Cải Tạo và Chỉnh Trang Không Gian Mở Khu Vực Hồ Hoàn Kiếm

PHẦN MỞ ĐẦU

0.1. Lý do chọn đề tài

0.2. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.4. Phương pháp nghiên cứu

0.5. Nội dung nghiên cứu

0.6. Cấu trúc luận văn

0.7. Các khái niệm

1. CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG CẢI TẠO VÀ CHỈNH TRANG KHÔNG GIAN MỞ TẠI MỘT SỐ THÀNH PHỐ TRONG NƯỚC VÀ TRÊN THẾ GIỚI

1.1. Thực trạng cải tạo và chỉnh trang không gian mở tại một số thành phố trên thế giới

1.1.1. Tại thành phố Paris (Pháp)

1.1.2. Tại thành phố Roma (Italia)

1.1.3. Một số kinh nghiệm cải tạo và chỉnh trang không gian mở tại các thành phố khác ở Châu Âu

1.2. Thực trạng cải tạo và chỉnh trang không gian mở tại một số thành phố trong nước

1.2.1. Thành phố Đà Lạt

1.3. Thực trạng cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực Hồ Hoàn Kiếm

1.3.1. Ranh giới khu vực hồ Hoàn Kiếm và phụ cận

1.4. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC TRONG QUY HOẠCH CẢI TẠO VÀ CHỈNH TRANG KHÔNG GIAN MỞ KHU VỰC HỒ HOÀN KIẾM

2.1. Quy hoạch định hướng phát triển không gian thủ đô Hà Nội và quy hoạch chi tiết khu vực hồ Hoàn Kiếm

2.2. Các văn bản pháp quy, tiêu chuẩn, quy phạm liên quan

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực hồ Hoàn Kiếm

2.3.1. Yếu tố khí hậu

2.3.2. Yếu tố về quy hoạch, kiến trúc

2.3.3. Yếu tố kinh tế

2.3.4. Hoạt động kinh tế tại các trục đường chính

2.3.5. Tập quán sinh hoạt

2.3.6. Yếu tố nhận thức thẩm mỹ

2.3.7. Sự cảm nhận của con người với cảnh quan trong giới hạn không gian mở

2.3.8. Yếu tố khoa học kỹ thuật

2.4. Các loại hình không gian mở

2.4.1. Phân loại không gian mở theo tính chất

2.4.2. Phân loại không gian mở theo chức năng sử dụng

2.5. Vai trò và chức năng chính của không gian mở

2.6. Các cơ sở lý thuyết về thiết kế và cải tạo không gian mở

2.6.1. Ngữ cảnh thiên nhiên và địa hình cảnh quan trong không gian mở. Các tổ hợp không gian

2.6.2. Tổ chức giao thông công cộng

2.6.3. Bố cục cây xanh

2.6.4. Cải tạo đường phố đi bộ trong khu thương mại

2.6.5. Thiết kế an toàn cho người đi bộ

2.6.6. Thiết kế đường dành cho người khuyết tật và người già

2.7. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP QUY HOẠCH CẢI TẠO VÀ CHỈNH TRANG KHÔNG GIAN MỞ KHU VỰC HỒ HOÀN KIẾM

3.1. Các quan điểm và nguyên tắc quy hoạch cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực hồ Hoàn Kiếm

3.1.1. Các quan điểm trong cải tạo và chỉnh trang không gian mở

3.1.2. Nguyên tắc chung trong cải tạo và chỉnh trang không gian mở

3.2. Các giải pháp quy hoạch cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực hồ Hoàn Kiếm

3.2.1. Đề xuất giải pháp về giao thông và hạ tầng chức năng

3.2.2. Đề xuất giải pháp về quy hoạch - kiến trúc

3.2.3. Giải pháp thiết kế cây xanh, mặt nước

3.2.4. Giải pháp về chiếu sáng

3.2.5. Giải pháp về chất liệu các mảng lát nền

3.2.6. Giải pháp về tạo hình điêu khắc và trang trí

3.2.7. Giải pháp về các tiện ích đô thị

3.3. Các giải pháp chi tiết cho thiết kế chi tiết không gian mở khu vực hồ Hoàn Kiếm

3.3.1. Đề xuất giải pháp cho không gian cây xanh, mặt nước hồ Hoàn Kiếm

3.3.2. Đề xuất giải pháp cho không gian quảng trường, vườn hoa trung tâm

3.3.3. Đề xuất giải pháp cho nút giao thông quảng trường

3.3.4. Đề xuất giải pháp cho không gian phố đi bộ

3.3.5. Đề xuất giải pháp cho không gian vườn hoa

3.3.6. Đề xuất giải pháp cho không gian tâm linh

3.4. Kết luận chương 3

PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

4.1. Kết luận

4.2. Kiến nghị

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Cải Tạo Không Gian Mở Hồ Hoàn Kiếm Hiện Nay

Hà Nội, thủ đô ngàn năm văn hiến, coi khu vực Hồ Hoàn Kiếm là trái tim, là nơi giao thoa giữa lịch sử, văn hóa, và tâm linh. Nơi đây không chỉ là trung tâm hành chính mà còn là điểm đến của các sự kiện văn hóa, lễ hội, và là không gian sinh hoạt cộng đồng quan trọng. Hồ Hoàn Kiếm kết nối khu phố cổ 36 phố phường với các khu phố thương mại hiện đại. Với diện tích mặt hồ và cây xanh lớn, cùng các công trình kiến trúc đặc sắc, khu vực này thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Hồ Hoàn Kiếm được xếp hạng là di sản văn hóa cần được bảo tồn và tôn tạo, với những biểu tượng như Tháp Rùa, Đền Ngọc Sơn. Tuy nhiên, sự phát triển kinh tế thị trường và thay đổi quy hoạch đã gây ra những biến đổi tiêu cực cho không gian kiến trúc cảnh quan, với sự xuất hiện của các công trình kiến trúc xa lạ, lấn chiếm không gian công cộng.

1.1. Vị Trí và Vai Trò Quan Trọng của Hồ Hoàn Kiếm

Hồ Hoàn Kiếm là một biểu tượng thiêng liêng và mang đậm nét dân tộc trong trái tim mỗi người Việt Nam. Nơi đây thường xuyên diễn ra các hoạt động sự kiện của Thủ Đô nói riêng và cả nước nói chung, là nơi tổ chức các sự kiện, lễ hội sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Bên cạnh đó còn là nơi giao thoa giữa 36 phố phường cổ và các khu phố mới thương mại với nhiều phong cách kiến trúc cũng như cách tổ chức không gian khác nhau. Khu vực trung tâm Hồ Hoàn Kiếm cũng là nơi tập trung nhiều không gian mở nơi diễn ra sinh hoạt cộng đồng, nghỉ ngơi giải trí, tham quan ngắm cảnh của nhiều thế hệ người dân.

1.2. Thực Trạng Biến Đổi Không Gian Kiến Trúc Cảnh Quan

Khi nền kinh tế thị trường phát triển cũng như sự thay đổi trong quy hoạch chung của thủ đô, đã dẫn đến sự thay đổi lớn không gian kiến trúc cảnh quan quanh hồ. Các công trình với phong cách kiến trúc xa lạ mọc lên, các mặt phố bị biến đổi, cơi nới cải tạo một cách thô bạo, các không gian công cộng bị lấn chiếm gần hết. Bên cạnh sự biến đổi về hình thức kiến trúc các công trình xung quanh hồ, thì sự biến đổi các khoảng trống không gian trống còn lại hay còn gọi là không gian mở, cũng là một phần quan trọng trong việc tạo lập môi trường sống hình thành xung quanh hồ.

II. Các Vấn Đề Tồn Tại Trong Cải Tạo Hồ Hoàn Kiếm Hiện Nay

Hiện nay, nhu cầu về không gian mở, không gian công cộng ngày càng tăng cao do mật độ dân số ngày càng lớn. Tuy nhiên, các không gian mở hiện tại chưa thực sự phát huy hết tác dụng, vẫn còn sử dụng sai mục đích. Không gian mở xung quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm có vai trò như một lá phổi xanh của thành phố, là nơi để người dân thư giãn và tái tạo năng lượng. Việc cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực Hồ Hoàn Kiếm là một sự cần thiết để bảo tồn nét văn hóa đẹp và nâng cao chất lượng cảnh quan.

2.1. Thiếu Không Gian Mở Phục Vụ Cộng Đồng

Nhu cầu về không gian mở, không gian công cộng hiện nay là rất cần thiết trong khi mật độ dân số ngày càng tăng, nhu cầu có không gian thư giãn nghỉ ngơi là rất cần thiết. Tuy nhiên, các không gian mở hiện nay chưa thực sự được phát huy hết tác dụng, vẫn còn sử dụng sai mục đích.

2.2. Lấn Chiếm Và Sử Dụng Sai Mục Đích Không Gian Công Cộng

Các không gian mở hiện tại chưa thực sự được phát huy hết tác dụng, vẫn còn sử dụng sai mục đích. Các không gian công cộng bị lấn chiếm gần hết. Việc cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực Hồ Hoàn Kiếm là một sự cần thiết để bảo tồn nét văn hóa đẹp và nâng cao chất lượng cảnh quan.

2.3. Mất Cân Đối Giữa Bảo Tồn và Phát Triển

Sự phát triển kinh tế thị trường và thay đổi quy hoạch đã gây ra những biến đổi tiêu cực cho không gian kiến trúc cảnh quan, với sự xuất hiện của các công trình kiến trúc xa lạ, lấn chiếm không gian công cộng. Việc bảo tồn các di sản văn hóa gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh phát triển đô thị nhanh chóng.

III. Cách Cải Tạo Không Gian Mở Hồ Hoàn Kiếm Kinh Nghiệm Quốc Tế

Nghiên cứu kinh nghiệm cải tạo không gian mở từ các thành phố lớn trên thế giới như Paris (Pháp) và Roma (Italia) cho thấy sự chú trọng vào việc gìn giữ và phát triển các quảng trường, vườn hoa, và đường phố thành các điểm du lịch hấp dẫn. Paris nổi tiếng với các đại lộ, quảng trường lớn và các không gian đường phố sống động. Roma lại mang đến những công trình kiến trúc cổ kính, các quảng trường lịch sử và không gian mở đặc sắc. Các khu phố đi bộ như Kieler (Đức) cũng là những mô hình đáng học hỏi. Những thành phố này tập trung vào việc tạo ra không gian đa chức năng, kết hợp giữa thương mại, văn hóa và giải trí, đồng thời chú trọng đến sự an toàn và tiện nghi cho người dân và du khách.

3.1. Bài Học Từ Paris Về Quy Hoạch và Thiết Kế

Thủ đô Paris của nước Pháp nổi tiếng về những quảng trường, vườn hoa và những đường phố đẹp. Nhiều quảng trường được mở ra các trục đại lộ. Các quảng trường và đường phố được gìn giữ và cải tạo thành các điểm du lịch với cảnh quan hấp dẫn, sinh động. Các không gian đó thu hút rất nhiều người tập trung, nơi mọi người gặp gỡ, nghỉ ngơi.

3.2. Kinh Nghiệm Từ Roma Về Bảo Tồn Di Sản và Tạo Không Gian Cộng Đồng

Roma, thủ đô nước cộng hòa Italy, mảnh đất nằm trên bán đảo Địa Trung Hải hoa lệ. Thành phố này là nơi khởi nguồn của đế quốc La Mã cổ đại, thành phố văn hóa lịch sử nổi tiếng của thế giới. Roma được bắt đầu xây dựng vào giữa thế kỷ thứ 8 trước công nguyên, đến nay đã có 2.800 năm lịch sử, được loài người tôn vinh như một 'thành phố vĩnh hằng'.

3.3. Mô Hình Khu Phố Đi Bộ Kieler Đức Đa Chức Năng và Tiện Nghi

Kế hoạch cải tạo khu đi bộ Kieler tập trung vào 3 điểm chính: khu vực từ nhà thở Kieler, khu thương mại và chợ. Khu vực nhà thờ được xây dựng lại trên cơ sở hạ tầng cũ thông qua trật tự xây dựng, nơi mà mối tương quan giữa hình thức đóng và mở không gian được quy định bởi sự tự do trong tầm nhìn về phía nhà thờ.

IV. Giải Pháp Quy Hoạch Cải Tạo Không Gian Mở Hồ Hoàn Kiếm Chi Tiết

Việc cải tạo không gian mở khu vực Hồ Hoàn Kiếm cần dựa trên các quan điểm và nguyên tắc quy hoạch rõ ràng. Cần đề xuất các giải pháp cụ thể về giao thông, quy hoạch kiến trúc, thiết kế cây xanh và mặt nước, chiếu sáng, chất liệu lát nền, trang trí và tiện ích đô thị. Trong đó, giải pháp giao thông cần ưu tiên người đi bộ và hạn chế phương tiện cá nhân. Giải pháp kiến trúc cần hài hòa với cảnh quan xung quanh và bảo tồn các công trình di sản. Thiết kế cây xanh và mặt nước cần tạo ra một môi trường xanh mát và thư giãn. Chiếu sáng cần tạo điểm nhấn và tăng tính an toàn vào ban đêm.

4.1. Giải Pháp Về Giao Thông và Hạ Tầng Chức Năng

Cần đề xuất các giải pháp cụ thể về giao thông, quy hoạch kiến trúc, thiết kế cây xanh và mặt nước, chiếu sáng, chất liệu lát nền, trang trí và tiện ích đô thị. Trong đó, giải pháp giao thông cần ưu tiên người đi bộ và hạn chế phương tiện cá nhân.

4.2. Giải Pháp Về Quy Hoạch Kiến Trúc và Cảnh Quan

Giải pháp kiến trúc cần hài hòa với cảnh quan xung quanh và bảo tồn các công trình di sản. Thiết kế cây xanh và mặt nước cần tạo ra một môi trường xanh mát và thư giãn.

4.3. Giải Pháp Về Chiếu Sáng và Vật Liệu Lát Nền

Chiếu sáng cần tạo điểm nhấn và tăng tính an toàn vào ban đêm. Chất liệu lát nền cần phù hợp với kiến trúc tổng thể và đảm bảo tính thẩm mỹ. Các giải pháp về tạo hình điêu khắc và trang trí cần tạo ra những điểm nhấn văn hóa và nghệ thuật.

V. Ứng Dụng Cải Tạo Chi Tiết Khu Vực Xung Quanh Hồ Hoàn Kiếm

Cần có các giải pháp chi tiết cho từng khu vực cụ thể xung quanh Hồ Hoàn Kiếm, bao gồm không gian cây xanh, mặt nước hồ, không gian quảng trường, vườn hoa trung tâm, nút giao thông quảng trường, phố đi bộ, không gian vườn hoa và không gian tâm linh. Cần tạo ra sự kết nối hài hòa giữa các khu vực này, tạo ra một không gian liên tục và đa dạng, đáp ứng nhu cầu của người dân và du khách. Các giải pháp cần đảm bảo tính khả thi và phù hợp với điều kiện thực tế của khu vực.

5.1. Thiết Kế Không Gian Cây Xanh và Mặt Nước Hồ Hoàn Kiếm

Đề xuất giải pháp cho không gian cây xanh, mặt nước hồ Hoàn Kiếm: Giải pháp thiết kế cần tạo ra một môi trường xanh mát và thư giãn, bảo tồn và phát triển các loài cây bản địa, và cải thiện chất lượng nước hồ.

5.2. Cải Tạo Không Gian Quảng Trường và Vườn Hoa Trung Tâm

Đề xuất giải pháp cho không gian quảng trường, vườn hoa trung tâm: Giải pháp thiết kế cần tạo ra một không gian công cộng đa chức năng, phục vụ các hoạt động văn hóa, giải trí và sinh hoạt cộng đồng, đồng thời đảm bảo tính thẩm mỹ và hài hòa với cảnh quan xung quanh.

5.3. Nâng Cấp Phố Đi Bộ và Không Gian Tâm Linh

Đề xuất giải pháp cho không gian phố đi bộ: Giải pháp thiết kế cần tạo ra một không gian đi bộ an toàn, tiện nghi và hấp dẫn, kết nối các điểm du lịch và thương mại. Đề xuất giải pháp cho không gian tâm linh: Giải pháp thiết kế cần tạo ra một không gian trang nghiêm và thanh tịnh, tôn vinh các giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc.

VI. Kết Luận và Kiến Nghị Về Cải Tạo Hồ Hoàn Kiếm Tương Lai

Việc cải tạo và chỉnh trang không gian mở khu vực Hồ Hoàn Kiếm là một quá trình liên tục và cần có sự tham gia của nhiều bên liên quan. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia quy hoạch kiến trúc, các tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư. Cần có một tầm nhìn dài hạn và các chính sách hỗ trợ phù hợp để đảm bảo sự thành công của quá trình cải tạo. Hồ Hoàn Kiếm cần được bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa lịch sử, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển của một thủ đô hiện đại và năng động.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Việc Phối Hợp Giữa Các Bên Liên Quan

Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia quy hoạch kiến trúc, các tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư. Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của quá trình cải tạo.

6.2. Đề Xuất Các Chính Sách Hỗ Trợ Cho Quá Trình Cải Tạo

Cần có một tầm nhìn dài hạn và các chính sách hỗ trợ phù hợp để đảm bảo sự thành công của quá trình cải tạo. Các chính sách cần tập trung vào việc bảo tồn di sản văn hóa, khuyến khích đầu tư vào các dự án cải tạo không gian công cộng, và tạo điều kiện cho sự tham gia của cộng đồng.

6.3. Hướng Tới Một Hồ Hoàn Kiếm Xanh Sạch Đẹp và Văn Minh

Hồ Hoàn Kiếm cần được bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa lịch sử, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển của một thủ đô hiện đại và năng động. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một không gian xanh, sạch, đẹp và văn minh, là niềm tự hào của người dân Hà Nội và cả nước.