Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2016-2020, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình tại huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp đã có nhiều chuyển biến tích cực với nguồn vốn ngân sách Nhà nước tăng đều qua các năm. Dự án xây dựng công trình đường Thống Nhất là một trong những dự án trọng điểm sử dụng vốn ngân sách, góp phần phát triển hạ tầng giao thông, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương. Tuy nhiên, thực tế triển khai vẫn còn tồn tại một số hạn chế như chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng, chất lượng quản lý nhà thầu và nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, cũng như công tác phối hợp và giám sát chưa hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả quản lý dự án đầu tư công trình đường Thống Nhất, phân tích nguyên nhân hạn chế và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý dự án tại Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Tân Hồng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn triển khai thi công dự án trong khoảng thời gian từ năm 2016 đến 2020 tại huyện Tân Hồng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ngân sách, đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình, góp phần phát triển bền vững hạ tầng giao thông địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, trong đó có mô hình quản lý dự án theo chu trình ba giai đoạn: chuẩn bị dự án, thực hiện dự án và kết thúc dự án. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình được hiểu là quá trình thực hiện các công tác nhằm đạt mục tiêu trong điều kiện ràng buộc về thời gian, nguồn lực và ngân sách. Quản lý dự án bao gồm các nội dung chính: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, giám sát và kiểm tra, đảm bảo các mục tiêu về tiến độ, chi phí, chất lượng và an toàn lao động. Luật Xây dựng 2014 và Nghị định 59/2015/NĐ-CP là cơ sở pháp lý quan trọng quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước. Các khái niệm chuyên ngành như Ban Quản lý dự án (Ban QLDA), quản lý tiến độ, quản lý khối lượng thi công, quản lý an toàn lao động và bảo vệ môi trường được áp dụng để phân tích thực trạng. Tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý dự án tập trung vào việc đảm bảo mục tiêu đầu tư, chất lượng công trình, tiến độ thực hiện và tiết kiệm chi phí.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp thống kê mô tả. Nguồn dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo, niên giám thống kê liên quan đến quản lý dự án xây dựng công trình tại huyện Tân Hồng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát khoảng 150 người tham gia thực hiện dự án và chịu sự quản lý của Ban QLDA&PTQĐ huyện Tân Hồng. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện nhằm thu thập ý kiến phản hồi từ các cán bộ quản lý, nhà thầu và các bên liên quan. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả để đánh giá thực trạng quản lý dự án, xác định các hạn chế và nguyên nhân. Quá trình nghiên cứu diễn ra trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến 2022, bao gồm tổng hợp lý thuyết, khảo sát thực tế, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả quản lý dự án cơ bản đạt yêu cầu: Ban Quản lý dự án huyện Tân Hồng đã thực hiện tốt các công tác quản lý dự án, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình. Theo khảo sát, khoảng 75% người tham gia đánh giá công tác lập kế hoạch và tổ chức thực hiện dự án đạt mức tốt và khá.

  2. Hạn chế về điều kiện khởi công và bàn giao mặt bằng: Khoảng 40% ý kiến phản ánh việc giải phóng mặt bằng còn chậm, gây ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Việc phối hợp giữa các bên liên quan trong công tác bàn giao mặt bằng chưa đồng bộ, dẫn đến trì hoãn các giai đoạn tiếp theo.

  3. Chất lượng quản lý nhà thầu và nhân lực: Chất lượng công tác giám sát thi công và năng lực đội ngũ nhân sự tại Ban QLDA được đánh giá ở mức trung bình với khoảng 60% ý kiến cho rằng cần nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý dự án.

  4. Trang thiết bị thi công và công tác báo cáo giám sát: Trang thiết bị thi công còn thiếu và lạc hậu, ảnh hưởng đến hiệu quả thi công. Công tác báo cáo và giám sát dự án chưa kịp thời và đầy đủ, chỉ có khoảng 55% báo cáo được thực hiện đúng hạn và chính xác.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân các hạn chế trên chủ yếu do sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các bên liên quan, năng lực quản lý dự án còn hạn chế, đặc biệt là về chuyên môn và kỹ năng quản lý tiến độ, chi phí và chất lượng. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác như thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bạc Liêu, các vấn đề về nhân lực và quy trình quản lý chưa hoàn thiện là điểm chung ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án. Việc thiếu đồng bộ trong công tác giải phóng mặt bằng và phối hợp giữa các cơ quan cũng là nguyên nhân phổ biến gây chậm tiến độ. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá các yếu tố quản lý dự án và bảng tổng hợp các hạn chế chính cùng nguyên nhân tương ứng. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực quản lý dự án, hoàn thiện quy trình và tăng cường phối hợp liên ngành để đảm bảo hiệu quả đầu tư công trình.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực nhân sự quản lý dự án: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý dự án, kỹ năng giám sát thi công và quản lý chi phí cho cán bộ Ban QLDA&PTQĐ trong vòng 12 tháng tới nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng thực tiễn.

  2. Hoàn thiện quy trình quản lý và phối hợp liên ngành: Xây dựng và ban hành quy chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan trong công tác giải phóng mặt bằng, giám sát thi công và báo cáo tiến độ, áp dụng ngay trong các dự án sắp tới để giảm thiểu chậm trễ.

  3. Đầu tư nâng cấp trang thiết bị thi công: Ban QLDA phối hợp với các nhà thầu rà soát, bổ sung trang thiết bị thi công hiện đại, đảm bảo đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và tiến độ thi công trong vòng 18 tháng tới.

  4. Cải tiến công tác báo cáo và giám sát dự án: Áp dụng hệ thống quản lý thông tin dự án điện tử để theo dõi tiến độ, chất lượng và chi phí dự án, đảm bảo báo cáo kịp thời, chính xác và minh bạch, triển khai trong 6 tháng tới.

Các giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ bởi Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Tân Hồng phối hợp với các cơ quan chức năng, nhà thầu và chính quyền địa phương nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý dự án tại các Ban Quản lý dự án địa phương: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án, từ đó áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực và quy trình quản lý.

  2. Nhà thầu và tư vấn giám sát thi công: Nắm bắt các yêu cầu quản lý chất lượng, tiến độ và an toàn lao động, cải thiện phối hợp với chủ đầu tư và Ban QLDA trong quá trình thi công.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đầu tư: Tham khảo để hoàn thiện chính sách, quy định và hướng dẫn quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, xây dựng: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là gì?
    Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều phối và kiểm tra các hoạt động nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, chất lượng và chi phí đã đề ra. Ví dụ, quản lý tiến độ thi công, giám sát chất lượng vật liệu và an toàn lao động.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý dự án?
    Các yếu tố gồm năng lực nhân sự quản lý, quy trình phối hợp giữa các bên, điều kiện giải phóng mặt bằng, trang thiết bị thi công và công tác giám sát, báo cáo. Ví dụ, chậm bàn giao mặt bằng có thể làm trì hoãn tiến độ thi công.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp thống kê mô tả, thu thập dữ liệu sơ cấp qua khảo sát khoảng 150 người tham gia dự án và dữ liệu thứ cấp từ báo cáo, niên giám thống kê.

  4. Các giải pháp chính để nâng cao hiệu quả quản lý dự án là gì?
    Bao gồm đào tạo nâng cao năng lực nhân sự, hoàn thiện quy trình phối hợp, đầu tư trang thiết bị thi công hiện đại và cải tiến công tác báo cáo giám sát dự án.

  5. Ai nên sử dụng kết quả nghiên cứu này?
    Cán bộ quản lý dự án, nhà thầu, cơ quan quản lý nhà nước và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và xây dựng sẽ được hưởng lợi từ các phân tích và đề xuất trong luận văn.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý thuyết và pháp luật về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.
  • Phân tích thực trạng quản lý dự án công trình đường Thống Nhất tại huyện Tân Hồng cho thấy hiệu quả quản lý cơ bản đạt yêu cầu nhưng còn tồn tại hạn chế về tiến độ, chất lượng nhân lực và phối hợp liên ngành.
  • Nguyên nhân chủ yếu do năng lực quản lý, quy trình chưa hoàn thiện và điều kiện thi công còn khó khăn.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực nhân sự, hoàn thiện quy trình, đầu tư trang thiết bị và cải tiến công tác báo cáo giám sát.
  • Khuyến nghị Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Tân Hồng triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới để nâng cao hiệu quả quản lý dự án, góp phần phát triển hạ tầng giao thông bền vững.

Hành động tiếp theo là tổ chức các khóa đào tạo, xây dựng quy chế phối hợp và áp dụng công nghệ quản lý dự án hiện đại nhằm đảm bảo các dự án đầu tư xây dựng công trình trên địa bàn huyện được thực hiện hiệu quả và đúng tiến độ.