Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế, nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành dược phẩm. Tại Việt Nam, thị trường dược phẩm chủ yếu do các công ty dược phẩm đa quốc gia chiếm lĩnh với tốc độ tăng trưởng khoảng 16% mỗi năm, trong khi công nghiệp dược nội địa mới đáp ứng được khoảng 50% nhu cầu thuốc tân dược. Trình dược viên, với vai trò trung gian giới thiệu sản phẩm và kiến thức chuyên môn sâu rộng, là lực lượng nhân sự chủ chốt tạo nên doanh thu cho các công ty này. Tuy nhiên, việc lựa chọn công ty dược phẩm đa quốc gia để làm việc của trình dược viên tại Thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều thách thức do sự cạnh tranh gay gắt về nhân sự và các yếu tố ảnh hưởng đa dạng.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định chọn công ty dược phẩm đa quốc gia làm việc của trình dược viên tại TP.HCM, đo lường mức độ tác động của các yếu tố này và đề xuất các giải pháp quản trị nhằm nâng cao khả năng thu hút nhân sự. Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2016, với phạm vi khảo sát tại TP.HCM, thu thập dữ liệu từ 202 trình dược viên đang làm việc hoặc có ý định làm việc tại 10 công ty dược phẩm đa quốc gia hàng đầu. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ bổ sung lý thuyết về quản trị nguồn nhân lực trong ngành dược mà còn cung cấp căn cứ thực tiễn cho các doanh nghiệp trong việc xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân tài.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết hành vi nổi bật là Thuyết hành động hợp lý (TRA) và Thuyết hành vi dự định (TPB). TRA nhấn mạnh ý định hành vi chịu ảnh hưởng bởi thái độ đối với hành vi và chuẩn chủ quan, trong khi TPB mở rộng thêm yếu tố kiểm soát hành vi có nhận thức, giúp giải thích các hành vi mà cá nhân không hoàn toàn kiểm soát được. Các mô hình này được áp dụng để phân tích ý định chọn công ty làm việc của trình dược viên, trong đó:

  • Uy tín và thương hiệu tổ chức: Bao gồm sự phổ biến và hình ảnh của công ty trong nhận thức của ứng viên, ảnh hưởng đến sự thu hút và ý định làm việc.
  • Môi trường làm việc: Bao gồm môi trường tự nhiên, tâm lý và văn hóa, ảnh hưởng đến sự hài lòng và mong muốn gắn bó.
  • Hoạt động tiếp thị: Các công cụ quảng cáo, khuyến mãi, quan hệ công chúng giúp nâng cao nhận thức về thương hiệu và sản phẩm.
  • Chính sách lương thưởng: Mức lương, thưởng, phụ cấp và quy trình trả thưởng công bằng, minh bạch.
  • Cơ hội đào tạo và thăng tiến: Các chương trình đào tạo, cơ hội phát triển nghề nghiệp và thăng tiến trong công ty.
  • Phúc lợi: Các khoản hỗ trợ ngoài lương như bảo hiểm, trợ cấp, phúc lợi cho nhân viên và gia đình.
  • Quy trình và thông tin tuyển dụng: Mức độ minh bạch, đầy đủ và hấp dẫn của thông tin tuyển dụng.
  • Ảnh hưởng của gia đình và bạn bè: Tác động của các mối quan hệ xã hội đến quyết định chọn công ty.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn chính: nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Giai đoạn sơ bộ sử dụng phương pháp định tính với 15 trình dược viên có kinh nghiệm để hiệu chỉnh thang đo và kiểm tra tính rõ ràng của các biến quan sát. Giai đoạn chính thức thu thập dữ liệu định lượng từ 202 trình dược viên tại TP.HCM thông qua bảng khảo sát. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, phát bảng câu hỏi trực tiếp và qua mạng lưới quan hệ.

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20, kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhân tố chính. Mô hình hồi quy đa biến được sử dụng để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu và đo lường mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến ý định chọn công ty dược phẩm đa quốc gia làm việc. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2016, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh thị trường lao động tại TP.HCM.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ hội đào tạo và phát triển là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định chọn công ty với hệ số β = 0,245, cho thấy trình dược viên rất quan tâm đến khả năng nâng cao kỹ năng và thăng tiến nghề nghiệp.
  2. Uy tín và thương hiệu tổ chức đứng thứ hai với hệ số β = 0,219, phản ánh tầm quan trọng của danh tiếng và hình ảnh công ty trong quyết định lựa chọn.
  3. Ảnh hưởng của gia đình và bạn bè có hệ số β = 0,194, cho thấy các mối quan hệ xã hội đóng vai trò không nhỏ trong việc định hướng nghề nghiệp.
  4. Chính sách lương thưởng với hệ số β = 0,181, khẳng định mức lương và thưởng là động lực quan trọng thu hút nhân sự.
  5. Hoạt động tiếp thị có tác động tích cực nhưng thấp hơn với hệ số β = 0,136, cho thấy các chương trình quảng bá và hỗ trợ bán hàng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho trình dược viên.
  6. Phúc lợi và thông tin tuyển dụng có ảnh hưởng yếu nhất với hệ số β = 0,05, tuy nhiên vẫn đóng vai trò hỗ trợ trong việc tạo sự hấp dẫn cho công ty.

Các yếu tố này giải thích được 54,3% sự biến thiên của ý định chọn công ty dược phẩm đa quốc gia làm việc. So sánh với các nghiên cứu trước đây, kết quả tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về tầm quan trọng của cơ hội phát triển nghề nghiệp và uy tín tổ chức. Biểu đồ hồi quy và bảng trọng số các hệ số cho thấy sự phân bổ ảnh hưởng rõ ràng, giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào các yếu tố trọng yếu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân cơ hội đào tạo và phát triển đứng đầu có thể do đặc thù ngành dược đòi hỏi trình dược viên phải liên tục cập nhật kiến thức chuyên môn và kỹ năng bán hàng để đáp ứng yêu cầu thị trường. Uy tín và thương hiệu tổ chức tạo dựng niềm tin và sự tự hào cho nhân viên, đồng thời giúp họ dễ dàng xây dựng mối quan hệ với khách hàng. Ảnh hưởng của gia đình và bạn bè phản ánh văn hóa xã hội Việt Nam, nơi các quyết định nghề nghiệp thường chịu tác động từ mạng lưới quan hệ cá nhân.

Chính sách lương thưởng dù quan trọng nhưng không phải là yếu tố duy nhất quyết định, điều này phù hợp với quan điểm rằng nhân viên ngày càng tìm kiếm sự phát triển toàn diện hơn là chỉ thu nhập. Hoạt động tiếp thị hỗ trợ trình dược viên trong công việc, nhưng không phải là yếu tố quyết định trong lựa chọn công ty. Phúc lợi và thông tin tuyển dụng tuy có ảnh hưởng thấp nhưng vẫn cần được cải thiện để nâng cao sự hài lòng và thu hút ứng viên.

Kết quả nghiên cứu cung cấp bức tranh toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng, giúp các công ty dược phẩm đa quốc gia tại Việt Nam hiểu rõ hơn về nhu cầu và kỳ vọng của trình dược viên, từ đó xây dựng chiến lược nhân sự hiệu quả hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường các chương trình đào tạo và phát triển nghề nghiệp: Thiết kế các khóa đào tạo chuyên sâu, cập nhật kiến thức mới và kỹ năng mềm, tổ chức các chương trình mentoring nhằm nâng cao năng lực trình dược viên. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Bộ phận nhân sự và đào tạo công ty.

  2. Xây dựng và củng cố uy tín thương hiệu công ty: Đẩy mạnh các hoạt động trách nhiệm xã hội, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đồng thời quảng bá hình ảnh công ty qua các kênh truyền thông chính thống. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng marketing.

  3. Cải thiện chính sách lương thưởng và phúc lợi: Đánh giá lại mức lương, thưởng và các khoản phụ cấp để đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường, minh bạch trong quy trình trả thưởng, đồng thời mở rộng các phúc lợi như bảo hiểm, hỗ trợ gia đình. Thời gian thực hiện: 3-6 tháng. Chủ thể: Phòng nhân sự và tài chính.

  4. Tăng cường truyền thông và minh bạch thông tin tuyển dụng: Cung cấp đầy đủ, rõ ràng các thông tin về vị trí, quyền lợi, quy trình tuyển dụng trên website và các kênh tuyển dụng, tổ chức các buổi hội thảo hướng nghiệp cho sinh viên và ứng viên mới. Thời gian thực hiện: 3 tháng. Chủ thể: Phòng nhân sự và truyền thông.

  5. Khuyến khích sự tham gia và hỗ trợ từ gia đình, bạn bè: Xây dựng các chương trình giới thiệu nhân viên mới với phần thưởng hấp dẫn, tạo môi trường làm việc thân thiện để nhân viên dễ dàng chia sẻ thông tin tích cực về công ty. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản trị nhân sự trong ngành dược phẩm đa quốc gia: Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân viên phù hợp với đặc thù ngành và thị trường Việt Nam.

  2. Các trình dược viên và ứng viên ngành dược: Nhận diện các yếu tố quan trọng khi lựa chọn công ty làm việc, từ đó đưa ra quyết định nghề nghiệp sáng suốt, phù hợp với mục tiêu phát triển cá nhân.

  3. Các công ty dịch vụ nhân sự và tuyển dụng: Sử dụng dữ liệu nghiên cứu để tư vấn và thiết kế các chương trình tuyển dụng hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của cả doanh nghiệp và ứng viên.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, nhân sự: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực quản trị nguồn nhân lực và thị trường lao động.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định chọn công ty dược đa quốc gia?
    Cơ hội đào tạo và phát triển nghề nghiệp là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số β = 0,245, cho thấy trình dược viên ưu tiên môi trường giúp họ nâng cao kỹ năng và thăng tiến.

  2. Uy tín và thương hiệu công ty có quan trọng không?
    Rất quan trọng, với hệ số β = 0,219, uy tín công ty tạo dựng niềm tin và sự tự hào, giúp ứng viên cảm thấy an tâm và có động lực làm việc lâu dài.

  3. Chính sách lương thưởng ảnh hưởng thế nào đến quyết định làm việc?
    Chính sách lương thưởng có tác động tích cực với hệ số β = 0,181, thể hiện mức lương và thưởng công bằng, minh bạch là động lực thu hút và giữ chân nhân viên.

  4. Ảnh hưởng của gia đình và bạn bè có thực sự quan trọng?
    Có, với hệ số β = 0,194, các mối quan hệ xã hội đóng vai trò hỗ trợ và định hướng trong việc lựa chọn công ty làm việc, đặc biệt trong văn hóa Việt Nam.

  5. Phúc lợi và thông tin tuyển dụng có ảnh hưởng lớn không?
    Ảnh hưởng của phúc lợi và thông tin tuyển dụng thấp hơn (β = 0,05) nhưng vẫn cần được cải thiện để tạo sự hấp dẫn và tăng cường sự hài lòng của nhân viên.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định 6 yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định chọn công ty dược phẩm đa quốc gia làm việc của trình dược viên tại TP.HCM, trong đó cơ hội đào tạo và phát triển có ảnh hưởng mạnh nhất.
  • Các yếu tố này giải thích được 54,3% sự biến thiên của ý định chọn công ty, cung cấp cơ sở khoa học cho các doanh nghiệp xây dựng chiến lược nhân sự.
  • Kết quả nghiên cứu góp phần bổ sung lý thuyết quản trị nguồn nhân lực trong ngành dược và thực tiễn tuyển dụng tại Việt Nam.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao khả năng thu hút và giữ chân trình dược viên, tập trung vào đào tạo, uy tín thương hiệu, chính sách lương thưởng và truyền thông tuyển dụng.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa bàn và nhóm ngành khác.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao sức cạnh tranh trong tuyển dụng nhân sự ngành dược phẩm đa quốc gia tại Việt Nam!