Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn từ tháng 01/2023 đến tháng 05/2023, Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Ninh Thuận đã triển khai nhiều dự án đầu tư xây dựng khu dân cư (DAĐT XD KDC) tại các huyện Ninh Phước, Ninh Sơn, Ninh Hải, Thuận Nam và thành phố Phan Rang - Tháp Chàm. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện các dự án này gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng vốn và uy tín của Quỹ. Qua khảo sát 155 phiếu điều tra, nghiên cứu đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án nhằm đề xuất giải pháp cải thiện. Mục tiêu cụ thể của nghiên cứu là phân tích thực trạng tiến độ, đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố và đề xuất các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu dân cư tại Quỹ. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án do Quỹ làm chủ đầu tư trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, sử dụng số liệu giai đoạn 2016-2020 và khảo sát thực tế năm 2023. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc nâng cao hiệu quả quản lý dự án, giảm thiểu chậm tiến độ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về quản lý dự án đầu tư xây dựng, tập trung vào các nhân tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng: Được đo bằng thời gian thực tế hoàn thành dự án so với kế hoạch, bao gồm các giai đoạn chuẩn bị, thi công và nghiệm thu.
  • Năng lực chủ đầu tư: Khả năng quản lý, điều hành, phê duyệt và phối hợp các bên liên quan trong dự án.
  • Năng lực đơn vị tư vấn: Chất lượng thiết kế, giám sát và tư vấn kỹ thuật ảnh hưởng đến tiến độ thi công.
  • Năng lực nhà thầu: Kinh nghiệm, năng lực tài chính, tổ chức thi công và quản lý công trường.
  • Môi trường pháp lý thuận lợi: Sự đồng bộ, rõ ràng và minh bạch của các quy định pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng.
  • Môi trường bên ngoài thuận lợi: Các yếu tố khách quan như điều kiện địa chất, thời tiết, giá vật liệu và chính sách địa phương.

Mô hình nghiên cứu đề xuất gồm 5 nhân tố độc lập ảnh hưởng đến biến phụ thuộc là tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu dân cư.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng.

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp từ Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016-2020 và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 155 phiếu điều tra từ các đối tượng liên quan như cán bộ Quỹ, nhà thầu, đơn vị tư vấn và các cơ quan quản lý địa phương.
  • Phương pháp chọn mẫu: Phương pháp thuận tiện, phi xác suất, đảm bảo cỡ mẫu tối thiểu 140 theo tiêu chuẩn phân tích nhân tố khám phá (EFA).
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS 20 để thực hiện thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhân tố ảnh hưởng, và hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến tiến độ dự án.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu sơ bộ định tính thực hiện tháng 03/2023, khảo sát chính thức và phân tích dữ liệu hoàn thành trong tháng 05/2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năm nhân tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án được xác định và sắp xếp theo mức độ tác động giảm dần:

    • Môi trường bên ngoài thuận lợi
    • Năng lực tư vấn
    • Năng lực nhà thầu
    • Năng lực chủ đầu tư
    • Môi trường pháp lý thuận lợi

  2. Tình hình tiến độ thực tế các dự án KDC:

    • Dự án KDC Cầu Quan - Cà Ná chậm 21 tháng so với kế hoạch (từ 11/7/2014 đến 10/7/2015, hoàn thành nghiệm thu ngày 29/3/2017).
    • Dự án KDC đường Minh Mạng chậm 9 tháng (kế hoạch 05/2017 đến 01/2018, hoàn thành tháng 10/2018).
    • Các dự án khác như KDC Tám Ký, Thạch Hà 1, và phía Đông Nam đường 16/4 cũng có mức độ chậm tiến độ từ 8 đến 16 tháng.

  3. Độ tin cậy thang đo: Hệ số Cronbach’s Alpha của các nhân tố đều trên 0,6, đảm bảo tính tin cậy cho phân tích nhân tố và hồi quy.

  4. Phân tích hồi quy đa biến cho thấy các nhân tố đều có ý nghĩa thống kê với mức Sig < 0,05, trong đó Môi trường bên ngoài thuận lợi có hệ số Beta cao nhất, thể hiện mức độ ảnh hưởng lớn nhất đến tiến độ dự án.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chậm tiến độ dự án chủ yếu do sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các bên liên quan và các vướng mắc về pháp lý. Môi trường bên ngoài như điều kiện địa chất phức tạp, thời tiết không thuận lợi và biến động giá vật liệu xây dựng làm tăng rủi ro và kéo dài thời gian thi công. Năng lực tư vấn và nhà thầu còn hạn chế về kinh nghiệm và tổ chức thi công cũng góp phần làm chậm tiến độ. Môi trường pháp lý chưa đồng bộ, chồng chéo về thẩm quyền phê duyệt chuyển mục đích sử dụng đất và thủ tục hành chính kéo dài gây khó khăn cho chủ đầu tư trong việc triển khai dự án. Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước về các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án xây dựng, đồng thời nhấn mạnh vai trò quan trọng của môi trường bên ngoài và năng lực các bên tham gia dự án. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố và bảng so sánh tiến độ dự án thực tế với kế hoạch.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Cải thiện môi trường bên ngoài thuận lợi:

    • Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng để dự báo và xử lý kịp thời các yếu tố thời tiết, địa chất.
    • Thiết lập cơ chế điều chỉnh giá vật liệu xây dựng phù hợp để giảm thiểu rủi ro chi phí.
    • Thời gian thực hiện: Ngay trong vòng 6 tháng tới.
    • Chủ thể thực hiện: Quỹ, các Sở ngành liên quan.

  2. Nâng cao năng lực đơn vị tư vấn:

    • Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ tư vấn về thiết kế và giám sát thi công.
    • Áp dụng tiêu chuẩn đánh giá năng lực tư vấn trong lựa chọn nhà thầu tư vấn.
    • Thời gian thực hiện: 12 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Quỹ, các đơn vị tư vấn.

  3. Tăng cường năng lực nhà thầu:

    • Kiểm tra kỹ năng, kinh nghiệm và năng lực tài chính của nhà thầu trước khi ký hợp đồng.
    • Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ tiến độ thi công và xử lý kịp thời các vi phạm.
    • Thời gian thực hiện: 6-12 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Quỹ, nhà thầu.

  4. Củng cố năng lực chủ đầu tư:

    • Nâng cao kỹ năng quản lý dự án, đẩy nhanh thủ tục phê duyệt và thanh toán.
    • Tăng cường phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước để tháo gỡ vướng mắc pháp lý.
    • Thời gian thực hiện: 6 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Quỹ.

  5. Hoàn thiện môi trường pháp lý thuận lợi:

    • Đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đất và thủ tục hành chính.
    • Tăng cường minh bạch, đồng bộ trong quy trình phê duyệt dự án.
    • Thời gian thực hiện: 12-18 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh, các cơ quan pháp lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Ninh Thuận:

    • Hỗ trợ nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ dự án, giảm thiểu rủi ro chậm tiến độ.
    • Áp dụng các giải pháp đề xuất để cải thiện quy trình đầu tư xây dựng.

  2. Các nhà thầu và đơn vị tư vấn xây dựng:

    • Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án để nâng cao năng lực thi công và tư vấn.
    • Tăng cường phối hợp với chủ đầu tư và các bên liên quan.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư và xây dựng:

    • Tham khảo để hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng khu dân cư.
    • Cải thiện thủ tục hành chính, tạo môi trường pháp lý thuận lợi.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Quản lý dự án:

    • Nắm bắt các phương pháp nghiên cứu định lượng, phân tích nhân tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án.
    • Áp dụng mô hình nghiên cứu và kết quả thực tiễn trong các đề tài tương tự.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến tiến độ dự án xây dựng khu dân cư?
    Môi trường bên ngoài thuận lợi được xác định là nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, tiếp theo là năng lực tư vấn, nhà thầu, chủ đầu tư và môi trường pháp lý. Ví dụ, điều kiện địa chất và thời tiết phức tạp thường gây chậm tiến độ thi công.

  2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng?
    Nghiên cứu sử dụng phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định các nhóm nhân tố và hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tiến độ dự án.

  3. Tại sao các dự án khu dân cư do Quỹ làm chủ đầu tư thường bị chậm tiến độ?
    Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc pháp lý, thủ tục hành chính phức tạp, phối hợp giữa các bên chưa hiệu quả, cùng với các yếu tố khách quan như thời tiết và biến động giá vật liệu.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để đẩy nhanh tiến độ dự án?
    Các giải pháp bao gồm cải thiện môi trường bên ngoài, nâng cao năng lực tư vấn và nhà thầu, củng cố năng lực chủ đầu tư, và hoàn thiện môi trường pháp lý. Ví dụ, đào tạo chuyên môn cho đơn vị tư vấn và sửa đổi quy định pháp luật liên quan.

  5. Ai là đối tượng phù hợp để áp dụng kết quả nghiên cứu này?
    Cán bộ quản lý Quỹ, nhà thầu, đơn vị tư vấn, cơ quan quản lý nhà nước và các nhà nghiên cứu, sinh viên ngành quản lý kinh tế và quản lý dự án sẽ được hưởng lợi từ kết quả và giải pháp nghiên cứu.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định 5 nhân tố chính ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu dân cư tại Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Ninh Thuận, trong đó môi trường bên ngoài thuận lợi có tác động mạnh nhất.
  • Tiến độ các dự án khu dân cư hiện nay còn chậm so với kế hoạch từ 8 đến 21 tháng, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn và uy tín chủ đầu tư.
  • Phân tích hồi quy đa biến cho thấy các nhân tố đều có ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê đến tiến độ dự án.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm cải thiện môi trường bên ngoài, nâng cao năng lực các bên tham gia và hoàn thiện môi trường pháp lý để đẩy nhanh tiến độ dự án.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 6-18 tháng và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi để nâng cao hiệu quả quản lý dự án.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý dự án đầu tư xây dựng khu dân cư tại Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Ninh Thuận!