I. Tổng Quan Về Truyền Thông Đối Ngoại Trung Quốc Hậu Quả
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, truyền thông đối ngoại đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng hình ảnh quốc gia và tăng cường ảnh hưởng trên trường quốc tế. Trung Quốc sử dụng truyền thông đối ngoại để truyền tải thông tin, văn hóa, và quan điểm của mình đến các quốc gia khác, đồng thời phản bác các thông tin sai lệch. Vụ biểu tình Hồng Kông 2019 là một sự kiện thu hút sự chú ý toàn cầu, và cách Trung Quốc đưa tin về sự kiện này đã gây ra nhiều tranh cãi. Truyền thông đối ngoại Trung Quốc đóng vai trò quan trọng trong việc định hình dư luận trong nước và quốc tế về vụ việc này. Nghiên cứu về vai trò này sẽ giúp hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của truyền thông trong chính sách ngoại giao. Theo tài liệu, mặc dù đã qua gần hai năm kể từ khi vụ biểu tình tại Hồng Kông năm 2019 diễn ra, sự kiện này vẫn là một vấn đề nóng bỏng được quan tâm rộng rãi trên toàn cầu.
1.1. Tầm quan trọng của Truyền thông đối ngoại trong quan hệ quốc tế
Truyền thông đối ngoại giúp các quốc gia tăng cường thông tin, tương tác, và hiểu biết lẫn nhau, tạo điều kiện cho hợp tác trong nhiều lĩnh vực như thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học, và công nghệ. Nó cũng giúp xây dựng chiến lược ngoại giao, tăng cường khả năng đàm phán, giải quyết tranh chấp, và đưa ra các quyết định chiến lược. Trung Quốc tận dụng các kênh truyền thông đối ngoại như các kênh tuyên bố, trang web, đài phát thanh, và truyền hình để truyền tải thông tin và văn hóa đến các quốc gia khác, xây dựng hình ảnh đất nước, thúc đẩy quan hệ ngoại giao và tăng cường tình hữu nghị.
1.2. Sự kiện Biểu tình Hồng Kông 2019 Bối cảnh và ý nghĩa
Vụ biểu tình Hồng Kông 2019 đã thu hút sự chú ý toàn cầu và gây ra những tranh cãi và quan ngại về quyền tự do dân chủ và quyền lợi của người dân Hồng Kông. Cách Trung Quốc sử dụng các phương tiện truyền thông để tạo ra tác động và ảnh hưởng đến quan điểm công chúng trong nước và quốc tế là một vấn đề quan trọng. Nghiên cứu này cũng gợi lại một cái nhìn sâu sắc hơn về cách mà các quan hệ quốc tế tác động đến sự phát triển của ngành truyền thông và cách mà truyền thông được sử dụng để định hình chính trị và xã hội của một quốc gia. Vụ biểu tình này đã phơi bày những căng thẳng giữa Trung Quốc và Hồng Kông về vấn đề tự trị và dân chủ.
II. Thách Thức Nghiên Cứu Vai Trò Truyền Thông Về Hong Kong
Việc đánh giá vai trò của truyền thông đối ngoại trong việc đưa tin về các sự kiện lớn như biểu tình Hồng Kông 2019 là một nhiệm vụ phức tạp. Cần phải phân tích các nguồn thông tin từ cả trong và ngoài nước, đồng thời xem xét các yếu tố chính trị, kinh tế, và xã hội ảnh hưởng đến cách truyền thông đưa tin. Một thách thức khác là việc tìm kiếm các nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này, đặc biệt là các nghiên cứu tập trung vào vai trò của truyền thông đối ngoại Trung Quốc. Nhóm nghiên cứu đã thực hiện phân tích tổng quan những nghiên cứu ở cả trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài chính. Từ đó có thể đưa ra những kết luận hợp lý, tạo điều kiện cho việc nghiên cứu đề tài của nhóm.
2.1. Khó khăn trong việc tiếp cận thông tin khách quan đa chiều
Các nguồn thông tin về biểu tình Hồng Kông 2019 thường bị ảnh hưởng bởi các quan điểm chính trị khác nhau, gây khó khăn cho việc đánh giá khách quan. Truyền thông nhà nước Trung Quốc có xu hướng đưa tin một chiều, tập trung vào các thông tin có lợi cho chính phủ và bỏ qua hoặc bóp méo các thông tin bất lợi. Việc tìm kiếm các nguồn thông tin độc lập và đáng tin cậy là một thách thức lớn. Do đó nhóm nghiên cứu sử dụng phương pháp logic, phương pháp lịch sử, phương pháp phân tích, tổng hợp để có thể đánh giá một cách khách quan nhất.
2.2. Hạn chế về nghiên cứu chuyên sâu về truyền thông đối ngoại
Hiện tại, số lượng nghiên cứu chuyên sâu về vai trò của truyền thông đối ngoại trong việc đưa tin về các sự kiện chính trị lớn còn hạn chế. Nhiều nghiên cứu tập trung vào phân tích cách đưa tin của giới truyền thông nói chung, mà ít chú trọng đến vai trò cụ thể của truyền thông đối ngoại. Việc thiếu các nghiên cứu so sánh và phân tích đa chiều cũng là một hạn chế. Để khắc phục điều này, nhóm nghiên cứu đã tìm kiếm và phân tích các nghiên cứu liên quan ở cả trong và ngoài nước để có được cái nhìn toàn diện nhất.
III. Phương Pháp Truyền Thông Của Trung Quốc Về Biểu Tình Hong Kong
Trung Quốc sử dụng nhiều phương pháp truyền thông đối ngoại để đưa tin về biểu tình Hồng Kông 2019. Các phương pháp này bao gồm sử dụng các kênh truyền thông nhà nước như Tân Hoa Xã, CCTV, CGTN, và các trang mạng xã hội để truyền tải thông tin và quan điểm của chính phủ. Trung Quốc cũng sử dụng các kỹ thuật tuyên truyền để định hình dư luận và giảm thiểu tác động tiêu cực của các thông tin bất lợi. Trong một bài nghiên cứu của Diễn đàn truyền thông toàn cầu, Trung Quốc cho biết nước này đã chi khoảng 10 tỷ đô la hàng năm cho "tuyên truyền đối ngoại".
3.1. Sử dụng Truyền Thông Nhà Nước để lan tỏa thông tin
Các kênh truyền thông nhà nước như Tân Hoa Xã, CCTV, và CGTN đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải thông tin và quan điểm của chính phủ Trung Quốc về biểu tình Hồng Kông 2019. Các kênh này thường đưa tin một chiều, tập trung vào các thông tin có lợi cho chính phủ và bỏ qua hoặc bóp méo các thông tin bất lợi. Các bài viết và bản tin thường nhấn mạnh đến sự ổn định và phát triển của Hồng Kông dưới sự lãnh đạo của Trung Quốc.
3.2. Kỹ thuật Tuyên Truyền Định hình dư luận và giảm thiểu tác động
Trung Quốc sử dụng các kỹ thuật tuyên truyền để định hình dư luận và giảm thiểu tác động tiêu cực của các thông tin bất lợi về biểu tình Hồng Kông 2019. Các kỹ thuật này bao gồm sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ, chọn lọc thông tin, và tạo ra các câu chuyện có lợi cho chính phủ. Truyền thông nhà nước thường miêu tả những người biểu tình là bạo lực, gây rối, và bị ảnh hưởng bởi các thế lực bên ngoài.Thay vì “khủng bố” hoặc đàn áp người dân trong các vụ biểu tình, nhiều quốc gia có xu hướng thao túng thông tin thông qua kiểm duyệt mềm và tập trung vào các phương tiện truyền thông (Guriev và Treisman 2019; Kermeoglu và Weidmann 2020).
IV. Ảnh Hưởng Của Truyền Thông Đối Ngoại Trung Quốc Về Hong Kong
Truyền thông đối ngoại Trung Quốc đã có những ảnh hưởng nhất định đến dư luận trong nước và quốc tế về biểu tình Hồng Kông 2019. Trong nước, truyền thông đã giúp tạo ra sự đồng thuận và ủng hộ đối với chính sách của chính phủ. Trên trường quốc tế, truyền thông đã gây ra tranh cãi và nghi ngờ về tính minh bạch và khách quan của thông tin. Một số tài liệu và bài báo khoa học nước ngoài tập trung nhiều vào phân tích cách đưa tin của giới truyền thông về vụ biểu tình nói chung mà hạn chế nhấn mạnh về vai trò trong cách đưa tin của truyền thông đối ngoại nói riêng.
4.1. Tác động đến dư luận trong nước Sự đồng thuận và ủng hộ
Truyền thông nhà nước đã thành công trong việc tạo ra sự đồng thuận và ủng hộ đối với chính sách của chính phủ về Hồng Kông trong dư luận trong nước. Các bài viết và bản tin thường nhấn mạnh đến sự ổn định và phát triển của Hồng Kông dưới sự lãnh đạo của Trung Quốc, và lên án những người biểu tình là gây rối và phá hoại. Truyền thông cũng khai thác các yếu tố dân tộc và lòng yêu nước để tạo ra sự đoàn kết và ủng hộ chính phủ.
4.2. Ảnh hưởng đến dư luận quốc tế Tranh cãi và nghi ngờ
Trên trường quốc tế, cách Trung Quốc đưa tin về biểu tình Hồng Kông 2019 đã gây ra tranh cãi và nghi ngờ về tính minh bạch và khách quan của thông tin. Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã lên án Trung Quốc về việc hạn chế tự do ngôn luận và đàn áp những người biểu tình. Truyền thông quốc tế cũng đã đưa ra những phân tích và đánh giá trái ngược với truyền thông nhà nước Trung Quốc, tạo ra sự hoang mang và nghi ngờ trong dư luận. Nhiều nghiên cứu có đề cập đến việc truyền thông nhà nước đối với các cuộc biểu tình có xu hướng tiêu cực, bêu xấu những người biểu tình là lệch lạc và miêu tả các cuộc biểu tình là bạo lực, hạn chế đưa các thông tin bao quát vấn đề mà chỉ tập trung những thông tin có lợi cho chính phủ (Chan và Lee 1984; McLeod và Hertog 1999).
V. Bài Học Kinh Nghiệm Cho Truyền Thông Đối Ngoại Việt Nam
Nghiên cứu về vai trò của truyền thông đối ngoại Trung Quốc trong vụ biểu tình Hồng Kông 2019 cung cấp những bài học kinh nghiệm quý giá cho truyền thông đối ngoại Việt Nam. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm của Trung Quốc trong việc xây dựng và phát triển các kênh truyền thông đối ngoại hiệu quả, đồng thời rút ra những bài học về việc tránh lạm dụng tuyên truyền và đảm bảo tính minh bạch và khách quan của thông tin. Đồng thời, bài viết cũng đề xuất các bài học kinh nghiệm quý báu cho công tác truyền thông đối ngoại nằm phát huy hết những điểm mạnh, kết hợp nhiều loại hình mới, đặc biệt trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp như hiện nay.
5.1. Xây dựng và phát triển các kênh truyền thông đối ngoại hiệu quả
Việt Nam cần đầu tư vào việc xây dựng và phát triển các kênh truyền thông đối ngoại hiệu quả, bao gồm các kênh truyền thông nhà nước, các trang mạng xã hội, và các kênh truyền thông độc lập. Các kênh này cần được trang bị công nghệ hiện đại và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp để có thể cạnh tranh với các kênh truyền thông quốc tế.Quan trọng hơn hết, tính chính xác và kịp thời là yếu tố cần được đảm bảo khi đưa tin. Nghiên cứu về các quan điểm chính trị và tư tưởng của chính phủ Trung Quốc về vai trò của truyền thông đối ngoại trong việc đưa tin về vụ biểu tình Hồng Kông.
5.2. Đảm bảo tính minh bạch và khách quan của thông tin
Việt Nam cần đảm bảo tính minh bạch và khách quan của thông tin trong các hoạt động truyền thông đối ngoại. Tránh lạm dụng tuyên truyền và đưa tin một chiều, tập trung vào việc cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ cho công chúng. Truyền thông Việt Nam cần tôn trọng tự do ngôn luận và quyền tiếp cận thông tin của người dân. Điều này giúp củng cố lòng tin và sự ủng hộ của quốc tế đối với Việt Nam. Xét cách mà việc đưa tin của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến quan điểm và nhận thức của quốc tế về vụ biểu tình Hồng Kông. Nghiên cứu tác động truyền thông đối ngoại của Trung Quốc đến hình ảnh và danh tiếng quốc tế của Hồng Kông và tác động đến sự ủng hộ hoặc phản đối của quốc tế.
