Ảnh Hưởng Của Thu Hồi Đất Đến Sinh Kế Nông - Ngư Nghiệp Tại Hải Ninh, Quảng Bình

LỜI CAM ĐOAN

TÓM TẮT LUẬN VĂN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ

1. PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

1.2.1. Mục tiêu chung

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở lý luận của đề tài

2.2. Một số lý luận của đề tài cơ bản về đất nông nghiệp, lâm nghiệp và thu hồi đất nông nghiệp, lâm nghiệp

2.2.1. Khái niệm đất nông nghiệp, lâm nghiệp

2.2.1.1. Khái niệm

2.2.1.2. Phân loại

2.3. Quy định về thu hồi đất nông nghiệp

2.4. Khái niệm và nội dung sinh kế

2.4.1. Khái niệm về sinh kế

3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1.1. Đối tượng nghiên cứu

3.1.2. Phạm vi nghiên cứu

3.2. Phương pháp nghiên cứu

3.2.1. Phương pháp chọn điểm nghiên cứu

3.2.2. Phương pháp thu thập số liệu

3.2.3. Phương pháp xử lý số liệu

3.2.3.1. Phương pháp thống kê mô tả

3.2.3.2. Phương pháp so sánh

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu

4.1.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội của xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình

4.1.2. Đặc điểm các hộ điều tra

4.2. Tình hình thu hồi đất nông nghiệp xã Hải Ninh

4.2.1. Diện tích và phân bố

4.2.2. Quá trình thu hồi và đền bù đất

4.3. Tác động của thu hồi đất tới các nguồn lực sinh kế của hộ

4.3.1. Tác động của thu hồi đất tới nhân lực của hộ

4.3.2. Tác động đến nguồn lực xã hội của hộ

4.3.3. Tác động đến nguồn lực tự nhiên của hộ

4.3.4. Tác động đến nguồn lực vật chất của hộ

4.3.5. Tác động đến nguồn lực tài chính của hộ

4.4. Mô hình sinh kế của hộ sau khi thu hồi đất

4.4.1. Kết quả sinh kế của nhóm hộ điều tra

4.4.2. Một số mô hình sinh kế của nhóm hộ điều tra

4.4.3. Đánh giá chung về sự thay đổi sinh kế của người dân sau khi thu hồi đất nông nghiệp

4.5. Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức trong sinh kế của hộ dân sau khi bị thu hồi đất nông nghiệp

4.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh kế của người dân sau khi thu hồi đất

4.7. Định hướng và giải pháp chính nhằm tăng khả năng sinh kế của hộ dân sau khi mất đất

4.7.1. Các căn cứ để đề ra những định hướng và giải pháp

5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1. Đối với nhà nước

5.2. Đối với chính quyền địa phương

5.3. Đối với doanh nghiệp

5.4. Đối với hộ nông dân

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Ảnh Hưởng Thu Hồi Đất Đến Nông Ngư Nghiệp

Việt Nam đang trên đà công nghiệp hóa, hiện đại hóa, kéo theo quá trình đô thị hóa nhanh chóng. Điều này dẫn đến việc thu hồi đất nông nghiệp, lâm nghiệp để phục vụ các mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Tại Hải Ninh, Quảng Bình, việc thu hồi đất để xây dựng các khu du lịch sinh thái đã tác động không nhỏ đến đời sống và sinh kế của người dân làm nông - ngư nghiệp. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích những ảnh hưởng này, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững cho cộng đồng địa phương. Theo báo cáo của xã Hải Ninh năm 2016, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn đang diễn ra mạnh mẽ, ảnh hưởng đến sinh kế người dân.

1.1. Thực Trạng Thu Hồi Đất Nông Nghiệp Tại Hải Ninh

Quá trình thu hồi đất nông nghiệp Hải Ninh diễn ra nhanh chóng để phục vụ các dự án phát triển kinh tế, đặc biệt là du lịch. Điều này dẫn đến việc một bộ phận lớn người dân mất đi nguồn thu nhập chính từ nông nghiệp. Theo số liệu thống kê, số hộ bị thu hồi đất chiếm 9,1% tổng số hộ toàn xã, với số tiền đền bù bình quân 1,5 tỷ đồng/hộ. Tuy nhiên, việc sử dụng hiệu quả số tiền đền bù này là một thách thức lớn đối với nhiều hộ dân.

1.2. Tác Động Đến Sinh Kế Nông Dân Sau Thu Hồi Đất

Việc thu hồi đất đã làm thay đổi cơ cấu lao động tại Hải Ninh. Tỷ lệ lao động thuần nông giảm mạnh, trong khi lao động làm kiêm nông nghiệp với ngành nghề khác và lao động phi nông nghiệp có xu hướng tăng lên. Nhiều hộ dân chuyển sang kinh doanh các dịch vụ như quán internet, cafe, phòng trọ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thích nghi và tìm được nguồn thu nhập ổn định từ các ngành nghề mới này.

II. Thách Thức Sinh Kế Ngư Dân Hải Ninh Sau Thu Hồi Đất Nuôi Trồng

Không chỉ nông dân, ngư dân tại Hải Ninh cũng chịu ảnh hưởng lớn từ việc thu hồi đất, đặc biệt là thu hồi đất nuôi trồng thủy sản. Mất đi diện tích ao hồ, đầm phá, họ phải đối mặt với nhiều khó khăn trong việc duy trì sinh kế. Việc chuyển đổi sang các ngành nghề khác thường đòi hỏi kỹ năng và vốn đầu tư, điều mà không phải ngư dân nào cũng có thể đáp ứng. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu việc làm và thu nhập bấp bênh.

2.1. Mất Đất Nuôi Trồng Thủy Sản Hậu Quả Với Ngư Dân

Việc thu hồi đất nuôi trồng thủy sản Hải Ninh đã tước đi nguồn sống của nhiều ngư dân. Họ mất đi phương tiện sản xuất, kinh nghiệm tích lũy lâu năm trở nên vô nghĩa. Theo nghiên cứu, có đến 40% số hộ điều tra hiện tại thiếu đất sản xuất, đặc biệt là nhóm hộ mất nhiều đất (73,3%). Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề thiếu đất sản xuất sau thu hồi đất.

2.2. Chuyển Đổi Nghề Nghiệp Rào Cản Với Ngư Dân Nghèo

Chuyển đổi nghề nghiệp là một giải pháp được đưa ra, nhưng lại gặp nhiều rào cản đối với ngư dân nghèo. Thiếu vốn, thiếu kỹ năng, thiếu thông tin là những yếu tố khiến họ khó có thể thành công trong các ngành nghề mới. Nhiều người phải chấp nhận làm thuê với mức lương thấp và điều kiện làm việc bấp bênh. Cần có các chương trình hỗ trợ đào tạo nghề và tạo việc làm phù hợp để giúp ngư dân vượt qua khó khăn.

III. Cách Đền Bù Thu Hồi Đất Ảnh Hưởng Đến Kinh Tế Hộ Gia Đình

Chính sách đền bù thu hồi đất đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến kinh tế của các hộ gia đình bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, mức đền bù hiện tại thường không đủ để bù đắp những thiệt hại mà người dân phải gánh chịu. Việc sử dụng tiền đền bù một cách hợp lý và hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sinh kế lâu dài cho các hộ gia đình. Theo Nghị định 47/2014/NĐ-CP, người mất đất sản xuất được nhận tiền hỗ trợ chuyển đổi nghề, nhưng cần có hướng dẫn cụ thể để người dân sử dụng hiệu quả nguồn vốn này.

3.1. Mức Đền Bù Thu Hồi Đất Đủ Để Tái Thiết Sinh Kế

Mức đền bù thu hồi đất Hải Ninh hiện nay còn nhiều bất cập. Giá đất được áp dụng thường thấp hơn giá thị trường, khiến người dân chịu thiệt thòi. Việc đền bù không thỏa đáng có thể dẫn đến tình trạng khiếu kiện và gây mất ổn định xã hội. Cần có sự điều chỉnh chính sách đền bù để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.

3.2. Quản Lý Tài Chính Sau Đền Bù Bí Quyết Đầu Tư Hiệu Quả

Việc quản lý tài chính sau khi nhận tiền đền bù là một kỹ năng quan trọng mà nhiều người dân còn thiếu. Cần có các chương trình tư vấn tài chính để giúp người dân lập kế hoạch chi tiêu và đầu tư hợp lý. Tránh tình trạng tiêu xài hoang phí, dẫn đến cạn kiệt nguồn vốn và rơi vào cảnh khó khăn.

3.3. Tái Định Cư Hải Ninh Ổn Định Cuộc Sống Sau Thu Hồi Đất

Chính sách tái định cư Hải Ninh cần được thực hiện một cách công khai, minh bạch và đảm bảo quyền lợi của người dân. Địa điểm tái định cư phải có cơ sở hạ tầng đầy đủ, thuận tiện cho sinh hoạt và sản xuất. Cần có sự tham gia của người dân trong quá trình lập kế hoạch và triển khai tái định cư để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

IV. Giải Pháp Hỗ Trợ Việc Làm Sau Thu Hồi Đất Tại Hải Ninh

Giải quyết việc làm sau thu hồi đất là một trong những ưu tiên hàng đầu để đảm bảo an sinh xã hội tại Hải Ninh. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội để tạo ra nhiều cơ hội việc làm phù hợp với trình độ và kỹ năng của người dân. Ưu tiên đào tạo nghề và hỗ trợ khởi nghiệp cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng. Theo kết quả nghiên cứu, thu nhập từ nông nghiệp giảm từ 57,3% xuống 27,7% trong tổng thu nhập bình quân của hộ, cho thấy sự cần thiết của việc chuyển đổi nghề nghiệp.

4.1. Đào Tạo Nghề Nghiệp Nâng Cao Kỹ Năng Cho Lao Động

Các chương trình đào tạo nghề cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu của thị trường lao động tại Hải Ninh. Tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng phát triển như du lịch, dịch vụ, công nghiệp chế biến. Đảm bảo chất lượng đào tạo và cấp chứng chỉ nghề để người lao động có thể dễ dàng tìm kiếm việc làm.

4.2. Hỗ Trợ Khởi Nghiệp Tạo Cơ Hội Kinh Doanh Cho Người Dân

Cần có các chính sách hỗ trợ vốn vay ưu đãi, tư vấn kinh doanh và đào tạo kỹ năng quản lý cho các hộ gia đình muốn khởi nghiệp. Khuyến khích phát triển các mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, phù hợp với điều kiện địa phương. Tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận các nguồn lực và thông tin cần thiết.

4.3. Kết Nối Doanh Nghiệp Tạo Việc Làm Ổn Định Cho Người Lao Động

Chính quyền địa phương cần chủ động kết nối các doanh nghiệp trên địa bàn với người lao động bị ảnh hưởng bởi thu hồi đất. Khuyến khích doanh nghiệp tuyển dụng lao động địa phương và tạo điều kiện làm việc tốt cho họ. Xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững giữa doanh nghiệp và cộng đồng.

V. Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Bền Vững Sau Thu Hồi Đất Hải Ninh

Việc thu hồi đất không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn tác động đến xã hội và môi trường tại Hải Ninh. Cần có một chiến lược phát triển kinh tế xã hội bền vững để giảm thiểu những tác động tiêu cực này và đảm bảo cuộc sống tốt đẹp cho người dân. Ưu tiên bảo vệ môi trường, phát triển du lịch có trách nhiệm và xây dựng cộng đồng đoàn kết. Theo Nghị quyết số 19/QB, cần quan tâm bố trí kinh phí đầu tư, xây dựng các khu tái định cư bảo đảm phục vụ các nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt của nhân dân.

5.1. Bảo Vệ Môi Trường Giảm Thiểu Tác Động Tiêu Cực

Cần có các biện pháp kiểm soát ô nhiễm môi trường từ các hoạt động sản xuất và du lịch. Khuyến khích sử dụng các công nghệ thân thiện với môi trường và bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường.

5.2. Phát Triển Du Lịch Bền Vững Tạo Thu Nhập Cho Cộng Đồng

Phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái để tạo ra nhiều cơ hội việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Khuyến khích người dân tham gia vào các hoạt động du lịch và chia sẻ lợi ích từ du lịch. Bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống và quảng bá hình ảnh du lịch Hải Ninh.

5.3. An Sinh Xã Hội Đảm Bảo Cuộc Sống Ổn Định Cho Người Dân

Cung cấp các dịch vụ an sinh xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, bảo hiểm cho người dân. Hỗ trợ các đối tượng yếu thế trong xã hội như người già, trẻ em, người khuyết tật. Xây dựng cộng đồng đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau.

VI. Đánh Giá Tác Động Thu Hồi Đất Và Giải Pháp Cho Tương Lai

Việc đánh giá tác động thu hồi đất một cách toàn diện và khách quan là cơ sở để đưa ra các giải pháp phù hợp và hiệu quả. Cần xem xét cả tác động kinh tế, xã hội và môi trường để có cái nhìn đầy đủ về vấn đề. Từ đó, đề xuất các chính sách và biện pháp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực và phát huy tối đa lợi ích của việc thu hồi đất. Cần có sự tham gia của cộng đồng trong quá trình đánh giá tác động và xây dựng giải pháp.

6.1. Phân Tích Ưu Nhược Điểm Của Chính Sách Thu Hồi Đất

Chính sách thu hồi đất hiện hành có những ưu điểm và nhược điểm gì? Cần có sự phân tích kỹ lưỡng để nhận diện những điểm cần cải thiện. Đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả của chính sách.

6.2. Đề Xuất Giải Pháp Cải Thiện Sinh Kế Cho Người Dân

Dựa trên kết quả đánh giá tác động, đề xuất các giải pháp cụ thể và khả thi để cải thiện sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng bởi thu hồi đất. Các giải pháp cần phù hợp với điều kiện địa phương và đáp ứng nhu cầu của người dân.

6.3. Hướng Đến Phát Triển Bền Vững Cho Hải Ninh

Xây dựng một tầm nhìn phát triển bền vững cho Hải Ninh, trong đó, kinh tế, xã hội và môi trường được cân bằng và hài hòa. Đảm bảo cuộc sống tốt đẹp cho người dân và bảo vệ các giá trị văn hóa truyền thống.

Ảnh Hưởng Của Thu Hồi Đất Xây Dựng Khu Du Lịch Sinh Thái Đến Sinh Kế Của Các Hộ Nông - Ngư Nghiệp Ven Biển Tại Hải Ninh, Quảng Bình