Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số và sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội, việc khởi nghiệp trên nền tảng Youtube đã trở thành xu hướng phổ biến trong cộng đồng sinh viên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo báo cáo mới nhất, Việt Nam có khoảng 77,93 triệu người dùng Internet, chiếm 79,1% dân số, trong đó Youtube thu hút 45 triệu lượt truy cập hàng ngày, tạo ra môi trường thuận lợi cho các ý tưởng kinh doanh sáng tạo. Tuy nhiên, việc khởi nghiệp trên nền tảng này cũng đặt ra nhiều thách thức về nhận thức, kỹ năng và nguồn lực của sinh viên.

Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp qua nền tảng Youtube của sinh viên trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, đo lường mức độ tác động của từng yếu tố và đề xuất các giải pháp hỗ trợ phù hợp. Phạm vi khảo sát được thực hiện trong tháng 3 năm 2023 với 212 sinh viên từ nhiều trường đại học trên địa bàn thành phố. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ giúp sinh viên có định hướng nghề nghiệp rõ ràng mà còn cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, nhà phát triển nền tảng và các cơ sở giáo dục trong việc thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết nền tảng chính: Thuyết hành vi dự định (TPB) của Ajzen (1991) và Mô hình sự kiện khởi nghiệp (EEM) của Krueger và cộng sự (2000). TPB nhấn mạnh ba yếu tố ảnh hưởng đến ý định hành vi gồm thái độ đối với hành vi, quy chuẩn chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi. Mô hình EEM bổ sung các yếu tố như mong muốn khởi nghiệp, nhận thức tính khả thi và khuynh hướng hành động.

Ngoài ra, nghiên cứu tập trung vào tám khái niệm chính: thái độ đối với hành vi, quy chuẩn chủ quan, nhận thức kiểm soát hành vi, giáo dục khởi nghiệp, đặc điểm tính cách, nguồn vốn, nhận thức tính khả thi và kinh nghiệm. Các yếu tố này được lựa chọn dựa trên tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước, phù hợp với bối cảnh khởi nghiệp trên nền tảng Youtube.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua bảng câu hỏi khảo sát trực tuyến với 212 sinh viên tại các trường đại học trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian từ 6/3 đến 30/3/2023. Mẫu được xác định dựa trên công thức phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy đa biến, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20, bao gồm thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy tuyến tính đa biến và kiểm định Anova. Quy trình khảo sát gồm xây dựng bảng câu hỏi, chọn mẫu, thu thập dữ liệu, tổng hợp và xử lý dữ liệu nhằm đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp qua Youtube.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của thái độ đối với hành vi: Thái độ tích cực đối với việc khởi nghiệp trên Youtube có tác động mạnh mẽ đến ý định khởi nghiệp của sinh viên, với hệ số tác động cao nhất trong mô hình hồi quy. Khoảng 66% sinh viên thể hiện ý định sử dụng Youtube như công cụ kiếm tiền.

  2. Nhận thức kiểm soát hành vi: Yếu tố này cũng có ảnh hưởng tích cực rõ rệt, thể hiện qua việc sinh viên cảm thấy dễ dàng và có khả năng kiểm soát quá trình kinh doanh trên nền tảng Youtube. Hệ số Cronbach’s Alpha của thang đo này đạt 0,9, cho thấy độ tin cậy cao.

  3. Giáo dục khởi nghiệp: Mức độ giáo dục về khởi nghiệp tại trường đại học có ảnh hưởng đáng kể đến ý định khởi nghiệp, với 4 biến quan sát được đánh giá trên mức trung bình (trung bình 3.998/5). Việc khuyến khích tham gia các cuộc thi và phát triển ý tưởng kinh doanh được sinh viên đánh giá cao.

  4. Đặc điểm tính cách: Tính cách chủ động, sẵn sàng chấp nhận rủi ro và tự tin là những đặc điểm quan trọng thúc đẩy ý định khởi nghiệp. Hệ số Cronbach’s Alpha của nhóm biến này là 0,902, cho thấy tính ổn định của thang đo.

  5. Nguồn vốn và kinh nghiệm: Mặc dù nguồn vốn không phải là yếu tố có tác động mạnh nhất, nhưng khả năng huy động vốn từ gia đình, bạn bè và các nguồn khác vẫn góp phần nâng cao ý định khởi nghiệp. Kinh nghiệm làm việc và tham gia các hoạt động kinh doanh cũng có ảnh hưởng tích cực, được thể hiện qua hệ số tin cậy 0,893.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, khẳng định vai trò quan trọng của thái độ, nhận thức kiểm soát hành vi và giáo dục khởi nghiệp trong việc hình thành ý định khởi nghiệp. Việc sinh viên có thái độ tích cực và nhận thức rõ khả năng kiểm soát hành vi giúp tăng cường sự tự tin và quyết tâm khởi nghiệp trên nền tảng Youtube.

Giáo dục khởi nghiệp tại các trường đại học đóng vai trò then chốt trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để sinh viên phát triển ý tưởng kinh doanh. Đặc điểm tính cách như sự chủ động và chấp nhận rủi ro cũng là nhân tố không thể thiếu, giúp sinh viên vượt qua những khó khăn ban đầu.

Mặc dù nguồn vốn không phải là yếu tố tác động lớn nhất, nhưng vẫn là rào cản đối với nhiều sinh viên khi bắt đầu khởi nghiệp. Kinh nghiệm thực tế giúp sinh viên có cái nhìn thực tế hơn và tăng khả năng thành công. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố và bảng phân tích Cronbach’s Alpha minh họa độ tin cậy của các thang đo.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường giáo dục khởi nghiệp tại trường đại học: Các trường cần mở rộng các chương trình đào tạo, tổ chức workshop, hội thảo và cuộc thi khởi nghiệp nhằm nâng cao kiến thức và kỹ năng cho sinh viên trong vòng 1-2 năm tới.

  2. Hỗ trợ phát triển cộng đồng nhà sáng tạo nội dung trên Youtube: Nhà phát hành và nhà phát triển nền tảng nên xây dựng các chính sách hỗ trợ như tăng CPM tại Việt Nam, giảm tiêu chuẩn kiếm tiền và tích hợp các tính năng mới như game để thu hút sinh viên tham gia.

  3. Tạo điều kiện tiếp cận nguồn vốn: Các tổ chức tài chính và trường đại học cần phối hợp xây dựng các gói vay ưu đãi, hỗ trợ tài chính cho sinh viên khởi nghiệp trong vòng 1-3 năm, giúp giảm bớt áp lực về vốn ban đầu.

  4. Phát triển kỹ năng mềm và kinh nghiệm thực tiễn: Khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ kinh doanh, các buổi hội thảo chuyên đề để rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian, giao tiếp, đàm phán và thuyết trình.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Sinh viên các trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh: Giúp các bạn hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp trên nền tảng Youtube, từ đó có định hướng phát triển bản thân và lựa chọn nghề nghiệp phù hợp.

  2. Giảng viên và nhà quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế chương trình đào tạo khởi nghiệp, xây dựng các hoạt động hỗ trợ sinh viên phát triển kỹ năng và ý tưởng kinh doanh.

  3. Nhà phát triển và điều hành nền tảng Youtube: Tham khảo các giải pháp nâng cao trải nghiệm người dùng, hỗ trợ nhà sáng tạo nội dung trẻ, từ đó phát triển cộng đồng sáng tạo bền vững.

  4. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia trong lĩnh vực khởi nghiệp và kinh doanh số: Tài liệu tham khảo để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về ý định khởi nghiệp trong môi trường số, đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội.

Câu hỏi thường gặp

  1. Ý định khởi nghiệp qua Youtube là gì?
    Ý định khởi nghiệp qua Youtube là mong muốn và kế hoạch của cá nhân trong việc bắt đầu kinh doanh hoặc tạo dựng sự nghiệp dựa trên nền tảng chia sẻ video Youtube, nhằm tạo ra thu nhập và phát triển thương hiệu cá nhân.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định khởi nghiệp của sinh viên?
    Thái độ đối với hành vi khởi nghiệp và nhận thức kiểm soát hành vi được xác định là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, giúp sinh viên tự tin và quyết tâm hơn trong việc khởi nghiệp.

  3. Làm thế nào để sinh viên có thể nâng cao ý định khởi nghiệp?
    Sinh viên nên tham gia các chương trình giáo dục khởi nghiệp, rèn luyện kỹ năng mềm, tích lũy kinh nghiệm thực tế và tìm kiếm sự hỗ trợ về nguồn vốn để tăng khả năng thành công.

  4. Vai trò của giáo dục khởi nghiệp trong trường đại học là gì?
    Giáo dục khởi nghiệp giúp trang bị kiến thức, kỹ năng và tư duy kinh doanh cho sinh viên, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để phát triển ý tưởng và khởi nghiệp thực tế.

  5. Nhà phát triển Youtube có thể làm gì để hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp?
    Có thể tăng giá CPM tại Việt Nam, giảm tiêu chuẩn kiếm tiền cho nhà sáng tạo nội dung, tích hợp các tính năng mới và xây dựng cộng đồng sáng tạo văn minh, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận và phát triển kênh của mình.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định tám yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp qua nền tảng Youtube của sinh viên tại TP. Hồ Chí Minh, trong đó thái độ đối với hành vi và nhận thức kiểm soát hành vi có tác động mạnh nhất.
  • Mẫu khảo sát 212 sinh viên cho thấy 66% có ý định sử dụng Youtube như công cụ kiếm tiền, phản ánh tiềm năng lớn của xu hướng này.
  • Kết quả phân tích Cronbach’s Alpha và EFA khẳng định độ tin cậy và tính phù hợp của các thang đo trong mô hình nghiên cứu.
  • Đề xuất các giải pháp thực tiễn nhằm nâng cao ý định khởi nghiệp, bao gồm tăng cường giáo dục, hỗ trợ tài chính và phát triển cộng đồng sáng tạo.
  • Các bước tiếp theo nên tập trung vào mở rộng quy mô nghiên cứu, áp dụng mô hình cấu trúc tuyến tính SEM để kiểm định mối quan hệ phức tạp giữa các yếu tố và phát triển các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả hơn.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý giáo dục, nhà phát triển nền tảng và sinh viên hãy phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất để thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, tận dụng tối đa tiềm năng của nền tảng Youtube trong thời đại số.