Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trường chính trị cấp tỉnh trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Tỉnh Bình Phước, với sự phát triển nhanh chóng về mọi mặt, đặc biệt chú trọng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý địa phương. Từ năm 2020 đến 2023, Trường Chính trị tỉnh Bình Phước đã triển khai nhiều hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giảng viên nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - hành chính. Tuy nhiên, thực trạng đội ngũ giảng viên còn nhiều hạn chế về số lượng, trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ thực trạng bồi dưỡng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Bình Phước trong giai đoạn 2020-2023, đánh giá kết quả đạt được, tồn tại hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp, lộ trình phát triển đội ngũ giảng viên đạt chuẩn mức 1 vào năm 2025 và chuẩn mức 2 vào năm 2030 theo Quy định số 11-QĐ/TW của Ban Bí thư Trung ương. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại Trường Chính trị tỉnh Bình Phước, tập trung vào các hoạt động bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, kỹ năng sư phạm, phẩm chất đạo đức, phương pháp nghiên cứu khoa học, kiến thức quốc phòng - an ninh và kỹ năng đào tạo quản lý.

Việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý địa phương mà còn góp phần xây dựng Trường Chính trị tỉnh Bình Phước đạt chuẩn mức 1 vào năm 2025 và chuẩn mức 2 vào năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của tỉnh và cả nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nguồn nhân lực trong giáo dục, đặc biệt tập trung vào phát triển đội ngũ giảng viên trong các cơ sở giáo dục chính trị. Hai khung lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết phát triển nguồn nhân lực: Nhấn mạnh vai trò của đào tạo và bồi dưỡng liên tục trong việc nâng cao năng lực, kỹ năng và phẩm chất của đội ngũ giảng viên, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

  2. Mô hình quản lý chất lượng giáo dục: Tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy như trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm, phẩm chất đạo đức, năng lực nghiên cứu khoa học và kỹ năng quản lý đào tạo.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm:

  • Bồi dưỡng: Quá trình trang bị, cập nhật và nâng cao kiến thức, kỹ năng và năng lực cho giảng viên thông qua các khóa học, hội thảo, tập huấn.
  • Đội ngũ giảng viên: Tập hợp các nhà giáo tại Trường Chính trị tỉnh Bình Phước, chịu trách nhiệm giảng dạy, nghiên cứu khoa học và tham gia đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý địa phương.
  • Chất lượng giảng viên: Được đánh giá dựa trên trình độ học vấn, kỹ năng sư phạm, phẩm chất đạo đức, năng lực nghiên cứu và kỹ năng quản lý đào tạo.
  • Tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn mức 1 và 2: Các tiêu chí do Ban Bí thư Trung ương quy định nhằm đánh giá chất lượng đội ngũ giảng viên và hoạt động đào tạo tại các trường chính trị cấp tỉnh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính nhằm đánh giá toàn diện thực trạng bồi dưỡng đội ngũ giảng viên.

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập từ các văn bản kế hoạch, quyết định, báo cáo công tác đào tạo, bồi dưỡng của Trường Chính trị tỉnh Bình Phước giai đoạn 2020-2023; số liệu thống kê về số lượng, trình độ, tỷ lệ tham gia các lớp bồi dưỡng; phỏng vấn sâu với lãnh đạo nhà trường, giảng viên và cán bộ quản lý.
  • Cỡ mẫu: Bao gồm toàn bộ 32 viên chức trong biên chế của trường, trong đó có 21 giảng viên (bao gồm giảng viên chính, kiêm nhiệm và thỉnh giảng).
  • Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý được khảo sát để đảm bảo tính đại diện và đầy đủ thông tin.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá tỷ lệ tham gia, trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm; phân tích nội dung để nhận diện tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; so sánh kết quả với các tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn mức 1 và 2.
  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu từ năm 2020 đến 2023, đồng thời xây dựng lộ trình phát triển đội ngũ giảng viên đến năm 2025 và 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ tham gia bồi dưỡng kiến thức chuyên môn đạt 82,05% kế hoạch
    Từ năm 2020 đến 2023, tổng số lượt giảng viên tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức chuyên môn là 64/78 lượt theo kế hoạch, đạt 82,05%. Năm 2021 chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến tỷ lệ tham gia giảm còn 58,06%, nhưng các năm khác đều đạt trên 90%.

  2. Tỷ lệ tham gia bồi dưỡng kỹ năng sư phạm đạt 92,24% kế hoạch
    Các lớp bồi dưỡng kỹ năng sư phạm được tổ chức đều đặn, với 20/21 lượt giảng viên tham gia hoàn thành kế hoạch. Năm 2020 đạt 100%, năm 2021 giảm nhẹ do trùng lịch học.

  3. 100% giảng viên tham gia bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị
    Từ năm 2020 đến 2023, toàn bộ 27 lượt giảng viên được cử tham gia các lớp bồi dưỡng về phẩm chất đạo đức và tư tưởng chính trị, đảm bảo yêu cầu về bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp.

  4. Thiếu hụt đội ngũ giảng viên về số lượng và trình độ
    Hiện tại, trường có 21 giảng viên trong khi nhu cầu theo tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn mức 1 là 29 giảng viên, đạt 72,4%. Về trình độ chuyên môn, có 1 tiến sĩ, 15 thạc sĩ và 5 cử nhân đại học; trình độ lý luận chính trị gồm 12 cao cấp, 8 trung cấp và 1 sơ cấp. Tỷ lệ giảng viên đạt chuẩn còn thấp, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng viên tại Trường Chính trị tỉnh Bình Phước đã đạt được nhiều thành tựu tích cực, đặc biệt trong việc nâng cao phẩm chất chính trị và kỹ năng sư phạm. Việc tổ chức đa dạng các lớp bồi dưỡng về kiến thức chuyên môn, kỹ năng giảng dạy, phẩm chất đạo đức và quốc phòng - an ninh đã góp phần nâng cao năng lực giảng viên, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục chính trị - hành chính.

Tuy nhiên, tồn tại về số lượng giảng viên chưa đáp ứng đủ theo tiêu chuẩn, cùng với trình độ chuyên môn và lý luận chính trị chưa đồng đều, là những hạn chế cần được khắc phục. Nguyên nhân chủ yếu do biên chế hạn chế, khó khăn trong sắp xếp công việc để giảng viên tham gia bồi dưỡng, ảnh hưởng của dịch bệnh và kinh phí đào tạo chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành giáo dục chính trị và quản lý công, kết quả này tương đồng với thực trạng chung của nhiều trường chính trị cấp tỉnh, nơi đội ngũ giảng viên cần được đầu tư phát triển toàn diện hơn. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ tỷ lệ tham gia bồi dưỡng theo năm và bảng phân bố trình độ giảng viên sẽ giúp minh họa rõ nét hơn về tiến trình và điểm nghẽn hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tuyển dụng và bổ sung giảng viên trẻ, có trình độ cao
    Thực hiện quy trình tuyển dụng minh bạch, ưu tiên tuyển dụng giảng viên có trình độ thạc sĩ trở lên, có năng lực sư phạm và phẩm chất chính trị tốt. Mục tiêu đạt đủ 29 giảng viên theo tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn mức 1 trước năm 2025. Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu, Phòng Tổ chức - Hành chính.

  2. Xây dựng chương trình bồi dưỡng chuyên sâu, đa dạng hóa hình thức đào tạo
    Phát triển các khóa bồi dưỡng kỹ năng sư phạm nâng cao, phương pháp nghiên cứu khoa học, kỹ năng quản lý đào tạo và cập nhật kiến thức chuyên môn theo định kỳ. Áp dụng hình thức trực tuyến kết hợp trực tiếp để tăng tính linh hoạt và hiệu quả. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: Ban Giám hiệu, các khoa chuyên môn.

  3. Tăng cường kinh phí và hỗ trợ về thời gian cho giảng viên tham gia bồi dưỡng
    Đề xuất cấp trên tăng ngân sách đào tạo, đồng thời xây dựng cơ chế hỗ trợ thời gian, giảm tải công việc cho giảng viên khi tham gia các lớp bồi dưỡng. Mục tiêu nâng tỷ lệ tham gia bồi dưỡng lên trên 90% hàng năm. Chủ thể: UBND tỉnh, Ban Giám hiệu.

  4. Xây dựng hệ thống đánh giá và khuyến khích phát triển năng lực giảng viên
    Thiết lập bộ tiêu chuẩn năng lực giảng viên chi tiết, kết hợp đánh giá định kỳ và khen thưởng các giảng viên có thành tích xuất sắc trong công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học. Thời gian triển khai: 2023-2024. Chủ thể: Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý các trường chính trị cấp tỉnh
    Giúp xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên, nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn.

  2. Giảng viên và cán bộ đào tạo chính trị
    Nắm bắt thực trạng, phương pháp bồi dưỡng và các kỹ năng cần thiết để nâng cao năng lực chuyên môn và sư phạm.

  3. Các cơ quan quản lý giáo dục và đào tạo cán bộ
    Tham khảo để xây dựng chính sách, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chính trị - hành chính.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công, giáo dục chính trị
    Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trong các trường chính trị, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao việc bồi dưỡng đội ngũ giảng viên lại quan trọng đối với trường chính trị?
    Bồi dưỡng giúp giảng viên cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng sư phạm và phẩm chất chính trị, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý địa phương, góp phần xây dựng trường chính trị đạt chuẩn.

  2. Những nội dung bồi dưỡng chính cho giảng viên tại Trường Chính trị tỉnh Bình Phước là gì?
    Bao gồm kiến thức chuyên môn theo ngành, kỹ năng sư phạm, phẩm chất đạo đức và tư tưởng chính trị, phương pháp nghiên cứu khoa học, kiến thức quốc phòng - an ninh và kỹ năng đào tạo quản lý.

  3. Các yếu tố khách quan nào ảnh hưởng đến công tác bồi dưỡng giảng viên?
    Toàn cầu hóa, quan điểm của Đảng về công tác đào tạo, sự phát triển của nền kinh tế thị trường và các chính sách pháp luật liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

  4. Làm thế nào để khắc phục tình trạng thiếu hụt giảng viên có trình độ cao?
    Cần tăng cường tuyển dụng giảng viên trẻ có trình độ cao, xây dựng chính sách thu hút, đào tạo nâng cao trình độ cho giảng viên hiện có và phát triển đội ngũ giảng viên thỉnh giảng.

  5. Lộ trình phát triển đội ngũ giảng viên đến năm 2030 được xây dựng như thế nào?
    Giai đoạn 2023-2025 tập trung đạt tiêu chuẩn trường chính trị chuẩn mức 1 với đủ số lượng và trình độ giảng viên; giai đoạn 2026-2030 tiếp tục nâng cao chất lượng để đạt chuẩn mức 2 theo quy định của Ban Bí thư Trung ương.

Kết luận

  • Đề án bồi dưỡng đội ngũ giảng viên Trường Chính trị tỉnh Bình Phước đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong giai đoạn 2020-2023, với tỷ lệ tham gia bồi dưỡng kiến thức chuyên môn đạt 82,05% và kỹ năng sư phạm đạt 92,24%.
  • Đội ngũ giảng viên còn thiếu hụt về số lượng và chưa đồng đều về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo.
  • Các yếu tố khách quan và chủ quan như biên chế hạn chế, kinh phí đào tạo, ảnh hưởng dịch bệnh và nhận thức của giảng viên là nguyên nhân chính của tồn tại.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm tăng cường tuyển dụng, đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng, tăng kinh phí hỗ trợ và xây dựng hệ thống đánh giá, khuyến khích phát triển năng lực giảng viên.
  • Lộ trình phát triển đội ngũ giảng viên hướng tới đạt chuẩn mức 1 vào năm 2025 và chuẩn mức 2 vào năm 2030, góp phần xây dựng Trường Chính trị tỉnh Bình Phước trở thành cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý chất lượng cao.

Hành động tiếp theo: Các cấp quản lý và nhà trường cần phối hợp triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo mục tiêu phát triển đội ngũ giảng viên đạt chuẩn theo lộ trình đề ra.