Luận Án Tiến Sĩ Về Vận Dụng Phương Thức Huyền Thoại Hóa Trong Tiểu Thuyết Việt Nam Từ 1986 Đến Nay

• Tác giả: Nguyễn Thị Thủy
• Người hướng dẫn: PGS. Hỏa Diệu Thúy
• Trường học: Trường Đại học Hồng Đức
• Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
• Đề tài: Vấn Đề Vận Dụng Phương Thức Huyền Thoại Hóa Trong Tiểu Thuyết Việt Nam Từ 1986 Đến Nay
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thanh Hóa

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
• 1.1.1. Nghiên cứu về huyền thoại và phương thức huyền thoại hoá
• 1.1.2. Nghiên cứu về việc vận dụng phương thức huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Việt Nam từ 1986 đến nay. Cơ sở lý thuyết của đề tài
• 1.1.2.1. Khái niệm huyền thoại
• 1.1.2.2. Khái niệm huyền thoại hoá và nguyên tắc thẩm mỹ
• 1.2. Tiểu kết
• 2. CHƯƠNG 2: VẬN DỤNG PHƯƠNG THỨC HUYỀN THOẠI HÓA ĐỂ NÂNG CAO VAI TRÒ CHỦ THỂ CỦA NHÀ VĂN VÀ KHẢ NĂNG KHÁM PHÁ BẢN CHẤT CỦA HIỆN THỰC
• 2.1. Cơ sở thực tiễn của việc vận dụng phương thức huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Việt Nam đương đại
• 2.1.1. Ý thức ly khai những quan niệm văn học cứng nhắc
• 2.1.2. Nhu cầu tiếp nhận những tìm tòi đa dạng của tiểu thuyết hiện đại thế giới
• 2.1.3. Học tập kinh nghiệm sáng tác dựa trên những cổ mẫu của các tiểu thuyết gia tiền bối
• 2.2. Phương thức huyền thoại hoá với việc khẳng định vai trò chủ thể của nhà văn trước hiện thực phản ánh
• 2.2.1. Bộc lộ tầm văn hóa của người viết
• 2.2.2. Giải phóng sức tưởng tượng của nhà văn
• 2.2.3. Một chỉ dấu vượt thoát mô hình phản ánh cổ điển
• 2.3. Phương thức huyền thoại hóa với việc khám phá những tầng vỉa mới của hiện thực
• 2.3.1. Thiết lập giao ước mới giữa nhà tiểu thuyết và độc giả
• 2.3.2. Cơ hội đánh giá hiện thực ở tầm phổ quát
• 2.3.3. Điều kiện thiết yếu để khám phá tính đa diện của hiện thực
• 2.4. Tiểu kết
• 3. CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG PHƯƠNG THỨC HUYỀN THOẠI HÓA - MỘT HƯỚNG CÁCH TÂN THI PHÁP THỂ LOẠI TRONG TIỂU THUYẾT VIỆT NAM TỪ 1986 ĐẾN NAY
• 3.1. Phương thức huyền thoại hóa - nhân tố năng động của kết cấu tiểu thuyết
• 3.1.1. Phá vỡ cốt truyện tuyến tính
• 3.1.2. Gia tăng nhân tố ngẫu nhiên, phi lý
• 3.1.3. Kết nối phóng khoáng các bình diện không gian, thời gian
• 3.2. Phương thức huyền thoại hóa và trò chơi liên văn bản
• 3.2.1. Sự lồng ghép văn bản qua phương thức huyền thoại hóa
• 3.2.2. Sự thiết lập những tuyến truyện độc lập
• 3.2.3. Đối thoại mở giữa các văn bản
• 3.3. Phương thức huyền thoại hóa với sự đa dạng điểm nhìn trần thuật
• 3.3.1. Dịch chuyển điểm nhìn trần thuật trong văn bản
• 3.3.2. Đan xen, lồng ghép nhiều điểm nhìn nghệ thuật
• 3.3.3. Tính tương đối của những điểm nhìn cụ thể
• 3.4. Tiểu kết
• 4. CHƯƠNG 4: SỰ ĐA DẠNG CỦA CÁC HÌNH THỨC VẬN DỤNG PHƯƠNG THỨC HUYỀN THOẠI HOÁ TRONG SÁNG TÁC CỦA MỘT SỐ CÂY BÚT TIỂU THUYẾT TIÊU BIỂU
• 4.1. Quan hệ giữa phương thức huyền thoại hoá với đặc điểm phong cách nhà văn
• 4.2. Huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Tạ Duy Anh
• 4.3. Khám phá bản chất phi lý của hiện thực
• 4.4. Chú trọng khắc hoạ hành trình tìm kiếm ý nghĩa của tồn tại
• 4.5. Huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Hồ Anh Thái
• 4.6. Quan tâm thể hiện thế giới tâm linh
• 4.7. Xây dựng thế giới biểu tượng
• 4.8. Huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Nguyễn Bình Phương
• 4.9. Huyền thoại hóa trong xây dựng nhân vật
• 4.10. Huyền thoại hoá trong sử dụng ngôn ngữ
• 4.11. Tiểu kết
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Phương Thức Huyền Thoại Hóa Trong Tiểu Thuyết Việt Nam

Phương thức huyền thoại hóa đã trở thành một yếu tố quan trọng trong tiểu thuyết Việt Nam từ năm 1986 đến nay. Sự chuyển mình của văn học Việt Nam trong bối cảnh đổi mới đã tạo ra những cơ hội mới cho việc khai thác các yếu tố huyền thoại. Điều này không chỉ giúp làm phong phú thêm nội dung tác phẩm mà còn mở ra những hướng đi mới trong nghệ thuật sáng tác. Các tác giả đã sử dụng phương thức này để phản ánh hiện thực xã hội một cách sâu sắc và đa chiều.

1.1. Khái Niệm Huyền Thoại Hóa Trong Văn Học

Huyền thoại hóa là quá trình biến những yếu tố thực tế thành những câu chuyện mang tính huyền bí, giúp người đọc cảm nhận được chiều sâu của hiện thực. Trong văn học, huyền thoại hóa không chỉ đơn thuần là việc kể lại những câu chuyện cổ tích mà còn là cách để tác giả thể hiện quan điểm và cảm xúc của mình về thế giới xung quanh.

1.2. Lịch Sử Vận Dụng Huyền Thoại Hóa Từ 1986 Đến Nay

Từ năm 1986, văn học Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ của tiểu thuyết với nhiều tác phẩm nổi bật sử dụng phương thức huyền thoại hóa. Các tác giả như Tạ Duy Anh, Hồ Anh Thái đã khai thác triệt để phương thức này để tạo ra những tác phẩm mang tính đột phá, phản ánh sâu sắc những vấn đề xã hội và tâm lý con người.

II. Thách Thức Trong Việc Vận Dụng Phương Thức Huyền Thoại Hóa

Mặc dù phương thức huyền thoại hóa mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng không ít thách thức cho các tác giả. Việc làm mới hình thức và nội dung trong tiểu thuyết đòi hỏi sự sáng tạo không ngừng nghỉ. Các tác giả phải đối mặt với áp lực từ thị trường và sự kỳ vọng của độc giả.

2.1. Áp Lực Từ Thị Trường Văn Học

Thị trường văn học hiện đại yêu cầu các tác phẩm không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn phải thu hút được độc giả. Điều này tạo ra áp lực lớn cho các tác giả trong việc sáng tạo ra những tác phẩm mới mẻ và hấp dẫn.

2.2. Sự Đánh Giá Của Độc Giả

Độc giả ngày nay có những tiêu chí đánh giá rất khác biệt. Họ không chỉ tìm kiếm những câu chuyện hay mà còn mong muốn những tác phẩm có chiều sâu tư tưởng. Việc đáp ứng được kỳ vọng này là một thách thức lớn cho các nhà văn.

III. Phương Pháp Huyền Thoại Hóa Trong Tiểu Thuyết Việt Nam

Việc áp dụng phương thức huyền thoại hóa trong tiểu thuyết Việt Nam đã diễn ra qua nhiều cách thức khác nhau. Các tác giả đã sử dụng những yếu tố huyền thoại để tạo ra những câu chuyện mang tính biểu tượng, phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội.

3.1. Khám Phá Bản Chất Hiện Thực Qua Huyền Thoại

Huyền thoại hóa giúp các tác giả khám phá và thể hiện bản chất của hiện thực một cách sâu sắc hơn. Những câu chuyện huyền thoại không chỉ đơn thuần là giải trí mà còn là những bài học về cuộc sống.

3.2. Tạo Dựng Nhân Vật Qua Huyền Thoại

Nhân vật trong tiểu thuyết huyền thoại thường mang tính biểu tượng cao. Họ không chỉ đại diện cho những con người cụ thể mà còn là những hình mẫu, những giá trị văn hóa mà tác giả muốn truyền tải.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Phương Thức Huyền Thoại Hóa

Phương thức huyền thoại hóa không chỉ là một kỹ thuật nghệ thuật mà còn có những ứng dụng thực tiễn trong việc phản ánh xã hội. Các tác phẩm tiểu thuyết sử dụng phương thức này đã tạo ra những hiệu ứng mạnh mẽ trong việc nâng cao nhận thức của độc giả về các vấn đề xã hội.

4.1. Tác Động Đến Nhận Thức Xã Hội

Các tác phẩm huyền thoại hóa thường mang lại những góc nhìn mới mẻ về các vấn đề xã hội. Chúng giúp độc giả nhận thức rõ hơn về những khía cạnh phức tạp của cuộc sống.

4.2. Góp Phần Đổi Mới Văn Học Việt Nam

Việc áp dụng phương thức huyền thoại hóa đã góp phần làm mới văn học Việt Nam, tạo ra những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao và phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội.

V. Kết Luận Về Phương Thức Huyền Thoại Hóa Trong Tiểu Thuyết

Phương thức huyền thoại hóa đã chứng tỏ được giá trị của mình trong việc làm phong phú thêm nội dung và hình thức của tiểu thuyết Việt Nam. Sự kết hợp giữa hiện thực và huyền thoại không chỉ tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn giúp nâng cao nhận thức xã hội.

5.1. Triển Vọng Tương Lai Của Huyền Thoại Hóa

Trong tương lai, phương thức huyền thoại hóa sẽ tiếp tục được khai thác và phát triển, mở ra những hướng đi mới cho văn học Việt Nam. Các tác giả sẽ có nhiều cơ hội để sáng tạo và thể hiện bản thân qua những tác phẩm mang tính huyền thoại.

5.2. Đánh Giá Tổng Quan Về Tác Động Của Huyền Thoại Hóa

Việc vận dụng phương thức huyền thoại hóa đã tạo ra những tác động tích cực đến văn học Việt Nam, giúp nâng cao giá trị nghệ thuật và phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội. Điều này mở ra một kỷ nguyên mới cho tiểu thuyết Việt Nam.