Luận án tiến sĩ: Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam theo tiêu chuẩn COSO

• Tác giả: Nguyễn Thị Quỳnh Hương
• Người hướng dẫn: TS. Lê Văn Luyện
• Trường học: Học viện Ngân hàng
• Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
• Đề tài: Cải Thiện Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ Tại NHNoPTNT Việt Nam Theo Tiêu Chuẩn COSO
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 1.1.1. Khái niệm hệ thống kiểm soát nội bộ theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 1.1.2. Các thành phần của hệ thống kiểm soát nội bộ theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 1.2. KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÁC NHTM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 1.2.1. Đặc trưng của NHTM ảnh hưởng đến việc thiết kế và vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 1.2.2. Cơ sở thiết lập và vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ theo thông lệ quốc tế
• 1.2.3. Thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ trong các NHTM theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 1.2.4. Điều kiện để áp dụng tiêu chuẩn quốc tế COSO khi thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ cho NHTM
• 1.3. SỰ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHTM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 1.3.1. Quan niệm về sự hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHTM
• 1.3.2. Các tiêu chí đánh giá sự hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHTM
• 1.4. KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ VIỆC THIẾT LẬP KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO - BÀI HỌC CHO NHNo&PTNT VIỆT NAM
• 1.4.1. Kinh nghiệm quốc tế về việc thiết lập kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 1.4.2. Bài học rút ra cho NHNo&PTNT Việt Nam
• 1.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NHNo&PTNT VIỆT NAM
• 2.1.1. Sự hình thành và phát triển của NHNo&PTNT Việt Nam
• 2.1.2. Khái quát về hoạt động của NHNo&PTNT Việt Nam
• 2.2. THỰC TRẠNG HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 2.2.1. Cơ sở pháp lý cho việc thiết lập hệ thống niểm soát nội bộ tại các Ngân hàng Thương mại Việt Nam
• 2.2.2. Thực trạng hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế COSO
• 2.3. NGHIÊN CỨU ĐỊNH LƯỢNG ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ TỚI SỰ HỮU HIỆU CỦA HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo & PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 2.3.1. Kết quả nghiên cứu định tính khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHTM
• 2.3.2. Kết quả nghiên cứu định lượng ảnh hưởng của các nhân tố tới sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 2.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ CỦA NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 2.4.1. Kết quả đạt được
• 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân
• 2.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 3.1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG VÀ HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 3.1.1. Những vấn đề đặt ra đối với quản lý và sự cần thiết phải hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.1.2. Định hướng hoạt động và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNo&PTNT Việt Nam trong thời gian tới
• 3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM THEO TIÊU CHUẨN QUỐC TẾ COSO
• 3.2.1. Giải pháp hoàn thiện môi trường kiểm soát tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.2.2. Giải pháp hoàn thiện đánh giá rủi ro tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.2.3. Giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm soát tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.2.4. Giải pháp hoàn thiện thông tin và truyền thông tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.2.5. Giải pháp hoàn thiện giám sát các kiểm soát tại NHNo&PTNT Việt Nam
• 3.3. KIẾN NGHỊ CÁC ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
• 3.3.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
• 3.3.2. Đối với Hiệp hội ngân hàng
• 3.3.3. Đối với các cơ sở đào tạo
• 3.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam

Hệ thống kiểm soát nội bộ (hệ thống kiểm soát nội bộ) tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (NHNoPTNT Việt Nam) đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro và đảm bảo tính hiệu quả trong hoạt động ngân hàng. Theo tiêu chuẩn quốc tế COSO, hệ thống này cần được thiết lập và vận hành một cách đồng bộ để đáp ứng yêu cầu quản lý rủi ro và kiểm soát tài chính. Việc áp dụng tiêu chuẩn COSO không chỉ giúp NHNoPTNT Việt Nam nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành. Đặc biệt, việc cải thiện quy trình kiểm soát nội bộ sẽ giúp ngân hàng phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tiềm ẩn, từ đó nâng cao độ tin cậy trong báo cáo tài chính và quản lý doanh nghiệp.

1.1. Cơ sở lý luận về hệ thống kiểm soát nội bộ theo tiêu chuẩn quốc tế COSO

Tiêu chuẩn COSO được xây dựng nhằm cung cấp một khung pháp lý cho việc thiết lập và đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ. Các thành phần chính của tiêu chuẩn này bao gồm môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, cùng với giám sát. Mỗi thành phần đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng các mục tiêu của ngân hàng được thực hiện một cách hiệu quả. Việc áp dụng tiêu chuẩn COSO sẽ giúp NHNoPTNT Việt Nam cải thiện quy trình kiểm soát tài chính, từ đó nâng cao khả năng quản lý rủi ro và bảo vệ tài sản của ngân hàng.

1.2. Thực trạng hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam

Thực trạng hiện tại của hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam cho thấy nhiều điểm yếu trong quản lý và kiểm soát tài chính. Các lỗ hổng trong quy trình kiểm soát đã dẫn đến việc phát sinh rủi ro và tổn thất tài chính. Đặc biệt, việc thiếu sót trong việc tuân thủ các quy định của tiêu chuẩn COSO đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Để khắc phục tình trạng này, NHNoPTNT cần thực hiện các biện pháp cải thiện quy trình kiểm soát nội bộ, bao gồm việc nâng cao nhận thức về quản lý rủi ro và cải thiện chất lượng báo cáo tài chính.

II. Giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam

Để cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại NHNoPTNT Việt Nam theo tiêu chuẩn COSO, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, ngân hàng cần nâng cao môi trường kiểm soát bằng cách cải thiện văn hóa tổ chức và tăng cường đào tạo cho nhân viên về quản lý rủi ro. Thứ hai, việc đánh giá rủi ro cần được thực hiện định kỳ để phát hiện kịp thời các rủi ro tiềm ẩn. Thứ ba, các hoạt động kiểm soát cần được thiết lập rõ ràng và có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo tính hiệu quả. Cuối cùng, thông tin và truyền thông trong ngân hàng cần được cải thiện để đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều nắm rõ các quy trình và quy định liên quan đến kiểm soát nội bộ.

2.1. Nâng cao môi trường kiểm soát

Môi trường kiểm soát là nền tảng cho sự thành công của hệ thống kiểm soát nội bộ. NHNoPTNT cần xây dựng một môi trường làm việc tích cực, nơi mà nhân viên cảm thấy có trách nhiệm và có động lực để thực hiện các quy trình kiểm soát. Việc tổ chức các khóa đào tạo về quản lý rủi ro và kiểm soát tài chính sẽ giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng của nhân viên, từ đó cải thiện hiệu quả hoạt động của ngân hàng.

2.2. Đánh giá và quản lý rủi ro

Đánh giá rủi ro là một phần quan trọng trong việc cải thiện hệ thống kiểm soát nội bộ. NHNoPTNT cần thực hiện các cuộc đánh giá rủi ro định kỳ để xác định các rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động của ngân hàng. Việc này không chỉ giúp ngân hàng phát hiện sớm các vấn đề mà còn tạo điều kiện cho việc xây dựng các biện pháp kiểm soát hiệu quả hơn. Các quy trình đánh giá rủi ro cần được chuẩn hóa và thực hiện một cách nghiêm túc để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả.