Tổng quan nghiên cứu

Chiến lược diễn biến hòa bình (DBHB) là một trong những nguy cơ hiện hữu, âm thầm và toàn diện đe dọa sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCS VN), sự trường tồn của Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN). Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, các thế lực thù địch sử dụng các biện pháp “phi vũ trang” để chống phá, đặc biệt tập trung vào lĩnh vực chính trị tư tưởng nhằm thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Việt Nam, với vị trí địa chiến lược quan trọng, đang đối mặt với nhiều thách thức từ chiến lược DBHB, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và các biến động chính trị khu vực.

Báo Quân đội nhân dân (QĐND) là cơ quan ngôn luận của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền, đấu tranh chống DBHB trên mặt trận chính trị tư tưởng. Chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” trên báo QĐND là một trong những kênh thông tin chủ lực, cung cấp hơn 100 bài viết chuyên sâu trong năm 2020, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa lý luận về quản trị thông tin chống DBHB trên báo chí, khảo sát thực trạng quản trị thông tin qua chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” trên báo QĐND năm 2020, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị thông tin trong thời gian tới. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động quản trị thông tin chống DBHB tại báo QĐND trong năm 2020, với ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và củng cố niềm tin của nhân dân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng nhận thức luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp với các quan điểm, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về đấu tranh chống DBHB. Các lý thuyết nghiên cứu bao gồm:

  • Lý thuyết truyền thông: Giúp phân tích vai trò của báo chí trong việc truyền tải thông tin, định hướng dư luận và tạo sức mạnh xã hội trong đấu tranh chống DBHB.
  • Lý thuyết quản lý: Cung cấp cơ sở về các chức năng quản trị như lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra trong quản lý thông tin báo chí.
  • Lý thuyết xã hội học về báo chí: Giúp hiểu mối quan hệ giữa báo chí, chính trị và xã hội, đặc biệt trong bối cảnh báo chí cách mạng và báo chí quân đội.

Các khái niệm chính được làm rõ gồm: báo chí, DBHB, chống DBHB trên báo chí, quản trị thông tin chống DBHB, chủ thể và khách thể quản trị thông tin.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, phân tích các công trình nghiên cứu, văn bản pháp luật, nghị quyết liên quan đến quản lý báo chí và chống DBHB.
  • Phương pháp phân tích nội dung: Phân tích các tin, bài, ảnh thuộc chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” trên báo QĐND năm 2020 để đánh giá chất lượng, nội dung và hiệu quả quản trị thông tin.
  • Phương pháp phỏng vấn sâu: Tiến hành phỏng vấn lãnh đạo báo QĐND, phóng viên, chuyên gia trong lĩnh vực quản trị thông tin và chống DBHB nhằm làm rõ thực trạng, hạn chế và nguyên nhân.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 26 tác giả viết bài cho chuyên mục, trong đó 69,2% là phóng viên thuộc báo QĐND, 30,7% là chuyên gia bên ngoài. Đội ngũ tác giả chủ yếu trên 35 tuổi (80,7%), đảm bảo bản lĩnh chính trị và kinh nghiệm nghề nghiệp. Thời gian nghiên cứu tập trung vào năm 2020, giai đoạn có nhiều sự kiện chính trị quan trọng và diễn biến phức tạp về DBHB.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả quản trị nội dung thông tin chống DBHB: Trong năm 2020, chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” trên báo QĐND đã đăng tải 33 bài viết chuyên sâu, chiếm 35,6% tổng số tin bài về chống DBHB trên báo. Các bài viết có cấu trúc rõ ràng, logic, tập trung phản bác luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, đồng thời tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. 93,9% bài viết thuộc thể loại chuyên luận, đảm bảo tính chiến đấu và khoa học.

  2. Đội ngũ tác giả có trình độ và bản lĩnh chính trị cao: 80,7% phóng viên, cộng tác viên viết bài cho chuyên mục trên 35 tuổi, có kinh nghiệm và phẩm chất đạo đức tốt. Ban Biên tập báo QĐND tổ chức đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, tạo điều kiện cho các cây bút trẻ nâng cao năng lực chuyên môn và nhận thức chính trị.

  3. Quy trình quản trị thông tin chặt chẽ, đảm bảo tính chính xác và an toàn chính trị: Quy trình sản xuất thông tin gồm 6 bước từ họp chốt đề tài, thu thập xử lý thông tin, biên tập, thiết kế, sản xuất đến phát hành. Ban Biên tập và Phó Tổng Biên tập phụ trách chuyên mục duyệt bài kỹ lưỡng, không để xảy ra sai sót về chính trị. Các cuộc họp giao ban hàng tuần giúp kiểm soát chất lượng và định hướng nội dung.

  4. Hạn chế trong quản trị nhân sự và đa dạng hóa nội dung: Mặc dù đội ngũ tác giả có kinh nghiệm, nhưng chưa có phóng viên dưới 35 tuổi tham gia chuyên mục, gây hạn chế về sự đổi mới tư duy và cách tiếp cận. Nội dung chủ yếu là chuyên luận, thiếu sự đa dạng về thể loại và hình thức truyền tải, chưa khai thác tối đa các phương tiện truyền thông đa phương tiện để tăng sức hấp dẫn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy báo QĐND đã phát huy vai trò xung kích trong công tác đấu tranh chống DBHB, thể hiện qua số lượng và chất lượng bài viết chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình”. Quy trình quản trị thông tin được tổ chức bài bản, đảm bảo tính chính xác, kịp thời và phù hợp với định hướng chính trị của Đảng và Nhà nước. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò của báo chí quân đội trong đấu tranh tư tưởng.

Tuy nhiên, hạn chế về nhân sự trẻ và sự đa dạng hóa nội dung phản ánh nhu cầu đổi mới phương thức quản trị và sản xuất thông tin. Việc thiếu phóng viên trẻ có thể làm giảm khả năng tiếp cận các nhóm độc giả trẻ, trong khi nội dung chuyên mục chủ yếu là chuyên luận có thể gây khó tiếp nhận đối với một bộ phận công chúng. So sánh với các cơ quan báo chí khác, việc ứng dụng công nghệ truyền thông đa phương tiện và phát triển nội dung đa dạng là xu hướng tất yếu để nâng cao hiệu quả truyền thông.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố độ tuổi tác giả, bảng thống kê số lượng và thể loại bài viết, sơ đồ quy trình sản xuất thông tin, giúp minh họa rõ nét thực trạng quản trị thông tin chống DBHB trên báo QĐND.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đào tạo và thu hút phóng viên trẻ tham gia chuyên mục: Tăng cường chương trình đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ và chính trị cho phóng viên trẻ, tạo điều kiện để họ tham gia viết bài về chống DBHB. Mục tiêu nâng tỷ lệ tác giả dưới 35 tuổi lên khoảng 30% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Biên tập báo QĐND phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương.

  2. Đa dạng hóa thể loại và hình thức truyền tải thông tin: Phát triển các thể loại báo chí như phóng sự, phỏng vấn, video, infographic để tăng sức hấp dẫn và khả năng tiếp cận đa dạng nhóm độc giả, đặc biệt là thế hệ trẻ. Mục tiêu tăng 50% số bài viết đa phương tiện trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Biên tập và Phòng Kỹ thuật báo QĐND.

  3. Cải tiến quy trình quản trị thông tin theo hướng linh hoạt và sáng tạo: Rút ngắn thời gian duyệt bài, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý quy trình sản xuất, đồng thời duy trì kiểm soát chất lượng và an toàn chính trị. Mục tiêu giảm 20% thời gian sản xuất tin bài trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Biên tập và Phòng Thư ký tòa soạn.

  4. Tăng cường tương tác với công chúng và phản hồi xã hội: Xây dựng kênh phản hồi, diễn đàn trao đổi ý kiến để nâng cao tính tương tác, thu thập ý kiến độc giả nhằm điều chỉnh nội dung phù hợp hơn với nhu cầu xã hội. Mục tiêu tăng 30% lượt tương tác trên các nền tảng truyền thông trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Truyền thông và Ban Biên tập.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý các cơ quan báo chí quân đội: Nhận diện thực trạng và giải pháp quản trị thông tin chống DBHB, từ đó nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền và đấu tranh tư tưởng.

  2. Phóng viên, biên tập viên chuyên trách lĩnh vực chính trị tư tưởng: Nắm vững kiến thức lý luận và thực tiễn quản trị thông tin, nâng cao kỹ năng sản xuất nội dung chống DBHB.

  3. Các nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành báo chí và truyền thông: Tham khảo cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu về quản trị thông tin trong bối cảnh báo chí cách mạng và quân đội.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về báo chí và truyền thông: Đánh giá hiệu quả quản lý thông tin chống DBHB, từ đó hoàn thiện chính sách, pháp luật và hướng dẫn thực hiện.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược diễn biến hòa bình là gì và tại sao cần chống lại?
    Chiến lược DBHB là âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch sử dụng biện pháp phi vũ trang để chống phá, nhằm xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa. Chống DBHB là nhiệm vụ quan trọng để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và sự ổn định chính trị xã hội.

  2. Vai trò của báo QĐND trong công tác chống DBHB như thế nào?
    Báo QĐND là cơ quan ngôn luận của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, đóng vai trò xung kích trong tuyên truyền, phản bác luận điệu xuyên tạc, nâng cao nhận thức cán bộ, chiến sĩ và nhân dân về DBHB.

  3. Quản trị thông tin chống DBHB trên báo QĐND được thực hiện ra sao?
    Quản trị thông tin bao gồm xây dựng chiến lược, kế hoạch, tổ chức sản xuất, kiểm tra, giám sát và phát hành thông tin. Quy trình chặt chẽ đảm bảo tính chính xác, an toàn chính trị và hiệu quả truyền thông.

  4. Những khó khăn chính trong quản trị thông tin chống DBHB hiện nay là gì?
    Khó khăn gồm thiếu nhân sự trẻ tham gia chuyên mục, nội dung chưa đa dạng, hạn chế ứng dụng công nghệ truyền thông đa phương tiện và cần nâng cao tương tác với công chúng.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản trị thông tin chống DBHB?
    Cần đào tạo, thu hút nhân sự trẻ, đa dạng hóa nội dung và hình thức truyền tải, cải tiến quy trình quản trị, tăng cường tương tác với độc giả và ứng dụng công nghệ hiện đại.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa lý luận về quản trị thông tin chống DBHB trên báo chí, đặc biệt qua khảo sát chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” trên báo QĐND.
  • Nghiên cứu làm rõ thực trạng quản trị thông tin, nhận diện những thành tựu và hạn chế trong năm 2020 với hơn 33 bài viết chuyên sâu, đội ngũ tác giả có bản lĩnh chính trị và kinh nghiệm.
  • Quy trình quản trị thông tin được tổ chức bài bản, đảm bảo tính chính xác và an toàn chính trị, tuy nhiên cần đổi mới về nhân sự và đa dạng hóa nội dung.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản trị thông tin trong thời gian tới, tập trung vào đào tạo nhân sự trẻ, đa dạng hóa thể loại, cải tiến quy trình và tăng cường tương tác.
  • Tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi, thời gian và đối tượng để hoàn thiện công tác quản trị thông tin chống DBHB, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng và sự ổn định của đất nước.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan báo chí, đặc biệt báo QĐND, cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tăng cường phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh chống DBHB trong bối cảnh mới.