Tổng quan nghiên cứu

Huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ, với dân số trên 100.000 người, trong đó hơn 84% cư trú tại khu vực nông thôn, là một địa bàn có tiềm năng phát triển kinh tế hộ gia đình. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện đạt trung bình 11,38% năm 2019, cao hơn mức bình quân tỉnh Phú Thọ (10,8%), thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 45 triệu đồng/năm, trong khi tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 2,33% năm 2019. Tuy nhiên, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động còn chậm, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, nơi phần lớn hội viên phụ nữ hoạt động. Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Phù Ninh đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình, thông qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn vay và đào tạo nghề. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng vai trò của Hội LHPN huyện Phù Ninh trong phát triển kinh tế hộ gia đình, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội trong giai đoạn 2021-2025. Nghiên cứu tập trung khảo sát tại ba xã đại diện cho ba vùng kinh tế-xã hội khác nhau: Tiên Du, Phú Lộc và Gia Thanh, với số liệu thu thập từ năm 2017 đến 2020. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực tổ chức Hội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế hộ gia đình, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về tổ chức chính trị - xã hội, phát triển kinh tế hộ gia đình và vai trò của các tổ chức đoàn thể trong phát triển kinh tế địa phương. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

  1. Lý thuyết về tổ chức chính trị - xã hội: Hội LHPN Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội đại diện cho quyền lợi hợp pháp của phụ nữ, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, có chức năng tuyên truyền, vận động và hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế, nâng cao đời sống.

  2. Lý thuyết phát triển kinh tế hộ gia đình: Kinh tế hộ gia đình là đơn vị kinh tế cơ sở, dựa trên lao động gia đình, sử dụng tài nguyên đất đai và các nguồn lực khác để sản xuất, kinh doanh nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống. Phát triển kinh tế hộ gia đình bao gồm tăng thu nhập, mở rộng quy mô sản xuất, đa dạng hóa ngành nghề và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: Hội Liên hiệp Phụ nữ, kinh tế hộ gia đình, phát triển kinh tế hộ gia đình, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ phát triển kinh tế, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề, nguồn vốn tín dụng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp. Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo của Hội LHPN huyện Phù Ninh, UBND huyện, Chi cục Thống kê và các tài liệu liên quan giai đoạn 2017-2020. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát phỏng vấn 60 hộ gia đình hội viên tại ba xã Tiên Du, Phú Lộc và Gia Thanh, cùng phỏng vấn chuyên gia và cán bộ Hội LHPN các cấp.

Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên được áp dụng để đảm bảo tính đại diện. Cỡ mẫu 60 hộ được lựa chọn dựa trên điều kiện thời gian và nguồn lực nghiên cứu. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm Excel với các phương pháp thống kê mô tả (tỷ lệ, trung bình) và so sánh qua các năm để đánh giá sự biến động và hiệu quả hoạt động của Hội.

Các nhóm chỉ tiêu phân tích gồm: hoạt động tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ nguồn vốn, đào tạo nghề và giới thiệu việc làm; đồng thời khảo sát ý kiến đánh giá của hội viên về hiệu quả các hoạt động này.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hoạt động tuyên truyền và tập huấn khoa học kỹ thuật: Hội LHPN huyện tổ chức trung bình 25-35 buổi tuyên truyền và tập huấn mỗi năm, thu hút trên 1.000 hội viên tham gia. Khoảng 85% hộ gia đình đánh giá các hoạt động tuyên truyền và tập huấn phù hợp, giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng sản xuất kinh doanh.

  2. Hỗ trợ nguồn vốn phát triển kinh tế: Từ năm 2017 đến 2019, Hội phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội và các quỹ tín dụng vi mô cung cấp trên 100 tỷ đồng vốn vay cho hơn 5.000 hộ hội viên, trong đó có khoảng 3.000 hộ nghèo và cận nghèo. Tỷ lệ sử dụng vốn đúng mục đích đạt trên 90%, góp phần giúp 400 hộ thoát nghèo, chiếm 15,5% tổng số hộ nghèo do phụ nữ làm chủ.

  3. Đào tạo nghề và giới thiệu việc làm: Hội phối hợp tổ chức 15-20 lớp dạy nghề ngắn hạn mỗi năm, với các ngành nghề phù hợp như trồng trọt, chăn nuôi, may công nghiệp, kỹ thuật chế biến thực phẩm. Khoảng 70% học viên sau đào tạo có việc làm ổn định hoặc phát triển kinh tế hộ gia đình hiệu quả.

  4. Tình hình hội viên và kinh tế hộ gia đình: Tổng số hội viên đạt trên 20.000 người, chiếm 87,1% phụ nữ từ 18 tuổi trở lên. Hội viên chủ yếu làm nông nghiệp (77,1%), với tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 4,4% năm 2017 xuống còn 3,5% năm 2020. Thu nhập bình quân đầu người tăng đều qua các năm, phản ánh sự cải thiện kinh tế hộ gia đình.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Hội LHPN huyện Phù Ninh đã phát huy hiệu quả vai trò trong phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua các hoạt động đa dạng, thiết thực. Việc tổ chức tuyên truyền và tập huấn giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng cho hội viên, phù hợp với nhu cầu thực tế và điều kiện địa phương. Hỗ trợ vốn vay với lãi suất ưu đãi và thủ tục đơn giản đã tạo điều kiện cho nhiều hộ gia đình đầu tư sản xuất, kinh doanh, góp phần giảm nghèo bền vững.

So sánh với các nghiên cứu tại huyện Yên Sơn và Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ), các hoạt động của Hội LHPN Phù Ninh tương đồng về quy mô và hiệu quả, đồng thời có sự đổi mới trong phối hợp với các ngành, tổ chức đào tạo nghề phù hợp với thị trường lao động địa phương. Tuy nhiên, hạn chế còn tồn tại như nguồn vốn hoạt động Hội còn hạn chế, trình độ cán bộ Hội và nhận thức của một số chủ hộ chưa đồng đều, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các chương trình.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện số buổi tập huấn, số người tham gia, biểu đồ tròn phân bố ngành nghề đào tạo và bảng so sánh tỷ lệ hộ nghèo qua các năm để minh họa sự tiến bộ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ Hội: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý, vận động và tổ chức hoạt động Hội cho cán bộ các cấp, đặc biệt tại cơ sở. Mục tiêu đạt 100% cán bộ có trình độ đại học trở lên và kỹ năng thực tiễn trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN tỉnh phối hợp với các trường đào tạo.

  2. Đổi mới nội dung và phương thức tuyên truyền, tập huấn: Áp dụng công nghệ thông tin, truyền thông đa phương tiện để nâng cao hiệu quả tuyên truyền; tổ chức các lớp tập huấn theo hình thức trực tuyến kết hợp thực địa, phù hợp với nhu cầu và điều kiện của hội viên. Mục tiêu tăng 20% số hội viên tham gia các hoạt động trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện và cơ sở.

  3. Tăng cường phối hợp và khai thác nguồn lực: Mở rộng hợp tác với các tổ chức tài chính, doanh nghiệp, cơ quan chuyên môn để đa dạng hóa nguồn vốn và dịch vụ hỗ trợ hội viên; phát triển các mô hình kinh tế tập thể do phụ nữ làm chủ. Mục tiêu tăng vốn vay và hỗ trợ thêm 30% so với giai đoạn trước. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện, Ngân hàng CSXH, các tổ chức tài chính vi mô.

  4. Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề và giới thiệu việc làm: Tập trung đào tạo các nghề phù hợp với thị trường lao động địa phương và xu hướng phát triển kinh tế; tăng cường liên kết với doanh nghiệp để tạo việc làm ổn định cho hội viên sau đào tạo. Mục tiêu 80% học viên có việc làm hoặc phát triển kinh tế sau đào tạo trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện phối hợp với Trung tâm dạy nghề và các doanh nghiệp.

  5. Phát triển các mô hình kinh tế hộ gia đình tiêu biểu: Hỗ trợ xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả, ứng dụng khoa học kỹ thuật, thân thiện môi trường, tạo chuỗi giá trị sản phẩm. Chủ thể thực hiện: Hội LHPN huyện, các cơ quan chuyên môn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả tổ chức và triển khai các hoạt động hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình, từ đó tăng cường vai trò của Hội trong cộng đồng.

  2. Lãnh đạo địa phương và các cơ quan quản lý nhà nước: Tham khảo để xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn, giảm nghèo và phát triển bền vững, đặc biệt liên quan đến phụ nữ và hộ gia đình.

  3. Các tổ chức tài chính vi mô và ngân hàng chính sách: Hiểu rõ nhu cầu, hiệu quả và khó khăn trong việc cung cấp vốn vay cho hội viên phụ nữ, từ đó điều chỉnh chính sách tín dụng phù hợp.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, phát triển nông thôn: Tài liệu tham khảo thực tiễn về vai trò của tổ chức chính trị - xã hội trong phát triển kinh tế hộ gia đình, phương pháp nghiên cứu và phân tích số liệu thực địa.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phù Ninh đã hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình bằng những hình thức nào?
    Hội tổ chức tuyên truyền, tập huấn khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn vay qua Ngân hàng Chính sách xã hội và các quỹ tín dụng vi mô, đào tạo nghề và giới thiệu việc làm cho hội viên. Ví dụ, từ 2017-2019, Hội đã phối hợp cung cấp trên 100 tỷ đồng vốn vay cho hơn 5.000 hộ.

  2. Tỷ lệ hộ nghèo do phụ nữ làm chủ tại Phù Ninh thay đổi ra sao trong những năm gần đây?
    Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 4,4% năm 2017 xuống còn 3,5% năm 2020, trong đó có khoảng 15,5% hộ nghèo do phụ nữ làm chủ đã thoát nghèo nhờ các hoạt động hỗ trợ của Hội.

  3. Các hoạt động đào tạo nghề của Hội có hiệu quả như thế nào?
    Khoảng 70% học viên sau đào tạo có việc làm ổn định hoặc phát triển kinh tế hộ gia đình hiệu quả, với các nghề phù hợp như trồng trọt, chăn nuôi, may công nghiệp, kỹ thuật chế biến thực phẩm.

  4. Những khó khăn chính mà Hội LHPN huyện Phù Ninh đang gặp phải là gì?
    Nguồn kinh phí hoạt động còn hạn chế, trình độ cán bộ Hội và nhận thức của một số chủ hộ chưa đồng đều, ảnh hưởng đến hiệu quả triển khai các chương trình; đồng thời địa hình miền núi gây khó khăn trong tiếp cận và tổ chức hoạt động.

  5. Làm thế nào để nâng cao vai trò của Hội trong phát triển kinh tế hộ gia đình?
    Cần nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới phương thức tuyên truyền, tăng cường phối hợp với các tổ chức tài chính và doanh nghiệp, đẩy mạnh đào tạo nghề và phát triển các mô hình kinh tế tiêu biểu. Ví dụ, áp dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền và đào tạo trực tuyến sẽ mở rộng phạm vi tiếp cận.

Kết luận

  • Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Phù Ninh đã phát huy vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế hộ gia đình qua các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ vốn và đào tạo nghề.
  • Tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể, thu nhập bình quân đầu người tăng đều, phản ánh hiệu quả các chương trình hỗ trợ của Hội.
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến vai trò của Hội gồm năng lực cán bộ, nhận thức chủ hộ, sự phối hợp với các ngành và nguồn kinh phí hoạt động.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cán bộ, đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường phối hợp và phát triển mô hình kinh tế tiêu biểu.
  • Nghiên cứu đề xuất lộ trình thực hiện giải pháp trong giai đoạn 2021-2025, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững tại huyện Phù Ninh.

Hành động tiếp theo: Các cấp Hội và địa phương cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng thực tiễn, quý độc giả và các tổ chức có thể liên hệ Hội LHPN huyện Phù Ninh hoặc tham khảo luận văn đầy đủ.