Vấn Đề Sở Hữu Trong Nền Kinh Tế Thị Trường Ở Việt Nam Hiện Nay

Việc xác định rõ quyền sở hữu là yếu tố then chốt để đảm bảo sự vận hành hiệu quả của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Điều này bao gồm việc bảo vệ quyền của các chủ thể kinh tế, khuyến khích đầu tư và đổi mới sáng tạo, đồng thời đảm bảo công bằng xã hội và an sinh xã hội. Quyền sở hữu có vai trò rất quan trọng trong phát huy kinh tế, song nếu không nghiên cứu, tìm hiểu vấn đề sở hữu sẽ làm cản trở đến quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Do vậy, cần có sự hài hòa giữa các mục tiêu kinh tế và xã hội. Sự phát triển của khoa học công nghệ như vũ bão, xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng nhanh cuốn hút các quốc gia vào một sân chơi chung.

Vấn đề sở hữu đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu lý luận trên nhiều phương diện kinh tế, chính trị- xã hội. Việc giải quyết vấn đề sở hữu là giải quyết vấn đề cơ bản trong việc xác định mô hình cũng như phương hướng phát triển nền kinh tế của mỗi quốc gia. Những tác động của thời cuộc đã ảnh hưởng sâu rộng đến sự thay đổi của sở hữu và những quan niệm của con người về sở hữu. Vấn đề đã và đang thu hút sự quan tâm không những là những nhà nghiên cứu khoa học về luật pháp hay kinh tế, xã hội mà còn cả người dân trong nước mà còn có cả nước ngoài.

Các tranh chấp tài sản, đặc biệt là trong lĩnh vực thị trường bất động sản, đang trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu minh bạch trong quản lý đất đai, quy hoạch và định giá tài sản, cũng như sự yếu kém trong thực thi pháp luật. Để giải quyết tình trạng này, cần tăng cường công khai, minh bạch thông tin, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai và tài sản, đồng thời nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước. Theo Thái Thị Chúc, Việt Nam đã tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện đất nước từ năm 1986 đến nay và vấn đề sở hữu luôn là đề tài được giới lý luận quan tâm nghiên cứu.

Việc quản lý tài sản công và doanh nghiệp nhà nước (DNNN) còn nhiều hạn chế, gây thất thoát và lãng phí. Nhiều DNNN hoạt động kém hiệu quả, sử dụng tài sản không đúng mục đích, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế. Cần đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN, tăng cường giám sát và kiểm tra việc sử dụng tài sản công, đồng thời nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý nhà nước. Mặt khác, cần đổi mới tư duy lãnh đạo, đổi mới đường lối và chính sách cho phù hợp với công cuộc hội nhập và phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Các đề tài nghiên cứu khoa học như kỷ yếu đề tài khoa học cấp Bộ “Những quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về vấn đề sở hữu trong chủ nghĩa xã hội và ý nghĩa của những quan điểm đó đối với quá trình phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta hiện nay” là rất quan trọng.

Một hệ thống pháp luật tốt chỉ có ý nghĩa khi được thực thi một cách nghiêm minh và hiệu quả. Cần tăng cường năng lực của các cơ quan tư pháp, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân và doanh nghiệp, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quyền sở hữu. Theo Thái Thị Chúc, các tranh chấp tài sản, đặc biệt là trong lĩnh vực thị trường bất động sản, đang trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội.

Đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế. Để khuyến khích đổi mới sáng tạo, cần tăng cường bảo vệ tài sản trí tuệ, tạo điều kiện cho các nhà khoa học, kỹ sư và doanh nghiệp sáng tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới. Cần có chính sách hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu và phát triển, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài sản trí tuệ. Phạm Văn Đức chỉ ra cơ sở lý luận căn bản của việc đổi mới về sở hữu ở Việt Nam là sự đổi mới quan niệm về chủ nghĩa xã hội và khẳng định sự thành công tiếp theo của công cuộc đổi mới phần nhiều phụ thuộc vào những chủ trương và giải pháp nhằm sử dụng một cách tối ưu các loại hình sở hữu.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, cần thực hiện tái cơ cấu, đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực quản lý và quản trị, đồng thời tăng cường giám sát và kiểm tra. Cần xóa bỏ cơ chế bao cấp, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, đồng thời khuyến khích DNNN tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Cần tăng cường năng lực của các cơ quan tư pháp, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân và doanh nghiệp, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quyền sở hữu.

Việc quản lý tài sản công cần được thực hiện một cách hiệu quả và minh bạch, tránh thất thoát và lãng phí. Cần rà soát, đánh giá lại toàn bộ tài sản công, xây dựng hệ thống quản lý tài sản công thống nhất, đồng thời tăng cường giám sát và kiểm tra việc sử dụng tài sản công. Cần có quy định rõ ràng về trách nhiệm của các cơ quan và cá nhân trong việc quản lý tài sản công, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Các tranh chấp tài sản, đặc biệt là trong lĩnh vực thị trường bất động sản, đang trở thành vấn đề nhức nhối trong xã hội.

Để khuyến khích đầu tư và kinh doanh trong sở hữu tư nhân, cần giảm thiểu các thủ tục hành chính, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Cần có chính sách ưu đãi về thuế, tín dụng và đất đai cho các dự án đầu tư có hiệu quả kinh tế - xã hội cao. Các doanh nghiệp tư nhân phát triển, đồng thời khuyến khích hình thành các doanh nghiệp có vốn sở hữu hỗn hợp.

Phát triển hợp tác xã (HTX) và mô hình sở hữu hỗn hợp là một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế ở Việt Nam. Cần tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX và doanh nghiệp có vốn sở hữu hỗn hợp phát triển, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các thành viên và cổ đông. Cần có chính sách hỗ trợ các HTX và doanh nghiệp này về vốn, công nghệ, thông tin và đào tạo nguồn nhân lực. Phát triển hợp tác xã và mô hình sở hữu hỗn hợp là một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và quá trình chuyển đổi số đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong nền kinh tế, ảnh hưởng đến quyền sở hữu. Cần có chính sách điều chỉnh phù hợp để bảo vệ quyền sở hữu trong môi trường số, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo và phát triển nền kinh tế số. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và quá trình chuyển đổi số đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong nền kinh tế, ảnh hưởng đến quyền sở hữu.

Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế và biến động toàn cầu, việc bảo vệ sở hữu trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Cần có chính sách ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn, đồng thời bảo vệ sở hữu hợp pháp của các chủ thể kinh tế. Cần có chính sách điều chỉnh phù hợp để bảo vệ quyền sở hữu trong môi trường số, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo và phát triển nền kinh tế số.