## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, an toàn lao động (ATLĐ) và xây dựng văn hóa an toàn tại nơi làm việc trở thành vấn đề cấp thiết đối với các doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành xây dựng. Theo số liệu năm 2022, cả nước ghi nhận hơn 7.700 vụ tai nạn lao động, tăng 18% so với năm trước, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Công ty Cổ phần Xây dựng Lắp máy Điện nước Hà Nội (HAWEICCO) với hơn 50 năm hoạt động, đang triển khai dự án Khu đô thị mới Hạ Đình, nơi có nhiều yếu tố nguy hiểm tiềm ẩn trong môi trường lao động. Tuy nhiên, công tác xây dựng văn hóa an toàn tại công ty còn nhiều hạn chế, như nhận thức chưa sâu sắc, thiếu kinh nghiệm quản lý và ý thức tự bảo vệ của người lao động chưa cao.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) và xây dựng văn hóa an toàn tại HAWEICCO, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại dự án Khu đô thị mới Hạ Đình, Hà Nội, trong giai đoạn hiện tại. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm thiểu tai nạn lao động, nâng cao năng suất và uy tín doanh nghiệp, đồng thời góp phần bảo vệ sức khỏe người lao động và phát triển bền vững ngành xây dựng.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về an toàn vệ sinh lao động và văn hóa an toàn, bao gồm:

- **Lý thuyết hệ thống quản lý an toàn vệ sinh lao động (OSHMS):** Nhấn mạnh vai trò của hệ thống pháp luật, quy trình và sự tuân thủ trong việc đảm bảo an toàn lao động.
- **Mô hình văn hóa an toàn của ILO:** Bao gồm ba yếu tố chính là hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, sự chấp hành của doanh nghiệp và ý thức tự giác của người lao động.
- **Khái niệm văn hóa doanh nghiệp:** Văn hóa an toàn là một phần không thể tách rời của văn hóa doanh nghiệp, thể hiện qua các giá trị, thái độ và hành vi của toàn bộ thành viên trong tổ chức.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: an toàn vệ sinh lao động, văn hóa an toàn, điều kiện lao động, yếu tố nguy hiểm và có hại, phòng ngừa tai nạn lao động.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp:

- **Thu thập dữ liệu sơ cấp:** Phỏng vấn chuyên gia, cán bộ quản lý và người lao động tại dự án Khu đô thị mới Hạ Đình; quan sát thực tế công tác ATVSLĐ.
- **Thu thập dữ liệu thứ cấp:** Tổng hợp số liệu thống kê tai nạn lao động, tài liệu pháp luật, báo cáo ngành và các nghiên cứu liên quan.
- **Phân tích thống kê:** Sử dụng phương pháp phân tích định lượng để đánh giá thực trạng và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến văn hóa an toàn.
- **Phân tích định tính:** Đánh giá nhận thức, thái độ và hành vi của người lao động và quản lý thông qua phỏng vấn sâu.

Cỡ mẫu khảo sát khoảng X người lao động và cán bộ quản lý, được chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2023.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Thực trạng công tác ATVSLĐ còn hạn chế:** Khoảng 60% người lao động chưa được huấn luyện đầy đủ về an toàn lao động; 40% cán bộ quản lý chưa nắm rõ nhiệm vụ ATVSLĐ.  
- **Ý thức tự giác của người lao động thấp:** Chỉ khoảng 55% người lao động tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn và sử dụng phương tiện bảo hộ cá nhân đúng cách.  
- **Hệ thống quản lý an toàn chưa hoàn chỉnh:** Công ty chưa xây dựng đầy đủ các quy trình, nội quy an toàn phù hợp với đặc thù dự án; việc kiểm tra, giám sát còn mang tính hình thức.  
- **Văn hóa an toàn chưa được thấm nhuần sâu rộng:** Chỉ 30% cán bộ và công nhân nhận thấy văn hóa an toàn là giá trị cốt lõi của công ty; nhiều trường hợp vi phạm an toàn không được xử lý nghiêm túc.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng trên là do thiếu sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo, hạn chế về nguồn lực và kinh nghiệm quản lý ATVSLĐ, cũng như nhận thức chưa đầy đủ của người lao động. So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành, HAWEICCO còn nhiều điểm yếu trong việc xây dựng văn hóa an toàn, đặc biệt trong việc đào tạo và truyền thông nội bộ. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, cho thấy văn hóa an toàn là yếu tố quyết định giảm thiểu tai nạn lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ tuân thủ quy định an toàn và bảng đánh giá mức độ nhận thức của người lao động.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường cam kết lãnh đạo:** Xây dựng chính sách và cam kết rõ ràng về văn hóa an toàn, đưa vào mục tiêu chiến lược công ty trong vòng 6 tháng tới, do Ban Giám đốc chủ trì.  
- **Hoàn thiện hệ thống quản lý ATVSLĐ:** Xây dựng và cập nhật quy trình, nội quy an toàn phù hợp với đặc thù dự án, hoàn thành trong 12 tháng, phối hợp giữa phòng An toàn và các phòng ban liên quan.  
- **Nâng cao nhận thức và đào tạo:** Tổ chức các khóa huấn luyện định kỳ cho 100% người lao động và cán bộ quản lý, áp dụng phương pháp đào tạo tương tác, hoàn thành trong 9 tháng.  
- **Xây dựng văn hóa an toàn tích cực:** Phát động phong trào thi đua “An toàn là trên hết”, tổ chức các hoạt động truyền thông, khen thưởng người thực hiện tốt, triển khai liên tục hàng năm.  
- **Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm:** Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, xử lý nghiêm các vi phạm an toàn, báo cáo kết quả hàng quý cho Ban lãnh đạo.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Lãnh đạo doanh nghiệp xây dựng:** Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa an toàn, áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ATVSLĐ.  
- **Chuyên viên an toàn lao động:** Tham khảo mô hình xây dựng văn hóa an toàn thực tiễn, phương pháp đào tạo và kiểm soát rủi ro.  
- **Cơ quan quản lý nhà nước:** Sử dụng làm tài liệu tham khảo trong xây dựng chính sách, quy định về ATVSLĐ và văn hóa an toàn trong ngành xây dựng.  
- **Học viên, nghiên cứu sinh ngành quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp:** Nắm bắt cơ sở lý luận và thực tiễn về văn hóa an toàn, phương pháp nghiên cứu và phân tích dữ liệu.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Văn hóa an toàn là gì?**  
Văn hóa an toàn là hệ thống các giá trị, thái độ và hành vi của tổ chức và cá nhân nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn, lấy phòng ngừa làm ưu tiên hàng đầu.

2. **Tại sao xây dựng văn hóa an toàn quan trọng?**  
Văn hóa an toàn giúp giảm thiểu tai nạn lao động, bảo vệ sức khỏe người lao động, nâng cao năng suất và uy tín doanh nghiệp.

3. **Các yếu tố chính cấu thành văn hóa an toàn?**  
Bao gồm hệ thống pháp luật, sự chấp hành của doanh nghiệp và ý thức tự giác của người lao động.

4. **Làm thế nào để nâng cao nhận thức an toàn cho người lao động?**  
Thông qua đào tạo định kỳ, tuyên truyền, phong trào thi đua và xây dựng môi trường làm việc tích cực.

5. **Vai trò của lãnh đạo trong xây dựng văn hóa an toàn?**  
Lãnh đạo cam kết và tạo điều kiện là yếu tố quyết định thành công của văn hóa an toàn trong doanh nghiệp.

## Kết luận

- Đánh giá thực trạng công tác ATVSLĐ và văn hóa an toàn tại HAWEICCO còn nhiều hạn chế, cần cải thiện toàn diện.  
- Văn hóa an toàn là yếu tố then chốt góp phần bảo vệ người lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất.  
- Đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi nhằm xây dựng và phát triển văn hóa an toàn tại công ty.  
- Nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước.  
- Khuyến nghị triển khai các bước tiếp theo trong vòng 1-2 năm để đạt hiệu quả bền vững.

Hành động ngay hôm nay để xây dựng một môi trường làm việc an toàn, nâng cao giá trị con người và phát triển doanh nghiệp bền vững.