Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Chọn Ngành Tài Chính Ngân Hàng Của Sinh Viên Đại Học Tôn Đức Thắng

• Tác giả: Bùi Thị Kim Hoàng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Ngãi
• Trường học: Đại học Tôn Đức Thắng
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quyết Định Chọn Ngành Tài Chính Ngân Hàng Của Sinh Viên
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐÀO TẠO NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan đào tạo ngành tài chính ngân hàng Việt Nam
• 1.2. Tổng quan đào tạo ngành tài chính ngân hàng tại đại học Tôn Đức Thắng
• 1.3. Giới thiệu trường đại học Tôn Đức Thắng
• 1.4. Lịch sử hình thành ngành tài chính – ngân hàng đại học Tôn Đức Thắng
• 1.5. Đào tạo ngành tài chính ngân hàng tại đại học Tôn Đức Thắng
• 1.6. Vấn đề nghiên cứu
• 1.6.1. Lý do chọn đề tài
• 1.6.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.6.3. Đối tượng nghiên cứu
• 1.6.4. Phạm vi nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Cơ sơ lý luận và các nghiên cứu liên quan
• 2.2. Quyết định chọn ngành học. Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành học và các nghiên cứu liên quan
• 2.3. Mô hình nghiên cứu và giả thuyết
• 2.3.1. Mô hình nghiên cứu
• 2.3.2. Giả thuyết nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Nghiên cứu định tính
• 3.3. Nghiên cứu sơ bộ
• 3.4. Nghiên cứu định lượng chính thức. Thiết kế bảng câu hỏi
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Mô tả mẫu
• 4.2. Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach alpha
• 4.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 4.4. Phân tích hồi quy binary logistic
• 4.5. Kiểm tra tác động của các yếu tố khác
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Gợi ý chính sách
• 5.2. Hướng phát triển
• Phụ lục

I. Tổng Quan Về Quyết Định Chọn Ngành Tài Chính Ngân Hàng 55 ký tự

Quyết định chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng là một bước ngoặt quan trọng đối với tương lai nghề nghiệp của sinh viên. Đây là một lĩnh vực có tầm quan trọng của ngành tài chính ngân hàng to lớn đối với sự phát triển kinh tế, vừa nắm giữ cán cân, vừa quyết định sự thành bại của nền kinh tế. Theo Hensman và Sadler-Smith (2011), Tài chính – ngân hàng là một lĩnh vực rất quan trọng của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, lựa chọn ngành nghề này cũng đi kèm với những thách thức nhất định, đòi hỏi sinh viên phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng. Nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành Tài Chính Ngân Hàng hiện nay đang làm trái ngành, gây ra sự lãng phí nguồn nhân lực và đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả của công tác hướng nghiệp và đào tạo. Điều này cho thấy cần phải có cái nhìn sâu sắc hơn về động lực chọn ngành tài chính ngân hàng của sinh viên để có những điều chỉnh phù hợp.

1.1. Tầm Quan Trọng của Ngành Tài Chính Ngân Hàng Hiện Nay

Ngành Tài Chính Ngân Hàng đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế, là kênh dẫn vốn quan trọng cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nó bao gồm các dịch vụ giao dịch, luân chuyển tiền tệ. Việc quản lý hiệu quả dòng tiền và các hoạt động tài chính là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và tăng trưởng của một quốc gia. Vì vậy, nhu cầu về nhân lực chất lượng cao trong ngành này luôn ở mức cao. Sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc trong lĩnh vực vĩ mô lẫn vi mô, từ các ngân hàng nhà nước, bộ tài chính đến các doanh nghiệp đầu tư tài chính. Tuy nhiên, sự cạnh tranh trong ngành cũng ngày càng gay gắt.

1.2. Thách Thức và Cơ Hội Việc Làm Ngành Tài Chính Ngân Hàng

Mặc dù có tiềm năng phát triển lớn, ngành Tài Chính Ngân Hàng cũng đối mặt với nhiều thách thức. Sự phát triển của công nghệ và tự động hóa đang thay đổi cách thức hoạt động của các tổ chức tài chính, đòi hỏi nhân lực phải có kỹ năng số và khả năng thích ứng cao. Theo số liệu khảo sát được thực hiện bởi Viện Nhân lực ngân hàng tài chính (BTCI) và Tập đoàn HayGroup, trong năm học 2012 – 2013, có khoảng 32.000 sinh viên ngành tài chính – ngân hàng ra trường nhưng chỉ có khoảng 15.000 người đến 20.000 người được các tổ chức tài chính, ngân hàng tuyển dụng. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh từ các ngành nghề khác cũng ngày càng tăng. Tuy nhiên, cơ hội việc làm ngành tài chính ngân hàng vẫn rộng mở cho những sinh viên có năng lực, đam mê và không ngừng học hỏi.

II. Vấn Đề Sinh Viên Chọn Tài Chính Ngân Hàng Do Yếu Tố Gì 58 ký tự

Một trong những vấn đề đáng quan tâm hiện nay là lý do thực sự đằng sau quyết định quyết định nghề nghiệp của sinh viên khi lựa chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng. Liệu họ có thực sự đam mê với lĩnh vực này, hay chỉ bị thu hút bởi những yếu tố bên ngoài như thu nhập ngành tài chính ngân hàng cao, cơ hội việc làm rộng mở, hoặc đơn giản là theo xu hướng của xã hội? Việc hiểu rõ động cơ của sinh viên là rất quan trọng để các trường đại học có thể xây dựng chương trình đào tạo phù hợp, giúp sinh viên phát huy tối đa tiềm năng và đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Việc nhiều sinh viên ra trường làm trái ngành đã cho thấy có một sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế, cần được giải quyết triệt để.

2.1. Áp Lực Xã Hội và Xu Hướng Chọn Ngành Tài Chính Ngân Hàng

Trong xã hội hiện đại, áp lực từ gia đình, bạn bè và các phương tiện truyền thông có thể ảnh hưởng lớn đến quyết định chọn ngành học của sinh viên. Nhiều sinh viên cảm thấy bắt buộc phải chọn một ngành nghề "hot", có vẻ ngoài hào nhoáng để đáp ứng kỳ vọng của người khác. Điều này có thể dẫn đến việc họ lựa chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng mà không thực sự hiểu rõ về bản thân và những gì ngành nghề này đòi hỏi. Nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành tài chính - ngân hàng đang làm việc trái ngành và họ cho rằng nguyên nhân có thể là do số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành này lớn hơn so với nhu cầu xã hội. Việc định hướng nghề nghiệp cần chú trọng đến sự phù hợp của cá nhân với ngành nghề.

2.2. Tiềm Năng Thu Nhập và Cơ Hội Thăng Tiến trong Ngành

Không thể phủ nhận rằng tiềm năng thu nhập cao và cơ hội thăng tiến là một trong những yếu tố quan trọng thu hút sinh viên đến với ngành Tài Chính Ngân Hàng. Tuy nhiên, đây không nên là yếu tố duy nhất quyết định sự lựa chọn của họ. Việc chỉ tập trung vào lợi ích vật chất mà bỏ qua đam mê và sở thích cá nhân có thể dẫn đến sự thất vọng và chán nản trong quá trình học tập và làm việc. Bên cạnh đó, môi trường làm việc cạnh tranh và áp lực cao trong ngành cũng là một thách thức lớn đối với những người không thực sự yêu thích công việc của mình.

III. Cách Các Yếu Tố Cá Nhân Ảnh Hưởng Quyết Định Chọn Ngành 59 ký tự

Quyết định chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng không chỉ chịu tác động bởi các yếu tố bên ngoài mà còn phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố cá nhân của sinh viên. Sự phù hợp với ngành tài chính ngân hàng, sở thích, năng lực, và mục tiêu nghề nghiệp là những yếu tố quan trọng cần được xem xét kỹ lưỡng. Một sinh viên có đam mê với các con số, có tư duy logic, khả năng phân tích tốt, và mong muốn làm việc trong môi trường năng động, thử thách sẽ có nhiều khả năng thành công hơn trong ngành Tài Chính Ngân Hàng. Ngược lại, những người không có những tố chất này có thể gặp khó khăn trong việc học tập và phát triển sự nghiệp.

3.1. Sở Thích Năng Lực và Mục Tiêu Nghề Nghiệp Cá Nhân

Sở thích và đam mê là động lực quan trọng giúp sinh viên vượt qua những khó khăn trong quá trình học tập và làm việc. Năng lực, đặc biệt là khả năng tư duy logic, phân tích, và giải quyết vấn đề, là yếu tố then chốt để thành công trong ngành Tài Chính Ngân Hàng. Mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng giúp sinh viên định hướng con đường phát triển sự nghiệp và đưa ra những quyết định đúng đắn. Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân là một quá trình tìm hiểu và khám phá bản thân, đòi hỏi sinh viên phải có sự tự nhận thức cao và khả năng đánh giá khách quan.

3.2. Tính Cách và Khả Năng Thích Ứng Với Môi Trường Làm Việc

Ngành Tài Chính Ngân Hàng đòi hỏi nhân lực phải có tính cách cẩn thận, tỉ mỉ, chịu được áp lực cao, và có khả năng làm việc độc lập cũng như làm việc nhóm hiệu quả. Môi trường làm việc ngành tài chính ngân hàng thường xuyên thay đổi, đòi hỏi nhân lực phải có khả năng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi đó. Sự linh hoạt, sáng tạo, và khả năng học hỏi liên tục là những phẩm chất quan trọng giúp nhân lực thành công trong ngành. Các sinh viên nên tự đánh giá bản thân để xem mình có những tố chất phù hợp với ngành hay không.

IV. Nghiên Cứu Tác Động của Cơ Hội Nghề Nghiệp và Thích Thú 57 ký tự

Nghiên cứu về các yếu tố tác động đến lựa chọn ngành nghề cho thấy rằng cảm nhận về cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú có tác động mạnh nhất đến quyết định chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng của sinh viên. Sinh viên có xu hướng lựa chọn ngành nghề mà họ tin rằng sẽ mang lại cho họ nhiều cơ hội việc làm tốt sau khi tốt nghiệp. Bên cạnh đó, sự yêu thích và hứng thú với ngành nghề cũng là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sinh viên lựa chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng. Kết quả nghiên cứu cho cảm nhận về cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú có tác động mạnh nhất đối với quyết định chọn ngành Tài chính – Ngân hàng.

4.1. Cảm Nhận Về Cơ Hội Việc Làm và Triển Vọng Phát Triển

Sinh viên thường tìm kiếm thông tin về thị trường lao động ngành tài chính ngân hàng, tỷ lệ việc làm sau tốt nghiệp, và mức lương khởi điểm của ngành Tài Chính Ngân Hàng trước khi đưa ra quyết định. Những thông tin tích cực về cơ hội việc làm và triển vọng phát triển trong ngành có thể tạo động lực cho sinh viên lựa chọn ngành này. Việc cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ về thị trường lao động có thể giúp sinh viên đưa ra những quyết định sáng suốt hơn.

4.2. Mức Độ Thích Thú và Hứng Thú Với Các Môn Học Liên Quan

Sự yêu thích và hứng thú với các môn học liên quan đến tài chính, ngân hàng, kinh tế, và toán học là một dấu hiệu cho thấy sinh viên có thể phù hợp với ngành Tài Chính Ngân Hàng. Việc cảm thấy hứng thú với những kiến thức và kỹ năng mà ngành nghề này đòi hỏi có thể giúp sinh viên học tập hiệu quả hơn và đạt được thành công trong sự nghiệp. Các trường đại học nên tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận với những kiến thức thực tế và trải nghiệm thực tế trong ngành để tăng cường sự hứng thú của họ.

V. Giải Pháp Tác Động Đến Quyết Định Chọn Ngành Của Sinh Viên 59 ký tự

Để tác động tích cực đến quyết định chọn ngành của sinh viên, các trường đại học cần triển khai các giải pháp toàn diện. Điều này bao gồm việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác về ngành Tài Chính Ngân Hàng, tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, tăng cường liên kết với doanh nghiệp, và xây dựng chương trình đào tạo chất lượng cao. Việc tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận với những kiến thức thực tế và trải nghiệm thực tế trong ngành là rất quan trọng để giúp họ hiểu rõ hơn về ngành nghề và đưa ra những quyết định phù hợp. Đồng thời, trường đại học Tôn Đức Thắng có thể xem xét phân bổ lại số lượng sinh viên các ngành học và tác động đến việc đăng ký dự thi của thí sinh sao cho phù hợp với nhu cầu xã hội

5.1. Tăng Cường Hoạt Động Hướng Nghiệp và Tư Vấn Nghề Nghiệp

Các hoạt động hướng nghiệp và tư vấn nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc giúp sinh viên hiểu rõ hơn về bản thân, về các ngành nghề khác nhau, và về thị trường lao động. Việc tổ chức các buổi hội thảo, workshop, tham quan doanh nghiệp, và gặp gỡ các chuyên gia trong ngành có thể giúp sinh viên có được cái nhìn thực tế hơn về ngành Tài Chính Ngân Hàng và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn. Công tác hướng nghiệp nên bắt đầu từ sớm, ngay từ cấp trung học phổ thông, để giúp sinh viên có thời gian chuẩn bị tốt nhất cho tương lai.

5.2. Xây Dựng Chương Trình Đào Tạo Chất Lượng Cao và Thực Tế

Chương trình đào tạo chất lượng cao và thực tế là yếu tố then chốt để thu hút sinh viên giỏi và đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Việc cập nhật chương trình đào tạo thường xuyên, bổ sung những kiến thức và kỹ năng mới nhất, và tăng cường tính thực hành là rất quan trọng. Các trường đại học nên liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế của ngành. Các sinh viên được tham quan, kiến tập tại các doanh nghiệp ngân hàng, công ty chứng khoán.

VI. Kết Luận Định Hướng Tương Lai Cho Ngành Tài Chính Ngân Hàng 58 ký tự

Quyết định chọn ngành Tài Chính Ngân Hàng là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng đến tương lai nghề nghiệp của sinh viên. Để giúp sinh viên đưa ra những quyết định đúng đắn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, và xã hội. Việc cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác, tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, và xây dựng chương trình đào tạo chất lượng cao là những yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng sinh viên có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình và đóng góp vào sự phát triển của ngành Tài Chính Ngân Hàng. Tương lai nghề nghiệp của sinh viên nằm trong chính sự lựa chọn sáng suốt của họ.

6.1. Vai Trò Của Gia Đình Nhà Trường và Xã Hội Trong Định Hướng

Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng nghề nghiệp cho con cái, nhưng cần tôn trọng sở thích và năng lực của con. Nhà trường có trách nhiệm cung cấp thông tin và tư vấn nghề nghiệp cho sinh viên. Xã hội cần tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận với những thông tin và cơ hội nghề nghiệp đa dạng. Sự phối hợp chặt chẽ giữa ba bên là rất quan trọng để giúp sinh viên đưa ra những quyết định đúng đắn.

6.2. Tầm Quan Trọng Của Việc Lựa Chọn Ngành Nghề Phù Hợp

Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp là rất quan trọng, không chỉ đối với cá nhân sinh viên mà còn đối với sự phát triển của xã hội. Một sinh viên làm việc trong một lĩnh vực mà mình yêu thích và có năng lực sẽ có nhiều khả năng đóng góp vào sự phát triển của ngành nghề đó. Ngược lại, một sinh viên làm việc trái ngành có thể cảm thấy chán nản và không phát huy được hết tiềm năng của mình. Do đó, cần có sự chú trọng hơn nữa đến công tác hướng nghiệp và tư vấn nghề nghiệp để giúp sinh viên đưa ra những quyết định sáng suốt nhất.

Tổng quan nghiên cứu

Ngành tài chính - ngân hàng đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam, vừa là hệ tuần hoàn vốn vừa quyết định sự phát triển kinh tế. Tại Việt Nam, sinh viên ngành này có thể làm việc trong các cơ quan nhà nước như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, hoặc các doanh nghiệp tài chính, ngân hàng tư nhân. Tuy nhiên, theo khảo sát của Viện Nhân lực ngân hàng tài chính và Tập đoàn HayGroup năm học 2012-2013, trong số khoảng 32.000 sinh viên tốt nghiệp ngành tài chính - ngân hàng, chỉ có khoảng 15.000 đến 20.000 người được tuyển dụng đúng ngành, dẫn đến khoảng 12.000 sinh viên thất nghiệp hoặc làm trái ngành. Điều này cho thấy sự mất cân đối giữa cung và cầu nhân lực ngành tài chính - ngân hàng.

Tại trường Đại học Tôn Đức Thắng, ngành tài chính - ngân hàng chiếm hơn 10% tổng số sinh viên, với khoảng 1.400 sinh viên hiện tại và mỗi năm tuyển mới khoảng 400 sinh viên bậc đại học và cao đẳng. Mặc dù có gần 90% cựu sinh viên tìm được việc làm trong vòng 6 tháng sau khi tốt nghiệp, tỷ lệ làm đúng ngành chưa cao, phản ánh sự dư thừa nguồn nhân lực so với nhu cầu xã hội.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng của sinh viên Đại học Tôn Đức Thắng, đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này và đề xuất giải pháp quản trị phù hợp. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên năm nhất các ngành tài chính - ngân hàng, kế toán, quản trị kinh doanh và công nghệ thông tin tại trường trong năm 2012. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc giúp nhà trường điều chỉnh quy mô đào tạo, hướng dẫn thí sinh chọn ngành phù hợp với nhu cầu xã hội, từ đó nâng cao tỷ lệ việc làm đúng ngành cho sinh viên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về quyết định chọn ngành học, trong đó quyết định này là quá trình cân nhắc để lựa chọn ngành phù hợp với đặc tính cá nhân và mục tiêu nghề nghiệp tương lai. Các yếu tố ảnh hưởng được phân thành hai nhóm chính:

1. Yếu tố bên trong gồm:

   • Đặc tính cá nhân: Tính cách, sở thích, năng lực cá nhân ảnh hưởng đến lựa chọn ngành. Ví dụ, sinh viên có tính cách sáng tạo cao có xu hướng chọn ngành phù hợp với đặc tính này.
   • Cảm nhận về ngành học: Bao gồm cảm nhận về tính thích thú, lợi ích cá nhân, tính chính xác, tính ổn định và cơ hội nghề nghiệp. Các thang đo được xây dựng dựa trên nghiên cứu của Saemann và Crooker (1999) và các nghiên cứu tiếp nối, sử dụng các biến đo lường đa chiều với thang Likert 5 mức.

2. Yếu tố bên ngoài gồm:

   • Ảnh hưởng của gia đình, giáo viên, bạn bè và các kênh thông tin như internet, truyền hình, tư vấn tuyển sinh, tham quan trường học. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy tác động của các yếu tố này không khác biệt giữa sinh viên ngành tài chính - ngân hàng và các ngành khác.

Mô hình nghiên cứu gồm sáu biến độc lập: đặc tính cá nhân, cảm nhận tính thích thú, cảm nhận tính lợi ích cá nhân, cảm nhận tính chính xác, cảm nhận tính ổn định và cơ hội nghề nghiệp, với biến phụ thuộc là quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng (biến nhị phân). Mô hình hồi quy binary logistic được sử dụng để phân tích mối quan hệ giữa các biến.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện theo quy trình ba giai đoạn:

• Nghiên cứu định tính: Phỏng vấn 7 giảng viên và 20 sinh viên ngành tài chính - ngân hàng để xây dựng và điều chỉnh bảng câu hỏi khảo sát, đảm bảo phù hợp với đặc thù Việt Nam. Kết quả cho thấy các kênh thông tin radio và báo giấy ít được sử dụng, trong khi internet, truyền hình, tư vấn tuyển sinh và tham quan trường là các kênh phổ biến.

• Nghiên cứu sơ bộ: Thu thập 60 bảng khảo sát từ sinh viên các ngành tài chính - ngân hàng, kế toán, quản trị kinh doanh và công nghệ thông tin. Dữ liệu được đánh giá độ tin cậy bằng hệ số Cronbach alpha (tất cả các thang đo đều đạt trên 0,8) và phân tích nhân tố khám phá (EFA) để loại bỏ các biến không phù hợp. Kích thước mẫu đủ lớn để thực hiện phân tích EFA.

• Nghiên cứu chính thức: Thu thập dữ liệu từ 290 sinh viên năm nhất các ngành trên tại Đại học Tôn Đức Thắng. Sử dụng phần mềm SPSS để kiểm định độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố và thực hiện mô hình hồi quy binary logistic nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng.

Các biến đo lường được mã hóa và kiểm định kỹ lưỡng, loại bỏ các biến có hệ số tương quan biến-tổng dưới 0,3 hoặc có hệ số tải nhân tố dưới 0,5. Phương pháp hồi quy binary logistic phù hợp với biến phụ thuộc nhị phân, giúp ước lượng xác suất sinh viên chọn ngành tài chính - ngân hàng dựa trên các biến độc lập.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú là hai yếu tố tác động mạnh nhất đến quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng. Kết quả hồi quy cho thấy các biến liên quan đến cảm nhận cơ hội việc làm, thu nhập lâu dài và sự hấp dẫn của ngành có mức ảnh hưởng cao, với hệ số ý nghĩa thống kê vượt ngưỡng 0,05.

2. Đặc tính cá nhân có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với các yếu tố cảm nhận về ngành. Sinh viên có đặc tính cá nhân phù hợp với ngành tài chính - ngân hàng có xu hướng chọn ngành này cao hơn khoảng 15-20%.

3. Cảm nhận về tính lợi ích cá nhân và tính ổn định cũng đóng vai trò quan trọng, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú. Sinh viên đánh giá cao lợi ích cá nhân và môi trường làm việc ổn định có khả năng chọn ngành cao hơn khoảng 10-12%.

4. Cảm nhận về tính chính xác của ngành có ảnh hưởng không đáng kể trong mô hình hồi quy, cho thấy sinh viên không xem đây là yếu tố quyết định trong lựa chọn ngành tài chính - ngân hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trên thế giới, trong đó cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú được xem là động lực chính thúc đẩy sinh viên chọn ngành học. Việc sinh viên đánh giá cao cơ hội việc làm và thu nhập lâu dài phản ánh thực trạng thị trường lao động ngành tài chính - ngân hàng tại Việt Nam, dù có sự dư thừa nguồn nhân lực nhưng vẫn có những vị trí hấp dẫn.

Đặc tính cá nhân ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành nhưng không phải là yếu tố quyết định duy nhất, điều này cho thấy vai trò của nhận thức và cảm nhận về ngành học trong quá trình lựa chọn. Cảm nhận về tính chính xác không được đánh giá cao có thể do sinh viên chưa nhận thức rõ yêu cầu công việc hoặc chưa có kinh nghiệm thực tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng yếu tố, hoặc bảng tóm tắt kết quả hồi quy với các hệ số và mức ý nghĩa để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông về cơ hội nghề nghiệp ngành tài chính - ngân hàng: Nhà trường cần phối hợp với các doanh nghiệp, ngân hàng để cung cấp thông tin thực tế về cơ hội việc làm, thu nhập và thăng tiến nhằm nâng cao nhận thức của sinh viên và thí sinh. Thời gian thực hiện: trong vòng 1 năm, chủ thể: phòng đào tạo và phòng quan hệ doanh nghiệp.

2. Phát triển chương trình đào tạo gắn liền với thực tế và tăng tính hấp dẫn của ngành: Tăng cường các hoạt động thực hành, kiến tập, thực tập tại các tổ chức tài chính để sinh viên cảm nhận rõ hơn tính thú vị và lợi ích của ngành. Thời gian: 2 năm, chủ thể: khoa tài chính - ngân hàng và các đối tác doanh nghiệp.

3. Tư vấn hướng nghiệp cá nhân hóa cho sinh viên và thí sinh: Xây dựng hệ thống tư vấn chuyên sâu dựa trên đặc tính cá nhân và sở thích để giúp sinh viên lựa chọn ngành phù hợp, giảm tỷ lệ học trái ngành. Thời gian: 1 năm, chủ thể: phòng tư vấn tuyển sinh và khoa đào tạo.

4. Điều chỉnh quy mô tuyển sinh phù hợp với nhu cầu xã hội: Dựa trên kết quả nghiên cứu và dự báo nhu cầu nhân lực, nhà trường cần cân đối chỉ tiêu tuyển sinh ngành tài chính - ngân hàng, ưu tiên các ngành đang thiếu nhân lực như công nghệ thông tin. Thời gian: kế hoạch 3 năm, chủ thể: ban giám hiệu và phòng kế hoạch đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý giáo dục đại học: Có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách tuyển sinh, quy hoạch ngành học phù hợp với nhu cầu xã hội, nâng cao hiệu quả đào tạo.

2. Giảng viên và cán bộ tư vấn tuyển sinh: Áp dụng các yếu tố ảnh hưởng được xác định để tư vấn, hướng dẫn thí sinh và sinh viên lựa chọn ngành học phù hợp, giảm tỷ lệ học trái ngành.

3. Sinh viên và thí sinh: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành, từ đó có lựa chọn sáng suốt dựa trên sở thích, đặc tính cá nhân và cơ hội nghề nghiệp.

4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục và quản trị kinh doanh: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về lựa chọn ngành học và nhân lực.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng?
   Cơ hội nghề nghiệp và cảm nhận tính thích thú là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng trên 40% trong mô hình hồi quy.

2. Đặc tính cá nhân có quan trọng trong việc chọn ngành không?
   Đặc tính cá nhân có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với các yếu tố cảm nhận về ngành, chiếm khoảng 15-20% ảnh hưởng.

3. Tại sao cảm nhận về tính chính xác không ảnh hưởng nhiều?
   Sinh viên có thể chưa nhận thức rõ yêu cầu công việc hoặc chưa có kinh nghiệm thực tế để đánh giá yếu tố này là quan trọng.

4. Làm thế nào để nhà trường giúp sinh viên chọn ngành phù hợp?
   Nhà trường nên tăng cường tư vấn hướng nghiệp cá nhân hóa, cung cấp thông tin thực tế về cơ hội nghề nghiệp và điều chỉnh quy mô tuyển sinh phù hợp.

5. Nghiên cứu có áp dụng được cho các trường khác không?
   Mô hình và kết quả nghiên cứu có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp với đặc thù từng trường đại học và vùng miền khác nhau.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định cơ hội nghề nghiệp và tính thích thú là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành tài chính - ngân hàng của sinh viên Đại học Tôn Đức Thắng.
• Đặc tính cá nhân, cảm nhận về lợi ích cá nhân và tính ổn định cũng có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn.
• Cảm nhận về tính chính xác không đóng vai trò quyết định trong lựa chọn ngành.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để nhà trường điều chỉnh chính sách tuyển sinh và tư vấn hướng nghiệp hiệu quả.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp truyền thông, đào tạo thực hành, tư vấn cá nhân hóa và điều chỉnh quy mô tuyển sinh trong vòng 1-3 năm tới nhằm nâng cao tỷ lệ sinh viên làm đúng ngành và phát huy danh tiếng nhà trường.

Để biết thêm chi tiết và áp dụng các giải pháp hiệu quả, quý độc giả và nhà quản lý giáo dục có thể tham khảo toàn bộ luận văn nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu nhân lực xã hội.