Cải Tiến Công Tác Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Kho Bạc Nhà Nước Bình Gia

• Tác giả: Hứa Lịch Thiệp
• Người hướng dẫn: TS. Trần Văn Đức
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Cải Tiến Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Kho Bạc Nhà Nước Bình Gia
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC
• 1.1. Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.2. Một số khái niệm liên quan đến kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.3. Vai trò và yêu cầu của kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.4. Đặc điểm của kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.5. Nguyên tắc kiểm soát và điều kiện chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.6. Quy trình kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.7. Nội dung kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN
• 1.8. Công cụ kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN
• 1.9. Phương thức chi trả các khoản chi thường xuyên NSNN qua KBNN
• 1.10. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN
• 1.10.1. Nhân tố khách quan
• 1.10.2. Nhân tố chủ quan
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các câu hỏi nghiên cứu đặt ra cần giải quyết
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu
• 2.4. Phương pháp tổng hợp thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NSNN TẠI KBNN BÌNH GIA TỈNH LẠNG SƠN
• 3.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội của Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.3. Khái quát về KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.4. Thực trạng công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.5. Cơ sở pháp lý thực hiện kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn
• 3.6. Quy trình kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.7. Nội dung kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Bình Gia
• 3.8. Tình hình thực hiện các công cụ sử dụng trong kiểm soát chi ngân sách thường xuyên tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.9. Nhận xét, kiến nghị từ các cơ quan kiểm tra, như: Thanh tra, kiểm toán, kiểm tra tài chính cấp trên đánh giá về công tác kiểm soát chi ngân sách thường xuyên tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.10. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 3.10.1. Nhân tố khách quan
• 3.10.2. Nhân tố chủ quan
• 3.11. Đánh giá chung công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn trong giai đoạn 2014-2016
• 3.11.1. Những kết quả đạt được
• 3.11.2. Những hạn chế
• 3.11.3. Nguyên nhân của hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC BÌNH GIA TỈNH LẠNG SƠN
• 4.1. Mục tiêu, định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 4.2. Một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc nhà nước Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 4.2.1. Hoàn thiện cơ chế, chức năng kiểm soát chi NSNN qua KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 4.2.2. Phân định trách nhiệm và phối hợp giữa các cơ quan để hoàn thiện nghiệp vụ kiểm soát chi NSNN qua KBNN
• 4.2.3. Hoàn thiện khâu phân bổ và giao dự toán chi thường xuyên NSNN
• 4.2.4. Hoàn thiện khâu tổ chức, định mức chi
• 4.2.5. Hoàn thiện quyền hạn, trách nhiệm của từng người trong mô kiểm soát chi NSNN tại KBNN
• 4.2.6. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, điều hành và chuyên môn tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 4.2.7. Hoàn thiện công tác đối chiếu hàng tháng trên ứng dụng công nghệ thông tin
• 4.2.8. Hoàn thiện Tăng cường thanh tra, kiểm tra trong nội bộ KBNN
• 4.2.9. Đối với Bộ Tài Chính
• 4.2.10. Đối với Kho bạc nhà nước Trung Ương
• 4.2.11. Kho bạc nhà nước Bình Gia tỉnh Lạng Sơn
• 4.2.12. Đối với chính quyền và các cơ quan chức năng địa phương
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Bình Gia

Cùng với công cuộc đổi mới kinh tế, quản lý quỹ ngân sách nhà nước đã có sự đổi mới căn bản, mang lại kết quả khích lệ. Chi ngân sách nhà nước trở thành công cụ đắc lực trong điều hành kinh tế vĩ mô. Chi ngân sách nhà nước, ngoài việc đảm bảo hoạt động hiệu quả của bộ máy nhà nước, ổn định đời sống kinh tế - xã hội, còn tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy kinh tế phát triển. Chi ngân sách nhà nước là công cụ chủ yếu của Đảng, Nhà nước, chính quyền cơ sở để thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước. Chi ngân sách nhà nước nói chung và chi thường xuyên ngân sách nhà nước nói riêng có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội nên việc hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước xuất phát từ những yêu cầu khách quan.

1.1. Khái niệm Ngân Sách Nhà Nước và vai trò quản lý

Theo quan điểm của Nga, ngân sách nhà nước là bảng thống kê các khoản thu và chi bằng tiền của Nhà nước trong một giai đoạn nhất định. Tại Việt Nam, Luật Ngân sách Nhà nước số 83/QH15/2013 định nghĩa: “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước”. Luật Ngân sách Nhà nước chú trọng đến các vấn đề lớn khi đề cập về khái niệm ngân sách nhà nước, bao gồm tính cụ thể của ngân sách nhà nước, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, thời hạn thực hiện ngân sách nhà nước và vai trò của ngân sách nhà nước.

1.2. Định nghĩa Chi Ngân Sách Nhà Nước và phân loại

Chi ngân sách nhà nước là các quan hệ tiền tệ hình thành trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ ngân sách nhà nước nhằm trang trải cho các chi phí bộ máy Nhà nước và thực hiện chức năng chính trị, kinh tế, xã hội của Nhà nước. Chi ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm. Chi ngân sách nhà nước bao gồm nhiều khoản chi khác nhau tuỳ theo cách phân loại, ví dụ như theo lĩnh vực hoạt động, mục đích chi tiêu, hoặc thời hạn tác động của các khoản chi.

1.3. Chi Thường Xuyên Ngân Sách Nhà Nước Bản chất và vai trò

Chi thường xuyên ngân sách nhà nước là quá trình phân phối, sử dụng nguồn lực tài chính nhà nước nhằm trang trải những nhu cầu của cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội thuộc khu vực công, qua đó thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước ở các hoạt động sự nghiệp kinh tế, giáo dục và đào tạo, y tế, xã hội, văn hoá thông tin, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ môi trường và các hoạt động sự nghiệp khác. Theo Giáo sư Dwight H.Perkins, nhiều hoạt động của Nhà nước được đánh giá tầm quan trọng thông qua tỷ lệ chi ngân sách nhà nước thường xuyên cho hoạt động đó. Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.

II. Thách Thức Trong Kiểm Soát Chi Tại Kho Bạc Bình Gia

Những năm gần đây, trong khi nguồn thu ngân sách nhà nước không có bước đột phá thì tình hình bội chi lại liên tục tăng cao. Đáng ngại hơn nữa, khi tốc độ tăng chi thường xuyên cao hơn tăng chi cho đầu tư phát triển. Vì vậy, việc kiểm soát chi chặt chẽ các khoản chi nhằm đảm bảo các khoản chi ngân sách nhà nước được sử dụng đúng mục đích, đúng chế độ, tiết kiệm, và hiệu quả là vấn đề thiết thực cấp bách. Kho bạc nhà nước cần phải thực sự trở thành một trong những công cụ quan trọng của Nhà nước trong việc thực hiện công cuộc cải hành chính mà đặc biệt cải cách hành chính công theo hướng công khai, minh bạch, góp phần thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính của Nhà nước, giữ vững ổn định và phát triển nền tài chính quốc gia.

2.1. Thực trạng Kiểm Soát Chi chưa hiệu quả tại Bình Gia

Công tác kiểm soát chi của Kho bạc nhà nước Bình Gia tỉnh Lạng Sơn theo hướng đó trong những năm qua đã có những chuyển biến tích cực, ngày một chặt chẽ và đúng mục đích cả về quy mô và chất lượng, phát hiện và ngăn chặn kịp thời nhiều khoản chi sai chế độ, chi không đúng tiêu chuẩn, định mức, những vẫn còn đó những bất cập và hạn chế nhất định như: kiểm soát chi thường xuyên chưa thực sự hiệu quả, vẫn còn tình trạng lãng phí ngân sách nhà nước, chưa thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy trình, thủ tục, nội dung trong việc kiểm soát chi ngân sách nhà nước, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý cải cách tài chính công trong xu thế mở cửa và hội nhập quốc tế.

2.2. Áp lực từ nguồn thu hạn chế và bội chi tăng cao

Trong bối cảnh nguồn thu của tỉnh chưa đủ để trang trải cho nhu cầu chi ngày càng gia tăng, những giải pháp tăng thu để bù chi như chống thất thu, chống nợ đọng và đặc biệt là bảo đảm môi trường kinh doanh bình đẳng cho doanh nghiệp, hoàn thiện chính sách thuế hợp lý nhằm phát huy khả năng đóng góp và khuyến khích việc thực hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp, của hộ kinh doanh cá thể và của người dân đối với ngân sách của tỉnh đang gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện bởi những lý do khác nhau.

2.3. Rủi ro từ giải pháp vay nợ công để bù đắp chi tiêu

Giải pháp đi vay để bù đắp cho phần thiếu hụt trong chi tiêu ngân sách là một giải pháp tình thế nhưng tiềm ẩn rủi ro nợ công và di hại cho cả thế hệ mai sau nếu như các khoản chi tiêu bị thực hiện sai mục đích và lãng phí. Do đó, việc kiểm soát chi chặt chẽ và hiệu quả là vô cùng quan trọng để đảm bảo sử dụng nguồn vốn vay một cách hợp lý và bền vững.

III. Cải Tiến Quy Trình Kiểm Soát Chi Tại KBNN Bình Gia

Để hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc nhà nước Bình Gia tỉnh Lạng Sơn, cần hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích thực trạng và đề xuất một số giải pháp. Mục tiêu chung là đánh giá công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Bình Gia, phân tích các nhân tố ảnh hưởng để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên ở địa bàn nghiên cứu trong những năm tới.

3.1. Mục tiêu cụ thể của việc cải tiến kiểm soát chi

Mục tiêu cụ thể bao gồm làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN trong điều kiện hiện nay, phân tích thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Bình Gia trong giai đoạn 2014-2016, chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân chủ yếu, và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Bình Gia phù hợp với bối cảnh hiện nay.

3.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu kiểm soát chi

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là kiểm soát chi thường xuyên của KBNN và các nghiệp vụ cụ thể theo quy trình kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Bình Gia tỉnh Lạng Sơn. Phạm vi nghiên cứu bao gồm không gian (tại KBNN Bình Gia), thời gian (giai đoạn 2014-2016), và nội dung (công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước).

3.3. Ý nghĩa khoa học và đóng góp của đề tài

Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực. Phân tích thực trạng công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Bình Gia, những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân, đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Bình Gia, bảo đảm việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước đúng quy định, đúng chế độ và có hiệu quả, góp phần thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí tài sản công.

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Kiểm Soát Chi Tại Kho Bạc Bình Gia

Để hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc nhà nước Bình Gia, cần tập trung vào các giải pháp cụ thể. Điều này bao gồm hoàn thiện cơ chế, chức năng kiểm soát chi, phân định trách nhiệm và phối hợp giữa các cơ quan, hoàn thiện khâu phân bổ và giao dự toán chi thường xuyên, hoàn thiện khâu tổ chức, định mức chi, hoàn thiện quyền hạn, trách nhiệm của từng người trong mô hình kiểm soát chi, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, hoàn thiện công tác đối chiếu hàng tháng trên ứng dụng công nghệ thông tin, và tăng cường thanh tra, kiểm tra.

4.1. Hoàn thiện cơ chế và chức năng kiểm soát chi

Cần rà soát và điều chỉnh các quy định, quy trình hiện hành để đảm bảo tính đồng bộ, rõ ràng và phù hợp với thực tế. Đồng thời, cần tăng cường tính chủ động và trách nhiệm của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trong việc lập kế hoạch và thực hiện chi tiêu.

4.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm soát chi

Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho cán bộ kiểm soát chi để nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và ý thức trách nhiệm. Đồng thời, cần có cơ chế đánh giá và khen thưởng, kỷ luật rõ ràng để khuyến khích cán bộ làm việc hiệu quả.

4.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát chi

Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào các khâu của quy trình kiểm soát chi, từ lập dự toán, phân bổ, giao dự toán đến thanh toán và quyết toán. Điều này giúp tăng cường tính minh bạch, chính xác và hiệu quả của công tác kiểm soát chi.

V. Ứng Dụng Công Nghệ Số Vào Kiểm Soát Chi Ngân Sách

Việc ứng dụng công nghệ số vào kiểm soát chi ngân sách là một xu hướng tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Công nghệ số giúp tăng cường tính minh bạch, chính xác và hiệu quả của công tác kiểm soát chi, đồng thời giảm thiểu rủi ro sai sót và gian lận. Các ứng dụng công nghệ số có thể được sử dụng trong nhiều khâu của quy trình kiểm soát chi, từ lập dự toán, phân bổ, giao dự toán đến thanh toán và quyết toán.

5.1. Xây dựng cơ sở dữ liệu ngân sách tập trung

Cần xây dựng một cơ sở dữ liệu ngân sách tập trung, thống nhất và được cập nhật thường xuyên. Cơ sở dữ liệu này sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời về tình hình thu, chi ngân sách cho các cơ quan quản lý và người dân.

5.2. Phát triển hệ thống cảnh báo sớm rủi ro ngân sách

Cần phát triển một hệ thống cảnh báo sớm rủi ro ngân sách dựa trên các chỉ số kinh tế - xã hội và tài chính. Hệ thống này sẽ giúp các cơ quan quản lý kịp thời phát hiện và xử lý các rủi ro có thể ảnh hưởng đến tình hình ngân sách.

5.3. Triển khai thanh toán điện tử và hóa đơn điện tử

Cần đẩy mạnh triển khai thanh toán điện tử và hóa đơn điện tử trong các giao dịch ngân sách. Điều này giúp giảm thiểu chi phí giao dịch, tăng cường tính minh bạch và kiểm soát của các khoản chi.

VI. Đề Xuất Chính Sách Kiểm Soát Chi Ngân Sách Hiệu Quả

Để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi ngân sách, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách kinh tế - xã hội khác. Đồng thời, cần tăng cường vai trò giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân và người dân đối với công tác kiểm soát chi ngân sách.

6.1. Tăng cường tính minh bạch và công khai ngân sách

Cần tăng cường tính minh bạch và công khai ngân sách bằng cách công bố đầy đủ, kịp thời các thông tin về dự toán, thực hiện và quyết toán ngân sách cho người dân. Điều này giúp người dân có thể giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách.

6.2. Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn định mức chi

Cần rà soát và điều chỉnh hệ thống tiêu chuẩn, định mức chi cho phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các tiêu chuẩn, định mức chi để đảm bảo sử dụng ngân sách tiết kiệm và hiệu quả.

6.3. Nâng cao năng lực dự báo ngân sách

Cần nâng cao năng lực dự báo ngân sách để có thể lập kế hoạch chi tiêu hợp lý và ứng phó kịp thời với các biến động kinh tế - xã hội. Điều này đòi hỏi phải có đội ngũ chuyên gia có trình độ chuyên môn cao và sử dụng các công cụ dự báo hiện đại.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế, công tác quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) ngày càng trở nên quan trọng. Chi ngân sách nhà nước, đặc biệt là chi thường xuyên, giữ vai trò then chốt trong việc đảm bảo hoạt động ổn định của bộ máy nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2014-2016, tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn, tình hình chi thường xuyên có xu hướng tăng nhanh hơn so với nguồn thu ngân sách, dẫn đến áp lực lớn trong kiểm soát và sử dụng hiệu quả nguồn vốn công.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Bình Gia trong giai đoạn 2014-2016, nhằm đánh giá thực trạng, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn, một huyện vùng cao miền núi với 19 xã và 1 thị trấn, dân cư đa dạng gồm các dân tộc Kinh, Nùng, Tày, Dao, Hoa.

Mục tiêu nghiên cứu là làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về kiểm soát chi thường xuyên NSNN, đánh giá hiệu quả công tác kiểm soát tại KBNN Bình Gia, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên, góp phần thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ cải cách hành chính công, minh bạch tài chính và phát triển bền vững tài chính công tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính công, trong đó có:

• Lý thuyết ngân sách nhà nước: Định nghĩa ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Chi NSNN được phân loại thành chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và các khoản chi khác.

• Lý thuyết kiểm soát chi ngân sách: Kiểm soát chi thường xuyên NSNN là quá trình kiểm tra, giám sát tính hợp pháp, hợp lệ, hợp lý của các khoản chi nhằm đảm bảo chi đúng mục đích, đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do Nhà nước quy định.

• Mô hình quản lý chi ngân sách qua Kho bạc Nhà nước: KBNN là “trạm kiểm soát cuối cùng” trước khi ngân sách được chi ra, chịu trách nhiệm kiểm soát hồ sơ, chứng từ, dự toán và thực hiện thanh toán các khoản chi thường xuyên theo quy trình nghiệp vụ.

Các khái niệm chính bao gồm: chi thường xuyên NSNN, kiểm soát chi NSNN, dự toán ngân sách, hồ sơ chứng từ hợp pháp, tiêu chuẩn định mức chi tiêu, và các công cụ kiểm soát như kế toán NSNN, công nghệ thông tin, mục lục ngân sách và định mức chi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, bao gồm:

• Thu thập dữ liệu thứ cấp: Số liệu từ các văn bản pháp luật như Luật NSNN, Thông tư 161/2012/TT-BTC, các báo cáo thu chi NSNN của KBNN Bình Gia giai đoạn 2014-2016, tài liệu nghiên cứu liên quan.

• Thu thập dữ liệu sơ cấp: Khảo sát 93 phiếu điều tra từ 129 đơn vị sử dụng ngân sách mở tài khoản tại KBNN Bình Gia, gồm các đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị hành chính tự chủ, các xã, thị trấn và cán bộ kiểm soát chi tại KBNN.

• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh số liệu tuyệt đối và tương đối qua các năm, kết hợp phân tích định tính từ khảo sát và ý kiến chuyên gia.

• Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích số liệu và khảo sát trong giai đoạn 2014-2016, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cho giai đoạn tiếp theo.

Phương pháp chọn mẫu phân tầng ngẫu nhiên đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu, với sai số cho phép 5%. Các chỉ tiêu nghiên cứu tập trung vào chi thường xuyên NSNN theo nội dung chi, dự toán và thực hiện chi, cũng như đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ chi thường xuyên NSNN qua KBNN Bình Gia tăng đều đặn: Giai đoạn 2014-2016, tổng số chi thường xuyên được kiểm soát tăng khoảng 15% mỗi năm, trong đó chi cho tiền lương và phụ cấp chiếm trên 60% tổng chi thường xuyên. Số liệu từ chối thanh toán do sai chế độ chi chiếm khoảng 5-7% tổng số hồ sơ kiểm soát.

2. Hiệu quả kiểm soát chi được cải thiện nhưng còn hạn chế: KBNN Bình Gia đã phát hiện và yêu cầu hoàn thiện hồ sơ với khoảng 8% số món chi trong giai đoạn nghiên cứu, góp phần ngăn chặn các khoản chi sai chế độ, tiêu chuẩn. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng chi vượt dự toán và sai nội dung chi so với dự toán chiếm khoảng 3-4%.

3. Nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi: Qua khảo sát, ý thức chấp hành của các đơn vị sử dụng ngân sách được đánh giá ở mức 3,8/5, hệ thống cơ sở pháp lý và hạ tầng công nghệ thông tin được đánh giá tương đối tốt (trên 4/5), trong khi năng lực cán bộ kiểm soát chi được đánh giá thấp hơn, khoảng 3,5/5.

4. Áp lực về thời gian và thủ tục hành chính: Các cán bộ kiểm soát chi tại KBNN Bình Gia gặp áp lực lớn vào đầu tháng và cuối năm do khối lượng hồ sơ tăng đột biến, đồng thời thủ tục hành chính còn phức tạp, gây khó khăn cho việc xử lý kịp thời các khoản chi.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Bình Gia đã có những chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách và giảm thiểu các khoản chi sai chế độ. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát chi giúp tăng tính minh bạch và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Tuy nhiên, hạn chế về năng lực cán bộ và thủ tục hành chính còn gây cản trở hiệu quả kiểm soát.

So sánh với các nghiên cứu tại KBNN Văn Quan và Cao Phong, các vấn đề về áp lực thời gian, năng lực cán bộ và sự phối hợp giữa các đơn vị cũng là những thách thức chung. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư đồng bộ về nguồn nhân lực, cải cách thủ tục và nâng cao ứng dụng công nghệ để đáp ứng yêu cầu quản lý ngân sách trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội ngày càng phức tạp.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng chi thường xuyên theo năm, bảng tổng hợp tỷ lệ từ chối thanh toán và biểu đồ đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố khách quan và chủ quan đến công tác kiểm soát chi.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách kiểm soát chi NSNN: Rà soát, cập nhật và ban hành các văn bản pháp lý liên quan đến kiểm soát chi thường xuyên, đảm bảo đồng bộ, rõ ràng và phù hợp với thực tiễn địa phương. Thời gian thực hiện: 1-2 năm. Chủ thể: Bộ Tài chính phối hợp với KBNN Trung ương và địa phương.

2. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ kiểm soát chi: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tài chính công, kỹ năng kiểm soát chi và ứng dụng công nghệ thông tin cho cán bộ KBNN Bình Gia. Thời gian: liên tục hàng năm. Chủ thể: KBNN Bình Gia phối hợp với các cơ sở đào tạo.

3. Đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin: Triển khai hệ thống quản lý hồ sơ điện tử, áp dụng phần mềm TABMIS hiệu quả hơn, giảm thiểu giấy tờ và thời gian xử lý hồ sơ. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: KBNN Bình Gia và Bộ Tài chính.

4. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan: Phân định rõ trách nhiệm và thiết lập cơ chế phối hợp giữa KBNN, cơ quan tài chính, đơn vị sử dụng ngân sách và các cơ quan kiểm tra để xử lý kịp thời các vướng mắc trong kiểm soát chi. Thời gian: 6 tháng đến 1 năm. Chủ thể: KBNN Bình Gia, UBND huyện Bình Gia, các phòng ban liên quan.

5. Thực hiện kiểm tra, thanh tra nội bộ thường xuyên: Tăng cường công tác tự kiểm tra, thanh tra nội bộ tại KBNN Bình Gia nhằm phát hiện sớm sai sót, xử lý nghiêm các vi phạm và rút kinh nghiệm. Thời gian: định kỳ hàng năm. Chủ thể: Ban lãnh đạo KBNN Bình Gia.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý và nhân viên Kho bạc Nhà nước: Nghiên cứu giúp nâng cao hiểu biết về quy trình, công cụ và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi thường xuyên, từ đó cải thiện hiệu quả công việc.

2. Cơ quan tài chính và quản lý ngân sách địa phương: Tham khảo để xây dựng chính sách, quy trình phối hợp và giám sát việc sử dụng ngân sách nhà nước tại địa phương, đảm bảo minh bạch và hiệu quả.

3. Các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước: Hiểu rõ các yêu cầu về hồ sơ, chứng từ và quy trình kiểm soát chi để thực hiện đúng quy định, tránh bị từ chối thanh toán và nâng cao trách nhiệm quản lý tài chính.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, tài chính công: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý luận và thực tiễn quản lý chi ngân sách nhà nước, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu thực tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát chi thường xuyên NSNN là gì?
   Kiểm soát chi thường xuyên NSNN là quá trình KBNN kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ, hợp lý của các khoản chi thường xuyên theo dự toán và quy định pháp luật nhằm đảm bảo chi đúng mục đích và tiết kiệm.

2. Tại sao công tác kiểm soát chi thường xuyên lại quan trọng?
   Vì chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của bộ máy nhà nước và phát triển kinh tế xã hội, nên kiểm soát chặt chẽ giúp tránh lãng phí, tham nhũng và sử dụng hiệu quả nguồn lực công.

3. Những khó khăn chính trong kiểm soát chi tại KBNN Bình Gia là gì?
   Bao gồm áp lực thời gian xử lý hồ sơ, thủ tục hành chính phức tạp, năng lực cán bộ chưa đồng đều và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan.

4. Công nghệ thông tin hỗ trợ công tác kiểm soát chi như thế nào?
   Ứng dụng phần mềm quản lý ngân sách giúp kiểm soát dự toán, hồ sơ chứng từ, chữ ký, dấu, và tổng hợp báo cáo nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch.

5. Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên?
   Bao gồm hoàn thiện cơ chế chính sách, đào tạo cán bộ, đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phối hợp liên ngành và áp dụng công nghệ thông tin hiện đại.

Kết luận

• Công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Bình Gia giai đoạn 2014-2016 đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách.
• Vẫn còn tồn tại các hạn chế như năng lực cán bộ, thủ tục hành chính phức tạp và áp lực thời gian xử lý hồ sơ.
• Các nhân tố khách quan và chủ quan đều ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát chi, đòi hỏi giải pháp đồng bộ và toàn diện.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện cơ chế, nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ và tăng cường phối hợp liên ngành là cần thiết.
• Nghiên cứu mở hướng cho các bước tiếp theo trong cải cách quản lý tài chính công tại địa phương, góp phần phát triển bền vững nền tài chính quốc gia.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý, cán bộ Kho bạc và đơn vị sử dụng ngân sách nên áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật chính sách phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội.