I. Cơ sở lý luận chung về công tác thu thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu của Cục Hải quan
Công tác thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu không chỉ là nguồn thu chính mà còn là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô. Việc hiểu rõ về khái niệm và đặc điểm của hai loại thuế này là rất cần thiết để triển khai các chính sách thu thuế hiệu quả. Theo đó, thuế xuất khẩu là loại thuế đánh vào hàng hóa có nguồn gốc trong nước khi xuất khẩu ra nước ngoài, nhằm điều tiết giá cả và bảo vệ sản xuất trong nước. Ngược lại, thuế nhập khẩu là thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu, với mục tiêu bảo vệ sản xuất trong nước và tạo nguồn thu cho ngân sách. Cả hai loại thuế này đều mang tính chất bắt buộc và phải tuân theo quy định pháp luật. Do đó, việc quản lý và thu thuế hiệu quả là rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu
Thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu là hai loại thuế quan trọng trong hệ thống thuế của Việt Nam. Đối tượng chịu thuế bao gồm hàng hóa được phép xuất khẩu và nhập khẩu qua biên giới. Việc áp dụng thuế xuất khẩu nhằm hạn chế xuất khẩu một số mặt hàng, đồng thời tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Thuế nhập khẩu không chỉ nhằm bảo vệ sản xuất trong nước mà còn là công cụ thể hiện chính sách đối ngoại của quốc gia. Đặc điểm nổi bật của hai loại thuế này là quyền lực Nhà nước trong việc áp đặt và thu thuế, tính pháp lý cao, và ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế xã hội. Việc nắm rõ các đặc điểm này giúp các cơ quan chức năng thực hiện công tác thu thuế một cách hiệu quả hơn.
II. Thực trạng công tác thu thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu tại Cục Hải quan Lạng Sơn
Cục Hải quan Lạng Sơn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý thu thuế xuất khẩu và nhập khẩu tại khu vực biên giới. Từ năm 2012 đến 2016, công tác thu thuế tại đây đã đạt được một số thành công nhất định, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Thực trạng cho thấy, mặc dù số thu thuế có tăng nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế của tỉnh. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác thu thuế bao gồm cơ chế chính sách thuế chưa đồng bộ, tình trạng nợ đọng thuế vẫn diễn ra phổ biến. Đặc biệt, việc kiểm tra và kiểm soát thuế chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến thất thu lớn cho ngân sách nhà nước. Cần có những giải pháp đồng bộ để cải thiện tình hình này, nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu thuế tại Cục Hải quan Lạng Sơn.
2.1. Đánh giá chung về công tác thu thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu
Đánh giá công tác thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu tại Cục Hải quan Lạng Sơn giai đoạn 2012-2016 cho thấy những thành công nhất định, như việc tăng cường quản lý và kiểm soát thuế. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng tồn tại nhiều hạn chế, như tình trạng nợ đọng thuế và việc thực hiện chính sách thuế chưa đồng bộ. Các nguyên nhân của những hạn chế này chủ yếu đến từ việc chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban và việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế chưa hiệu quả. Do đó, việc cải cách và hoàn thiện công tác thu thuế là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả thu ngân sách nhà nước tại địa phương.
III. Giải pháp hoàn thiện công tác thu thuế xuất khẩu thuế nhập khẩu tại Cục Hải quan Lạng Sơn
Để cải thiện công tác thu thuế xuất khẩu và nhập khẩu tại Cục Hải quan Lạng Sơn, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Đầu tiên, cần hoàn thiện chính sách thuế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Thứ hai, cần tăng cường công tác tuyên truyền và hỗ trợ thông tin cho đối tượng nộp thuế, nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế. Thứ ba, cần nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin để cải thiện quy trình thu thuế, giảm thiểu gian lận và thất thu. Cuối cùng, việc đào tạo cán bộ công chức trong lĩnh vực thuế cũng cần được chú trọng để nâng cao năng lực và hiệu quả trong công tác quản lý thu thuế. Những giải pháp này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả công tác thu thuế mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
3.1. Định hướng và mục tiêu công tác thu thuế giai đoạn 2017 2021
Trong giai đoạn 2017-2021, Cục Hải quan Lạng Sơn cần xác định rõ định hướng hoàn thiện công tác thu thuế xuất khẩu và nhập khẩu. Mục tiêu đề ra không chỉ là tăng cường số thu mà còn phải đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thu thuế. Cần xây dựng các chiến lược cụ thể nhằm khắc phục những hạn chế đã nêu, đồng thời phát huy những điểm mạnh hiện có. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu, nhằm nâng cao hiệu quả công tác thu thuế và giảm thiểu tình trạng gian lận thuế. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, việc cải cách công tác thu thuế sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.
