Hoàn Thiện Công Tác Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Đối Với Các Đơn Vị Sự Nghiệp Y Tế Tại Đà Nẵng

• Tác giả: Trần Thị Thu Hiếu
• Người hướng dẫn: TS. Đinh Bảo Ngọc
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Cải Tiến Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Đối Với Đơn Vị Sự Nghiệp Y Tế Tại Đà Nẵng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Bố cục đề tài
• 0.6. Tổng quan tài liệu
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 1.1.1. Khái niệm chi Ngân sách Nhà nước
• 1.1.2. Quản lý chi Ngân sách Nhà nước, đối tượng, mục tiêu quản lý chi Ngân sách Nhà nước
• 1.1.3. Chu trình quản lý chi Ngân sách Nhà nước
• 1.1.4. Kiểm tra, kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước
• 1.2. KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC
• 1.2.1. Một số khái niệm về kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.2.2. Trách nhiệm và quyền hạn của Kho bạc Nhà nước trong quản lý, kiểm soát thanh toán các khoản chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước
• 1.2.3. Đặc điểm và nguyên tắc kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.2.4. Tổ chức bộ máy thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.2.5. Nội dung công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.2.6. Các tiêu chí đánh giá kết quả công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.2.7. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua Kho bạc Nhà nước
• 1.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 2.1. KHÁI QUÁT VỀ KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.1.3. Kết quả hoạt động chủ yếu của Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng trong giai đoạn 2011-2014
• 2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 2.2.1. Tổ chức bộ máy thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.2.2. Quy trình kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.2.3. Nội dung công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.2.4. Kết quả kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 2.3.1. Những kết quả đạt được
• 2.3.2. Những hạn chế trong công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 2.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 3.1. CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
• 3.1.1. Chiến lược phát triển hệ thống Kho bạc Nhà nước đến năm 2020
• 3.1.2. Mục tiêu và định hướng hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 3.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy thực hiện công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 3.2.2. Hoàn thiện quy trình kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 3.2.3. Hoàn thiện thực hiện nghiệp vụ kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước Đà Nẵng
• 3.2.4. Hoàn thiện cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt đối với các khoản chi Ngân sách Nhà nước
• 3.2.5. Tăng cường thực hiện công tác thanh tra chuyên ngành Kho bạc Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế
• 3.2.6. Hoàn thiện cơ chế kiểm soát chi Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế theo kết quả đầu ra
• 3.3. NHỮNG KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC ĐÀ NẴNG
• 3.3.1. Đối với Bộ Tài chính
• 3.3.2. Đối với Kho bạc Nhà nước cấp trên
• 3.3.3. Đối với cơ quan Tài chính, cơ quan chủ quản và các đơn vị sự nghiệp y tế
• 3.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)
• PHỤ LỤC
• A. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• B. DANH MỤC CÁC BẢNG
• C. DANH MỤC CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Đà Nẵng

Ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong việc điều hành nền kinh tế và thực hiện các chức năng của nhà nước. Tại Đà Nẵng, một trung tâm kinh tế - xã hội quan trọng, việc kiểm soát chi ngân sách nhà nước hiệu quả là vô cùng quan trọng. NSNN không chỉ là công cụ tài chính mà còn là phạm trù lịch sử, phản ánh các quan hệ kinh tế trong điều kiện kinh tế hàng hóa - tiền tệ. Chi NSNN là việc nhà nước phân phối và sử dụng quỹ NSNN để duy trì hoạt động và thực hiện chức năng, đáp ứng nhu cầu kinh tế - xã hội. Theo Luật NSNN, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước được cơ quan có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm. Quản lý chi NSNN hiệu quả giúp đảm bảo nguồn lực tài chính được sử dụng đúng mục đích và mang lại lợi ích tối đa cho cộng đồng.

1.1. Khái niệm và vai trò của Chi Ngân Sách Nhà Nước

Chi Ngân sách Nhà nước là quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm đảm bảo điều kiện vật chất để duy trì sự hoạt động và thực hiện chức năng của Nhà nước, đồng thời đáp ứng nhu cầu đời sống kinh tế - xã hội theo các nguyên tắc nhất định. Phạm vi chi NSNN rất rộng, bao trùm mọi lĩnh vực đời sống và liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến mọi đối tượng trong xã hội. Việc quản lý chi NSNN hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.

1.2. Quản lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Mục tiêu và Đối tượng

Quản lý chi NSNN là quá trình vận dụng các cơ chế, chính sách của Nhà nước trong quản lý kinh tế, đồng thời sử dụng các công cụ và phương pháp quản lý nhằm tác động đến quá trình sử dụng nguồn vốn NSNN để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước một cách hiệu quả nhất. Đối tượng quản lý chi NSNN là toàn bộ các khoản chi của NSNN được cấp phát, thanh toán để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước trong từng thời kỳ nhất định. Mục tiêu cơ bản của quản lý chi NSNN là nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính.

II. Thách Thức Kiểm Soát Chi Tại Đơn Vị Sự Nghiệp Y Tế

Việc kiểm soát chi tại các đơn vị sự nghiệp y tế ở Đà Nẵng đối mặt với nhiều thách thức đặc thù. Các đơn vị này có cơ cấu tổ chức phức tạp, hoạt động đa dạng và chịu sự chi phối của nhiều quy định pháp luật khác nhau. Bên cạnh đó, áp lực về nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng của người dân cũng đòi hỏi các đơn vị phải sử dụng nguồn lực tài chính một cách hiệu quả và minh bạch. Theo tài liệu nghiên cứu, công tác kiểm soát chi còn tồn tại nhiều bất cập và hạn chế, từ khâu tổ chức thực hiện đến cơ chế chính sách và ý thức của các đơn vị sử dụng ngân sách. Điều này đòi hỏi cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả để khắc phục những hạn chế này.

2.1. Đặc điểm hoạt động tài chính của Đơn vị Sự nghiệp Y tế

Các đơn vị sự nghiệp y tế có đặc điểm hoạt động tài chính riêng biệt, bao gồm nguồn thu từ ngân sách nhà nước, bảo hiểm y tế, dịch vụ khám chữa bệnh và các nguồn thu hợp pháp khác. Việc quản lý các nguồn thu này đòi hỏi sự chặt chẽ và minh bạch để đảm bảo sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. Đồng thời, các đơn vị cũng phải đối mặt với áp lực về chi phí hoạt động, đầu tư cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng dịch vụ.

2.2. Khó khăn trong Kiểm soát Chi Ngân Sách tại các Đơn vị

Một số khó khăn trong kiểm soát chi ngân sách tại các đơn vị sự nghiệp y tế bao gồm: sự phức tạp của các quy trình thanh toán, thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao về tài chính, hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan. Những khó khăn này ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát chi và tiềm ẩn nguy cơ lãng phí, thất thoát ngân sách.

2.3. Thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước

Thực trạng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Đà Nẵng vẫn còn nhiều hạn chế. Theo nghiên cứu của Trần Thị Thu Hiếu năm 2015, có những hạn chế trong công tác tổ chức thực hiện kiểm soát chi qua KBNN, trong cơ chế chính sách của Nhà nước cũng như ý thức của các đơn vị sử dụng ngân sách. Điều này đòi hỏi phải đi sâu phân tích nguyên nhân của những hạn chế để đề ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm soát chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp y tế.

III. Giải Pháp Cải Tiến Quy Trình Kiểm Soát Chi Ngân Sách

Để cải tiến kiểm soát chi ngân sách, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện, tập trung vào hoàn thiện quy trình kiểm soát, nâng cao năng lực cán bộ và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Việc rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật liên quan đến quản lý tài chính y tế cũng là một yếu tố quan trọng để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động kiểm soát chi. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát việc sử dụng ngân sách tại các đơn vị sự nghiệp y tế để kịp thời phát hiện và xử lý các sai phạm.

3.1. Hoàn thiện Quy trình Kiểm soát Chi tại Kho bạc Nhà nước

Quy trình kiểm soát chi tại Kho bạc Nhà nước cần được rà soát và hoàn thiện để đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả. Cần đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian xử lý hồ sơ và tăng cường phối hợp giữa các bộ phận liên quan. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý tài chính hiện đại để hỗ trợ công tác kiểm soát chi.

3.2. Nâng cao Năng lực Cán bộ Kiểm soát Chi Ngân Sách

Cán bộ làm công tác kiểm soát chi ngân sách cần được đào tạo và bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức công vụ. Cần chú trọng đào tạo về các quy định pháp luật mới, kỹ năng phân tích tài chính và ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ học tập, nâng cao trình độ.

3.3. Ứng dụng Công nghệ Thông tin vào Quản lý Tài chính Y tế

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính y tế là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi. Cần xây dựng hệ thống phần mềm quản lý tài chính thống nhất, kết nối giữa các đơn vị sự nghiệp y tế và Kho bạc Nhà nước. Hệ thống này sẽ giúp theo dõi, quản lý và kiểm soát các khoản chi một cách tự động, chính xác và kịp thời.

IV. Tăng Cường Minh Bạch và Trách Nhiệm Giải Trình Tài Chính

Minh bạch tài chính và trách nhiệm giải trình là những yếu tố then chốt để đảm bảo sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả và ngăn ngừa tham nhũng, lãng phí. Các đơn vị sự nghiệp y tế cần công khai thông tin về nguồn thu, chi và kết quả hoạt động tài chính để người dân và các cơ quan chức năng có thể giám sát. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế giải trình rõ ràng, quy định trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức trong việc quản lý và sử dụng ngân sách.

4.1. Công khai Thông tin Tài chính của Đơn vị Sự nghiệp Y tế

Các đơn vị sự nghiệp y tế cần công khai thông tin về nguồn thu, chi và kết quả hoạt động tài chính trên trang web của đơn vị hoặc các phương tiện thông tin đại chúng khác. Thông tin cần được trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu và cập nhật thường xuyên. Việc công khai thông tin sẽ giúp tăng cường tính minh bạch và tạo điều kiện cho người dân giám sát.

4.2. Xây dựng Cơ chế Giải trình Trách nhiệm Rõ ràng

Cần xây dựng cơ chế giải trình trách nhiệm rõ ràng, quy định trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức trong việc quản lý và sử dụng ngân sách. Cơ chế này cần xác định rõ các hành vi vi phạm và hình thức xử lý tương ứng. Đồng thời, cần có cơ chế bảo vệ người tố cáo để khuyến khích người dân và cán bộ tham gia giám sát.

V. Đánh Giá Hiệu Quả và Tác Động Của Giải Pháp Cải Tiến

Việc đánh giá hiệu quả và tác động của các giải pháp cải tiến là rất quan trọng để đảm bảo rằng các giải pháp này thực sự mang lại lợi ích và đạt được mục tiêu đề ra. Cần xây dựng hệ thống chỉ số đánh giá cụ thể, đo lường được và theo dõi thường xuyên. Đồng thời, cần thu thập ý kiến phản hồi từ các bên liên quan để có những điều chỉnh phù hợp.

5.1. Xây dựng Hệ thống Chỉ số Đánh giá Hiệu quả Kiểm soát Chi

Cần xây dựng hệ thống chỉ số đánh giá hiệu quả kiểm soát chi, bao gồm các chỉ số về tính tuân thủ quy định, tính minh bạch, tính hiệu quả và tính bền vững. Các chỉ số này cần được đo lường một cách khách quan, chính xác và theo dõi thường xuyên để đánh giá sự tiến bộ và phát hiện những vấn đề cần giải quyết.

5.2. Thu thập Phản hồi từ Các Bên Liên quan về Giải pháp

Cần thu thập ý kiến phản hồi từ các bên liên quan, bao gồm cán bộ kiểm soát chi, các đơn vị sự nghiệp y tế, người dân và các cơ quan chức năng khác. Ý kiến phản hồi này sẽ giúp đánh giá tính khả thi, tính hiệu quả và tính phù hợp của các giải pháp cải tiến. Đồng thời, cần có cơ chế tiếp nhận và xử lý các ý kiến phản hồi một cách kịp thời và hiệu quả.

VI. Triển Vọng và Định Hướng Phát Triển Kiểm Soát Chi Tại Đà Nẵng

Trong tương lai, công tác kiểm soát chi tại Đà Nẵng cần tiếp tục được hoàn thiện và phát triển theo hướng hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực cán bộ và xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan. Đồng thời, cần chủ động hội nhập quốc tế và học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển để nâng cao chất lượng công tác kiểm soát chi.

6.1. Ứng dụng Công nghệ 4.0 vào Kiểm soát Chi Ngân Sách

Việc ứng dụng các công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và dữ liệu lớn (Big Data), vào kiểm soát chi ngân sách sẽ giúp nâng cao hiệu quả, minh bạch và khả năng dự báo. Các công nghệ này có thể được sử dụng để tự động hóa quy trình kiểm soát, phát hiện gian lận và phân tích dữ liệu để đưa ra các quyết định chính sách tốt hơn.

6.2. Hội nhập Quốc tế và Học hỏi Kinh nghiệm Kiểm soát Chi

Cần chủ động hội nhập quốc tế và học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển về kiểm soát chi ngân sách. Việc tham gia các diễn đàn quốc tế, trao đổi chuyên gia và nghiên cứu các mô hình kiểm soát chi thành công sẽ giúp Đà Nẵng nâng cao năng lực và áp dụng các phương pháp tiên tiến vào thực tiễn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2010-2014, thành phố Đà Nẵng đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về chi ngân sách nhà nước (NSNN) cho lĩnh vực y tế, với tổng chi NSNN trên địa bàn đạt khoảng 7.703 tỷ đồng năm 2011 và tiếp tục tăng qua các năm. Đây là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và đảm bảo an sinh xã hội cho người dân. Tuy nhiên, công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại Kho bạc Nhà nước (KBNN) Đà Nẵng còn tồn tại nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hệ thống hóa các vấn đề lý luận về kiểm soát chi thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp y tế qua KBNN, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát chi tại KBNN Đà Nẵng, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các đơn vị sự nghiệp y tế trên địa bàn thành phố Đà Nẵng, sử dụng số liệu thu thập trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến 2014.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công, góp phần giảm thiểu thất thoát, lãng phí trong chi tiêu ngân sách, đồng thời hỗ trợ công tác cải cách hành chính và phát triển hệ thống Kho bạc điện tử đến năm 2020. Các chỉ số như doanh số chi thường xuyên NSNN, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn, số tiền từ chối thanh toán qua kiểm soát chi được sử dụng làm thước đo hiệu quả công tác kiểm soát.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản lý tài chính công và mô hình kiểm soát chi ngân sách nhà nước. Lý thuyết quản lý tài chính công nhấn mạnh vai trò của NSNN trong việc phân phối nguồn lực xã hội, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong chi tiêu công. Mô hình kiểm soát chi NSNN tập trung vào chu trình quản lý chi gồm các giai đoạn: lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và kiểm soát chi.

Ba khái niệm chuyên ngành được làm rõ gồm:

• Đơn vị sự nghiệp y tế: tổ chức công lập có tư cách pháp nhân, thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ y tế công cộng, được phân loại theo mức độ tự đảm bảo chi phí hoạt động thường xuyên.
• Chi thường xuyên NSNN: các khoản chi nhằm trang trải nhu cầu hoạt động thường xuyên của các cơ quan, tổ chức thuộc khu vực công.
• Kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN: quá trình thẩm định, kiểm tra các khoản chi thường xuyên NSNN của các đơn vị sự nghiệp y tế, đảm bảo tuân thủ chính sách, chế độ, định mức chi tiêu do Nhà nước quy định.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Số liệu được thu thập từ báo cáo hoạt động của KBNN Đà Nẵng giai đoạn 2010-2014, bao gồm số liệu thu, chi NSNN, số lượng hồ sơ kiểm soát chi, tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn và số tiền từ chối thanh toán. Phỏng vấn trực tiếp cán bộ làm công tác kiểm soát chi tại KBNN Đà Nẵng giúp làm rõ thực trạng và các khó khăn trong quá trình thực hiện.

Mẫu nghiên cứu gồm các hồ sơ chi thường xuyên của các đơn vị sự nghiệp y tế được KBNN Đà Nẵng kiểm soát trong giai đoạn nghiên cứu. Phương pháp phân tích bao gồm thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và tổng hợp các ý kiến chuyên gia. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2010 đến 2014, tập trung đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp với chiến lược phát triển Kho bạc điện tử đến năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng chi thường xuyên NSNN cho đơn vị sự nghiệp y tế: Tổng chi thường xuyên NSNN qua KBNN Đà Nẵng tăng đều qua các năm, với doanh số chi năm 2011 đạt khoảng 7.703 tỷ đồng, phản ánh quy mô và tầm quan trọng của lĩnh vực y tế trong ngân sách địa phương.

2. Hai mô hình tổ chức kiểm soát chi: KBNN Đà Nẵng áp dụng hai mô hình kiểm soát chi thường xuyên đối với đơn vị sự nghiệp y tế gồm mô hình chuyên quản tài khoản dự toán hoặc tài khoản tiền gửi và mô hình quản lý theo đơn vị. Mô hình chuyên quản giúp chuyên môn hóa công tác kiểm soát nhưng gây khó khăn trong quản lý tổng thể; mô hình quản lý theo đơn vị tạo sự thống nhất nhưng đòi hỏi đội ngũ cán bộ có trình độ đồng đều.

3. Tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn và số tiền từ chối thanh toán: KBNN Đà Nẵng duy trì tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn cao, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hồ sơ quá hạn ảnh hưởng đến tiến độ thanh toán. Số tiền từ chối thanh toán do vi phạm chế độ chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng phản ánh ý thức chấp hành quy định của một số đơn vị sự nghiệp y tế chưa cao.

4. Hạn chế trong quy trình và công nghệ: Quy trình kiểm soát chi hiện tại chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu phát triển Kho bạc điện tử, đặc biệt trong việc thanh toán bằng séc và quản lý đồng bộ các khoản chi từ tài khoản dự toán và tiền gửi. Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn hạn chế, ảnh hưởng đến tốc độ xử lý và độ chính xác của công tác kiểm soát.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhiều yếu tố. Về tổ chức bộ máy, sự phân tán trong kiểm soát tài khoản dự toán và tiền gửi dẫn đến khó khăn trong quản lý tổng thể nguồn vốn. So với một số nghiên cứu trong ngành tài chính ngân hàng, việc chưa áp dụng rộng rãi công nghệ hiện đại làm giảm hiệu quả kiểm soát và tăng rủi ro sai sót.

Bên cạnh đó, cơ chế chính sách và hệ thống định mức chi tiêu chưa hoàn toàn phù hợp với đặc thù hoạt động của các đơn vị sự nghiệp y tế, gây khó khăn trong việc xây dựng dự toán và kiểm soát chi. Ý thức chấp hành của các đơn vị sử dụng ngân sách cũng là một nhân tố quan trọng, ảnh hưởng đến tỷ lệ hồ sơ vi phạm và số tiền từ chối thanh toán.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng chi NSNN theo năm, bảng so sánh tỷ lệ hồ sơ giải quyết đúng hạn và số tiền từ chối thanh toán qua các năm, giúp minh họa rõ nét hiệu quả công tác kiểm soát chi tại KBNN Đà Nẵng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kiểm soát chi: Đề nghị KBNN Đà Nẵng xây dựng mô hình quản lý thống nhất theo đơn vị sự nghiệp y tế, nhằm quản lý tổng thể các khoản chi từ tài khoản dự toán và tiền gửi. Thời gian thực hiện trong vòng 2 năm, phối hợp với đào tạo nâng cao trình độ cán bộ kiểm soát.

2. Cải tiến quy trình kiểm soát chi thường xuyên: Xây dựng và ban hành quy trình kiểm soát chi phù hợp với lộ trình phát triển Kho bạc điện tử, đặc biệt quy trình thanh toán bằng séc và xử lý hồ sơ điện tử. Mục tiêu hoàn thành trong năm 2020, do Ban lãnh đạo KBNN chủ trì.

3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư hệ thống phần mềm quản lý chi ngân sách hiện đại, tích hợp kiểm soát tự động và báo cáo trực tuyến, giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và nâng cao độ chính xác. Kế hoạch triển khai trong 3 năm, phối hợp với Bộ Tài chính và các đơn vị công nghệ.

4. Nâng cao năng lực và ý thức chấp hành của các đơn vị sự nghiệp y tế: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về quản lý tài chính công và quy định chi NSNN cho cán bộ các đơn vị sự nghiệp y tế. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ và xử lý nghiêm các vi phạm. Thực hiện liên tục hàng năm, do KBNN phối hợp với cơ quan chủ quản các đơn vị y tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Kho bạc Nhà nước: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN, áp dụng các mô hình tổ chức và quy trình nghiệp vụ phù hợp với thực tiễn.

2. Lãnh đạo và kế toán các đơn vị sự nghiệp y tế: Hiểu rõ về cơ chế quản lý tài chính, trách nhiệm trong việc xây dựng dự toán và tuân thủ quy định chi tiêu, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.

3. Cơ quan quản lý nhà nước về tài chính và y tế: Sử dụng luận văn làm cơ sở để hoàn thiện chính sách, định mức chi tiêu và cơ chế kiểm soát chi ngân sách trong lĩnh vực y tế.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành tài chính công, quản trị kinh doanh: Tham khảo các phương pháp nghiên cứu, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp trong lĩnh vực quản lý tài chính công và kiểm soát chi ngân sách.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát chi thường xuyên NSNN là gì?
   Kiểm soát chi thường xuyên NSNN là quá trình KBNN thẩm định, kiểm tra các khoản chi thường xuyên của các đơn vị sự nghiệp y tế, đảm bảo tuân thủ chính sách, chế độ và định mức chi tiêu do Nhà nước quy định, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách.

2. Tại sao cần phân loại đơn vị sự nghiệp y tế theo mức độ tự đảm bảo chi phí?
   Phân loại giúp xác định mức độ kiểm soát chi phù hợp, vì các đơn vị tự bảo đảm chi phí có quyền tự chủ tài chính cao hơn, do đó công tác kiểm soát cần linh hoạt để vừa đảm bảo kỷ luật tài chính vừa tạo điều kiện phát triển.

3. Mô hình tổ chức kiểm soát chi nào hiệu quả hơn?
   Mô hình quản lý theo đơn vị được đánh giá cao về tính thống nhất và quản lý tổng thể nguồn vốn, nhưng đòi hỏi đội ngũ cán bộ có trình độ đồng đều. Mô hình chuyên quản phù hợp với đội ngũ có trình độ không đồng đều nhưng dễ gây phân tán quản lý.

4. Công nghệ thông tin ảnh hưởng thế nào đến công tác kiểm soát chi?
   Ứng dụng công nghệ giúp tự động hóa quy trình kiểm soát, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, nâng cao độ chính xác và minh bạch trong quản lý chi ngân sách, đồng thời hỗ trợ báo cáo và giám sát hiệu quả hơn.

5. Làm thế nào để nâng cao ý thức chấp hành của các đơn vị sự nghiệp y tế?
   Thông qua đào tạo, tập huấn về quản lý tài chính công, tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ rõ ràng, minh bạch và phù hợp với đặc thù hoạt động của từng đơn vị.

Kết luận

• Công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp y tế tại KBNN Đà Nẵng đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
• Tuy nhiên, còn tồn tại hạn chế về tổ chức bộ máy, quy trình nghiệp vụ và ứng dụng công nghệ thông tin, ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát.
• Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể như hoàn thiện mô hình tổ chức, cải tiến quy trình, tăng cường ứng dụng công nghệ và nâng cao năng lực cán bộ.
• Các giải pháp này phù hợp với chiến lược phát triển Kho bạc điện tử đến năm 2020 và yêu cầu cải cách hành chính hiện nay.
• Đề nghị các cơ quan liên quan phối hợp triển khai các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN, góp phần phát triển bền vững lĩnh vực y tế tại Đà Nẵng.

Call-to-action: Các đơn vị sự nghiệp y tế và KBNN Đà Nẵng cần chủ động áp dụng các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, cập nhật chính sách để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công trong thời gian tới.