Hoàn thiện công tác quản lý tiến độ dự án đầu tư xây dựng tại Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam

Quản lý thời gian dự án không chỉ đơn thuần là theo dõi tiến độ mà còn liên quan đến việc xác định các hoạt động quan trọng, ước tính thời gian cần thiết và phân bổ nguồn lực hợp lý. Một kế hoạch thời gian chi tiết giúp các bên liên quan hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình, từ đó phối hợp làm việc hiệu quả hơn. Sự chậm trễ ở một công đoạn có thể gây ra hiệu ứng domino, ảnh hưởng đến toàn bộ dự án. Vì vậy, quản lý thời gian là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo dự án hoàn thành đúng kế hoạch.

Tiến độ dự án chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm yếu tố bên trong (năng lực quản lý, nguồn lực tài chính, kỹ năng của đội ngũ) và yếu tố bên ngoài (thay đổi chính sách, biến động thị trường, điều kiện thời tiết). Theo tài liệu gốc, các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án có thể chia thành yếu tố bên trong và bên ngoài. Việc nhận diện và đánh giá các yếu tố này giúp nhà quản lý dự án chủ động đưa ra các biện pháp phòng ngừa và ứng phó kịp thời. Đồng thời, cần xây dựng kế hoạch dự phòng để giảm thiểu tác động tiêu cực khi các yếu tố bất ngờ xảy ra.

Theo luận văn thạc sĩ của Nguyễn Mạnh Quân (2020), công tác quản lý tiến độ dự án tại VATM còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong khâu lập kế hoạch, giám sát và kiểm soát. Kế hoạch tiến độ thường thiếu chi tiết, không bám sát thực tế và ít được cập nhật thường xuyên. Công tác giám sát còn mang tính hình thức, chưa phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh. Việc kiểm soát tiến độ còn yếu, chưa có biện pháp xử lý hiệu quả khi dự án bị chậm trễ. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều dự án không hoàn thành đúng thời hạn, gây ảnh hưởng lớn đến hiệu quả đầu tư.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tiến độ dự án tại VATM, bao gồm công tác chuẩn bị đầu tư chưa kỹ lưỡng, thủ tục phê duyệt kéo dài, năng lực nhà thầu còn hạn chế, công tác giải phóng mặt bằng gặp khó khăn và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bên liên quan. Cụ thể, “công tác chuẩn bị đầu tư, phê duyệt dự án” và “công tác phê duyệt Thiết kế bản vẽ thi công – dự toán công trình” là những yếu tố quan trọng được đề cập trong tài liệu gốc. Việc phân tích kỹ lưỡng các nguyên nhân này giúp đưa ra các giải pháp khắc phục phù hợp, nhằm cải thiện công tác quản lý tiến độ dự án trong tương lai.

Sự chậm trễ trong tiến độ dự án không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của VATM và chất lượng dịch vụ cung cấp. Việc chậm đưa các công trình vào sử dụng có thể làm giảm năng lực khai thác, ảnh hưởng đến an toàn bay và gây bức xúc cho người dân. Ngoài ra, việc đội vốn do chậm tiến độ có thể làm giảm nguồn lực dành cho các dự án khác, ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển dài hạn của VATM. Do đó, việc cải thiện công tác quản lý tiến độ dự án là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững của VATM.

Kế hoạch tiến độ cần được xây dựng một cách chi tiết, bám sát thực tế và có tính khả thi cao. Cần xác định rõ các hoạt động, hạng mục trong dự án, ước tính thời gian cần thiết cho từng công việc và phân bổ nguồn lực hợp lý. Sử dụng các công cụ quản lý dự án hiện đại như Microsoft Project, Primavera để lập kế hoạch và theo dõi tiến độ. Kế hoạch tiến độ cần được cập nhật thường xuyên khi có sự thay đổi và thông báo cho tất cả các bên liên quan. Theo hình 3 trong tài liệu gốc, cần xây dựng “Sơ đồ quy trình quản lý thời gian và tiến độ” để đảm bảo tính hệ thống và hiệu quả.

Công tác giám sát và kiểm soát tiến độ cần được thực hiện thường xuyên, liên tục để phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh và đưa ra các biện pháp xử lý phù hợp. Cần thiết lập hệ thống báo cáo tiến độ định kỳ, quy định rõ trách nhiệm của từng bộ phận, cá nhân trong việc theo dõi và cập nhật thông tin. Áp dụng các kỹ thuật kiểm soát tiến độ như Earned Value Management (EVM) để đánh giá hiệu quả thực hiện dự án và dự báo khả năng hoàn thành. Hoàn thiện quá trình kiểm soát tiến độ là yếu tố then chốt để đảm bảo dự án đi đúng hướng.

Năng lực của đội ngũ quản lý dự án đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ dự án. Cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý dự án về các kiến thức, kỹ năng quản lý dự án hiện đại, đặc biệt là kỹ năng lập kế hoạch, giám sát, kiểm soát và giải quyết vấn đề. Khuyến khích cán bộ tham gia các khóa đào tạo, chứng chỉ chuyên nghiệp về quản lý dự án như PMP, PRINCE2. Xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, tạo điều kiện cho cán bộ phát huy năng lực sáng tạo và đóng góp vào thành công của dự án.

Việc ứng dụng BIM trong quản lý dự án mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện khả năng phối hợp giữa các bên liên quan, giảm thiểu sai sót trong thiết kế và thi công, tăng cường khả năng kiểm soát chi phí và tiến độ. BIM cho phép tạo ra một môi trường làm việc cộng tác, nơi các bên liên quan có thể chia sẻ thông tin và phối hợp làm việc hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro sai sót, tăng cường khả năng kiểm soát chất lượng và đảm bảo dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách.

Việc triển khai BIM trong quản lý tiến độ dự án cần tuân thủ một quy trình rõ ràng, bao gồm các bước xác định mục tiêu, lựa chọn phần mềm, đào tạo nhân lực, xây dựng quy trình làm việc và giám sát thực hiện. Cần xác định rõ các mục tiêu cụ thể cần đạt được khi ứng dụng BIM, ví dụ như cải thiện khả năng trực quan hóa, giảm thiểu sai sót trong thiết kế và thi công, tăng cường khả năng kiểm soát tiến độ. Sau đó, lựa chọn phần mềm BIM phù hợp với nhu cầu và khả năng của tổ chức, đào tạo nhân lực và xây dựng quy trình làm việc chi tiết. Cuối cùng, cần giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện để đảm bảo hiệu quả ứng dụng BIM.

Việc đánh giá lại các dự án đã hoàn thành và rút ra bài học kinh nghiệm là vô cùng quan trọng để cải thiện công tác quản lý tiến độ trong tương lai. Cần phân tích kỹ lưỡng các nguyên nhân dẫn đến chậm trễ, đội vốn và đề xuất các chính sách, quy định phù hợp để khắc phục các vấn đề này. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong việc giải quyết các vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý, giải phóng mặt bằng và các vấn đề khác.

Trong giai đoạn 2020-2025, VATM cần tập trung vào việc hoàn thiện quy trình quản lý dự án, nâng cao năng lực đội ngũ và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin. Cần xây dựng hệ thống quản lý dự án đồng bộ, từ khâu lập kế hoạch, triển khai, giám sát đến nghiệm thu, bàn giao. Đồng thời, cần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý dự án, trang bị cho họ kiến thức, kỹ năng và công cụ cần thiết để quản lý dự án hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là BIM, sẽ giúp tăng cường khả năng trực quan hóa, cải thiện sự phối hợp và giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện dự án.