai 9 tháng, do bộ phận kho vận và kỹ thuật phối hợp thực hiện.

  3. Tăng cường sử dụng thiết bị xây dựng trên công trường: Lập kế hoạch sử dụng máy móc hợp lý, bảo dưỡng định kỳ để giảm chi phí sửa chữa và thời gian ngừng máy, đồng thời tận dụng tối đa công suất thiết bị. Thời gian thực hiện 6 tháng, do bộ phận kỹ thuật và quản lý công trường phối hợp.

  4. Hoàn thiện công tác tổ chức vận chuyển trên công trường: Tối ưu hóa quy trình vận chuyển nguyên vật liệu và thiết bị, giảm chi phí vận chuyển và thời gian chờ đợi. Thời gian thực hiện 6 tháng, do bộ phận logistics và quản lý công trường thực hiện.

  5. Hoàn thiện bộ máy quản lý và công tác quản lý tiến độ thi công: Xây dựng quy trình quản lý chi phí và tiến độ đồng bộ, áp dụng phần mềm quản lý dự án để theo dõi và kiểm soát chi phí, tiến độ chặt chẽ hơn. Thời gian thực hiện 12 tháng, do ban giám đốc và phòng kế hoạch đầu tư chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp quản lý chi phí sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và ra quyết định chiến lược.

  2. Bộ phận kế toán và quản lý chi phí: Cung cấp phương pháp phân loại, tính toán và kiểm soát chi phí xây dựng, hỗ trợ công tác lập báo cáo và phân tích chi phí chính xác.

  3. Nhà thầu thi công và quản lý dự án: Tham khảo các giải pháp quản lý chi phí thi công, giúp kiểm soát chi phí trong từng giai đoạn dự án, đảm bảo tiến độ và chất lượng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành xây dựng, quản lý dự án: Là tài liệu tham khảo khoa học về lý luận và thực tiễn quản lý chi phí sản xuất trong xây dựng, phục vụ cho nghiên cứu và học tập.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý chi phí sản xuất trong xây dựng có vai trò gì?
    Quản lý chi phí sản xuất giúp doanh nghiệp kiểm soát và tối ưu hóa các khoản chi phí nguyên vật liệu, nhân công, máy móc, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và lợi nhuận. Ví dụ, kiểm soát chặt chẽ chi phí nguyên vật liệu giúp giảm thất thoát và tiết kiệm vốn.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn đến chi phí sản xuất trong xây dựng?
    Các yếu tố chính gồm điều kiện tự nhiên, địa điểm thi công, tiến độ thi công và chính sách nhà nước. Ví dụ, công trình ở khu vực địa hình phức tạp thường có chi phí xử lý nền móng cao hơn 15-20%.

  3. Phương pháp tính chi phí xây dựng phổ biến hiện nay là gì?
    Phương pháp tính theo khối lượng và đơn giá xây dựng chi tiết hoặc tổng hợp là phổ biến. Phương pháp này giúp xác định chi phí dự toán và kiểm soát chi phí thực tế hiệu quả.

  4. Làm thế nào để giảm chi phí nhân công trong thi công xây dựng?
    Tăng cường đào tạo, phân bổ lao động hợp lý, sử dụng lao động địa phương để giảm chi phí tuyển dụng và lưu trú. Ví dụ, thuê lao động địa phương giúp giảm chi phí lưu trú và đi lại khoảng 10-15%.

  5. Tại sao cần hoàn thiện bộ máy quản lý chi phí và tiến độ thi công?
    Bộ máy quản lý hiệu quả giúp theo dõi, kiểm soát chi phí và tiến độ chặt chẽ, phát hiện kịp thời các phát sinh để điều chỉnh, tránh lãng phí và chậm tiến độ, đảm bảo dự án thành công.

Kết luận

  • Đã phân tích và đánh giá thực trạng quản lý chi phí sản xuất tại Công ty Đăng Sơn, chỉ ra các tồn tại và nguyên nhân chính.
  • Xác định các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến chi phí sản xuất trong thi công xây dựng.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng cường quản lý lao động, nguyên vật liệu, thiết bị, tổ chức vận chuyển và bộ máy quản lý tiến độ thi công.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, cung cấp tài liệu tham khảo cho doanh nghiệp xây dựng và các nhà nghiên cứu.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng để nâng cao hiệu quả quản lý chi phí và đảm bảo lợi nhuận bền vững.

Hành động tiếp theo: Doanh nghiệp nên áp dụng các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh công tác quản lý chi phí để thích ứng với biến động thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh.