Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và môi trường kinh doanh biến động mạnh mẽ, việc đo lường và quản lý hiệu quả hoạt động doanh nghiệp trở thành yếu tố sống còn. Theo báo cáo tài chính của Công ty cho thuê tài chính quốc tế Chailease, tổng tài sản công ty đã tăng 61% lên trên 780 tỷ đồng vào năm 2011, với lợi nhuận tăng 76% so với năm trước, cho thấy sự phát triển nhanh chóng nhưng cũng đặt ra thách thức trong quản lý hiệu quả. Hiện tại, công ty chưa có hệ thống quản lý chiến lược xuyên suốt và nhất quán, dẫn đến việc đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên và các phòng ban chưa toàn diện, chủ yếu tập trung vào các chỉ tiêu tài chính và khách hàng mà bỏ qua các yếu tố quan trọng khác như quy trình nội bộ và phát triển nguồn nhân lực.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xây dựng hệ thống Thẻ điểm Cân bằng (Balanced Scorecard - BSC) cho Công ty cho thuê tài chính quốc tế Chailease, nhằm tạo ra một hệ thống quản lý hiệu quả, cân bằng giữa các viễn cảnh tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hai phòng ban chủ chốt là Phòng Kinh doanh và Phòng Thẩm định Tín dụng trong giai đoạn từ năm 2007 đến 2012. Việc áp dụng hệ thống BSC được kỳ vọng sẽ giúp công ty nâng cao hiệu quả quản lý, cải thiện truyền thông nội bộ, đánh giá chính xác hiệu suất làm việc và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong ngành cho thuê tài chính.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết hệ thống Thẻ điểm Cân bằng của Kaplan và Norton, bao gồm bốn viễn cảnh chính: Tài chính, Khách hàng, Quy trình nội bộ và Học hỏi & Phát triển. Hệ thống này giúp chuyển đổi chiến lược thành các mục tiêu cụ thể, đo lường hiệu quả qua các chỉ số KPI (Key Performance Indicators) và tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các cấp độ tổ chức.

Ngoài ra, luận văn còn so sánh BSC với các phương pháp quản lý khác như Quản lý chất lượng đồng bộ (TQM) và Quản lý theo mục tiêu (MBO). TQM tập trung vào cải tiến chất lượng liên tục và sự tham gia của toàn bộ nhân viên, trong khi MBO nhấn mạnh việc giao mục tiêu rõ ràng và đánh giá dựa trên kết quả đạt được. BSC được đánh giá là công cụ quản lý toàn diện hơn, giúp cân bằng giữa các mục tiêu tài chính và phi tài chính, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

  • Thẻ điểm Cân bằng (Balanced Scorecard): Hệ thống quản lý chiến lược đa chiều, kết nối các mục tiêu tài chính và phi tài chính.
  • Chỉ số kết quả thực hiện chủ yếu (KPI): Các thước đo định lượng được lựa chọn để đánh giá hiệu quả công việc.
  • Bản đồ chiến lược (Strategy Map): Công cụ diễn giải chiến lược thành các mục tiêu cụ thể theo từng viễn cảnh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả kết hợp phân tích tổng hợp dựa trên số liệu sơ cấp và thứ cấp thu thập từ Công ty cho thuê tài chính quốc tế Chailease. Cỡ mẫu tập trung vào hai phòng ban chính: Phòng Kinh doanh và Phòng Thẩm định Tín dụng. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu mục tiêu nhằm tập trung vào các bộ phận có ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh và quản lý rủi ro.

Phân tích định tính được thực hiện thông qua phương pháp chuyên gia, lấy ý kiến từ các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành cho thuê tài chính tại TP. Hồ Chí Minh để đánh giá và hoàn thiện hệ thống Thẻ điểm Cân bằng. Phương pháp định lượng không được áp dụng do không tiến hành kiểm định mô hình hay thang đo.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2010 đến 2013, bao gồm các bước: thu thập lý thuyết, đánh giá thực trạng, xây dựng hệ thống KPI và BSC, tham vấn ý kiến chuyên gia, hoàn thiện hệ thống và đề xuất giải pháp thực hiện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý hoạt động còn hạn chế: Hệ thống quản lý hiện tại của Chailease chủ yếu tập trung vào các chỉ tiêu tài chính và khách hàng như lợi nhuận, giá trị giải ngân, số lượng khách hàng mới, chiếm tỷ trọng trên 60% trong hệ thống KPI hiện hành. Các chỉ tiêu về quy trình nội bộ và phát triển nguồn nhân lực chưa được chú trọng, dẫn đến thiếu sự cân bằng trong quản lý.

  2. Thiếu hệ thống quản lý chiến lược xuyên suốt: Công ty chưa xây dựng được hệ thống giám sát thực thi chiến lược một cách liên tục và nhất quán. Việc truyền tải thông điệp chiến lược từ ban quản trị đến nhân viên còn hạn chế, ảnh hưởng đến sự đồng thuận và hiệu quả thực thi.

  3. Hệ thống đánh giá hiệu suất chưa toàn diện: Hiện tại, chỉ số KPI của hai phòng ban chủ yếu đo lường kết quả kinh doanh và thời gian xử lý hồ sơ, chưa bao gồm các chỉ tiêu về năng lực nhân viên, cải tiến quy trình hay sự hài lòng của khách hàng một cách toàn diện. Ví dụ, tỷ lệ nợ xấu (NPL) được kiểm soát dưới 2% nhưng chưa có chỉ số đánh giá mức độ đào tạo và phát triển nhân viên.

  4. Cần tạo lợi thế cạnh tranh dựa trên sự khác biệt: Công ty chưa tận dụng được hệ thống quản lý để đầu tư vào nguồn nhân lực, công nghệ và quy trình nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Việc tập trung quá mức vào các chỉ tiêu tài chính ngắn hạn có thể làm giảm khả năng thích ứng và phát triển dài hạn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc áp dụng phương pháp quản lý truyền thống, thiếu sự kết nối giữa chiến lược và hoạt động thực tế. So với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với báo cáo của ngành cho thuê tài chính tại Việt Nam, nơi mà nhiều doanh nghiệp vẫn chủ yếu dựa vào các chỉ số tài chính truyền thống mà chưa áp dụng hệ thống quản lý chiến lược hiện đại.

Việc xây dựng hệ thống Thẻ điểm Cân bằng sẽ giúp công ty khắc phục những điểm yếu này bằng cách thiết lập các chỉ số KPI cân bằng giữa tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ radar thể hiện mức độ hoàn thành KPI theo từng viễn cảnh, hoặc bảng tổng hợp KPI theo tháng/quý để theo dõi tiến độ và điều chỉnh kịp thời.

Hơn nữa, việc tham vấn ý kiến chuyên gia trong ngành đã giúp hoàn thiện hệ thống BSC phù hợp với đặc thù hoạt động cho thuê tài chính, đồng thời đề xuất các giải pháp thực hiện khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống Thẻ điểm Cân bằng toàn diện: Thiết lập hệ thống KPI bao gồm bốn viễn cảnh: Tài chính, Khách hàng, Quy trình nội bộ và Học hỏi & Phát triển, nhằm đảm bảo sự cân bằng trong quản lý hiệu quả hoạt động. Thời gian thực hiện dự kiến 6-12 tháng, do Ban Giám đốc chủ trì phối hợp với các phòng ban chức năng.

  2. Tăng cường truyền thông chiến lược: Xây dựng kênh truyền thông nội bộ hiệu quả để truyền tải rõ ràng mục tiêu chiến lược đến từng nhân viên, giúp họ hiểu và thực hiện công việc mang tính chiến lược. Thực hiện ngay trong 3 tháng đầu tiên sau khi hoàn thiện hệ thống BSC, do phòng Nhân sự và Truyền thông phối hợp thực hiện.

  3. Phát triển nguồn nhân lực và đào tạo: Đầu tư vào chương trình đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng quản lý cho nhân viên, đặc biệt là các phòng Kinh doanh và Thẩm định Tín dụng. Mục tiêu giảm tỷ lệ nhân viên nghỉ việc (chảy máu chất xám) 5% mỗi năm, triển khai liên tục hàng năm.

  4. Cải tiến quy trình nội bộ: Rà soát và tối ưu hóa các quy trình làm việc nhằm nâng cao hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và chi phí không cần thiết. Áp dụng công nghệ hỗ trợ quản lý quy trình, hoàn thành trong vòng 12 tháng, do phòng Quản lý chất lượng và Công nghệ thông tin phối hợp thực hiện.

  5. Xây dựng hệ thống đánh giá và đãi ngộ dựa trên thành tích: Thiết kế cơ chế lương thưởng gắn kết với kết quả thực hiện KPI để tạo động lực cho nhân viên, đảm bảo sự công bằng và minh bạch. Triển khai trong 6 tháng, do phòng Nhân sự và Ban Giám đốc phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các công ty cho thuê tài chính: Giúp hiểu rõ về cách xây dựng hệ thống quản lý chiến lược hiệu quả, từ đó nâng cao năng lực quản trị và phát triển bền vững doanh nghiệp.

  2. Phòng nhân sự và quản lý nguồn nhân lực: Tham khảo các chỉ số KPI liên quan đến phát triển nhân lực, đào tạo và đánh giá hiệu suất, hỗ trợ xây dựng chính sách đãi ngộ phù hợp.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh: Cung cấp tài liệu tham khảo về ứng dụng thực tiễn của hệ thống Thẻ điểm Cân bằng trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là cho thuê tài chính.

  4. Các chuyên gia tư vấn quản lý và cải tiến quy trình: Hỗ trợ trong việc thiết kế và triển khai hệ thống quản lý hiệu quả, đồng thời áp dụng các công cụ như bản đồ chiến lược và KPI trong doanh nghiệp dịch vụ tài chính.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hệ thống Thẻ điểm Cân bằng là gì và tại sao cần áp dụng?
    Hệ thống Thẻ điểm Cân bằng là công cụ quản lý chiến lược giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả qua bốn viễn cảnh: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Nó giúp kết nối chiến lược với hoạt động thực tế, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

  2. Làm thế nào để xây dựng KPI phù hợp cho từng phòng ban?
    KPI cần được xác định dựa trên mục tiêu chiến lược của công ty và đặc thù công việc của từng phòng ban. Ví dụ, phòng Kinh doanh tập trung vào doanh số, số lượng khách hàng mới, trong khi phòng Thẩm định Tín dụng chú trọng thời gian xét duyệt hồ sơ và tỷ lệ nợ xấu.

  3. Những khó khăn thường gặp khi triển khai hệ thống BSC là gì?
    Khó khăn bao gồm sự thiếu hiểu biết về BSC, thiếu dữ liệu đo lường chính xác, sự kháng cự thay đổi từ nhân viên và chi phí đầu tư ban đầu cho hệ thống hỗ trợ đo lường và báo cáo.

  4. Làm sao để đảm bảo hệ thống BSC được duy trì và phát triển lâu dài?
    Cần có sự cam kết từ lãnh đạo, xây dựng hệ thống theo dõi và cập nhật kết quả thường xuyên, kết hợp với chính sách đãi ngộ dựa trên thành tích và đào tạo nâng cao nhận thức cho nhân viên.

  5. Hệ thống BSC có thể áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ không?
    Có thể, tuy nhiên cần điều chỉnh quy mô và mức độ phức tạp của hệ thống cho phù hợp với nguồn lực và đặc thù doanh nghiệp. Việc lựa chọn các chỉ số KPI trọng yếu và xây dựng hệ thống báo cáo đơn giản sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ triển khai hiệu quả.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công hệ thống Thẻ điểm Cân bằng cho Công ty cho thuê tài chính quốc tế Chailease, tập trung vào hai phòng ban chủ chốt là Phòng Kinh doanh và Phòng Thẩm định Tín dụng.
  • Hệ thống BSC giúp công ty quản lý hiệu quả hơn, cân bằng giữa các mục tiêu tài chính và phi tài chính, đồng thời nâng cao khả năng thực thi chiến lược.
  • Các chỉ số KPI được thiết kế cụ thể, phù hợp với đặc thù hoạt động cho thuê tài chính, giúp đánh giá chính xác hiệu suất làm việc và cải tiến quy trình.
  • Đề xuất các giải pháp thực hiện bao gồm xây dựng hệ thống truyền thông chiến lược, phát triển nguồn nhân lực, cải tiến quy trình và chính sách đãi ngộ dựa trên thành tích.
  • Các bước tiếp theo là triển khai hệ thống BSC trong thực tế, theo dõi, đánh giá và điều chỉnh liên tục để đảm bảo hiệu quả và phát triển bền vững.

Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng và phát triển hệ thống Thẻ điểm Cân bằng để nâng cao năng lực quản trị và tạo lợi thế cạnh tranh trong ngành cho thuê tài chính.